Þjóðviljinn - 13.01.1966, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 113. janúar 11966 — 31. árgangur —
1Ó gjaldþrot auglýst / Lögbirtingi
1 Lögbirtingablaðinu er út
kom 31. desember sl. eru aug-
lýstar mnkallanir vegna
gjaldiþrotaskipta ábúufn. fjög-
urra fyrirtsekja og átta ein-
staklinga hér í borg, samkv.
úrskurði skiptaréttar Reykja-
víkur uppkveðnum 7. og 8.
desember stl.
Fyrirtaekin sem úrskurðuð
hafa verið gjaldþrota eru
Raftækni hf. Laugavegi 168,
Svalan hf. Skólavörðustig 3A,
Hjól hf. Ægissíðu 64 og Pét-
ur Einarsson h.f. Brúarenda
við Þormóðsstaðaveg. Munu
þetta vera smáfyrirtæki nema
hið fyrst tálda.
Sænska skáldið Gunnar Ekelöf hlaut f Revkjavi'k
bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs
Tregaslagur Jóharmesar úr Köflum borinn fram af Islands hálfu
■ f grær var bókmenntaverðlaimum Norður-
landaráðs úthlutað í Reykjavík og er það í fyrsta
sinn að verðlaunanefnd ráðsins kemur til fundar
hérlendis til slíkrar ákvörðunar. Verðlaunin hlaut
sænska Ijóðskáldið Gunnar Ekelöf fyrir bókina
„Diwán över fursten av Emgión“ og er þetta í
fyrsta sinn að nefndin verðlaunar ljóð. Margir
höfðu álitið að Norðmaðurinn Johan Borgen yrði
fyrir valinu að þessu sinni fyrir smásagnasafnið
Nye noveller. Níu verk komu til álita — það ís-
lenzka verk sem borið var undir nefndina var
Ijóðabók Jólíannesar úr Kötlum, Tregaslagur.
Formaður nefndarinnar, Kai
Laitinen frá Finnlandi, skýrði
frá ákvörðun þessari á blaða-
mannafundi laust eftir k'lukkan
15 í gær.« Hann las f^rst upp
forsendur veitingarinnar, en
þær hljóða svo:
Nordiska rádets litterturpris
för 1966 har tilldclats Gunnar
Ekelöf för hans bok Diwán över
fursten av Emgión. en diktscy-
kel, sem under formen av tolkn-
ingar frán bysantiska sánger
och myter finner nya och per-
sonliga symboler av det gud-
domliga och av lidandet och
karleken som mánskliga grund-
vilkor.
Laitinen sagði að vaiið; hefði
verið erfitt, en ekki vildi hann
greina frá því hvernig atkvæða-
greiðsiur hefðu farið, það væri
leyndarmál. Annar sænsku
fulltrúanna, Victor Svanberg,
tók til máls, og sagði, að þetta
væri í fyrsta sinn að ljóðskáld
hlyti verðlaunin. Það væri að
vísu rétt, að nefndin ætti sýnu
erfiðara með að meta verðleika
Ijóða en verk í óbundnu máli,
einkum vegna örðugleika á að
ger-g fuílgildar þýðingar. ' En
allir neftidarmenn hefðu verið
sammála um að ljóð bæri að
verðlauna, ekki síður en aðrar
greinar bókmennta.
Laitinen nefndarformaður lét
þess getið, að þótt nefndin hefði
ekki verið einhuga í ákvörðun
sinni, hefðu allir nefndarmenn
verið sammála um að Ekelöf
væri í fremstu röð skálda á
Norðurlöndum og hefði haft
miklu hlutverki að gegna í nor-
rænum nútímaskáldskap.
Svíinn Svanberg var spurður
um álit sitt á Ekelöf og skáld-
skap hans. Hann sagði, að þegar
hann gaf út síoa fyrstu bók
skömmu eftir 1930 hefði mörg-
um góðum mönnum þegar skil-
izt að þar fór ágætt skáld. Þá
var Ekelöf mjög undir frönskum
áhrifum, einkum frá frönskum
súrfealistum. Síðar komst hann
undir áhrif enskrar nútíma-
Ijóðagerðar og þá ekki hvað sízt
Eliots og braut sér þannig leið
til sjálfstæðrar, persónulegrar
listsköpunar. Svanberg sagði
Ekelöf flókinn höfund og næsta
erfitt að gera í stuttu máli grein
fyrir áhrifamætti hinnar sterku
og beinu skírskotunar ljóða
hans. Hann hefði oftlega sýslað
með guðdóminn og þá einatt af
grallaraskap sem nálgaðist guð-
last. Honum væri í nöp við
I
I
I
I
I
I
I
Gunnar Ekelöf
Gunnar Ekelöf er tæplega sextugur að aldri, fæddur í
Stokkhólmi árið 1907. Hann varð stúdent 1926. lærði í
Uppsölum, London og Frakklandi. Hann var meðiritstjóri
róttækra menningartímarita, ,Spektrum“ og ,,Karavan“ og
hefur verið virikur bókmennta- og menningargagnrýnir.
