Þjóðviljinn - 24.12.1963, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 24. desember 1963
ÞIÚÐVILJINN
SlÐA 5
MATSEÐILLINN
Það var dag einn í marz.
Ef það á fyrir þér að liggja
að skrifa sögu, þá skaltu var.
ast eins og heitan eldinn að
láta hana byrja svona, þvi
lélegra upphaf er vandfundið,
bæði andlaust, flatt og kulda-
legt, og þegar öllu er á botn-
inn hvolft líklega ekkert ann-
að en útsynnings þembingur.
En eins og sakir standa er
það afsakanlegt, því setningin
sem hér fer á eftir og að
réttu lagi ætti að vera inn-
gangur að frásögninni, er svo
öfga'kennd og ótrúleg að ekki
kemur til mála að kasta henni
framan í lesandann fyrirvara-
laust.
Sara sat og grét ofan í
matseðilinn sinn.
Hugsið ykkur New York
stúiku — vatna músum yfir
matseðli. Sem ástæðu fyrir
þessu er þér leyfilegt að geta
þess til að rækjurnar hafi ver-
ið uppgengnar, að hún hafi
svarið þess dýran eið að
bragða ekki rjómaís út alla
föstuna eða í þriðja lagi. að
hún hafði séð unnustann
hverfa fyrir horn með ann-
arri stúlku.
En þar sem engin þessara
tiigáta er rétt, þá gerir þú
svo vel að lofa sögunni að
fai'a sínu fram.
Maðurinn sem lýsti þvi yíir
að heimurinn væri ostra, sem
hann með sverði sínu gæti
opnað, hitti naglann á höfuðið,
enda þótt hann ætti það ekki
skilið. T>að er sem sé vanda-
laust að opna ostru með
sverðsoddi. En hefur þú á ævi
þinni vifað nokkum ætla sér
þá dul að opna veraldarinnar
krækiskel með ritvél ? Mér
þætti gaman að sjá þær opn-
aðar hráar í tugatali á þann
hátt.
En með þessu miður hand-
hæga vopni hafði Söru tekizt
að mjaka svo sundur skeljun-
um að hún gat grillt veröld-
ina fyrir innan, kalda og hrá-
slagalega. Hún var ekki fær-
ari í hraðritun en hver annar,
sem einhver verzlunarskólinn
hefir hlcj-pt af stokkunum
með fullnaðarpróf í þeirri
grein sem veganesti. Og þar
sem hún kunni ekki þessa
nauðsynlegu námsgrein, gat
hún ekki gert sér vonir um að
komast í hinn glæsilega hóp
skrifstofuþjóna. Hún var þvi
kóngsins lausamaður. á hnot-
skóg eftir lausavinnu fyrir sig
og ritvélina.
Næsta afrek Söru í barátt-
unni við heiminn, var samn-
ingur sem hún gerði við
Shulenbergsmötuneytið. Mat-
stofan var í næsta húsi við
timburhjallinn, þar sem Sara
leigði herbergi.
Eift kvöld lagði Sara Icið
sína inn til Shulenbergs og
keypti 40-centa máltíð, en
þær voru afgreiddar mtð á-
líka handagangi og hjálpfúsir
nágrannar nota, þegar þeir
kasta leirmunum út um
glugga til að forða þeim frá
eldsvoða.
Að máltíðinni lokinni fór
Sara lieim með matseðilinn
sinn. Hann var ritaður með
því nær ólæsilegu hrafna-
sparki, sem hvorki var enska
né þýzka, og svoleiðis hagað,
að sá sem ekki gætti slök-
ustu varúðar, átti á hættu að
byrja á tannstönglinum og
enda á súpunni og búðingn-
um.
Smásaga
eftir
O'Henry
Næsta dag sýndi Sara
Shulenberg snyrtilega vélrit-
aðan matseðil, þar sem rétt-
imir voru girnilega settir í
réttri röð, með réttum nöfn-
um, frá upphafi máltíðar til
síðustu setningar; „Yfirhafnir
og regnhlífar ekki teknar í
ábyrgð“.
Shulenberg varð á auga-
bragði að vanalegum dauðleg-
um manni. Og áður en Sara
kvaddi, hafði hann tekið til-
boði hennar. Hún átti að vél-
rita matseðla fyrir tuttugu og
eitt borð matstofunnar, nýja
seðla daglega fyrir hvern
miðdagsverð og fyrir hinar
máltíðimar þegar skipt var
um rétti og eftir því sem
snyrtimennskan krafði. Að
launuin átti hún að fá þrjár
máltíðir, helzt af óæðra tag-
inu, sem þjónn — ef því varð
við komið — færði henni heim
ásamt blýantsrissi yfir það
sem forsjónin bar í skauti
sínu næsta dag fyrir við-
skiptavini Shulenbergs.
