Þjóðviljinn - 07.08.1968, Blaðsíða 3

Miðvikudagiuir 7. ágúst 1968 — ÞJÖÐVILJINN — SlÐA 3
Fréttaskýrandi útvarpsins í
Prag: logn eftir ofviBri,
Frétbaskýramdi úitvairpsiins í
Prag fjaQHaðd um ástamdið efltir
Bratáslaiva-flundSniDL á mámiudag-
íimi og komst svo að orði:
„Þessuim degi í "refckósilóvakíu
mastti lysa imeð því að kalla
hann logn efibitr ofviðri. Þjóðar-
Bkúta ökfcar stóðst starminm
mdikíliu betur en skipstjórimn og
áhöfndn höfðu borað að vona.
Ég á hér að sjállfsögðu við þá
htsghreystandd niðuirs'böðu, sem
fékikst efbir vdðræðurnar við Sov-
étrífcin í Cierna-nad-Tisou í síð-
usibu vitou og viðræðuirnar í Brati-
slaiva við þau fimim sósíalist-
ísfeu rífci, sem tekdð höfðu af-
stöðu gegn himni nýiu áætlun
Tékkosióvafeíu uim lýðræðisleigrí
stiómairhætbi. Leiðtogar Tétokói-
slóvakíu komu frá þessuim tveim-
trr ráðstefnum með þá fufllvissu
að enigir utanaðkomandi aðdlar
twuni framar reyna að snúa landi
okfcar og þjóð frá heirri braut
fSl sosíalistíslks lýðræðflslb:ioðfé-
laigs, sem það hðlt inn á í jamú-
ar síðasibliðnum, þegar hinn
fhaffldsami ritari kommúnisita-
flokfcs Tékkóslóvakíu ^ntonín
Novöbniý vairð að vókja fyrir
firiálslynda leiðboganum Alexand-
er Dubcek. Ekki var hað síður
mdfcllvægt að sósíalístaríkin sex
fiengu afrbur fufllvdssu um það í
Bratisava, að eining þeirra muni
haldast órofin.
Yfdríýsing fundaTÍns í Brati-
sUava hefur einkum mitola þýð-
ingu vegna áherzilíunniar, sem þar
8Ci á það lögð, að hver flotokur
og hvert -ríkd Ihafi fullveldi og
rétt til að bygg.ia upp sósíalisma
í samrasmi við þióðareinkenni
sín og skilyTði í hverju landi.
Eitt af því sem þessir siðustu
atburðir sýna gdoggleaa, er himm
mitoli stuðnimgur alþýðumnar við
nýju stjórnina í Téfckóslóvakíu.
Kanmsfci væri hægt að skýra ein-
imiga og samþ.iðppun alþiýðunnar
bak við Alexander Dubeelk og
félaga hans siðustu tvær vikuirn-
ar sem ¦.viðbrögð við 'ögnuninni
gegn fullveldi landsins, en með
þvtf er þió ektoi öflll sagan sögð
H3n sanna_ samstaða b.ióðarinnar,
sem þessi toreppa skapaði, verður
miikill bakhjarl bau tvö skipti,
sem leiðtogar TékkósJóvakíu
verða að leita trausts þiððarinn-
ar áður en árið er liðið. Annað
þeirra er aukaþing kommúnista-
fflloktosiins, sem á að tafjast 9.
september. Hitt skiptið er þing-
kosningarmar, sem fram eiga að
fara í haust.
Hink árangursríku fumddr síð-
ustu vitou í Cierna og Rratásflaiva
sýndu einnig að húverandi leið-
togar Tékkósilóvakíu eru ekki að-
eins færír um að verja sig 'gegn
bortryggnuim nágrönmuim, heldur
geta þeir líka varið hugmynd
ofckair um nýtízkulegam, lýðræðis-
legan sósialisima. Á hinn bóginn
sýndu þeir einnig að hdmdr'flokk-
amir fimm gerðu sér greim-tfyr-
ír að sú gamla aðferð að for-
dæma og útskúfa sósiíalistískt
ríki eins og gert var yið Júgó-
slavíu fyrir 20 árum gebur nú
engan árangur boríð lenigur.
Þótt Tékikóslóvaíkía sé komin á
lygnan sjó, þýðir, það þó að sjélf-
sögðu ekfci, að einungis sé greið-
fær sigling framundan; Leið okk-
ar er enn_ sebb rifum og grynn-
inigum efmalhagskerfis, .sem vai;
ákaltlega . ömurleaa .. st.iórnað í
nærri. tvo áratugi undir stjórn
Novobnýs og fyrirrennaira hans.
