Þjóðviljinn - 07.08.1968, Blaðsíða 3

Fréttaskýrandi útvarpsins í
Prag: logn eftir ofviðri,
Préttaskýrandi útvarpsins í
Pnag f.iallaöi um ástaindiö efitir
Bratislava-fundinn á mánudag-
ism og komist svo að orði:
„Þessum degi í Tékkóslóvakíu
mætfci lýsa með þvi að kaila
hann logn eftir ofviðri. Þióðar-
Bkúta Okkar stóðst storminn
miMu betur en síki'pstjórinn og
álhöfinin höfðu borað að vona.
Ég á hér að sjáilfsögðu við l>á
hughreystandi niðurstöðu, sem
fékkst eftir viðræðurnar við Sov-
étrilkin í eiema-nad-Tisou í sið-
ustu vi'ku og viðræðunnar í Brati-
slava við bau fimm sósíaiist-
fstou ríkd, sem tékið höfðu aif-
stöðu gegn hinni nýju áætlun
Tékkósióvakíu um lýðræðislegri
stjómarhætti. Leiðtogar Tékkót-
sJóvakíu komu frá bessum tveim-
tcr ráðstefnum með bá fullvissu
að engir utanaðkomandi aðilar
muni framar reyna að snúa landi
okkar og iþjóð frá heirri braut
fM eósíaihistísfcs lýðræðiislb.ióðfé-
laigs, sem bað hélt inn á í janú-
ar síðastliðnum, bogar hinn
fhaildsami ritairi kommúnista-
flokks Tékkóslóvakíu ^ntonín
Novotný várð að víbja fyrir
frjáislynda leiðtoganum Alexand-
er iBubcek. Efcfci var bað sn'ður
mifciivægt að sósíalístairíkin sex
fengu afitur fiullivissu um bað í
Bratisava, að eining beirra muni
haidast órofin.
Yfirlýsing fundarins í Brati-
slava heflur einkum mikla býð>-
ingu vegna áherriúnnar, sem bar
«, á bað lögð, að hver flofckur
og hvert riki Ihafii fuilveldi og
rétt til að byggja upp sósÆaiisma
í samræmi við hióðareinkenni
sín og sfcilyrði í hverju iandi.
Eitt afi bví sem bessir síðustu
atburðir sýna gHögglega, er hinn
mikii stuðningur albýðunnar við
nýju stjómina í Téfckóslóvakíu.
Kannski væri hægt að skýra ein-
ingu og samþjöppun aibýðunnar
bak við Allexander Dubcek og
féiaga hans síðustu tvær vikuinn-
ar sem -.viðbrögð við ógnuninni
gegn fullvéldi landsins, en með
því er þó efciki öllll sagan sögð
Hin sanna samstaða bjóðarinnar,
sem þessi kreppa skapaðd, verður
mikilll bakhjarl þau tvö skipti,
sem leiðtogar Tékkóslóvafcíu
verða að leita trausts þjóðarinn-
ar áður en árið er liðið. Annað
þeirra er aukáþing kommúntsta-
flllokiksins, sem á að befjast 9.
september. Hitt sikiptið er þing-
kosndngamar, sem fram edga að
fara í haust.
Hinir árangursríku fundir síð-
ustu viiku í Cieima og Bratislava
sýndu einnig að n'úverandi ledð-
togar Tékkósl óvakíu em ekki aðt-
eins færir um að verja sig 'gegn
tortryggnum nágrönnum, heidur
geta þeir líka varið hugmynd
okkar um nýtizkuiegan, lýði’æðis-
legan sósíaiisma. Á hinn bóginn
sýndu þeir einnig að hdnir floklk-
amir fimm gerðu sér grein Ifyr-
ir að sú gamila aðiferð að for-
dæma og útskúfa sósd'alistósfct
ríld eins og gert var við Júgó-
slavíu fyrir 20 árum getur nú
engan árangur borið lengur.
Þótt TékkóslóvaMa sé komin á
lygnan sjó, þýðir það þó að sjáilf-
sögðu ek'ki, að einun.gis sé greið-
fær si'gling fraimundan. Leið Pkk-
ar er enn sett rifium og grynn-
ingum efnalhagskerfis, sem vav
áfcáfllega ömuriega . stjómað í
nærri tvo áratugi undir stjórn
Novotnýs og fyrirrennara hans.
Efnahaffsáæfclanir og stefna nú-
verand i stjórnar og flofclksdns
barflraast áílslherjar umbóla, Það
þarf að laga efnahagskerfið sam-
kvæmt nútímanum og breyta bví
úr kerfi, þar sem miðsitjóm
hafiöd strangt eftirlit með Ö13u
en stjómin var þó lítt tæknileg,
í andstæðu sína, sveigjanlegt iðn-
aðar-, landbúnaðar- og verzlun-
arifyrirkomulag, sem svarair kröf-
um aimenning og er stjómað afi
færustu sérfræðingum. Hér mun
úreiðanloga kr>ma upp andstaða
innanlands.
Bf til vill verða nýir árefcstrar
við hin sósíalistfsku rifcin, sem
aulka kannsfci andstöðu sína beg-
ar hið, sósíalistíska fcerfi ofcfcar
verður æ lýðræðislegra og mann-
legra, eins og bau gerðu síðustu
vikur og mánuðd. En vegna fund-
arins í Bratislava, höfium við
ástasðu til aö voná að næsti
árefcstur verði leiddur til lyfcta
án þess að það þurfi að fcoma til
ofsa þess ofviðris, sem nú var
að lægja, og að bjóðfiélaig okkar
og efnabngúr muni á aufcinn há'tt,
efitir þvi sem þau þróast, sýna
þeim heimsihlutunn, sem ekfci búa
við sósíalistískt kerfi, hvað sós-
íálismi á hæsta stigi getur raun-
verulega gert fyrir fólkið.
