Þjóðviljinn - 18.05.1965, Blaðsíða 2

2 SÍÐA
M6SVIU1M
Þriðjudagur 18. maí 1965
Lærdómar síðustu vetrarvertíðar og
gegnumlýsing ástands útgerðarinnar
FISKIMÁL - Eftir Jóhann i. E. Kúld
Vetrarvertíð á Suður- og
Vesturlandi á því herrans ári
1965 er lokið ög menn teknir
við að útbúa bátana fyrir
sumarsíldveiðar, því að það
má segja í dag, að um þessar
tvær greinar fiskveiða, þorsk-
veiðina annarsvegar og síid-
veiðina hinsvegar snúist öll
fiskútgerð okkar íslendinga á
haffærum skipum.
Á vetrarvertíðinni hér við
Suðurland og Faxaflóa ráku
sjómenn og útgerðarmenn sig
á þá óþægilegu staðrejmd, að
það er ekki hægt að halda ó-
skipulögðum fiskveiðum hér á-
fram lengur, nema til stór-
tjóns fyrir allar þær veiðiað-
ferðir sem nú eru notaðar.
Maður hefði reyndar mátt
vænta þess fyrr, að augu
manna væru opin fyrir svo
augljósum sannleika, en því
miður þá hefur það ekki orð-
ið fyrr en þetta. En betra er
seint en aldrei, segir gamglt
máltæki. Og þegar nú sjó-
menn og útgerðarmenn hafa
rekið sig á þessar staðreyndir,
þá má máske vænta þess eftir
svo sem einn áratug að for-
sjármenn þessara mála hafi
skilið þessa óþæilegu stað-
reynd. Ef ekki á bara að lög-
bjóða fiskveiðar með einni
tegund veiðarfæra á Vest-
mannaeyjamiðum, Selvogs-
grunni og við sunnanverðan
Faxaflóa á vetrarvertíð, þá er
engin leið önmir til, heldur
en að skipuleggja miðin í
veiðisvæði á milli veiðiaðferða.
Á að útiloka einhver
veiðarfæri?
Sjómenn og útgerðarmenn
netabáta kvarta sáran yfir
veiðum nótabátanna á þessu
áðumefnda svæði og segjast
ýmsir hafa orðið fyrir þung-
um búsáfjum af völdum nóta-
veiðanna. Nótaveiðimenn geta
líka sjálfsagt sagt, að neta-
veiðin hér á þessu svæði og
víðar hafi sízt verið til fyr-
irmyndar um langt árabil .Og
„ferst þar ekki Flekk að
gelta“, eins og einn skipstjóri
orðaði það.
En allt ber þetta að einni
mjög aðkallandi lausn, sem
sé þeirri að setja verður regl-
ur um veiðina.
I fyrsta lagi verður að á-
kveða, hvenær netavertíð
skuli byrja.
1 öðru lagi, þá hallast ég að
þv£, að banna ætti að hafa
veiðarfæri í sjó á helgum dög-
um innan landhelginnar, enda
er það í fullu samræmi við
þær reglur sem í gildi eru og
hafa verið hjá fiskveiðiþjóð-
um sem telja sig til menn-
ingarþjóða.
1 þriðja lagi þá er skipt-
ing miðanna á milli veiðiað-

Gæti
gerzt hér
Nú um helgina gerðist sá
atburður í Víetnam að mikil
sprenging varð í bandarískri
flugstöð, tortímingarvopnin
sundruðust eitt af öðru í
bækistöðinni, tugir manna
létu lífið, yfir 40 flugvélar
eyðilogðust. Bandaríska her-
stjómin hefur lýst yfir því af
miklu kappi að þama hafi
ekki verið um að ræða hem-
aðaraðgerðir þjóðfrelsishreyf-
ingarinnar, heldur óhapp; það
hafi komið í ljós einhver
verksmiðjugalli á sprengjun-
um með þessum stórfelldu
afleiðingum.
Vert er að íslendingar gefi
þessum skýringum gaum og
raunar allar þær þjóðir sem
hafa bandarískar herstöðvar í
landi sínu. Dauðasprengjur
með verksmiðjugalla geta
hafnað hjá hemum á Islandi
ekki síður en í Víetnam. Oft
hefur það komið fyrir að
bandarískar sprengjur hafa
verið fluttar gegnum Reykja-
vík suður á Miðnesheiði.
Bandarísku flugvélamar sem
sífellt sveima yfir landinu og
oft yfir höfúðborginni munu
margar hafa sprengjur innan-
borðs. Hvaða trygging er fyr-
ir því að ekki geti orðið mis-
tök hér þannig að dauða oc
tortímingu rigni yfir landið
frá vemdurunum á svokölluð-
um friðartímum ?
