Þjóðviljinn - 13.11.1965, Qupperneq 12

Jón Engilberfs opnar sýningu
Þareru demónarnir komnir á kreik'
svo í Gefjunarglugganum,
svo sem til hrellingar og
viðvörunar. En Freymóð og
aðra setti hann í annan stað
fólki til uppeldis. Þetta hafði
hann lært af Hitler.
□
Já það var allt gert til að
sverta mann hér áður
fyrr og þessvegna hef ég
getað málað. Ég held það sé
ekkert listamanni eins hættu-
legt og vinsældir — nema
hann sé dægurlagasöngvari.
Ég hef líka reynt það alla
æfi að vera ekki popúler.
— Hefur það gengið vel?
— Varla nógu vel. Mér
þykir hart að fá ekki á mig
nema eitt mál fyrir jafn. góða
bók og „Hús málarans“. Ég
verð að herða mig upp fyrir
næstu bók . ..
Þar með slitnaði þráður og
stór mynd féll á gólfið og
rakst utan í litla mynd í fall-
inu: hún snerist settlega tvo
hringi og hafnaði síðan á
gólfinu líka.
— Sko til, bar eru demón-
amir komnir á kreik í kring-
um mig. Alltaf skal það fara
svona, það gerist eitthvað,
einhver umsvif og gaura'gang-
ur, einhver vill helzt drepa
sig, eða öðrum líður furðu-
lega vel.
Síðangengur Jón um salinn
nokkra hríð og bendir á
myndir sínar með myndug-
leik eins og Bogensen potaði
í sína saltfiska. Danir voru
að horfa á sumar þeirra fyr-
ir skömmu. Engelstoft sagði í
Politiken: „Magie d‘Islande“
lýsir á magnaðan hátt fögn-
uði þessa rómantíska lista-
manns andspæn.is skærgló-
andi litum og ólgandi lit-
brigðum. Það er langt síðan
Jón Engilberts hefur birtzt
okkur á jafn þróttmikinn
hátt,“ Wilman talar í Aktu-
elt um „ærandi litahljóma
hinnar íslenzku ótemju".
— |kessa mynd kalla ég
I. Jól. Það er nú fátt
kristilegt við hana, 'ekkert frá
kirkjunni. Þetta eru heiðin
jól, endurkoma ljóssins. Ég
Jón Engilberts
Idag er Jón Engilberts að
opna sýningu í Lista-
mannaskálanum. A henni eru
fimmtíu myndir en fjöldi
mynda stendur frarnmi í
gangi. Jón segir að þær séu
fimmtíu og níu talsins, eig-
inlega önnur sýning tilbúin.
Og h'klegt að þar væri að
finna margar hans skárstu
mynda, hver veit.
En ég hef legið hér á gólf-
inu og sofið. segir Jón, með-
an þeir Veturliði, Gunnar S.
Magnússon og Sigurjón Eng-
ilberts hafa verið að koma
þessu fyrir. Ég sagði þeim
að þeir ættu að gera það
með því hugarfari, að ég
lægi þar á gólfinu dauður og
þeir væru að festa upp minn-
ingarsýningu. Þegar ég reis
upp frá dauðum höfðu þeir
fest upp fjörutíu og níu
myndir, en mér leizt ekkert á
þá tölu og fékk að bæta einni
við þama úti í horni. Hún
heitir Lífsþorsti.
Er langt síðan þú fórst að
mála svona abstrakt?
— Mér finnst þetta vera
natúralismi ennþá, ég er
svoddan tossi að ég kemst
ekki neitt nær náttúrunni en
þetta. Áður var ég skamm-
aður fyrir að ég værx svo
mikill klessumálari að ég
væri ekki í húsum hæfur —
þá hét það klessuverk sem
nú heita abstrakt. Það var
þá sem Jónas frá Hriflu
hengdi upp myndir eftir mig
og Þorvald Skúlason og fleiri,
fyrst í Alþingishúsinu, og
Eitt málverkanna á sýningunni. — (Ljósm. A.K.).
gaf Gulldropanum mínum
hana, hún sagði einmitt þegar
hún sá hana: n.ú líkar mér
við þig. Þá þóttist ég vita
að svona ættu jólin að vera.
