Þjóðviljinn - 07.12.1963, Blaðsíða 12

Dregið eftir
18 daga
um íbúðina
Eftir 18 daga fer fram
dráttur í Happdrætti Þjöð-
viljans 1963 og faest þá úr
því skorið hver verður svo
heppinn að hreppa fjögurra
herbergja íbúðina sem er
aðalvinningurinn að þessu
sinni, en einnig eru á boð-
stólum 10 aukavinningar,
ferðalög innanlands og til
útlanda, húsgögn, málverk,
tjald, skellinaðra og ljós-
myndavél. Er verðmæti
aukavinninganna frá kr.
2000 til 17000 en fbúðin er
metin á hálfa milljón kr.
Hér á eftir fara nöfn
umboðsmanna happdrættis-
ins i Norðurlandskjördæmi
eystra:
Akureyri: Þorsteinn Jón-
atansson.
Fnjóskadalur: Páll Gunn-
laugsson.
Ólafsfjörður: Sæmundur
Ólafsson.
Húsavík: Freyr Bjarna-
son.
Hrísey: Jón Asgeirsson.
Raufarhafn: Lárus Guð-
mundsson.
Umboðsmenn happdrætt-
isins úti á landi taka við
skilum fyrir selda happ>-
drættismiða en einnig geta
menn sent beint til skrif-
stofu happdrættisins að
Týsgötu 3 í Reykjavík.
1 dag verður skrifstofa
happdrættisins opin kl. 9—
12 og kl. 1—5 e.h. og á
morgun verður hún opin
kl. 2—4 e.h. Notið helgina
til þess að gera skil. fyrir
seldum miðum. Timinn
styttist óðum svo að ekki
veitir af að herða sóknina
ef við eigum að ná tak-
markinu sem við höfum
sett okkur: Að selja alla
miða upp fyrir Þorláks-
messu. Til þes að svo megi
verða má enginn liggja á
liði sínu.
Enn vantar skrifstofnna
númerin átta sem hún hef-
ur veríð beðin að útvega:
1075, 1825, 4232. 8034, 9995,
22654, 23355 og 34345. Haf-
ið samband við skrifstof-
una, ef þið hafið þessi
númer óseld í fórum ykk-
ar. Sími skrifstofunnar er
17514.
Miðar í happdrættinu eru
seldir daglega úr bifreið er
stendur á homi Aðalstræt-
is og Austurstrætis. Notið
tækifærið og kaupið miða
ef þið eigið Ieið þar hjá.
UMFERÐINNIBÆGT
FRÁ KÓPAVOGSBÆ
í neðri deild Alþingis í(
gær var frumvarp ríkis-
stjómarinnar til vegalaga
til fyrri umræðu. Samgöngu-
málaráðherra fylgdi frum-
varpinu úr hlaði og lét þá
ósk í ljós, að afgreiðslu þess
mætti hraða þótt hann segð-
ist gera sér ljóst, að það væri
undir afstöðu stjórnarand-
stöðunnar komið. Að fram-
sögu ráðherrans lokinni tal-
aði Eysteinn Jónsson af
hálfu Framsóknarflokksins
en Geir Gunnarsson af hálfu
Alþýðubandalagsins.
Geir lagði höfuðáberzlu á, að
eins og frumvarpið gerir ráð
fyrir, verði aftur horfið að
þeirri stefnu að allar tekjur af
hækkunum á benzíni, gúmmíi
og þungaskatti renni til vega-
gerðar í landinu og benti á þá
öfugþróun er orðið hefði að und-
anfömu er tekjur af slíkum
hækkunum hefðu í vaxandi
mæli runnið í rikissjóð til al-
mennrar eyðslu.