Gagnkvæm ánægja leiddi af
þessum samningi. Neytendur
vissu nú hvað réttimir hétu,
sem Shulenberg bar á borð
fyrir þá, enda þótt útlit þeirra
og innihald væri þeim einatt
ráðgáta. En Sara fékk fæði
yfir langan og strangan vet-
ur, og það var henni fyrir
mestu.
Og svo sagði almanakið að
vorið væri komið, en það voru
hrein og bein ósannindi. Vor-
ið kemui þegar það kemur.
Það stimdi enn á janúarsnjó-
inn á fáfðmum slóðum, har-
moni'ka hélt áfram að leika
„Blessuð vertu sumarsól“ með
desember-fjöri og áherzlum,
karlmennirnir ráðslöguðu um
kaup á páskahöttunum og
umsjónarmenn lokuðu fyrir
hitann. En á meðan þessu fer
fram, má ganga að því sem
vísu, að borgin er á valdi
vetrarins.
Eitt sinn að áliðnum degi,
sat Sara inni í herbergi sínu,
henni var hrollkalt. Hún hafði
ckki annað verk framundan
en matseðla Shulenbergs. Hún
sat í marrandi ruggustól og
horfði út um gluggann. Al-
manakið á veggnum kallaði í
sífellu: „Vorið er komið Sara,
heyrirðu ekki hvað ég er að
segja? Líttu á, stafirnir mín-
ir sýna það. Þú ert eing og
vorið Sara, ung og fögur.
Hvers vegna horfir þú svona
sorgbitin út um gluggann?"
Herbergið sem Sara. bjó í,
var bakdyramegin í húsinu og
þegar hún horfði út blasti
við gluggalaus stafn á kassa-
gerð í næstu götu. Veggur
þessi var hélaður, en það sem
Sara sá var grasi gróinn völl-
ur með skuggsælum trjám,
girtur rifsberjarunnum og
fögrum rósum.
Hinn raunverulegi vorboði
verður hvorki með augum eða
eyrum skynjaður, en sumum
er svo farið, að þeir verða að
heyra lóuna kvaka, sjá sóleyj-
ar blómgast og jafnvel fyrsta
fífilinn verða að biðukollu, áð-
ur en þeir geta boðið vorgyðj-
una velkomna í hin tómlátu
hjörtu sín. En þeir sem
standa móður jörð næst, fá
boðin beint, með því fyrir-
heiti að olnbogabörn skuli þeir
aldrei verða. nema það sé
þeirra eigin eindreginn vilji.
Sumarið áður hafði Sara
verið í sveit og elskað bónda.
Þegar þú skrifar þína sögu,
er þér ráðlegast að þjóta ekki
svona aftur í tímann, það er
léleg list og lamar áhugann.
Láttu hana halda í horfið,
áfram, áfram.
Sara var þrjár vikur á
Bjartalæk. Þar varð hún ást-
fangin af bóndasyninum,
Valtý Franklín. Bændur
hafa elskað, gengið í hjóna-
band og setið uppi konulausir
eftir skemmri tíma. Valtýr
Franklín var nýtízku búfræð-
ingur, hafði síma í fjósinu og
gat reiknað út upp á eyri
hvaða áhrif hveitiuppskeran í
Kanada hefði á kartöflur, sem
hann sáði við myrkvaðan
mána.
Það var í þessum skugg-
sæla og rósum prýdda reit,
sem Valtýr hafði sagt henni
hug sinn allan og hún ját-
azt honum. 1 sameiningu flétt-
uðu þau sveig úr fíflum, sem
hann svo lagði um höfuð
hennar og fór um það mörg-
um fögrum orðum hvað gul
blómin færu vel við dökka
hárið hennar. Sveiginn tók
hún ekki af sér og á leiðinni
heim að bænum gekk hún og
veifaði stráhattinum sínum í
hendinni.
Nokkrar kvikmyndir hafa verið gerðar eftir sögum O’Henrys.
Hér er atriði úr þekktri bandarískri mynd. Það eru tvcir víð-
frægir látnir leikarar sem sjást á myndinni: Marilyn Monroc
og Charles Laughton.
Höfundur sögunnar: VVutiain
Sidney Ptnrter, sem skrifaði
undir niafninu O’Henry.
Þau ætluðiu að giftast næsta
vor, strax þegar færi að vora.
