Þjóðviljinn - 19.06.1968, Blaðsíða 4

/
SfÐA — ÞJÓŒWTLJINN — Miðvötoudagiur 19. júaní 1968.
Otgeíandl: SamemingarflokKui alþýðu - Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. (áb.), Magnús Kjartansson.
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann
Ritstjóm, afgreiðsla. auglýsingar prentsmiðja: Skólavörðustíg 19.
Simi 17500 (5 iinur). — Áskriftarverð kr. 120.00 á mánuðl. —
Lausasöluverð krónur 7.00.
SjómannaverkfaU
yel horfir ekki með síldarvertíð í sumar. Ákvörð-
un síldafrverðsins hefur dregizt úr hófi. Nú
hafa útgerðarmenn kosið að láta samningana við
síldveiðisjómenn stranda, enda þótt komið sé fram
yfir miðjan júní, og verkföll hefjast hj'á síldveiði-
sjómönnum í f jölmennustu sjóimannafélögum
landsins, þeirra á meðal Sjómannafélagi Reykja-
víkur og Sjómannafélagi Hafnarf jarðar, sjómanna-
félögunum á Suðurnesjum, Akraneisi, Snæfells-
nesi og Akureyri. Það hefur þó væntanlega |ekki
farið fram hjá forsprökkum Landssambands ís-
lenzkra útvegsmanna að ríkisstjórnin rökstuddi
nýjustu álögumar á sjómenn, flutningaskattinn,
með því að það væri þjóðarnauðsyn að síld yrði
veidd 1 sumar.
Qg því fer fjarri að það hafi verið nokkrar rosa-
kröfur um samningsbreytingar og kjarabætur
sem útgerðarmenn hafa látið samninga stranda á.
Þeir hafa fretmur kosið verkfall á síldveiðiflotanum
þegar komið er fram yfir miðjan júní en sam-
þykkja nokkrar breytingar á samningum, sem
samkvæmt frásögn formanns Sjómannafélags
Reyícjavíkur munu einna helzt vera kröfur sjó-
manna um að fá dnn í síldveiðikjörin atriði sem
saimið hefur verið um á öðrum veiðum, um smá-
vægilega „matarpeninga“, hækkað tryggingar-
mark við dauða og algera örorku, og að samnings-
bundin verði þau sumarfrí síldveiðisjómanna sem
að verulegu leýti hafa fengizt framkvæmd með
samkomulagi undanfarin sumur. Auk þess vilja
sjómenn að sjálfsögðu ný samningsákvæði um þá
vinnu sem ætlazt er til að þeir vinni um borð í
sambandi við hina almennu síldarsöltun og síld-
arflutninga milli lands og miða sem fyrirhuguð
er. Auðsætt er að hér eru ekki á ferðinni neinar
stórar kröfur, heldur að mestu leyti einungis eðli-
legar leiðréttingar á síldveiðisamningunum. Hlýt-
ur það að teljast furðulegt og ámælisvert ábyrgð-
arleysi útgerðarmanna að kjÓ9a heldur að lá’ta
verkfall hefjast á síldveiðiflotanum seint í júní
en verða við hinum sanngjömu kröfum sjómanna.
Sjómannafélögin hafa sannarlega ekki ofnotað
verkfallsvopnið á undanförnum áruim, svo fullvíst
er að þau hafa ekki talið sér aðra leið færa.
Óviðeigandi
j^atóblöðin og ríkisútvarpið hafa á heldur ósmekk-
legan hátt reynt að nota heimsókn hins kunna
norska stjómmálamanns Einars Gerhardsens til
áróðurs fyrir Atlanzhafsbandalagið. Var frétta-
manni ríkis'útvarpsins svo brátt með Nató í við-
talinu við hinn norska stjómmálaforingja, að furðu
sætti, rétt eins og það væri tilefni heimsóknarinn-
ar. Margra hluta vegna er einkar óviðeigandi að
reyna að snúa heimsókn Gerhardsens í Natóhalle-
lúja, flest annað hefði verið forvitnilegra að heyra
af munni hins merka norska verkamannaleiðtoga.