Efnahaigsáætlanir og stefna nú-
verandi stjórniar og flofcfcsdns
barfniast állsheirjar umbóta. Það
þarf að laga efnahagskerfið sam-
kvæmt nútímanum og breyta bví
úr kerfi, þar sem miðsit.iórn
hafði strangt eftirlit með öMu
en stiórnin var þó lítt tæknileg,
í andstæðu sína, sveig.ianlegt iðn^
aðar-, landbúnaðar- og yerzlun-
arfyrírkomulag, sem svarar kröf-
um almenning og er stiórniað af
færustu sérfræðingum. Hér mun
áreiðanlega koma upp andstaða
innanlands.
Ef til vill verða nýir árekstrar
við hin sósfalistisku rífcin, sem
aiufca kannsJfi andstöðu sína beg-
ar hið. sosíalistístoa kerfi okkar
verður æ lýðræðiislegra og mann-
legra, eins og bau gerðu siðustu
vikur og mánuði. En vegna fund-
arins í Bratislava, höfum við
ástæðu til að vona að næsti
árekstur yerði leiddur til lykta
án þess að bað þurfi að koma til
ofsa þess ofviðris, sem nu var
að lægia, og.að þ.ióðfélai<T okkar
og eifnahagur muni á aukinn hátt,
eftir því sem þau þróast, sýna
þeim heiimshlubuni, sem ekfci búa
viö sósiíailisitaskt kerfi, hvað sós-
íalismd á hæsta sbigi getur raun-
verulega gert fyrir fðlkið.
Tékkóslóvakía
«r
-^r ic Öruggrari ræsing,
-k meira aíl.
«cr •k eldsneytis-
-^c sparnaður.
k:
JSb^ ^fcir" ay^"
Það er sama*hvort
það er flugvél eða
bill — Champion
VERDUR FYRIR VALINTI.
Egill Vilhjálmsson hf.
Laugavegí 118. sími 22240.
Fraimhald af 1. síðu.
yrðu að hafa hagsmuni fflokksog
ríkis í hiuga og hagsmuni allrar
þjóðairánnar.
Upplýsinsar
TJtvarpsstjóri Tékkóslióivakíu
sagði í ræðu á sunnudag að
kommúnisibafflokkurinn mundi
ekki breiyta neimiu atriði í firam-
kvæmdaáætliun sdnni.
Alvarlegrí kreppu í samstoipt-
um oktoar viö nokkiur sósíaMsk
rítoi er lotoið og tékfcóslóvaska
þjóðin mun sjálf átoveða hver
verður fretoarí þróun í landinu.
Hann svaraði gagnrýni uim að ó-
nógar upplýsingar hefðu verið
veittar um fundina í Cierna og
Bnatóslava og sagði að þetta væru
undamitekningair og mundi það
etoki koma fyrir aftur, þar sem
þjóðin' mundi ekki þola ónógar
upplýsingar.
Hann sagði að mieginatriði á
undangegnium funidium hafi ver-
ið að Téfcikósflóvafcar hefðu efaki
verið á sakborninigsbetak sfðast-
liðna sjö mánuði, að óvinsamleg-
ar ánásir á Tétokósfllóvakiu hefðu
verið stöðvaðar, að meginreglan
um saimskdpti flokfca og ritoja
hefði veríð ítretouð og áherzla
lögð á rétt hvers fllokks til að
fyligja eiigin stefnu mótaðrí eftir
heföuim hvers lands.
Hann sagðdst tnæla fyrir munn
aillra starfsmanna útvarpsins er
hann héti því að þeir mundu
ektoi hæbta við .hin mikdlvægu
störf sín að lýðræðdsiegrí endur-
reisn kommiiúndstaffliotoksiins og
myndun vel upplýsts og frjálBal-
menninigsáliibs.
Dubcek
24 stundum etftir að forustu-
menn flokkainna skrífuðu undir
Biratislava-samþyktotina talaði
Dubcefc aðalritairi í sjóruvarpið og
fullrvissaöi þjóð sína um aðhald-
ið yrðd áfram á braut endurreisn-
ar og lýðræðds.
Hann sagði að Bratislava-
fupdurínn hefði verið árangurs-
ríkur og farið að beztu vonum
Tékkóslóvaka. Þjóð Tékkósilóvaik-
íu. er nú opin leið á þeirri fram-
farabraiut sem haildið var á í
janúar'síðastliðnum.
Duibcek lagðd áherzlki á það að
yfirlýsing fundarins væri eina
samþykiktin sem þar hefði veríð
gerð og engir leynisamningair
gerðir.