Það hafði1 Valtýr sagt, og
Sara hélt íd'tur til borgarinn-
ar til þess'q að hamra á rit-
vélina.
Högg á dtfrnar flæmdi brott
draumsýn ÍSöru frá þessum
hamingjudegS. Þjónn færði
henni uppkaist að næsta dags
matseðli, skiáfað með klunna-
legri rithö.ad Shulenbergs
gamla.
Sara settist við ritvélina og
smeygði seðli milli valsanna.
Súpumar voru léttari og
fleskið dregilð út sem aðal-
réttur og sásit nú aðeins með
rússneskum riæpum innan um
næpumar. htinn ljúfi andi
vorsins gekk eins og rauður
þráður gegnum allan matseð-
ilinn. Listinn yfir skorpusteik-
urnar lengdist og íburðarmikl-
ir búðingar voru með öllu
horfnir.
Fingur Söru dönsuðu eins
og mý yfir lygnum straumi.
Lið fyrir lið skráði hún rétt-
ina, og með æfðu auga ætl-
aði hún hverjum það rúm sem
honum hæfði.
Næst fyrir ofan býtinginn
kom listi yfir grænmetið,
gúrkur, aspargus á ristuðu
brauði. ertur, tómatar, enda-
laus maís, limabaunir, kál, —
Sara var farin að tárast
ofan í matseðilinn. Tár frá
djúpi einhverrar helgrar ör-
væntingar stigu upp frá
hjarta hennar og fylltu aug-
un. Hún beygði höfuðið niður
að ritvélinni og stafaborðið
bergmálaði ekkastunur henn-
ar kalt og glamrandi.
Sara hafði ekki fengið bréf
frá Valtý síðastliðnar tvær
vikur, en næsti réttur á mat-
seðlinum vom fíflar, fíflar
með einhverjum eggjarétti —•
eggin máttu svo sannarlega
fara veg allrar veraldar —
en fíflarnir, með gullinni feg-
urð þeirra hafði Valtýr krýnt
hana, sem drottningu ástar
sinnar og tilvonandi brúði.
Fíflarnir fyrirboðar vorsins,
hennar sorga sorg, með end-
urminningu um mesta ham-
ingjudaginn.
Þú getur hlegið frú mín
góð. þar til þú hefur þolað þá
raun að sjá rósunum sem
hann Hörður færði þér kvöld-
ið sem þú gafst honum hönd
þína og hjarta, skákað fyrir
framan þig á Borginni í sal-
atlíki í franskri sósu.
Vorið er fjölkunnugt. Boð-
um þarf að koma til mikillar
borgar, af járni og grjóti
gerða. Enginn fyrirfinnst til
þess að reka þetta erindi ann-
ar en hinn þrautseiga hetja
vallarins, yfirlætislaus í
hrjúfa kuflinum græna, ham-
ingjunnar trúi þjónn, á feg-
ursta skeiði aðstoðar hans á
ástarfundum, fléttaður inn í
dökka lokka unnustunnar,
ungur, óþroskaður, án blóma,
fer hann í suðupottinn og ger-
ist boðberi ástarinnar.
Smátt og smátt sefaði Sara
grátinn. Seðlana varð hún að
rita. 1 dvínandi bjarma fífil-
draumsins lét hún um stund,
í algerri leiðslu fingurna
Framhald á 8. síðu.
KAUPFÉLAG
HÚNVETNINGA
SÖLUFÉLAG
A-HÚNVETNINGA
Blönduósi
Oskum öllum viðskiptavinum gleði-
legra jóla og góðs og farsæls nýárs
og þökkum viðskiptin á liðna árinu.
Kaupfélag Langnesinga
Selur allar innlendar og erlendar.
vörutegundir. — Starfrækir útibú á
Bakkafirði. Ennfremur kjötfrysti-
Kús, skipa- og bifreiðaafgreiðslu á
Þórshöfn.
Gleðileg jól og þökk fyrir viðskiptin
á liðna árinu.
Kaupfélag Langnesinga
Þórshöfn — Otibú Bakkafirði.
Stofnsett 1911.
Þökkum félagsmönnum samstarfið á
liðna árinu og óskum þeim og öllum
viðskiptavinum
GLEÐILEGRA JÖLA OG HEILLA
OG FARSÆLDAR Á KOMANÐI
ÁRI.
KAUPFÉLAG
VOPNFIRÐINGA
V opnafirði.
Þökkum félagsmönnum og öllum við-
skiptavinum fyrir liðinn tíma og ósk-
um þeim
GLEÐILEGRA JÖLA
og gæfuríks komandi árs.
KAUPFÉLAC
HAFNFIRDINCA