20 aurar
og einum betur
Þegar Bjarni Benediktsson
forsætisráðherra hótaði því í
útvarpsumræðunum á dögun-
um að svipta launafólk kaup-
tryggingu ef það hækkaði
laun sína meira en hinum
virðulega ráðherra þótti hlýða
hefur hann eflaust talið sig
vera að sveifla áhrifamiklum
refsívendi. Hótanir ráðherrans
hafa nú verið reiknaðar út
í krónum og aurum, og þær
jafngilda hvorki meira né
minna en 20 aurum og ein-
um betur á klukkustund. Það
er sú upphæð sem kauplags-
nefnd telur að almenni Dags-
brúnarmaðurinn þurfi að
hækka um 1. júní næstkom-
andi til þess að vega upp þá
þá dýrtíðaraukningu sem orð-
ið hefur á síðustu þremur
mánuðum!
Staðreyndin er auðvitað sú
að kauptrygging, svo mikil-
væg sem hún er, getur aldrei
komið í staðinn fyrir reglu-
lega endurskoðun á kaup-
gjaldi til samræmis við
breyttar þjóðfélagsaðstæður
og auknar þjóðartekjur. Allra
sízt getur kauptrygging nægt
sem mælikvarði þegar grund-
völlurinn er svo meingallaður
að stjómarvöldin telja sér
hag að því að leggja á al-
mennan söluskatt í því skyni
að greiða niður verð á -tíl-
teknum vörutegundum og
meðan ekkert raunverulegt
tillit er tekið til húsnæðis-
kostnaðar. Því mun hótun
forsætisráðherrans um að
svipta launafólk 20 aurum og
einum betur litlu hlassi velta
í samningaumræðunum í vor.
— Auríri.
ferða, og kerour þá sjálfsagt
til álita hvort leyfa skuli
notkun allra veiðarfæra inn-
an landhelginnar. En eitt er
víst, ef leyfðar verða áfram
nótaveiðar á vetrarvertíð hér
við Suðvesturlandið hömlu-
laust, eins og þær veiðar hafa
verið stundaðar að sögn
sjálfra sjómannanna, þá virð-
ist vera lítil ástæða til að
banna á sama tíma veiðar með
togvörpu og dragnót. Það er
í það minnsta álit sumra sjó-
manna að nótin geri meiri
skaða heldur en togvarpan.
E£ menn eiga að bera nauð-
synlega virðingu fyrir land-
helginni sem slíkri, þá er það
fyrsta krafan, að réttur þar
til veiða sé jafn fyrir alla
fslendinga. Og ef rétt þykir
að banna einhverjar veiðiað-
ferðir, þá verður slíkt bann
að hvíla á vísindalegum rökum
og algjört samræmi að ríkja
hvað veiðarfærum viðkemur, en
ekki eins og nú er, þar sem
vitleysan þeysir á baki for-
ráðamannanna og ríður við
einteyming.
Látum reynsluna
skera úr
Ef Iandhelginni verður nú
skipt niður í afmörkuð veiði-
svæði á þeim miðum, þar sem
þetta er orðin aðkallandi
nauðsyn, þá mundi það koma
fljótlega í Ijós hvort einhver
af þeim veiðarfærum sem nú
eru noluð, eru svó skaðleg, að
rétt sé að banna notkun þeirra
innan landhelginnar. Einmitt
skipting miðanna í veiðisvæði
eftir veiðiaðferðum, er einfær
um að kveða upp þennan
dóm. Það væri vísindaleg
reynsla. Það er nú einu sinni$>
þannig í reyndinni, að kenn-
ing, jafnt á þessu sviði sem
öðru, er haldlaus, standist hún
ekki dóm reynslunnar, því að
eitt eru vísindi, en annað
ekki.
Gæði fiskaflans
Þegar skipta skal miðum á
Sumarbúðirnar
að Kleppjárns-
reykjum 1965
Eins og undanfarin sumur
mun Þjóðkirkjan reka sumar-
búðir fyrir börn að Kleppjáms-
reykjum í Borgarfirði. Sumar-
búðirnar hefjast strax eftir
hvítasunnuna og verða í fimm
flokkum, sem hver stendur í
tvær vikur. Fyrst verður .einn
flokkur fyrir yngstu börnin. 7—9
ára, bæði drengi og telpur, síð-
an tveir flokkar fyrir drengi og
tveir flokkar fyrir telpur. Dval-
arkostnaður fyrir hvern flokk
verður kr. 1300,00 auk ferða.