Hajek ubanríikisráðherra hafði
lagt áherzílu á sama aibríðd á
blaðaim&nnafiUinidd deginum fyrr,
vísað á bug hugleiðingum blaða-
manmia um leynileg ákvæðd og
berut á það að engar erlendar
hersveitir yrðu staðsetbar íTékkó-
slóvakíu og skýrði írá því að
síðustu sovézku hermenndtrndr
væru nú komndr úr landd.
Hajek sagðd að forustuiið
flokkanna fiimim sem komu. til
Bratíslava hefðu ekkert skeytt
um bréfið frá Varsjárfundinum
og hefðu þess í stað eimbeitt sér
að aflþjóðaimátam og væri bréf-
ið gleymt og grafið.
Kadar ledðtogi ungverskra
kommúndsta sagði á fflugvellin-
um í Budapest er hamm. kom frá
Bratislavafundinium að yfirlýsing
fumdaríns martoaði tímamót.
Hann bæbti þvi viö að eiming og
vinétta flokfcanna sex væri sér-
statolega þýðingarmdkil frá sjón-
armdði hinssósíalístoa hedmshluta,
fyrir alþjóðahireyfingu komimún-
ista og barátbuna um heim aillan
fyrír friði og framförum.
Kadar sagði að skoðanaimás-
mun þeim sem verið hefðd milli
téktoóslóvaska flokiksdns og
flokkanna ficmm hefði verið eytt
í grundvailaratriðum og áherzla
væri lögð á þau atriði semfloikk-
arnir væru sammála um, þó enn
kymmi að vera noktouir atriði
sem skdptar skoðanúr væru um.
Hann sagði að yfiríýsdngin
léti í ljós vilja fflokkanna sex til
að effla eindngu, Varsjárbanda-
lagið og Comeeon. Þar með
hefði hin samieiginlega vágstaða
gegn heimsvaldasdnnum verið
styrkt.
Pravda
1 forystuigrein í Prövdu, mál-
gagni soyezka kommúnistaflokks-
ims ségdr að Braitdslaiva yfíiiýsing-
in styrkd stöðu sósíalismans í
hvérju iandanha og í hinu sósíal-
íska samfélagi í hedld .
1 farystugreinipni sem er fyrsta
opinlbera sovézka frétbastoýringin
við Bratislavaylfiriýsinguna segir
að hún sé mikiö högg á svik-
samleg áform heimsvaldasinna að
sundra röðum kommúndstarík.i-
anna. ; '
Kommúnistaflokkur Sovétrík.i-
anna og aðrír bræðraflokkar sem
sfltrifuðu undir Bratislava yfiar-
lýsimguna telja bað hið mikil-
vægasta að ákvarðanirnar sem
voru einróma sambykktar á
fundinum - verðd framkvaeimdar.
Prófraun
Brezk blöð segja að fundurinn
í Bratislava sé einstætb fyrir-
bæri í samtímasögunni og minna
á að nokfcrir kommúndstaflokkar
halfi stutt Tékfcóslóvakíu með
góðum áranigri og segir Daily
Telegraiph að menn verði að
hafa í huga að enn séu bebta
innbyrðis deilur kommúniista.
Blað brezkra kommúnista Mor-
ning Star segir að árangur Brati-
slavafundarins hafi m.iög mdkia
þýðingu fyrir alþjóðahreyfinigu
kommúnista og framtið sósíal-
ismans. Fundurinn sé dæmi
þeirra ný.iu samsfcipta rífcia sem
sósialismi geri bæði möguleg og
nauðsynleg og byggö séu á gagn-
kvæmrí virðingu, fullveldi og
þeirri staðreynd að velferð eins
er velferð allra.
Kommv'mistahreyfinigin hefur
genigið' undir mikilvægt próf og
staðizt það með góðum árangri.
Framkvæmdanefnd
Fram'kvæmdanefnd sovézfca
kommúnistaflokksins birti í dag
yfiriýsingu bar sesm farið esr
miklum viðurkenningarorðum
um þann áranigur sem náðist á
fundunum í Ciema-nad-Tisou og
Bratislava, og jafnframt er for-
ysta tékkóslóvaska flokksins
minnt á að hún verði að sýna hoU-
ustu sína við kommúnismann í
verki.
Tékkneski rithöfundurinn Palv-
el Kohout, sem samdi stuðnings-
yfirlýsingu þá sem hundruð þús-
und Tékkoslóvaka undirrituðu
fyrir fundinn í Cierna gagnrýhir
í dag hairðleEa stiórn'ajrvöldin
fyrir viðbrögð þeirra við uro-
mælum Vaclav Prchliks bershöfð-
imgja, er hann hafði gagnrýnt
skipulag Varsiárbamdalagsins
harðlega á dögunum.
