Þjóðviljinn - 12.05.1964, Blaðsíða 4
4 SÍÐA
------------ ÞJÓÐVILIINN ---------------
Siglfirðingar hafa beðið nógu lengi
Þriðjudagur 12. maí 1964
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Ritstjórl Sunnudagsins: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. prentsmiðja. Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur) Áskriftarverð kr. 90 á mánuði.
Frumkvæði
^lþíngi er að ljúka störfum eftir mjög langa vist
en ekki sérlega athafnasama. Stjórnarvöldin
hafa látið þingmenn dveljast hér vikum og mán-
uðum saman án þess að hafa forustu um meiri-
háttar verkefni og er slíkt jafnan órækur vottur
um pólitískt ráðleysi. Sérstaka athygli hefur það
vakið að af hálfu ríkisstjórnarinnar hafa engar
tillögur verið lagðar fram á þingi um ráðstafanir
til að hefta óðaverðbólguna þó'tt hún hafi á þess-
um vetri magnazt meir en nokkru sinni fyrr.
Þjóðin er sammála um að verðbólguþróunin sé
ógnarlegasta meinsemdin í íslenzku þjóðlífi um
þessar mundir, en ríkisstjórnin hefur enga stefnu,
engar tillögur. Ráðherrarnir halda að sér hönd-
um meðan dýrtíðin kaffærir launþega og krónan
smækkar og smækkar.
'jpillögurnar um ráðstafanir gegn verðbólgunni
koma frá allt öðrum aðilum. Alþýðusamband
íslands beitti sér fyrir .því að.teknar voru upp vjð-
ræður um samvinnu launþegasamtaka, atvinnu-
rekenda og ríkisvalds um ráðstafanir til að stöðva
verðbólguþróunina ög tryggja-lannþegum örugg-
an kaupmátt launa og bætt kjör. Eru þær viðræð-
ur hafnar fyrir nokkru, og þjóðin öll bíður þess
með eftirvæntingu hver árangur verði af frum-
kvæði verklýðssamtakanna. Miðstjórn Sósíalista-
flokksins samþykkti fyrir skömmu ýtarlega á-
lyktun um aðgerðir gegn verðbólgunni. Var þar
annarsvegar lögð áherzla á nauðsyn þess að sam-
vinna við verklýðssamtökin kæmi í stað þeirrar
þrotlausu styrjaldar við launþega sem viðreisn-
arstjórnin hefur átt upptök að á undanförnum
árum og vinnandi fólki þannig tryggður aukinn
kaupmáttur launa, kauptrygging, styttur vinnu-
dagur og vaxandi félagsleg réttindi. í annan stað
var bent á fjölþættar efnahagslegar ráðsíafanir
sem gera þyrfti til þess að ná þessu marki, áætl-
unarbúskap, heildarstjórn og fjárfestingu, útflutn-
ingi og innflutningi, stórauknar framkvæmdir í
húsnæðismálum, stuðning við framleiðsluatvinnu-
vegina o.s.frv. Hafa þingmenn Alþýðubandalags-
ins flutt tillögur um þessi atriði nú í ve'tur og á
mörgum undanförnum þingum, án þess að þing-
menn stjórnarflokkanna hafi viljað taka undir
nauðsyn þess að bundinn yrði endir á verðbólgu-
þróunina.
þessar staðreyndir sýna að allt frumkvæði að
baráttu gegn verðbólgunni kemur frá verklýðs-
hreyfingunni og stjórnmálasamtökum hennar,
Það er engum efa bundið að yfirgnæfandi meiri-
hluti þjóðarinnar styður þá baráttu, enda er nú
loksins komið greinilegt lát á s'tjórnarflokkana,
að minnsta kosti i orði. En eigi að fást árangur
í verki þarf þjóðin að gera stjórnarflokkunum
ljóst. að hún lætur þeim ekki haldast það uppi
að hafna samningum við verklýðshrevfinguna um
þau hófcaml^gu atriði =em felast í tillögum Al-
þýðusambands íslands. — m.
