Þjóðviljinn - 08.12.1963, Blaðsíða 7

Sunnudagur 8. desember 1963
ÞlðÐVIUINN
SÍÐA 7
. V'‘

Séð inn í Dalvíkurhöfn
Undirbyggöir voru 3 km af
veginum í sumar, og eru þá að-
eins eftir 3 km milli vegarend-
anna. Þessi partur, sem eftir
er,~er jafnframt sá örðugasti.
fyrir Múlann. Þar þarf að
sprengja fyrir vegarstæðinu á
köflum, leggja veginn yfir
slaema gjá, Ófserugjá. Sam-
göngumál Ólafsfirðinga munu
gjörbreytast með þessum vegi,
sem styttir vegalengdina milli
Ólafsfjarðar og Akureyrar um^
tæplega 200 km.
Símaframkvæmdir
1 sumar var lagður jarðsími
frá Möðruvöllum í Hörgáradal
hingað til Dalvíkur. Einnig hef-
ur innanbæjarsíminn verið end-
urbættur að miklu leyti. Lokið
var smíði nýs húss fyrir póst-
og sima, og var starfsemin
flutt í það, úr gamla húsinu,
þann 18. júlí. Er húsið allt
hið fullkomnasta og vel til
þess vandað. Dalvíkingar munu
nú ekki þurfa að bíða mörg
ár eftir sjálfvirkum síma. að
sögn stöðvarstjórans, Þorgils
Sigurðssonar.
Hafnarbætur á
Litlaskógssandi
Síðast liðið vor var hafizt
handa á Litla-Árskógssandi við
byggingu nýs hafnargarðs. En
hafnarskilyrði þar hafa ætíð
verið slæm.
Nýi garðurinn er byggður
fram á svonefnt Flatasker, sem
er vestan byggðarinnar. Garöur
þessi er gerður úr grjóti, en
Steyptur þegar fram kemur á
skerið. Lengd hans er um 80
metrar. Garðurinn, sem snýr
mót norðaustri. er með oln-
boga til austurs um 30 metra.
Ekki er verki þessu lokið, enda
liggja framkvæmdir nú niðri.
hér um nágrennið, nema hvað
hált er og mikil vatnselgur.
Ýmislegt
Rauðir hundar hafa gengið
hér og tekið aðallega böm og
unglinga. Atvinna virðist hér
nægileg, þó lítið fiskist og
sjaldan gefi á sjó. Rjúpna-
veiði hefur verið mjög lítil,
myndinni.
miðað við það sem oft hef-
ur verið áður, og mun veður-
farið ráða miklu um það.
1 sumar keypti Dalvikur-
hreppur jörðina Brimnes, en
nyrðri hluti kauptúnsins er
byggður í Brimneslandi.
Félagslífið á Ðalvfk er held-
ur h'tið. Þó var hér haldið
hjónaball um síðustu helgi, og
var það fjörugt, enda skemmtu
menn sér konunglega. Hjóna-
böll eru hér einu sinni á ári
og er það gömul venja.
Þó köldu blási af haii og
fjöllin séu snævi þakin nú í
skammdeginu þá virðast Dal-
víkingar una hag sínum vel
hér í þessum, rúmlega 900 í-
búa útgerðarbæ við Eyjafjörð.
H. K.
Tíðarfar
Nú í nóvemfoer gerði hér kalt
veður með mikilli fannkomu.
Hefur snjónum kyngt niður
allan mánuðinn, að kalla. Færð
hefur verið slæm, og algerlega
ófært á stundum. Mjólk úr
Svarfaðardal hefur verið flutt
annan veg til Akureyrar, og
hafa flutningarnir gengið seint.
Aætlunarbílinn til Akureyrar
hefur þó brotizt flesta daga,
eh verið lengi á leiðinni. Ófært
reyndist, er verst var, að sækja
mjólk í Skíðadal á bílum, og
var hún þá flutt með sleða,
sem dreginn var af ýtu til Dal-
víkur.
í snjónum fennti bíla hér í
kaf, og miklir skaflar eru i
plássinu. Frost hafa verið mik-
il með fannkomunni, en slegið
hefur á þíðu nú seinustu daga,
og nú er hér asahláka. Veg-
urinn til Akureyrar var ruddur
í gær. og er færð nú sæmileg
Bandarískur vísindamaður fullyrðir:
Veirur og skordýr einrái á
jöriinni eftir atómstríð!