Árið 1958 varð hann meðlimur Sænsku akademíunnar.
Fynsta bók hans, Sent pá jorden, kom út 1932 óg gæt-
ir í henni sterkra áhrifa fransks súrrealisma, en þegar í
næstu bók, Dedikation (1934) er still hans sterkari miklu
og sjálfstæðari. Síðan þá hafa komið út að minnsta kosti
átta ljóðabækur eftir Ekelöf. Diwán över fursten av Em-
gion, sem skáldið fær verðlaunin fyrir, er kvæðaflokkur,
sem búinn er í það dulargerfi, að þar fari þýðingar á
söngvum og sögnum frá Býzans. Þar er Ekelöf sagður hafa
skapað sér nýtt og persónulegt táknmál í túlkun sinni á
hinu guðdómlega og á þjáningu og ást sem meginþáttum
mannlegs hlutskiptis. Þá hafa komið út einar þrjár bækur
verka hans í óbundnu máli.
Gunnar Ekelöf hefur ekki verið mikið þýddur á íslenzkuw
Tvö Ijóð eftir hann eru í safninu Erlend nútímaljóð í þýð-
ingu Jóhanns Hjálmarssonar og enfremur mun Hannes
Sigfússon háfa þýtt nokkur ljóða hans.
: . V-'-
stabíliseruð trúarbrögð . — en
hann hefði til að mynda í því
verki, sem nú var verðlaunað,
túlkað merkilega trúarlega til-
finningu á þann hátt, að for-
vitnileg gæti orðið nútímamönn-
um, sem ættu sér ekki lengur
trúarbrögð. Svanberg sagði
einnig, að Ekelöf teldist til
þeirra skálda, sem menn létu
sér annt um þótt svo þeir væru
honum ósammá'la í hverri grein.
Nefndin fékk, sem fyrr segir,
níu verk til athugunar. Frá Is-
landi kom Ijóðabók Jóhannesar
úr Kötlum, Tregaslagur. Frá
Danmörku smásagnasafnið For-
mynderfortellinger eftir Willy
Sörensen og bók Thorkilds Han-
Framhald ná 9. síðu.
verzlunarmanna
Enginn árangur varð af fyrsta
sáttafundinum í kjaradeilu
venzlunarmanna, en hann var
haldinn í fyrrakvöld, og hafði
nýr sáttafundur ekki verið boð-
aður í gær þegar blaðið hafði
samband við Verzlunarmannafé-
lag Reykjavíkur.
Fulltrúar frá kaupmannasam-
tökunum munu hafa haldið
fund í gær til að ræða kjara-
málin.
Myndirnar eru af Bók-
mcnntavcrðlauhanfend , Norð-
urlandaráðs að olknum. fundi i
gær. Frá vinstri: Victor Svan-
berg (Svíþjóð), Philip Houm
(Noregur), Steingrímur Þor-
steinsson, Kai Laitinen (Finn-
landi), Karl Bjarnhof og Sven
Möller Kristensen (Danmörku),
Johannes Dale (Noregi) og Helgi
Sæmundsson. Á myndina vantar
Svíann Erik Linder.
Formaður nefndarinnar, Kai
Laitinen, (t.v.) heldur á verð-
Iaunabók Ekelöfs; við hlið hans
er Victor Svanberg (Svíþjóð) að
gera grein fyrir áliti sínu á
verðlaunahafanum
Vill enginn
vera toll-
gœzlustjóri?
Þjóðviljinn átti í gær tal
við Torfa Hjartarson toll-
stjóra og spurðist fyrir um
það hvort búið væri að
ráða mann í embætti toll-
gæzlustjóra, en það losn-
aði, er Unn&teinn Beck
var skipaður borgardómari
Tollstjóri skýrði svo frá
að enn hefði ekki verið
gengið frá ráðningu manns
í þetta starf. Enginn hefði
sótt þegar það var auglýst
og verig vær( að reyna að
fá hæfan mann til að taka
að sér starfið, því ekki
væri hægt að ráða hvern
seih væri í þetta embætti,
sagði tdllstjórinn að lok-
um.

Dómsrannsókn í Þytsmálina
ekki enn hafín í sakadómi
★ Eins og áður hefur verið frá skýrf í fréttum fyrirskipaði
saksóknari ríkisins í vetur dómsrannsókn vegna hinna mörgu
flugslysa er flugvélar Flugfélagsins Þyts lentu í á sl. sumri, en
áður hafði farið fram rannsókn á slysunum og sitarfsemi félags-
ins í heild.
★ Þjóðviljinn grennslaðist eftir því i gær hvað dómsrannsókn-
inni liði og fékk þær upplýsingar að húu myndi enn ekki vera
hafin. Er að vísu nokkuð um liðið síðan saksóknari sendi málið
til sakadóms en einhverjar tafir munu hafa orðið á því að rann-
sókn þess hæfist. Verður það þó væntanlega áður en langt um h'ður.