Þjóðviljinn - 03.12.1963, Blaðsíða 8

3 SlÐA
HÓÐVILTINN
FISKIMÁL - Eftir Jóhann J. E. Kúld
ENN UM ORYGGIÐ
Á SJÓNUM
Skipaskoðunarstjóri, Hjálmar
Bárdarson, kom að máli við
mig nýlega, út af skrifum
mínum hér í þættinum 19.
nóv. sl. Taldi hann að ég hefði
gert fulimikið úr gildi þess,
að reyna skipslíkön á sjó-
geymum rannsóknarstöðva.
Skipaskoðunarstjóri. sem við-
staddur hefur verið slíkar
rannsóknir hjá Dansk Hydro
og Aerodynamánsk Laboratori-
um í Lundtofte við Kaup-
mannahöfn, sagði: Sjógeymir-
inn. þar sem rannsóknin er gerð
er Jangur en breidd hans ekki
mtkil. Bylgjuhreyfing er látin
myndast eftir geyminum endi-
löngum. en hliðarbárur er ekki
hægt að mynda þar. Aðalgildi
þessara prófana taldi skipa-
skoðuharstjóri í því fólgnar, að
í ljós kæmi ganghæfni skips-
ins. og reyndar líka á hvern
hátt það tæki sjó framan yfir
sig. Hinsvegar taldi hann að
brotsjó væri ekki hægt að
mynda í slíkum geymi og eins
væri erfitt að láta skipið taka
sjó aftanyfir sig. Skipaskoð-
unarstjóri sagði líka að þeg-
ar síðar. á skipslikönunum
væri reynd. þá yrði að leggja
skipinu þvert í sjóganginn og
láta það þannig ferðlaust taka
á móti öldunni, og þetta yrði
náttúrulega ekki fullkomin
sjóhæfnisprófun. Að síðustu
sagði skipaskoðunarstjóri, að
hann legði höfuðáherzluna á
gildi stöðugleikaútreikninga
fyrir fiskiskip.
Ég þakka Hjálmari Bárðar-
syni fyrir upplýsingarnar.
Af Kverju dró ég
mínar ályktanir?
Það má vel vera, að ég hafi
gert of mikið úr gildi þess að
reyna skipslíkön fiskiskipa á
sjógeymum rannsóknarstöðva,
en ef svo er,, þá hef ég ekki
gert það viljandi. Því miður
hef ég ekki haft tækifæri
til þess að sjá slíka prófun í
verki á fullkominni rannsókn-
arstöð. Ég byggði því ummæli
mín fyrst og fremst á sam-
tali, sem ég átti fyrir nokkr-
um árum við norskan skip-
stjóra, sem hafði verið við-
staddur þegar skipslíkan var
reynt á sjógeymi í rannsókn-
arstöðinni í Niðarósi. Hann
taldi, að hafa mætti mikið gagn
af slikri reynslu, þegar skip
væiu byggð. Síðan hef ég séð
þessu sama haldið fram í dag-
blöðum sjómanna. annað slag-
ið, þegar sagt hefur verið frá
nýbyggingum skipa. Hinsvegar
er ég skipaskoðunarstjóra sam-
mála um, að sjóhæfnisprófun,
eins og hann lýsti fyrir mér.
og ég hef sagt frá hér að
framan, hún hefur að sjálf-
'sögðu takmarkað gildi, og teldi
ég hana til bóta þó, ef hún
kæmi sem ráðstöfun við hlið-
ina á stöðugleikaútreikningum
fiskiskipa
En er nokkuð tæknilega þvi
til fyrirstöðu, að skapa megi
skilyrði sem líkust því, er
gerist á hafi úti inni á rann-
sóknarstöð, þar sem skipslík-
ön væru reynd á sjógeymum?
Satt að segja fékk ég þá
hugmynd um slíka rannsókn-
arstöð í samtalinu við hinn
norska skipstjóra, þegar hann
sagði mér frá stöðinni í Nið-
arósi, því að eftir hans frá-
sögn, var hægt að framleiða
þar bæði storm og margskon-
ar sjólag, til að reyna sjóhæfni.

HAPPDRÆTTI WÓDVIUANS
-------—----- Þriðjudagur 3. desember 1963
Alþjóðaráðstefnan í
Gdansk á vegum FAO
Skipaskoðunarstjóri Hjálmar
Bárðarson var einn af þeim
fulltrúum er sat alþjóðaráð-
stefnuna í Gdansk í Póllandi og
hefur nýlega sent frá sér
skýrslu um það er þar gerð-
ist. Skýrslan ber með sér að
nú er unnið skipulega á al-
þjóðavettvangi að því að
tryggja öryggi skipa á hafinu
betur en verið hefur til þessa.
og ber okkur Islendingum ekki
sízt að fagna því. Skipaskoðun-
arstjióri flutti erindi á ráðstefn-
unni og fjallaði það um stöð-
ugleikaútreikninga fiskiskipa og
þá reynslu sem þegar er feng-
in hér á landi í þeim efnum.