Mikil óvissa á flokksþingi
repúblikana á Miami Beach
MIAMI BEACH 6/8 — Alger óvissa ríkir um það hvernig
attovæði muni falla á útnefningarfundi ref^úblifeana í Miami
Beach einum degi áður en atkvæðagreiðslan hefst og hver
fulltrúi skýrir opinberlega frá því hvern hann muni styðja
til framboðs sem fulltrúa flokksins gegn demókrötum í for-
setakosningunum í október.
Svo mifcill munur er á beim
spám, sem s.iónvairpsfélög, frétta-
stofuir og . fulltrúanef ndir hafa
gert um úrsl?t fyrsbu aibkvæða-
greiðslu, að það er eiins og ekki
sé um sama fulltrúaþdmg að
fæða. Þahnig segir í einni könn-
un, að Nixon van'ti aðeins þr.iú
atkvæði til að fá þau 667 at-
kvæði, sem þarf til að vera til-
nefndur strax við fyrstu at-
kvæðagreiðisflu, en í annarri
könnun segir að einungis 515
fulltrúar séu ákveðnir í að styðja
Nixqn þegar í upphafi.
Sá sem mest hefur,unnið á síð-
asta sólarhrinig, er án efa Ronald
Reagan, fylkisstjóri Californíu.
Síðan á mánudaig, þegar hann
lýsti opinberiega yífir framiboði
sínu, hefur hann m. a. tryggt
sér stuðning frá Texas, Norður-
Karolínu og e. t. v. frá Florida.
Sendinefnd Florida hefur andað
því að Nixon að ef hann velii sér
efcki varaforsetaefni, sem Suður-
ríkjamenn getd fallist á, muni
þeir styðja Reagan.
Puflltrúar Ohio og Michigan
ætla að kjósa fylfcisstjóra sína
við fyrstu atfcvæðagreiðsluna, en
eftif hama munu atkvæðd þeirra
voga þungb á metaskélunum.
Nixon hélt fyrsta blaðamanna-
fund sinn í þrjár vifcur á þriðju-
dagsmorgun. Nixon lagði
á það áherzlu, að hann vildi ekki
tala um það, hvem banm hyggðist
velja sem varaforsetaefni fyrr en
hann væri útnefndur. Hann sagði
að flokksleiðtogarnir gætu stung-
fð upp á hugsanlegum vaa-afor-
setaefnum, en hann myndi sjálfur
velja manm, sem gæti aðstoðað
hann í kosnmg.abaráttúnni í
nóvember og tekið að sér þau
verkefni, sem hann myndi féla
varaforseta ef baran yrði kjörkua
forseti. Nixon vill auka ábyrgð
og starf varaforset'ans og koma
honummeir inn/I stjóm l'andsins
en verið hetur.
Mikil barátta er nú báð bak við
tjöldin á flokksþingi demókrata
til að ná í atkvaeði þeirra. fuli.
trúa, sem ekki hafa enn tekið á-
kvörðun um það hvern þeájr mumi
styðja. Samkvæmt ýmsum könn-
unum eru það milli 100 og 150
fulltrúar, sem ékki hafa énn tek-
ið ákvörðun.
Sverbingjaleiðtogdnn Ralph Ab-
esrmathy, sem tok við forystu í
barátbusamtokum svertingja eft-
ir dauða Marteims Lúters Kings,
sagðd á briðjudag að republikan-
ár myndu mdssa aífcvæði meðal
svertingja, ef þeir útnefnduNix-
on, en efcki' Rockefeller sem for-
setaiefnd sitt. Hanm' gagmrýndi
það 'etinndg, að ednungdi" 78 svert-»
ingjar eru mieðal hinna 1333 fiuill-
trúa á flokksþingdnu.
HEILDVERZLUN
tliSAa
merki sem hægt erað
treysta
KOLOKFltM ekta kaSd-
pappír fyrir vélrltun.
SMTTAR EKKI
Hreinar hendur — hrein
afrit — hrein frumrit.
ÓSLÍTANDI
Endíst léngur en annar
kalkipappír.
BIÐJIÐ UM
KOLOKFILM
¦ kalkipappírinn.
KOLOK — leturborðar úr
plasti og silki fyrir allar teg-
undir véla.
Einnig hinir heims rrtegu
„SUPER-FINE" leturborðar.
-111 afgreiðslu strax -
A GNAR K. HREINSS0N
PÓSTHÓLF 654 - SÍMI 16382. — Túngötu 5.