Þjóðviljinn - 05.06.1968, Page 5

Miðvikudagur 5. júní 1968 — ÞJÖÐVHaTTíNK — SÍDA g
Kosningar í Bandaríkjum eru
forréttíndi miljónamæringa
Eftir þvi sem á líður kosn-
ingabaráttuna í Bandaríkjunum
hefur hin gamla en æ brýna
spuming skotið aftur upp koll-
inran: Er staða Bandaríkjafor-
seta til sölu? Er baráttan um
að komast i Hvíta húsið orðin
að forréttindum þeirra sem
annað hvort eru sjálfir marg-
miljónerar eða hafa margmilj-
ónera að baki sér.
Þessi spuminig gerðist áleitn-
an eftir að þeir Robert Kemne-
dy og Nelson D. Rockefeller
lögðu út í baráttu uim að verða
tólnefndir frambjóðondur dem.ó-
krata og repúbli'kana. Saim-
krviæmt nýleguim upplýsinguim i
tímaritinu Fortune á faðir Ro-
berts, Joseph P. Kenmedy, eigin-
ir sem eru metnar á 200-300
miljónir dollara. Rcckefellor er
sjálfur í saima rfk'isbubbaflokki
svo og bræðuir hans fjóri.r —
sem býðir að þessiir fimm
brasður leggja sig aliir sainran
á háMain annan miljarð dollara.
1 samanburði við Kennedy
og Rockefeller eiga hinirfram-
bjóðenduirnir 4 ekki þær ei’gn-
ii* að um muni. Bf tii yiM hef-
ur Nixon, fyrruim varaforseti,
nurlað saman einni miljón
dotlara eða tveiim. Huimphrey
varaforseti, Euigiene McCartihy
öldun gardeildarþin gimaðu r og
Waliacé, fyrrum rfkisstjóri.
eiga ekki meiri pérsóinuilegiar
eiignir en sæm/ilega stöndugir
bandariskir borgarar yfir höf-
uð.
Humphrey
En þietta þýðir ekki aðþess-
ir fjórir framtojóðéndur séu
jafnt settir fjárhagsléga. Hump-
hrey er bæði studdur afflóklks-
vél demókrata og verkalýðs-
samtoandiinu AFL-CIO, sem
tryggja honutm veruiegt fé til
kosnimgaóróðurs. Samfevæmt
rannsókn sem Washington Post
lót gera nýliega er Nixon effc-
Itockefeller: nógir eigin pen-
ingar.
f y
Humphrey: getur gengið í gilda
sjóði
irlsetisfraimtojóftamKji helztu bisin-
essmanna lamdsins, pg það kem-
ur sér vel þegar breyta þarf
situðningnum í beiniharða doll-
ara.
George Wallace er ffila siett-
ur að því leyti, að hann er
framibjóðandi síns eigin flokks,
American Independent Party
(Öháða flokfesdns). og þvi utan
stóru flokksvélanna. En fram
að þessu hefur hann getaðnot-
fært sér mjög rækilega stjóm-
kerfið í heima.riki sínu Alatoama.
Á áróðursforðuim sínum um
landdð hafa lögreglumenn úr
því rfki gætt hans leynt og
Ijóst og flestir kosninigastairfs-
memn hans eru embættismenn
Alabaman'kis. Þetta hefur nð
sjálfisögðu sparað honum mdk.il
útgjöld, en spurt er hvort hann
geti haldið svona áfram eftir
dauða konu einnar, Laureen
WaMace rfkisstjóra. Hinn nýi
laindstjóri Alabaima, Brewer,
styður Wailace, en mienn etfást
um að hann leyfi helimingnum
af háittsettari emibættdsmönnum
ríkdsins að filsekjast um ölí
Bandairíkin í kosningasnatti fyr-
ir WaRace.
Erfiðleikar
McCarthys
McOharty er verst settur af
jxsiim sex sem keppa um að
komast í framtooð. Hann á eng-
ar pensónulegar eiigndr sem máli
skipta og hann nýtur ekki um-
talsverðs stuðniin.gs frá verk-
lýðsfélögum eða bisnessmönn-
um. Hann hefur hingað til orð-
ið að standa undir kosningaibar-
áttu sinnd neestum því eingöngu
mieð frjólsum framtögum ein-
staklinga, og þótt honum hafi
gengið furðu ,vel slátturinn, þá
hefur fjársöfnunin tekiið frá
honum tíma og ferafta.