Þessi mynd (hcldur hörku-
legt andlit, eldrauð strik í
öðru auga) kalla ég „Málar-
inn“. Þetta er listamaðurinn
að gjóta sínu illilega augna-
ráði út í lífið. Og þessi stáss-
lega mynd er gerð til heiðurs
Delacroix: hann var svo mik-
ill meistari.
— Og þessa rauðlita-mynd
þarna kalla ég Byltinguna
(rauðar eldtungur, heimslogi
og svartar skuggaflygsur).,
— Mætti reyna að sýna
hana Fúrtsevu menntamála-
ráðherra?
— Já, því ekki það. Annars
hefur mig lengi langað til
Rússlands að sjá ballet. Og
reyndar heldur Grétar Fells
því fram að í fyrra lífi hafi
ég verið rússneskur fursti.
Hann sá það svona allt í einu
á konsert, hver ég hefði ver-
ið. Ég sakna þá helzt allra
þeirra kvenna, sem ég hlýt
að hafa þekkt þá. Það er
einhver munur eða núna, ég
segi ekki margt.
Já þetta er byltingin. Ég
gerði talsvert af kröfugöngu-
myndum hér áður fyrr, það
var gaman að því í gamla ||
daga að búa til myndir af ”
lífsbaráttu fjöldans. En nú er |
ljósmyndavélin tekin við — ’
og kvikmyndirnar . ..
Á. B.
8. aiþjóða heimildakvikmyndavikan hefst í Leipzig í dag
„Surtur fer sunnan" enn til
sýninga á alþjóðlegri hátíð
■ Meðal heimildarkvikmynda, sem sýndar verða á al-
þjóðlegri kvikmyndahátíð í Leipzig í Austur-Þýzkalandi
í næstu viku, verður mynd Ósvaldar Knudsens „Surtur
fer sunnan“.
Kvifemynd Ósvaldar hefur, ] fréttum, víða verið sýnd er-
eins og fram hefur komig í I lendis á undanfömum mánuð-
Annað Venusnrfar sent ó
braut fró Sovétríkjunum
Áskorun frá borgar-
s-tjórn:
Gætið varfærni
í umferðinni
Þjóðviljanum hefur borizt eft-
irfarandj ályktun sem borgar-
stjóm 'Reykj avíkur hefur gert;
,,Þar sem nú fer í hönd sá
árstími, þegar hættan á umferð-
arslysum er hvag mest bæði
vegna hálku á götum. myrkurs
og slæmra veðurskilyrða, telur
borgarstjórnin sérstaka ástæðu
til að beina þeim tilmælum til
ökumanna jafnt sem gangandi
vegfarenda að cæta ýtrustu var-
kámi í umferðinni.
Jafnframt beinir borgarstjójn
þeim eindregnu tilmælum til
foreldra og umráðamanna barna
að brýna fyrir þeim að fara
gætilega og sýna kurteisi i um-
ferðinni, læra umferðarreglurn-
ar vel og fara eftir þeim“.
(Frá skrifstofu borgar-
stjóra).
Skarðið snjólaust
Siglufirði, 10/11 — f leysing-
unni miklu fyrir nokkrum dög-
um leysti allan snjó af S>glu-
fjarðarskarði og er það því jafn
fært nú og um sumardag væri.
Vegurinn er samt alltaf heldur
illfær og nú er betra að hafa
keðjur í lagi og meðferðis í
bílnum. f haust hafa göturnar
í Sigíufirði dregig dám af
skarðinu, enda ekki meira um
þær einnt en Skarðsvegirm.