— s.
Mikill vöxtur / fiskútgerð
Norðmanna
Þrátt- fyrir ýimiga eríiðlcika á
sviði fisikútgeirðar og fiskiðnað-
ar, þá er það staðreynd að mák-
iil vöxtur er nú í fiskisfcipa-
simaðd fyrir inmlendan markað
og í fiskútgerð Norðoniamnia.
Noi'ðmenn virðast staðráðiniir í

Aðalútgerðarmaður skipsins,
hinn mikli aflamaður Ottar
Huse.
þvi, að bjóða orfiðleikunrum
byrginn og tefla gegn þedm
aiuikinni tækni.
Eitt af nýjusitu dasmuoum í
þessari sðkin Norðmanna er
verksmiðjuskipdð Ottar Birbing,
æm skipaigmíðasitöðin Aukra
Bruik A/S afhénti nýlega og er
nú komdð á Vestur-Græniands-
mið. : Þetta er skuittogari, en
hefur þá sérstöðu meðal Stíikra
skipa, áð við byggingu togarans
hefur verið tekið tiillit til þess,
að nota maetti sikipið tii fleiri
veiðiaðferða héldur en togveiða,
án nokkurra breytinfga. Þetta
virðist ekki vera mjög’ stórt
skip því að aöaílaflvél þesis er
M.W.M. dísel, 1650 hertöÆl, með
skiptiskrúfu. Og skipið er saigt
haifa gengið 14,45 mílur á vöku
á reynsluferð. Skiipið er með
„FTume“ sitöðuigleifcabúnað frá
Marine Teknisfc A7S, sem á að
minnka velting skipsins og þar
með auðvelda alla vinnu á sjón-
um.
Skipslhöfnin er aðeins 34
menn, en herbergi eru fyrir 36
menn og sfciptast í eins og
tveggja manna herbergi. Gert er
ráð fyrir föstum vöktum, þann,-
ig að 12 stunda vinna verði að
jaflnaði á sólarlhring hjá hvorum
helmingi sk'ipshafnar. Þó er gert
róð fyrir, að í mesitu aflaihrot-
uim sé hægt að kallTa út á fri-
vatot, ef rneð þarf. En reynslom
er sögð sú, hjá þeim sem tek-
ið hafa upp þetta fyrirkomulag
á norskum skuttogurunt, að frí-
vaktaivinna sé næstum því ó-
þefctot. Það er gert ráð fyrir að
5 mmenm vinmi á þiTfari við veið-
arniar og 7 menn að fisitovinnsl-
umni á hvorri vatot.
Hagnýtinig aflans er með
tvemnu mióti. Stærsti þorstour-
inn er sailtaður, en allur anmar
afli ummiinm í flöfc fyrir hrað-
frystinigu. Vdnnsluplássin fyrir
saltfLsfc og flölk eru algjörilega
aðslkilin. öll fistovdnnsiluvinna er
uinndn í vólum. Þanndig eru um
borð tvær hausimgavélar, ein
fyrir hvora vinnsluaðtferð, tvær
sllsHginigarvélar og tvær þvotta-
véTar. Þá er flatmingsvél af
nýjustu Baader-gerð fyrir sált-
fiskvdmnsluna. Við hdna vinnsTu-
aðferðina er notuð flökunarvél,
búin hníf sem fjarlægt getiur
efri riílbein ,eigi þou að fjar-
lægjast. Þá er þama líka vél
til að roðfletta með fllök.
Flökin eru fryst í plötutæfcj-
um af nýjustu gerð. 1 frysti-
lest er hitasitigið -T-30 stiig á
cetsíus. SaltÆiskaifli skipsiims
verður verkaður í Noregi, en
frystu filöikiim seld í Bretlamdi
í umibúðum með nafiná útgerð- S>-
ar og skdps.
Eigendur þessa sfcuttogara
sem virðist vera vélvæddur eins
og fiskiðjuver í landi, eru þrír
norsikir sjómenn,. Eða nánar til-
tekið: Ottar Huse, somur hans
og temigdasionur, en allt eru þetta
þefctotir fiski- og aflamenm í
Noregii.