Sennilegast er, að veirur, skorkvikindi og aðrar ör-
smáar lífverur yrðu einráðar á görðinni, ef kjamorku-
styrjöld brytist út, segir hinn kunni bandaríski efna-
fræðingur og sálfræðingur, dr. Robert Wurtz.
Hinn frægi vísindamaður,
sem starfað hefur að undan-
förnu við bandarískar al-
mannavarnir, lagði á það sér-
staka áherzlu í grein í
tímaritinu „Upplýsingarit um
kjarnorkumál", að auðvitað
væri það nokkrum vand-
kvæðum bundið að átta sig
á, hvaða ástand myndi skap-
ast á hnetti vorum, eftir að
logar kjarnorkustríðs hefðu
leikið um jörðina, þar eð erf-
itt væri að gera sér grein
fyrir því. hve stór hluti jarð-
ar myndi hyljast geislavirku
ryki og verða fyrir sterkri
geislun. Þekking manna á á-
hrifum kjarnorkugeislunar
væri einnig reist á heldur
ótraustum grunni, og þess
vegna væri erfitt að leggja
fram óskeikular kenningar
um þessi mál, en þó væri
unnt að styðjast við nokkrar
staðreyndir, sem bentu til
þess. hver þróunin yrði.
Ýmis konar áhrif.
Vitað er, að hinar ýmsu
dýra- og plöntutegundir
bregðast við á ólíkan hátt,
þegar þær verða fyrir geisl-
un, og almennt er unnt að
draga þá ályktun af rann-
sóknum. að háþróaðar lffver-
ur eru viðkvæmari en aðrar
fyrir skaðlegum geislaáhrif-
um. Engin lífvera er þó jafn
viðkvæm og mannskepnan
og yfirleitt eru spendýr mjög
viðkvæm að þessu leyti. Fugl-
ar eru miklu úthaldsmeiri i
kjarnorkugeislum, en í heimi
skordýranna er slíkur mót-
stöðukraftur, að viðkvæmni
þeirra fyrir geislaáhrifum er
aðeins brot úr hundraði mið-
að við manninn. En örsmáar
lifverur eins og veirur og
sóttkveikjur eru öllum líf-
seigari, sérstaklega ef þær
lifa sjálfstæðu lífi og óháðar
öðrum Hfandi verum, segir
dr. Wurtz.
Offramleiðsla á skordýrum.
Enn eru margar óleystar
gátur i sambandi við þetta
mál, því að hinar ýmsu teg-
undir lífvera eru mjög háð-
ar hver annarri. Mjög senni-
legt er. að fljótlega myndi
skapast keðjuverkan sem af-
leiðing af því, að sambandið
rofnar, til dæmis með fugl-
um og skordýrum. Fjölda-
margar fuglategundir lifa
nær eingöngu á skordýrum,
og þess vegna myndi skor-
dýrum fjölga gífurlega. ef öll-
um fuglum jarðarinnar væri
útrýmt. Hvað sú þróun hefði
í för með sér, er hins vegar
engin leið að gera sér grein
fyrir.
Á grundvelli þess sem nú
er vitað, er allt útlit fyrir,
að skordýr og örsmáar lífver-
ur geti lifað af kjamorku-
styrjöld, sem geisaði um alla
jörðina. Ef hið skelfilega ó-
happ ætti eftir að gerast,
yrðu þessar lágþróuðustu líf-
verur jarðarinnar herrar
hnattarins og tækju sæti
mannsins á jðrðinni, segir
hinn kunni visindamaður i
lok greinan sinnar.
r
Flugfélag Islands veitir skóla-
fólki jólaafslátt á fargjöldum
Ný Ijóðabók eftir
Guðm. Böðvarsson
LANDSVISUR Guðmundar Böðvarssonar er ein af ör-
fáum nýjum ljóðabókum, sem út koma nú í bókaflóðinu
mikla fyrir jólin. Útgefandi er Menningarsjóður.
Þetta er ekki stór bók, um
60 blaðsíður, en mjög falleg og
skemmtilega út gefin. Hefur
Hörður Ágústsson listmálari
teiknað myndir í bókina og séð
um snið hennar en Prentsmiðj-
an Oddi h.f. prentað.
I „Landsvisum“ eru 28 kvæði.