Sagðist Geir fyrir sitt leyti geta
fallist á ráðgerðar hækkanir ef
tryggt væri að þessar tekjur
rynnu óskiptar til endurbóta á
vegakerfi landsins og bifreiða-
eigendur endurheimti þannig
þessi auknu útgjöld með betri
endingu bifreiða og minni við-
haldskostnaði. Hann benti þó á
þá augljósu staðreynd, að þessi
auknu útgjöld hljóta að verða
þungbær í byrjun eða þar til
afleiðingamar af auknum fjár-
veitingum til vegabóta fara að
koma í ljós.
Tvennt verðnr að tryggja
Það er þvi tvennt. sagði Geir,
sem tryggja verður þeim sem
nú er ætlað að taka á sig þessi
stórauknu útgjöld. 1 fyrsta lagi:
að allt það fé, sem þeim er nú
ætlað að greiða gangi til vega-
gerðar og komi örugglega fram
í auknum framkvæmdum. Og
í öðru lagi: það fé sem þannig
er varið til vegagerðar verði
ekki sízt notað til úrbóta þar
sem umferð er mest, þannig að
aukin skattheimta geti sem allra
fyrst borið þann árangur fyrir
gjaldendur að reksturskostnaður
bifreiða minki vegna endur-
bættra vega og að sem allra
flestir njóti þeirra hagsbóta.
Auk þess verði stefnt að stór-
átökum bar sem samgöngukerfið
er nú að bresta.
Hærra framlag til bæjar-
og sveitafélaga
Geir ræddi síðan allýtarlega
um ýms ákvæði frumvarpsins
og sagði meðal annars að hann
væri þeirrar skoðunar að fram-
Framhald á 2. siðu.
Laugardagur 7. desember 1963 — 28. árgangur — 261. tölublað.
ViBbætir orðabókar
Biöndais kominn út
■ Út er kominn viðbætir við íslenzk-danska orðabók
Sigfúsar Blöndal og eru í honum um fjörutíu þúsund orð
úr íslenzku nútímamáli, tekin úr íslenzkum nútímabók-
menntum, fræðiritum, dagblöðum, st'jómmálaritlingum og
nýyrðasöfnum.
Stúlka — svartlistarmynd eftir Einar Hákonarson, einn ungu
listamannanna fjögurra, sem viðtöl eru við í Jólablaði Þjóð-
viljans 1963.
80 SÍÐNA JÓLA-
BLAÐ K0MIÐ ÚT
JÓLABLAÐ Þjóðviljans
1963 er nú komið út, 80 blað-
síður, litprentað.
Jólablaðið er til sölu á öllum
blaðaútsölustöðum og kostar 15
kr. eintakið, en næstu daga
verður blaðið borið til fastra
kaupenda Þjóðviljans.
Efni blaðsins er fjölbreytt og
prýtt fjölda mynda. ljósmyndum
og teikningum. Birt er löng
grein eftir Guðgeir Magnússon
sem hann kallar „Ljóti andar-
unginn" og fjallar um Reyni
Oddsson kvikmyndaleikstjóra —
og myndaopna er úr nýrri Is-
landskvikmynd sem Reynir hef-
ur unnið að og væntanlega verð-
ur frumsýnd bráðlega. Þá eru
viðtöl eftir Olf Hjörvar við
fjóra unga myndlistarmenn: Al-
freð Flóka, Einar Hákonarson,
Gunnlaug Gíslason og Völund
Bjömsson. og birtar allmargar
myndir listamannanna. „Quidam
á fjóram stigum“ nefnist ljóð
eftir Elías Mar og „Helgimyndir
h.f.“ gamankvæði eftir Böðvar
Guðlaugsson. Ný smásaga er
eftir Dag Sigurðarson og þýdd
saga eftir Charles L. Hamess.