Allir framlbjóðenduir reyna
að fá sem flesta til að leggja
fram 5, 10, 50 eða 100 dollara
sér til stuðninigs. Rocfeeifleller og
Kennedy hefðu ekfei þuirft að
gera þetta fjáPhagsims vegna,
en þessar safinanir eru gottráð
til að skapa þá saimstöðu stuðn-
ingsmanna sem er nauðsyhlég í
hverskonar kosningabaráttu.
Ardk þess lægju mi'ljómerar
þessir allvel við. ýmiskonar
póldtískum höggum, ef þéirkost-
uöu baráttu sína aðeins með
eigin peninigum.
Miljónir
Kennedys
Sjálf sú staðreýnd að fjöl-
skyldur þeirra Kennedys og
Rockefellers eru í hópi 50 rík-
ustu fjölskyldna landsins virð-
ist efeki skaða samband þeirra
við kjósendur. Hitt er annað
mál, að það er vaiasamt að frú
Rose Kennedy hafi .iert syni
sínuim greiða þegaa- hún raxidi
nýlega við kvennablað eitt um
þýðingu fjöölskylduauðsins fyr-
ir kosningabaráttu hans:
— Þetta eru okkan’ poningar
og við eruim frjáls að því að
nota þá, sagðd hún. Það heyrir
þessum kosioinigabissnesis til.
Hafi menn peiniin'ga nota þeir
þá til að sigra. Og effcir því
sem maður á meira, þedm mun
meira notar maður af þeim.
Rockefélleramir eru eins ogvið.
Við höfum bæöi mikið af pen-
ingum sem við getum notað í
kosninigabaráttu ofekar.
Rockeféller og Humphrey
lýstu svo seint yfir framlboði
sínu, að þeir geta ekki tekið
þátt í forkosningunuim. Repu-
blikanamegin hefur Nixon hinig-
að til verði eini framtojóð-
andinn sem máli skipti í for-
kosningunum og útgjöld hans
hafa því verið hófleg. Só heraf
launuðum opimtoeruim emtoætifcis-
miönnum og lögreglumöninum
sem Wallace notar hcfur sætt
notokurri gagnrýni, en ötokd sér-
lega milkilli.
Óþægilegar
spurningar
Atliygliin hoCuir því að veru-
legu leyti beinzt að Kennedy
og McCarthy og hinni löngu
og kostnaðarsömu baráttu
þeirra í fortoosningunum. For-
kosninigarniar í Indiana þaam
7. mai voru þær fyrstu sem
Kennedy tók þátt í og allshaim-
aðist hann fjórar vitour í fylk-
inu. Auk þœs notaði hann mik-
ið auglýsiinigar í útvarpi og sjón-
varpi.
Margir bladamonn skrifuðu að
hann stráði um sig peningum
rétt eins og hann stæði í for-
setakosningumuim sjálfum. Á-
róðursstjóri Rogers Brandgiins
ríkisstjóra, sem var einn af
andsitæðingum Kennedyis, lét i
ljós þá skoðun að Kennedy
hefði eytt tveim miljónum í
þessa herferð. Menn Kennedys
vísuðu þessari staðhæfinigu á
bug sem stórýkjum, og héldu
þvi fram, að þeir hefðu ékki
eytt nema 500-600 þúsund doll-
urum. Hlutlausir menn telja að
Kiennedy hafi eytt allit að milj-
ón dála í Indiana.
Viku fyrir forkosninigamar,
en í þeim hlaut Kennedy 42%
atkvæða gegn 31 prósentuim
Bran.igdns og 27% McCarthys
spurði blaðið New York Times
í leiðara: Er Indiana til sölu?
Þar stóð m.a.:
Robert Kennedy: Er Indiana
til solu?
Indiana) mun ósigur hans enn
einu sinni vekja upp óþægileiga
spumingu: getur fátækur mað-
ur gert sér vonir um að /erða
frambjóðamdi til forsetakosn-
inga í Bandaríkjum vorra daga?
Því þeir penimgar sem eytt ér
£ Indiana eru smámunir á móts
við það sem verður eytt í Kali-
fomdu og í aðrar forkosningar.