Með sumarbúðastarfi sínu vill
.Þjóðkirkjan leitast við að veita
bömum tækifæri til þess að
dveljast i sveit við holl og góð
viðfangsefni. Mikið er um leiki
og söng og annað gaman, bæði
úti og inni. En höfuðáherzla er
lögð á trúarlegt uppeldi barn-
anna með helgistundum og
kristilegri fræðslu.
Allar nánari upplýsingar um
sumarbúðastarfið veitir æsku-
lýðsfulltrúi Þjóðkirkjunnar á
Biskupsskriístofu, Klapparstíg
27, sími 12236. Þar verður einn-
ig tekið á móti pöntunum um
sumardvöl á Kleppjárnsreykj-
um.
(Frá Biskupsstofu).
milli hinna ýmsu veiðiaðferða,
þá verður líka að hafa hlið-
sjón af, hvaða veiðaðferðir eru
færar um að skila aflanum
beztum og verðmætustum um
borð í veiðiskipin. En það er
heldur ekki nóg, þó það sé
óneitanlega mikilsvert, að afl-
inn komi góður um borð, þar
verða að vera fyrir hendi
kunnáttumenn sem vita hvað
gera þarf, svo að gæðin geti
haldizt þar til í land er kom-
ið. Og þannig þarf þetta að
geta haldið áfram þar til fisk-
urinn er kominn í umbúðir eða
í verkun sem gæðavara fyrir
hina ýmsu markaði — En er
þetta þannig?
Ég segi nei og aftur nei. í
fyrsta lagi þá sitja þær
veiðiaðferðir alls ekki fyrir,
sem skila beztu hráefni til
vinnslu. Þessu er miklu frek-
ar öfugt farið hér hjá okkur
í dag, og nægir i því efni
að benda á algjört fráhvarf
frá línuveiðum, svo og stór-
minnkandi togaraafla til
vinnslu, en einmitt sá fisk-
afli kemur næstur línufiskin-
um, það er aö segja þegar þær
veiðar eru stundaðar af kunn-
áttumönnum.
1 öðru lagi er sjómönnum
alls ekki kennd meðferð á
fiski, hvorki í skólum né á
annan hátt. Og það sem meira
er, núverandi sjávarútvegs-
málaráðherra í viðreisnar-
stjóminni stöðvaði þá litlu.
leiðbeiningarstarfsemi sem fyr-
irrennari hans á ráðherrastóli
hafði komið af stað. Og ég
get sagt meira, því að skömm
á að skella þar sem hún á
heima. Þessi sami ráðherra
neitaði Farmanna- og fiski-
mannasambandi Islands um að
haldin væru fræðsluerindi um
meðferð á fiski við Sjómanna-
skólann, þrátt fyrir að þáver-
andi skólastjóri Friðrik heit-
inn Ólafsson hafði óskað eft-
ir áframhaldi þeirra erinda.
En ég sem þessar línur rita
hafði flutt þar erindi á með-
an ég starfaði aö fiskvinnslu-
það skal tekiö fram, að ég tók
ekki einni eyri fyrir þau er-
indi, og undirbúningur þeirra
var uijninn utan venjulegs
vinnutíma. Þessi sami ráðherra
braut einnig allar venjulegar
lýðræðisvenjur sem opinber
embættísmaður þegar hann,
sniðgekk Farmanna- og Fiski-
mannasamband Islands og Al-
þýðusamband Islands við út-
nefningu á mönnum í Fisk-
matsráð, og skaut sér á bak
við Sjómannasambandið í
þeim efnum sem skipaði
minnihluta við þá útnefningu.
Á meðan mál, sem þjóna fag-
legum tilgangi sjáv^rútvegsins
eru meðhöndluð þannig eftir
geðþótta eða vegna galla á
skapgerð viðkomandi ráðherra,
samfara algjöru þelokingarleysi
á því málí sem um er að
ræða, eins og tilfærð dæmi
sanna, þá er varla von að
Emil Jónsson
við stöndum framarlega á
þessum sviðum.
leiðbeiningum hjá rikinu. En
En því set ég þessi dæmi
hér, ef það gæti orðið til
þess, að hefja slík fagleg mál
í framtíðinni yfir hin flokks-
pólitísku sjónarmið og koma
þeim þannig fyrir, að tryggt
væri, að xnisvitrir ráðherrar
gætu ekki spillt þeim.
Hvað annað?
Auðvitað Perlu
('siöfnö
CONSUL CORTiNA
bílalelga
magnúsai*
sklpholtl 21
Símapi 21190 - 2I1S5
-..!£»,
^laukur GjuÖmundóóoit
HEIMASÍMI 21037