Eftir ráðstefnuna í Póllandi
sat svo skipskoðunarstjóri að-
alfund siglingamálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna I.M.C.O.
sem haldinn var í Lundúnum.
Á þessum fundi flutti skipa-
skoðunarstjóri fyrir Islands
hönd tillögu, þar sem ákveð-
ið er að hraða skuli athugun-
um og rannsóknum að því er
varðar stöðugleika fiskisikipa.
Þessi tillaga var samþykkt og
mun nú sérstök vinnunefnd
sérfræðinga verða sett í það
mál, svo að því verði hraðað
eins og föng eru á.
Við getum verið stoltir af
því þegar fulltrúar okkar á
alþjóðaráðstefnum fá sam-
þykktar tillögur sem miða að
auknu öryggi eins og gerðist
á aðalfundi I.M.C.O. í Lund-
únum, og ber að þakka skipa-
skoðunarstjóra fyrir framrni-
stöðu hans í þessu máli.
Sjómennska, of-
hleðsla og varnir
A meðan við Islendingar
stunduðum fiskveiðar á opn-
um skipum, sem knúin voru
áfram með árum og seglum,
og treysta varð eingöngu á
dómgreind og glögga eftirtekt
formanns og skipshafnar, þá
fékk orðið sjómennska sér-
staka merkingu í málinu. Ef
menn ofhlóðu skip í þá daga,
þá var það talið bera vott um
lélega sjómennsku, eða enga
sjómennsku.
Góður sjómaður var sá tal-
inn sem lét dómgreindina ráða,
jafnt í því sem öðru. Skjót
viðbrögð og rétt tök í hverj-
um vanda, voru talin einkenni
góðs sjómanns. Á hinni miklu
vélaöld nútímans, þegar hjálp-
artæki eru orðin algeng um
borð í flestum skipum til sigl-
inga og fiskveiða. þá er farið
að treysta minna á sjó-
mennskuna en áður var gert.
Þetta kemur berlega í ljós við
ýms tækifæri.
Eitt af því, sem á öllum
tímum heyrir undir sjómennsku.
það er að þekkja eiginleika
skipsins vita hvað má bjóða þvi.
án þess að tefla á tvær hsettur,
og kunna rétt viðbrögð
gegn aðsteðjandi vanda. Ýmsir
fróðir menn halda þvi fram,
að sjómennskunni hafi yf-
leitt hrakað hjá fiski-
mönnum Vesturlanda á
síðustu tímum, þó einstakar
undantekningar einstaklinga
séu að sjálfsögðu fyrir hendi.
Á sama tíma er verið að gera
sjómennskuna að fræðigrein
hjá hinum upprennandi fisk-
veiðiþjóðum Austur-Evrópu.
Þar er nú verðandi sjómönn-
um kennd í skólum sú reynsla
sem beztu sjómenn tileinkuðu
sér á langri starfsævi. Það er
verið að reyna þar, að inn-
leiða fræðilega góða sjó-
mennsku og styðja hana með
nútímaöryggi á hafinu. Og
óefað er mikið öryggi í því
fólgið, sé hægt að sameina
vel þetta tvennt: sjómennsku
og tækni.
Ofhleðsla er glæpur
Þegar menn ofhlaða skip sin,
ber það vott um litla fyrir-
byggju og enga sjómennsku.
Græðgin er þá látin ráða í
stað dómgreindarinnar.
Það kemur greinlega fram í
frásögn Hjálmars Bárðarsonar
skipaskoðunarstjóra frá ráð-
stefnunum um öryggismál, þar
sem hann mætti sem fulltrúi Is-
lands, að fuiltrúar annarra
þjóða iita á síldarhleðslu ís-
lenzkra skipa þannig, að hún
ætti að heyra undir ákvæði
hegningarlaga, og hvergi að
vera liðin. Islenzkir fiskimenn
sem áður höfðu á sér orð á
alþjóðavettvangi sem góðir sjó-
menn, þeir eru nú að tapa
þessu áliti, sökum ofhleðslu
á síldveiðum. Að sjáifsögðu
verður ríkisvaldið að grípa í
taumana og setja skynsamleg-
ar reglur um leyfilega hleðslu
fiskiskipa. En jafnhliða þyrfti
að kenna verðandi skipstjór-
um fræðilega sjómennsku, þar
sem afleiðingar ofhleðsiu væru
skýrðar. Við eigum áreiðanJega
stóran hóp eldri skipstjóra, sem
hafa tileinkað sér dýrmæta
reynslu á langri starfsævi, og
búa yfir mikilii fræðiiegri
sjómennsku. Við eigum ekki
að kasta þessari þekkingu frá
okkur, heldur nota hana i
þágu framtíðarinnar.
SVEFNSÓFAR
- SÚFASETT
HNOTAN búsgðgnaverzlun
Þórsgötu 1
Sími 17-500
Nokkur útburðarhveríi losna um mánaðar-
mótin. — Afgreiðsla Þjóðviljans.