FÍSKIMÁL

Vcrksmiðjuskipið Ottar Birting.
Hór talar norstour útglerðar-
maður úr sjómannastéttdnni,
sem er ákveðimm í því að bjóða
yfirstandandd eriiiðleikum byrg-
iinn, mieð bættum stoipakosti,
aukinni vélvæðingu og meiri
vörugæðum. Það er hressandi
að lesa siik uammælá ipú tildags
og þau eru áreiðamlega lær-
dómsrik fyrir okitour íslemidinga.
elllr Jðhann
J. £. Kúld
öll tilfærsla á flislkd og fisk-
afurðum um borð í skipinu, er
á fkitningsböndúm. Þaninig
hyggjast Norðmenn mæta erf-
iðleikum í sirunii útgerð með
nýjuim og fullkiomnari skipa-
kostii og aukdnmi vélvæðingu.
Þegar frétitamenn spurðu Obt-
ar Huse, hvemdg þessi útgerð
leggðist í hann, þá sagðist hann
vera bjairtsýnn á hana, þrátt
fyrir stumdarerfiðleika á frieð-
fislkmörkiuðumum. „Það em
vöruigæðin, sem munu ráða úr-
slMtum í framtíðinni. Sá seim
getur boðið fyrsta flokks vöru
hann mun halda velli og það
erum við staðráðnir í að gera“,
sagði hann. „Það er þessvegma
sem allar uimlbúðir utan um
frystu fllöikin sem umnin verða
á skipinu verða með naflni út-
gerðar og skips. Neytenduirnir
verða að fá að vdta hvaðan góð
vara kemur“.
Togarafloti Vestur-ÞýzkaL
Vestur-Þjóðverjar eiga nú 154
togara og þar af eru 56 stout-
togarar. 95 af síðutogurunum
eru ammaðhvort með mótorvél-
um eða olíufcyntum kötluim.
Hinsvegar eru enmþó eftir í
Vestur-Þýzkaíandi 3 togarar
kyntir með kolum. Skuttogar-
amir eru allir með díselvélum,
svo og ynigstu síðuitogaramir.
Samanlögð lestumargeta þessa
togaraflota er 59.260 rúmm. af
ísuðuim fistoi, 9.294 rúmm. lesar-
rýmii sem jötfnum höndum er
hægt að nota tdl að ísa í fisfc
eða undir frosinn flisk og 17.602
rúmm. lestarrými fyrir flrosinn
fisk. Heildarstærð togaraflotans
er 138.234 brúttólestir. Þá eru
74 skipanma búin fisfcimjöls-
verksmiðju. Af skuttogurunum,
þeim mton&tu, haifa 10 stoip
eklki fryistitætoi, heldur veiða
eingöngu í ís.
Samanlagt lesitarrýmii hinna
46 skuttogara skiptist þannig:
8.766 rúmm. er jöfinuim hönd-
um hægt að nota til geymsilu á
ísvörðum eða froenum fiiski eflt-
ir því sem hoppilegra er; en
16,770 rúrnim.' er eingöngu ætl-
að fyrir hraðfrystan fisk. Þá
eru 8 síðutogarar búnir frysti-
tækjum og eru firystiigeyimslur
þeirra 528 rúmm. til 832 rúmm.
í sfcipi efltir stærðum.
Bigendur þessa flota eru 16
útgerðanfélög. Stærsta félagið
er Nordsee Gmb.H, sem heíur
17 sífcip skráð í Bremerihaven og
19 skáp í Ouxhaven. Þetta fé-
lag á 9 stouttogara.
(HedmiiMi Fiskets Gang).
Skreiðar- og saltfiskinn-
fiutningur ítafa í janúar
100 kg
Sfcreáð áUs 7.202
ísUand 1.753
Noregur 5.299
Ath. Þess er efcki
an sú skreið heflur
er urnfram magnið
og Noregi.