Það er ekki aðeins spurt um
það hvort Indiana sé tSL söliu.
heldur um það hvort aiRt póli-
tiskt líf í Bandarfkjunium sé
efeki iál sölu. Það er mjög
brýnt að þingið og þjóðin opni
aftur leiðina til valda öllum
hæfileikamönnum, hvað sem.
hainkainnstæðu þedrra líður.
Ef McCarthy tapar þar (á
Kardimommubær og
Stanlemlle rifín?
Nýlega var mengun Ell-
iðaánna tekin fyrlr í borgarráði
samkvæmt bréfi Stangaveiðifélags
Reykjavíkur, sem sagt var frá
hér í Þjóðviljanum.
Samþykifet var í borgarráði að
sitífla vestuirtfarveginn og bedna
ánnd í einn farveg og jafnframt
að gera við stífLuna, sem brast
að hluta í vetur vegna flóðanna.
Þá samþykkti borgarráð að
fela borgarverfcfirajðingi í sam-
ráði við borgarlætoni og veiði-
málastjóra að láta rannsaka
mengun Elliðaánna og leita að-
stoðar orlends sériræðinigs, ef
þurfa þykir. Þá var borgarvierk-
fræðingi falið að segja upp nú
þegar leyfum fyrir hesthúsum á
vesturbakká ánna (Stanleyvúle)
og gera í samráði vdð eígendur
þeirra tillögu um aðra staðsetn-
ingu húsanna. EnWfremur viar
borgarlögimannd falið í ssmráði
við Kópavogsbæ að vinwa að
því, að hesthúsin við Bugðu
(Kardimommutoær) verði fjair-
lægð sem fyrst.
Hins vegar hefur það valdið
furðu, að borgarráð hefur ékki
ennþá tekið afstöðu tái któak-
rennslis út í ámar — frá starÆs-
mannahúsutm við rafveitustöðina
og að einhverju leytí frá upp-
eldisheiimilmu að Sílungapoffii.
Mörg nýmæli h já Æskulýis*
ráði Reykjavíkur í
• Starfsemi Æskulýðsráðs Rvík-
ur verður efld í sumar og má
þar nefna nýmæli í starfsem-
inni, eins og fjölþætta starf-
semi í Saltvík á Kjalarnesi og
siglinga- og róðraaðstöðu í
Nauthólsvíkinni. Sömuleiðis eru
nýir þættir í starfinu: hjólreiða-
ferðir, náttúruskoðunarferðir og
söfnunarferðir, sagði Reynir
Karlsson, framkvæmdastjóri
Æskulýðsráðs, á blaðamanna-
fundi hjá boargarstjóra á dög-
írnum.
Hér á eftir fara helztuþætt-
ir í starfxemi Æskuiýðsráðs R-
váfeuir í sumar:
Fríkirkjuvegur 11.
Starfsemi Tómstundaheimilis
Æskulýðsráðs að Fríkirkjuvegi
1L vérður með líku sniði og
áður. Þar verða meðad arnnans
skrifstofur ráðsins. ferðamiðl-
un, „opið hús“, fyrir æskufólk
oé aðsetur k’lúbba er staría að
suÆnrinu. — Þar eru eininiig
véittar upplýsingar um ýrrtás
félög í Reykjavik er hafastarf-
semd fyrir æskufólk. Skrifstof-
an er opin virka daga kl. 2-8
e.h. Sími: 15937.
Stangaveiðiklúbbur unglinga
11 — 14 ára.
Aðsetur klúbbsdns er að Frí-
birkjuvegi 11. Félagar munufá
titóögn i meðferð voiðitsskja og
efinit verður til reglulegra veáði-
ferða, 120 unglingar munu
vera í þessum klúbtoi.
Búvinnunámskeið.
Að venju gangast Æskulýds-
ráð og Búnaðarfélag Islands
fyrir búvinnunáiraskieiði fyrir
unglinga 11-14 ára, siðustu
viku maí-mánaðar. Um 200
þátttaikandur verða á þessu
náms'keiði.
Litli ferðaklúbburinn.
Hann var sbofnaður 1962; for-
maður er Rúnar Guðjónsson.
Skrifstoifa og fundarotaður er
að Fríkirkjuvegi 11, skrifstof-
an er ojQÍn fknmtudagsikvöld kl.