MOSKVU 12/11 — Sovézkir vís-
indamenn sendu í dag á loft
enn eitt geimfar sem ætlað er
ad kanna eina nágrannaplánetu
okkar. Geimfarið vegur því sem
næst eina lest heitir „Venus 2“
og er ætlað, eins og nafnið bend-
ir til, til að afla vitneskju um
Venus.
Það eru liðin tæp fimm ár
síðan sovézkir vísindamenn
reyndu að senda geimfar í könn-
unarferð til Venusar 12. febrú-
ar 1961), en þá tókst svo illa
til að senditæki geimfarsins bil-
uðu þótt það færi á rétta braut
skammt frá plánetunni. Eins
hefur farið fyrir sovézkum geim-
förum sem send hafa verið til
Marz.
Bandaríska geimfarið „Marin-
er 11“ komst leiðar sinnar til
Venusar 1962 og sendi þaðan
ýmsar upplýsingar sem hafa þó
verig vefengdar. Á síðustu mán-
uðum hafa þrjú sovézk geimför
af gerðinni „Sond“ verið send
frá Sovétríkjunum og hafa frá
þeim borizt glögg radíóboð úr
miklu meiri fjarlægð en skilja
mun Venus og Jörðina eftir þann
hálfan fjórða mánuð sem geim-
farið verður á leiðinni.
um. m.a. í Moskvu. á ftalíu, í
Edinborg og víðar og hvarvetna
hlotið mikla athygli og sum-
staðar æðstu viðurkenningu,
eins og t.d. á ítölsku kvikmynda-
hátíðinni þar sem „Surtur fer
sunnan“ hlaut gullverðlaun.
Þag var fyrir áeggjan for-
stöðumanna kvikmyndahátíðar-
innar í Leipzig sem Ósvaldur
Knudsen sendi Surtseyjarmynd
sína til samikeppninnar þar og
sýninga. en hátíð þessi þykir
árlega einhver mesti viðburður
í heimj á sviði heimildakvik-
mynda og annarra styttri kvik-
mynda.
Þetta er í áttunda skiptið sem
hátíðin er haldin í Leipzig og
sækja hana kvikmyndagerðar-
menn hvaðanæva úr heimi. í
dómnefnd eiga sætj margir
kurinir rnenn. svo sem Thordike-
hjónin austur-þýzku, Jerzy Bos-
sak Póllandi, Richard Leacock
Bandaríkjunum, Theodor Christ-
ensen Danmörku Ivor Monta-
gue Bretlandi Marcel Martin
Frakklandi, Eva Muranyj Ung-
verjalandi og Vladimír Lissak-
ovitsj Sovétríkjunum.
Hátíðin í Leipzig hefst í dag.
og stendur yfir næstu viku. .
Nýtt verlbréfalán
f maímánuði s.l. voru stað-
fest lög. sem heimiluðu ríkis-
stjórninni að taka innlent lán
allt að 75 milj. kr. Notaði fjár-
málaráðherra þessa heimild að
hluta í maí meg útgáfu spari-
skírteina, samtals að fjárhæð
kr. 47 miljónir.
Fjármálaráðherra hefur nú á-
kveðið að nota eftirstöðvar
nefndrar heimildar með útgáfu
verðbréfaláns að fjánhæð kr. 28
miljónir, sem einkennt er 2. fl.
1965. Verða skuldabréf lánsins
í formf spariskírteina með sama
sniði og spariskírteini ríkis-
sjóðs. sem gefin voni út fyrr á
árinu. Hefst sala skírteinanna
n.k. mánudag 15. þ.m.
Seðlabankinn hefur með hönd-
um umsjón með sölu og dreif-
ingu skírteinanna, en þau verða
fáanleg hjá bönkum. bankaúti-
búum. sparisjóðum svo og
nokkrum verðbréfasölum í
Reykjavík.
Helztu skilmálar hinna nýju
skírteina eru þeir sömu og fyrri
ispariskírteina rikissjóðs. Skír-
teinin eru verðtryiggð þannig að
við innlausn þeirra endurgrejð-
ist höfuðstóllinn ásamt vöxtum
og fullri visitöluuppbót, sem
miðast við hækkun byggingar-
vísitölu frá útgáfudegi til inn-
lausnardags.