1000 Iírur
546.725
108.317
433.300
getið hvað-
komið sem
friá Islandi
Saltfiskur alls. Fullvefkaður
og óverkaður:
18.084
I
593.219
10 kg. 1000 lírur
Frafckland 3,2fi2 121.927
V-ÞýZkaland 3.251 123.313
Noregur 5.002 185.732
Danmörk 5.736 151.817
Þorskflök, söltuð, reykt, hert:
112 4.140
(Heimild: FiSkets Gang.).
Þegar skýrsla - yfir sikreiðar-
og saltfiskininiflutning til ítaMu
í janúarmánuði 1968, er aitihug-
uð, þá er það tvenmt sem ég
vil sérstafclega vekja athygli á.
Það fyrra er, að við Islending-
ar eiguim en,ga hluitdeáld í salit-
fiskinnflutn ingi á ítalstoa fisk-
markaðinn í janúarmánuði sl.
Og í öðru lagi er skneiðarsala
ofckar mdðuð við þennan mén-
uð tæplega eirnn þriðjd af því
maigni sem Norðmenn selja
þangað á sama tíima. En út yf-'®h
ir tekiur þó, þegar það kemur í
ljós að við Islendingar fáum
á þessuim martoaði sem næst
einum fjórða minna verð fyrir
ofckar skreið, miðað við það
verð sem Norðmenn fá, sam-
kvæmit Skýrslunni.
Mcð því að berasaman magn
og verð á norskri og íslcnzkri
skrei'ð á Italíumarkað sam-
kvæmt því sem ítalska inn-
flutningsskýrslan gefur til
kynna, þá verður ekkl komizt
hjá því, að draga þá ályktun,
að íslcnzka skrciðin hafi vcrið
vcrri vara hcldur cn sú norska,
scm nemur verðmismuninum.
En sé svo, þá er u:n mjög al-
variegt mál að ræða, sem gef-
ur til kynna, að fiskframleiðslu-
mál okkar á þessu sviði, séu
ekki i því iagi sem þau þyrftu
að vcra, eða gætu verið.
Það cr cngum til góðs að
mistök í okkar fiskframleiðslu
og útflutningi séu látin liggja í
þagnargildi, því það cr vísasti
vogur til áframhaldandi mis-
taka. En mistökin sem gcrð
eru, þau spilia fyrir sölu á ís-
lcnzkri fiskframleiðslu, cru or-
sök minni gjaldeyristcknaheld-
ur en cfni standa til óg bitna á
allri þjóðinni í minnkandi getu
til farsællegrar uppbyggingar í
landinu. Þcss vegna cr nauð-
synlegt að þcssi mál séu undir
stöðugri, jákvæðri gagnrýni, og
a£ atlt sé gert sem í maiuilegu
I
valdi stendur til að bæta úr
því á hverjum tíma sem aflaga
fer í okkar fiskframleiðslu og
fiskútflutningi. Ég get ekki fatl-
izt á að þetta hafi verið gert
nema að takmörkuðu ieyti hing-
áð tii. Og ég er viss um, að
þarna er hægt að vinna stóra
sígra, sé að því verkefni gengið
með manndómi og festu. Við
eigum ekki að vera uppteknir
af því, að leíta sífellt að áf-
sökunum fyrir þeim mistökum
sem gerð eru, heidur ber okkur
að leita í þcss stað orsakanna
sem valda mistökunum. Það eru
mistök ef við komumst ekki
inn á bezta skreiðarmarkaö
heimsins nema með tæplega
einn þriðja af því magni sem
keppinautár okkar fiytja þang-
að á sama tíma. En þó vcrður
þessi mynd erniþá ömurlegri
þegar þinn mikli verðmismun-
ur er leiddur fram í dagsljós-
ið. Þessu má ekki taka þegj-
andi, heldur ber okkur að Ieita
orsakanna, sem þessu valda og
þegar þær eru fundnar, þá á
að uppræta þær.
Sé þetta ekki gert, þá cru
menn að svíkja sjálfa sig. En
það er mál tii komið, að þeim
svikum línnL
HARÐVIÐAR
DTIHURÐIR
TRÉSMIÐJA
Þ. SKOLASONAR
Nýbýlavegi 6
Kópavogi
sími 4 01 75
t