Jón Thór Haraldsson ritar Þátt
af einkennilegum manni og Orri
Uggason segir minningar frá
vetrinum 1917 f Núpsskóla f
Framhald á 2. síðu
Eftir að orðabók Blöndals var
gefin út ljósprentuð ákvað stjóm
íslenzk-danska orðabókarsjóðs-
ins haustið 1954 að hefja undir-
búning að útgáfu viðbætis við
hana. Var Árni Böðvarsson cand.
mag. ráðinn til að annast orð-
töku f viðbæti þennan. Orðtek-
in vora margvísleg fræðirit,
nokkurt úrval bókmennta í
bundnu máli og óbundnu og ým-
isleg rit almenns efnis — sýnis-
hom úr dagblöðum, tímaritum
o.fl. Þessi orðtaka fór fram í
samvinnu við orðabók Háskólans.
og lagði hún til orðasöfn úr
nokkram ritum, sem út höfðu
komið frá því Blöndalsorðabók
var lokið, og orðtekin höfðu
verið á hennar vegum.
Þeir Halldór Halldórsson og
Jakob Benediktsson vora ráðn-
ir ritstjórar bókarinnar og tóku
þeir við því efini sem Ámi hafði
safnað árið 1958. Þeir bættrj við
talsverðum orðaforða, einkum úr
nýyrðasöfnum og sérfræðiritum
og völdu úr þau orð sem tekin
vora í bókina. Dönsku þýðing-
amar gerði Erik Sönderholm
sendikennari að verulegu leyti.
1 viðbæti þessum era um 40
þúsund orð, sem fyrr segir. Þar
af era um 6000 nýyrði. Töluvert
er af orðum sem standa í orða-
bók Blöndals, en eru tilfærð i
nýjum merkingum. Þess var og
getið að af rithöfundum hefðu
þeir orðið þessari bók drýgstir
þeir Halldór Laxness, Þórbergur
Þórðarson og Guðmundur Haga-
lín.
Halldór Halldórsson lét þess
getið. að hér með væri ekki sett-
ur punktur aftan við Orðabók
Blöndals, það hefði verið gert
ráð fyrir þvi að hún endumýj-
aðí sig sjálf — og yrði að sínum
dómi næsta skrefið að gefa út
nýjan stækkaðan Blöndal. því
Framhald á 2. síðu.
LA UGA RDA GSL EIKRITIÐ
í KVÖLD ER ANDORRA
■ Laugardagsleikrit Ríkisútvarpsins í kvöld verður leik-
ritið Andorra sem Þjóðleikhúsið hefur sýnt í vetur og
sl. vetur. Hér á eftir fer kynning Leiklistardeildar Rík-
isútvarpsins á höfundi og verkinu:
ttunnar Eyjólfsso*
„Meðal þeirra höfunda sem
mesta frægð hafa getið sér í
heimi leiklistarinnar á síðustu
áram era tvö svissnesk skáld:
Friedrich Durrenmatt og Max
Frisch. Báðum þessum höfund-
um hafa íslenzkir leikhúsgestir
og útvarpshlustendur fengið að
kynnast. Tilraunaleikhúsið
„Gríma" flutti leikritið „Bieder-
mann og brennuvargarnir" eftir
Max Frisch sem seinna var flutt
í útvarp. Leikfélag Reykjavíkur
lék í fyrravetur „Eðlisfræðing-
ana“ eftir Durrenmatt en áður
hafdi útvarpið flutt eftir hann
útvarpsleikritið „Haustmánaðar-
kvöld“ (1959) og „Vegaleiðang-
urinn" (1962). Og á síðasta leik-
ári sýndi Þjóðleikhúsið leikritið
..Andorra" eftir Frisch. sem nú
verður flutt í útvarpið í kvöld.
Max Frisch er fæddur í Zúr-
ich árið 1911. Hann hóf ungur
að skrifa leikrit. sem þó vora
ekki tekin til sýningar. Eftir að
hafa lokið prófi sem arkítekt
stundaði hann það starf um
skeið en hélt jafnframt áfram
að semja skáldverk, bæði skáld-
sögur og leikrit. og á áranum
1946—1949 samdi hann hina
kunnu ,.Dagbók“ sfna. en þar
er að finna framdrög allra
skáldverka hans sem síðan hafa
birzt og hafa aflað honum
frægðar, svo sern „Biedermann
Framhald á 2. síðu.