Það fyrsta. „Vorið góða“, er
þannig:
Það man ég fyrst sem mina
barnatrú
er myrkar hriðar Iéku um
fenntan bæ,
að land mitt risi aftur, eins
og nú,
úr ís og snæ,
úr is og vetrarsnæ.
Sjá, enn er mold þin mjúk og
tún þín græn
og mildum bláma slær á hvem
þinn sand,
og trú mín leitar þá i þökk
og bæn
til þin, mitt land,
til þin, mitt föðurland.
Og hvflík náð og hvflik
páska-jól
til handa þeim er verður allur
senn,
i þinu skjóli að dtja og þinni
sól
einn sumardag,
einn sumardaginn enn.
Sjóvinnunámskeið
á vegum Æ. R.
Nú nýlega hófst sjóvinnu-
námskeið á vegum sjóvinnu-
nefndar Æskulýðsráds Reykja-
víkur. Eru nú um 60 piltar
á námskeiðinu og fjÖlgar þcim
daglega.
Sjóvinnunámskeiðið er tú
húsa í Tómstundaheimilinu að
Lindargötu 50, og hefur hluti
af húsnæðinu þar verið end-
urbættur með sérstöku tilliti
til sjóvinnukennslu. Piltamir
læra margskonar hnúta, splæs-
ingar á tógi og vír, uppsetn-
ingu á línu, netahnýtingu og
netabeetingu. þeir læra að
þekkja á áttavita auk tilsagn-
ar í hjáip í viðlögum. vél-
fræði og ýmsu fleiru er lýtur
að sjómennsku. Þá eru einnig
haldnir nokkrir fræðslu- og
skemmtifundir og þá m.a.
sýndar kvikmyndir um sjó-
mennsku o.fl. Námskeiðið
stendur yfir í 3 mánuði og
mætir hver piltur tvisvar í
viku. Þegar vorar gefst piltun-
um tækifæri til að taka þátt
í róðraræfingum, og sveitir frá
námskeíðinu hafa tekið þátt
i róðrarkeppni sjómannadags-
ins. Á sumrin er svo gerður
út skólabótur og ganga piltar
af námskeiðinu fyrir um skip-
rúm þar.
Síðastliðinn vetur útskrifuð-
ust af sjóvinnunámskeiðinu
70—80 piltar og voru margir
þeirra á sjó sl. sumar, t.d.
voru 10 ráðnir á togara og 4
á flutningaskip fyrir mill-
göngu leiðbeinanda, auk þeirra
sem réðu sig á eigin spýtur.
Þá voru 27 piltar á skólaskip-
inu Sæbjörgu í tveim þriggja
vikna veiðiferðum, og var þá
veiðum hagað þannig að jafn-
framt var siglt i kring utn
landið. Um borð gengu piltarn-
ir vaktir, eins og tíðkast til
sjós, fengu tilsögn og alhliða
verklega þjálfun í fiskiveiðum,
aðgerð og meðíerð á fiski og
veiðarfærum, lærðu að stýra
eftir áttavita og var jafnvel
leiðbeint í éldamennsku og
þjónustu í matsal.
NY BOK
Flugfclag Islands mun nú i ár
eins og undanförnu veita afslátt
á fargjöldum fyrir skólafólk, sem
óskar að ferðast mcð flugvclum
félagsins í jólafríinu, eða á
tímabilinu frá 15. desember
1963 til 15. janúar 1964. Nemur
afslátturinn 25n/0 frá núverandi
tvímiðafargjaldi. Gildir þctta á
öllum fluglciðum
anlands.
félagsins inn-
Afsláttur þessi er háður þeim
skilyrðum, að keyptur sé tvímiði
og hann notaður báðar leiðir og
sýnt sé vottorð frá skólastjóra,
er staðfestir að viðkomandi
stundi nám við skólann.
Gildistími íarseðlilsins er, eins
og áður greinir, frá 15. desem-
ber 1963 til 15. janúar 1964.
Það skólafólk, sem hugsar sér
að notfæra sér þessi hlunnindi,
ætti að panta sér far með góð-
um fyrirvara. því búast má við
að síðustu ferðir fyrir jól verði
fljótt fullskipaðar.
REIKNI-
VÉLIN
Leikrit eftir
Erling E. Halldórsson
□
Verð kr. 140,00 heft,
kr. 1 70,00 ib.
□
HEIMSKRINGLA