8-10 e.h. Höfuðtakmark Litla
ferðak'lúbbsiins or að ganigast
fyrir ódýruim skiomimitunuim á
vetrum og skemmtifeiröalögum
á suimrin, víðs vogar um land-
ið, fyrir æsikufólk, og stuðla
þannig að auiknu útilífi ungs
fólks uindir kjörorðinu: „Ferð-
izt áin áfengis". Um 80 umiglimg-
ar eru í þesisum Wlúbtoi.
Golfskálinn á Öskjuhlíð.
Sími 22096. Þar er annað
tómstundaheimili Æskulýðsráðs
og efitirfarandi felúbbar starf-
andi:
Vélhjólaklúbburinn Elding.
Stofnaður 1960. Fonmaður
sumar
Áugúsit Guðmundsson. Fræðslu-
og skemmtifundir á fimmtudög-
uim fel. 8-10,30 e.h. Á verkstæði
felúbbslins geta félagar unniðað
viðgerðum hjóla sinna flest
kvöld vikuinniar. Sfeilyrði fyrir
ökuprófi á vélihjól. er að hafa
sótt niámstoeið í uimferðarregl-
um og meðtfierð vólhjóla hjá
Vélhjólakllúbbnum Eldiingu.
Innritun á slík nómslkoið feir
fram daglega fel. 2-8 e.h. að
Frífeirkjuvegi 11 og á flumdum
klúbbsins. Um 80 félagar eru í
Eldingu.
Bifrciðaklúbbur Rcykjavíkur.
Stofnaður 1964. Formaður er
Ásgieir Þorvaldsson. Maittkmið
felúbbsins er að vedta fólags-
mönnum aðstöðu til eigin við-
gerða á bifreiðum sínum. Elfna
til akstursæfliniga og stuðla að
hópifierðum um landið á veg-
um tolúbbsdns.
Fræðslu- og skemmtifundir
em á máinudögíuiril kl. 8-11 e.h.
1 nágrennii borgarinnar er
viðgerðaverkstasði k'lúbbsins til
afnota fyrir skráða félaga. Um
150 umigflimigar oru í þessum
felúbþi.
Flugmódelklúbbur Rcykjav.
Formaður Hammtes Kristtimsson.
Fundir á þriðjudögum kl.
8,10-10,30 e.h. Vinnustofa
kMtobsins er opin flest kvöld
Cr cinum kiúbbi Æskulýðsráð sins
vikuinmar. Auk þess starta bdf- Goffiskálainutri. Um 20 piMar enu
hjólaklúbbui- og jeppatolúbtouir í í þessuim kiúhbi.
Saltvík á Kjalarnesi.
I Saltvfk á Kjalamesd verður
rekin fjöliþætt start$eimi á veg-
um ÆSkulýðsráðs í sumiar.
Þar verður komið upp tjald- og
leiksvæðum fyrir almeniningog
verða þau opin um helgar.
Hópar æskufólks munu vinma
að átoveðnum verkeflnuim, haidn-
ar verða 3-4 heHgarskemmtanir,
félagsmála- og ledðbeinendia-
nóimskieið o.fll. — Vinmusikóli
Reykjavítour mun hafa þar
ftókka að starti við ýtmis við-
fanigsefni. Einnig verður unnið
að ræktunarstörtum.
Siglinga- og róðraaðstaða.
í Fossvogi við Nauthólsvfik
hefur Æstoulýðsráð reist báta-
skýli og var þar ummið við báta-
smiðar í vetur. Með aðsfcoð
Reykjavikuiihafnar hefiur verið
gerð bryggja við bátaskýhð, og
mun þarna verða mjög góð að-
stfcaða til siigilittiga ó@ róðra.
Siiglimigaklúbburinn Siglunies,
en hann starfar á vegum Æsku-
lýðsráðanna í Reykjavfk og
Kópavogi, hóf sigliniga- og
róðraæfingar laugardaginn 25.
maí s.l. Klúbburirm er ætlaður
un.gu fóliki (12 ára og eldri).
Um 100 umgltogar eru í þess-
uim klúbbi.
Nýir þættir.
Athuganir og tilraomir munu
verða gerðar með nýja þætti í
starfi, svo sem skipulagðar hjól-
reiðaflerðir um náigrennd borg-
artonar, kyniriisferðir á stærri
vininiusitaði og stoflnianir, gróð-
Uirsetningarterðir, náittúruskioð-
unarferðir, söfnunarflerðir (jurta,
steina o.fL), némstoeið í reið-
hjölaviðgerðum, vélhjólavið-
geröum, umferðarreglum orflL