Sís erlendis
sýnir nú
eftirprentanir
1 dag verður opnuð merkileg
sýning í Listamannaskálanum.
Er hér um að ræða eftirprentan-
ir heimsfrægra málverka, en
sýningin er haldin til að styrkja
það sem nefnt er SÍS erlendis,
en það mun þýða eitthvað til
móts við Samband íslenzkra
stúdenta erlendis
Sýning þessi mun verða opin
fram að næstu helgi. öll mál-
verkin eru til sölu, en hér gefur
að líta eftirprentanir af ýmsum
frægustu málverkum heims.
Fréttamenn áttu í gær stutt
samtal við þá, er að sýningunni
standa. Þórir Bergsson, trygg-
ingafræðingur, er einn helzti
framkvöðull þessarar sýningar.
Er fréttamaður blaðsins spurði
hann hvert væri verð þessara
mynda, svaraði Þórir stutt og
laggott: Hlægilegt! Um 130 eft-
irprentanir era á sýningunni, og
er meðalverð þeirra 270 kr.
Flestar era eftirprentanirnar
eftir van Gogh, en fjölmarga
aðra heimsþekkta listamenn get-
ur að líta, svo sem Picasso.
Sýningin verður opin næstu
viku. Allar myndimar era til
sölu.
Dr. Páll leikur
í Njsrðvíkum
Tónleikar verða haldnir í
Innri Njarðvíkur-kirkju á morg-
un, sunnudag kl. 4.30 e.h. Dr.
Páll Isólfsson leikur á nýja
kirkjuorgelið sígild tónverk eft-
ir fræga höfunda og einnig mun
hann útskýra verkin fyrir á-
heyrendum. Bílferð verður frá
BSl kl. 3.15.
//
JÓLA-
GJÖFIN"
LÖG
„Jólagjöfin’’ þ. e. frum-
varp ríkisstjómarinnar um
hækkun á bótum til Al-
mannatrygginga (þó ekki
fjölskyldubóta að sinni),
var afgreitt sem lög frá Al-
þingi í gær, að iofcnum
þremur umræðum í efri
deild.
Alfreð Gíslason túlkaði-
afstöðu Alþýðubandalagsins
í deildinni og bar fram
tvær breytingartíllögur
samhljóða beim er Hanni-
bal Valdimarsson flutti víð
umræðumar í neðri deild
og áður hefur verið skýrt
frá: að í stað 15% eins
og frumvarpið gerir ráð
fyrir nemi hækkunin 40%
og að við 1. gr. framvarps-
ins bætist svohljóðandi
málsgrein: Allar bótafjár-
hæðir samkvæmt 2. máls-
grein skulu teljast grunn-
upphæðir og breytast I
samræmi við vísitölu fram-
færslukostnaðar.
Þessar breytíngatillögur
feldi viðreisnarliðið i efri
deild eins og í neðri deild
og auk þess breytingatil-
lögu Framsóknarmanna að
í stað 15% skyldi upphæð
bótahækkana nema 25%.
Var framvarpið samþykkt
óbreitt. eins og stjómin
lagði það fyrir þingið.
Eins og áður hefur ver-
ið skýrt frá félst stjómar-
andstaðan á að tefja ekld
afgreiðslu þessa máls, á
þeim forsendum, að þótt
hækkunin sé eins og vænta
máttí skorin við nögl var
talið sjálfsagt að lífeyris-
þegar fengju þó þessa aura
á tilskyldum tíma. t efri
deild má segja. að af-
greiðslan hafi aðeins tafist
lítillega af þeim sökum, að
frú Auður Auðuns (Ihald)
gat ekki stillt sig um að
endurtaka sjálfsánægjufjas
stjórnarinnar f neðri deild
um afrek viðreisnarstjóm-
arinnar í tyggingamálum og
var þó mál frúarinnar öllu
mærðarlegra en hjá öðrum
er gumað hafa af þessum
..afrekum”.
>