Framkvæmdir við Strákaveg
ósvífnisleg atkvæðasmöiun
ÞINCSIÁ Þ|ÓÐVIL|ANS
■ Hér birtist ræða Ragnars Arnalds er hann flutti við
síðustu umræðu í sameinuðu Alþingi um vegaáætlun-
ina 1964^ 8. maí síðastliðinn. Lýsir Ragnar hér einu
óskammfeilnasta kosningabralli núverandi ríkisst'jóm-
ar: loforðum og efndum á lagningu svo nefnds Stráka-
vegar milli Siglufjarðar og Fljóta.
Hinn 10. apríl 1963 nokkru
fyrir seinustu alþingiskosning-
ar, gaf ríkisstjómin út svo-
kallaða þjóðhags- og fram-
kvæmdaáætlun fyrir næstu 3
árin. í þessari framkvæmdaá-
ætlun var ekki mikið rætt um
vegamál, en þó var getið um
þrjár vegaframkvæmdir milli
Siglufjarðar og Fljóta. Sigl-
firðingum og Austur-Skagfirð-
ingum hefur lengi verið lofað,
að gerður yrði öruggur vetr-
arvegur um svonefnda Stráka,
en iítið hefur orðið um efndir.
Þó hefur verið unnið nokkuð
við veginn nú seinustu árin.
en k-ostnaður við þær fram-
kvæmdir, sem búnar eru, nem-
ur aðeins litlum hluta af þeim
kostnaði. sem eftir er að leggja
í. Þetta hátíðlega loforð rík-
stjórnarinnar í fyrravor vakti
nokkrar vonir Siglfirðinga, sér-
staklega þar sem tilkynnt var
í framkvæmdaáætluninni, á
hvaða ári verkinu skyldi lok-
ið og meira að segja f hvaða
mánuði. í þessu fræga plaggi
h-æstv. ríkisstjómarinnar stóð
þessi setning:
„Sfi vegur (þ.e, Strákavegur)
mun síðan fullbyggður sumarið
1964 og göngunum Iokið í á-
gústmánuði 1965“.
Engar ráðstafanir
Að vfsu voru þeir margir
s.em litu tortryggnum augum
á þessi hátíðlegu loforð, eink-
um vegna þess að engar ráð-
stafanir höfðu verið gerðar til
að tryggja fé til framkvæmd-
anna. Einnig þótti mönnum
grunsamlegt, að eftir svo
margra ára bil skyldi sam-
göngumálaráðherra loksins
rjúka til og lofa veginum 1%
mánuði fyrir kosningar. En
öllum efasemdum og tor-
tryggni var mætt af fyllstu
einurð af hálfu stjórnarflokk-
anna. Þannig var forsíðufyrir-
sögnin um Strákaveg í blaði
sjálfstæðismanna á Siglufirði
um þessar mundir: „Gerð
Strákavegar með tilheyrandi
jarðgöngum verði lokið í ágúst
1965, nær eina framkvæmd á-
ætlunarinnar, sem sérstaklega
er fastmælum bundið hvenær
lokið verði“. Og til að undir-
strika þetta hátíðlega loforð
enn frekar. var samgöngumála-
ráðherra sendur norður á
Siglufjörð og kom hann þar
fram á geysifjölmennum fundi.
Á þessum fundi var ég einnig
staddur og hélt ég því fram
í ræðu, að heitstrengingar og
loforð ráðherrans væru byggð
á sandi, og víst væri að hann
tryði ekki einu sinni sjálfur
á loforð sitt um, að Stráka-
vegur yrði opnaður til umferð-
ar f ágúst-mánuði 1965. Eins
og nærri má geta, varð hæstv.
ráðherra, eða þóttist vera, af-
skaplega hneykslaður yfir þess-
um efasemdum og afgreiddi
þær sem slúður af versta tagi.