Lánstíminn er 12 ár en hægt
er að innleysa skírteinin eftir 3
ár, ef eigandinn óskar. S'kír-
teinin eru og undanþegin öllum
tekju- off eignasköttum, svo og
framtalsskyldu. Skírteinin tvö-
faldast að verðmæti á þessum
12 árum en það samsvarar 6%
vöxtum allt lánstímabilið. Verð-
bréfin eru í tveim. stærðum,
1000 króna og 10.000 króna.
JJm nánari skilmála skíxriein-
anna vísast til útboðsiauglýs-
ingar sem birtist í sunnudags-
blöðunum 14. þ.m,
Sala skírteinanna hefst eins
og áður segir n.k. mánudag og
skal vakin athygli á því ag þau
fást seld í afgreiðslu Seðla-
bankans, Ingólfshvoli, Hafnar-
stræti 14
Enginn sátta-
fundur ennþá
Enginn sáttafundur' hef-
ur verið boðaður í deilu
yfirmanna á togurum, —
var síðasti sáttafiundur hald-
inn á mánudagskvöld og
stóð fram eftir nóttu og
bar þá ennþá mikið á
milli, — bæði um hæfckun
kaups og önnur atriði.
Framkvæmdastjóri fiski-
marmasambandsins, Guð-
mundur Jensson, er nú
staddur á Alcureyri og hélt
þar fund í gær með við-
stöddum verkfallsmönnum,
— þar hafa nú þrír togar-
ar stöðvazt.
Sex togarar hafa selt
afla sinn í Þýzkalandi og
Bretlandi í þessari viku og
tveir munu sel.ja í dag.
Eru nokkrir togara því á
heimleið úr sölxxferðum.
Þorkell og Paul Zukofsky á fundi með blaðamönnuxn í gærdag.
20. atdar tónfist túlkuð af
bandarískum fíðlusnillingi
■ Musica Nova og Tón-
listarfélagið hafa nú tekið
saman höndum og hyggjast
halda sameiginlega tónleika
í framtíðinnt ef vel gefst
með þann fyrsta sem hald-
inn verður í Austurbæjar-
bíói nk. þriðjudag kl. 7 sd.
Hafa félögin fengið hingað
góðan gest, kornungan banda-
rískan fiðlúsnilling, Paul Zukof-
sky, sem getið hefur sér mjög
góðan orðstír bæði í heimalandi
sínu og víðar. Munu hann og
Þorkell Sigurbjörnsson leika
saman nútíma tónlist á fiðlu og
píanó. Leika þeir eingöngu 20.
‘ aldar verk eftir W. Riegger, Ch.
Ives, G. Crumb D. Martino, A.
Webern Penderckj os Leif
Þórarinsson.
| Paul Zukofsky er aðeins 22.
ára að aldri og af rússneskum
ættum, eins og nafnið bendir
til. Hann byrjaði að læra á fiðlu
fjögurra ára gamall og kom
fyrst fram opinberlega tólf ára
gamall. Hann þykir hafa glæsi-
lega tækni, en um leið músí-
kalskt innsæi og næmt hljóm-
skyn. Þetta er J fimmta sinn
sem Zukofsky kemur til Evrópu,
héðan heldur hann til Finn-
lands þar sem hann mun taka
þátlj í Síbelíusarkeppninni i
Helsinki í desember.
Til að forða misskilningi er
rétt að taka fram, að tónleik-
arnir á þriðjudag eru ekki á-
skrifendatónleikar og því ekki
sérstaklega fyrir styrktarmeð-
limi Tónlistai'félagsins eða Mus-
ica Nova. en þess náttúrlega
vænzt, að tónlistarunnendur
bæjarins noti eitt af fáumtæki-
færum til að hlýða á nútfma
tónlist í hljómleikasal.