Skýrsla
vegamálastjóra
Nú liggur vegaáætlunin 1964
fyrir þinginu. Eins og þing-
heimi er kunnugt af skýrslu
vegamálastjóra, sem birt hefur
verið í blöðum, er núna eftir
kosningar búið að breyta öll-
um áætlunum um Strákaveg.
Nauðsynlegur tæknilegur und-
irbúningur er alls ekki fyrir
hendi. segir vegamálastjóri.
Það er ekki ætlunin að hefja
vinnu við hin margumtöluðu
og marglofuðu jarðgöng sum-
arið 1964, eins og sagt var
fyrir kosningar og það er ekki
einu sinni búið að ákveða,
hvar göngin verða grafin og
hvernig þau eiga að liggja.
Við athugun á skýrslu vega-
málastjóra kemur í ljós, að
aðeins einu sinni hefur verið
unnið af einhverjum krafti við
þessa mikilvægu vegagerð. Þá
var unnið af nokkrum krafti
í fáeina mánuði og grafnir
■um 30 metrar af þessum 900
metra jarðgöngum og hvenær
skyldi nú þetta hafa verið?
Jú, þetta var einmitt sumar-
ið 1959, mánuðina fyrir haust-
kosningarnar 1959. Þá var slík-
ur gangur í málunum, að eng-
inn S'glufirðingur gat leyft sér
að efast um, að vegurinn yrði
fullgerður á stuttum tíma á
næsta kjörtímabili. Svo lauk
kosningunum haustið 1959 og
þá lögðust framkvæmdimar
niður.
1 4 ár gerðist ekkert í mál-
inu nema hvað sendur er sér-
fræðingur að skoða vegagerð-
ina og Strákafjallið og hann
komst að sömu niðurstöðu og
áður. Og árin líða, það er
unnið að vísu litils háttar í
veginum að göngunum sjálf-
um, en jarðgöngin bíða ósnert
í tæp 4 ár. Og þá allt í einu
eru kosningar á ný. Og nýtt
loforð er gefið. Vegurinn skal
nú vera tilbúinn til umferðar
í ágústmánuði 1965, þá mega
menn aka í gegnum göngin,
takk fyrir. Síðan er kos'ð og
þegar það er afstaðið, kemur
í ljós, að nægilegur, tæknileg-
ur undirbúningur hefur ekki
farið fram og öll hin fögru
kosningaloforð eru byggð á
sandi.
Blekkingar og
sýndarmennska
Ég vil taka það fram, að
ég tel enga ástæðu til að ef-
ast um þá fullyrðingu vega-
málastjóra, að nægilegur
tæknilegur undirbúningur sé
ekki enn þá fyrir hendi. Ein-
m;tt af þeirri ástæðu mun ég
ekki flytja neina breytingar-
tillögu við þá grein vegaáætl-
unar. sem hér liggur fyrir og
þá grein, sem fjallar um
Ragnar Amalds
Strákaveg, enda verða menn
víst að sætta sig við orðinn
hlut, þótt illt sé, úr því að
nægilegur, tæknilegur undir-
búningur er ekki fyrir hendi.
Hins vegar er engin furða,
þótt menn áfellist samgöngu-
málaráðherra fyrir þær stór-
kostlegu blekkingar og sýnd-
armennsku, sem boðið var upp
á fyrir seinustu alþingiskosn-
ingar í því skyni að veiða
nokkur saklaus atkvæði norð-
ur á Siglufirði í kosninganet
stjórnarflokkanna. Ráðherrann
hefur þegar reynt að þvo af
sér alla sök í þessu máli og
mun vafalaust reyna það hér
eftir á sama veg og áður,
þ.e.a.s. með því að skella allri
skuldinni á vegamálástjóra og
tæknimennina. En er þetta
rétt? Er sökin þeirra? I
greinargerð vegamálastjóra er
frá því sagt. hver voru til-
drög þess. að hin fyrri áætlun
um vegagerðina var lögð á
hilluna. Þar segir með leyfi
fors.eta:
„Á sl. vori var gerð áætlun
um framkvæmd vegagerðar á
S:glufjarðarvegi ytri og í henni
var gert ráð fyrir, að byrjað
væri á greftri jarðgangnanna
sumarið 1964. Þar sem mjög
kom til álits að bjóða jarð-
göngin út, var fenginn annar
jarðfræðingur, starfsmaður
atvinnudeildar Háskóla Is-
lands, til að gera nauðsyn-
legar athuganir og mælingar
vegna væntanlegrar útboðs-
lýsingar".
Síðan kemur fram í skýrsl-
unni, að niðurstaðan varð sú.
að tæknilegur undirbúningur
var alls ónógur.
Beðið í
f jögur ár
Eins og sjá má af þessum
orðum vegamálastjóra. var
það höfuðástæðan fyrir stefnu-
breytingunni núna, að tekin
var loksins ákvörðun um að
bjóða verkið út. En nú er
það spumingin, sem hæstvirt-
ur ráðherra mætti gjarnan
svara. Hvers vegna var ekki
fyrr ákveðið að bjóða verkið
út? Hvers vegna var það ekki
gert fyrir 4 árum? Ef það
hefði verið gert fyrir 4 árum
og ef vegamálastjóri hefði fyr-
ir 4 árum fengið um það fyr-
irskipun að hefja framkvæmd
verksins, þá er ekki vafi á
því, að jarðgöngin til Siglu-
fjarðar væru þegar orðin að
veruleika. En málið er svo
skammt á veg komið í dag og
raun ber vitni, vegna þess
eins, að samgöngumálaráðherra
beið með það í 4 ár að ákveða.
hvort bjóða skyldi verkið út.
Skemmra á veg
komið en 1959
I dag er staðan í þessu máli
sú, að enginn getur um það
sagt. hvað verkið kostar, eng-
inn veit, hvar á að afla fjár-
ins og hvort peningar fást frek-
ar en fyrri daginn og þar að
auki vita menn alls ekki,
hvar á að grafa. Fyrir 4 ár-
um eða árið 1959 var málið
vissulega nokkuð skammt á
vegi statt. En núna, 4 árum
seinna, er Strákavegsmálið að
því leyti enn skemmra á
veg kom'ð en haustið 1959, að
þá vissu menn a.m.k., hvar
grafa skyldi. en nú vita menn
það ekki lengur. Það er því
ljóst, að samgöngumálaráð-
herra ber alla s.ök í þessu máli.
Hann þer ekki aðein.s.. ábyrgð
á því, að legið hefur vérið á
málinu í 4 ár. heldur einnig
á því, að nú er undirbúningur
málsins enn skémmfa a Veg
kominn en virtist vera fyrir
4 árum.
Hafa beðið
nógu lengi
Ég vil að lokum skora á
ráðherrann að sjá sóma sinn i
þvf að láta nú hraða tækni-
legum undirbúningi að jarð-
göngunum gegnum Stráka,
sem mest má vera. Nógur
dráttur er þegar orðinn á
framkvæmdum. Það er marg-
rætt hér í þinginu, hve geysi-
stórt hagsmunamál þessi nýi
vegur er fyrir Siglfirðinga óg
Austur-Skagfirðinga og ér
engin ástæða til að tefjá þing-
fund þess vegna. Byggðarlag-
ið er einangrað, eins og allir
vita, frá vegakerfi landsmanna
í það minnsta 8—9 mánuði á
hverju ári og yfir sumarið
teppist Siglufjarðarskarð
venjulega hvað eftir annað. Ég
vil því aðeins segja að lokura:
Siglfirðingar eru búnir að
bíða nógu lengi.
Auglýsiðí
Þjóðviljanum