★ Öruggari ræsing,
★ meira afl,
★ eldsneytis-
sparnaður.
V
r ^ V >«
Egill Vilhfálmsson hf.
Laugavegi H8, simi 22240.
Miðvikudagur 7. ágúst 1968 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA J
Tékkóslóvakía
Framhald af 1. siðu.
yrðu að hafa hagsmuni fllofcksog
rífcis í huga og hagsmuni allrar
þjóðarininar.
Upplýsingar
Útvaipssitjóri Tékkósilóivaikíu
sagði í ræðu á sunnudag að
kommúnisitafllokikurinn mundi
ekki breyta nednu atriði í fraim-
kvæmdaáætlun sinni.
Ajvariegri kreppu í samskipt-
um dkfcar viö nokkur sósíalisfc
rfki er lokdð og tékkósilóvaska
þjóðin mun sjálf ákveða hver
verður frekari þróun í landinu.
Hann svanaði gagnrýni uim að ó-
nógar upplýsángar hefðu veirið
veittar um fundtaa í Ciema og
Bratislava og sagðd að þetta væm
undanrtekniingar og mundi það
efcikd koma fyrir aftur, þar sem
þjóðin' mundi ekki þola ónógar
upplýsingar.
Hann saigði að meginatriðd á
undaingognuim flundum hafi ver-
ið að Tékkósllóvalkar hefðu efcilri
verið á safcibomingsbefcik síðast-
Idðna sjö mánuði, að óvinsamileg-
ar árásir á Tékkóslllóvaikíu hefiðu
verið sitöðvaðar, að meginreglan
um saimslkipti fllokka og ríkja
hefði verið ítrekuð og áherzla
lögð á rétt hvers flokks til að
fylgja eiigin stefnu mótaðri efltir
hefðuim hvers lands.
Hann sagðist miæla fyrir munn
aillra stairfsmanna útvarpsins er
hann héti því að þsir mundu
ekiki hætta við .hin mikálvægu
störf sín að lýðræðislegiri endur-
reisn kommúnistaflliokksins og
myndun vel upplýsts og frjálsail-
menninigsálits.
Dubcek
24 situndum efltir að forustu-
menn fllokkanna skirifuðu undir
Bratisl ava-samþykktina tailaði
Dubcefc aðálritari í sjónvarpið og
fullvissaði þjóð sína uim aðhald-
ið yrði áfram á braut endurreisn-
ar og lýðræðis.
Hann sagði að Bratislava-
funduirinn heflði verið árangurs-
rífcur og farið að beztu vonum
Tékkóslóvaka. Þjóð Tékkósilóvaik-
íu. er nú opin leið á þeirri fram-
farabraut sem haddið var á í
janúar 'síðastliðnuim,
Dubcelk lagði áherzilu á það að
yfirilýsinig fundarins væri eina
samþykiktin sem þar hefði venið
genð og engir leynisamningar
gerðir.
Hajek utanrfkisráðheiTa hafði
lagt áherzlu á sama atriðd á
blaðamannafundi deginum fyirr,
vísað á búg hugleiðingum blaða-
manna um leynileg ákvæðd og
bent á það að engar erlendar
hersveitir yrðu staðsettar í Tékkó-
slóvakíu og skýrðd frá því að
síðustu sovézku hermenndmir
væru nú kommir úr landi.
Hajek sagði að forustuiið
flokkanna fiimm sem kamu tid
Bratislava hefðu ékkert skeytt
uim bréfið frá Varsjáríundinum
og hefðu þess í stað eimlbeitt sér
að alþjóðamálum og væri bréf-
ið gleymt og gnafið.
Kadar leiðtogá ungverskra
kommúnisita sagði á Buigvellin-
um í Budapest er hann kom frá
Bratislavafundinum að yfirlýsing
flundaiáns mairkaðd tímamót,
Hann bætti þvi við að eindng og
vinátta fflókkamna sex væri sér-
staklega þýðimgarmákil frá sjón-
armiði hins sósíalíska heimshluta,
fyrir alþjóðaihreyfingu kommún-
isía og baráttuúa um hedm afllan
fyrir friði og framförum.
Kadar sagðd að slkoðanamds-
mun þeim sem verið hefðd mdlli
tékkósilávaska ffloklksins og
fflofckanna fimm hefði verið eytt
í grundvallaratriðum og áherzla
væri lögð á þau atriði semfflofck-
amir væru samimála um, þó enn
kynnu að vera nokkur atriðd
sem skiptar skoðanír væru um.
Hann sagði að yfirlýsdngán
léti í ljós vilja fflokkanna sex til
að eílla einingu, Varsjárbanda-
lagið og Comecon. Þar með
hefði hin sameiginlega vígstaða
gegn heimsvaldasinnum verið
Styrkt.
Pravda
1 forystugredn í Prövdu, mál-
gagni sovézka kommúnistaflokks-
ins ségir að Braitislava yfliirlýsing-
in styrki stöðu sósíalismans í
hverju landanna og í hinu sósíal-
íska samfélagi í heild .
í forystugreininni sem er fyrsta
opinibera sovézka fréttaskýringin
við Bratislavaylfirlýsinguna segir
að hún sé mikið högg á svik-
samleg áform heimsvaldasinina að
sundra röðum kommúnistan'kj-
anna.
Kommúnistaflokkur Sovétríkj-
anna og aðrir bræðnafflökkar sem
skrifuðu undir Bratislava yfir-
lýsinguna telja það hið miikil-
vægasta að ákvarðaninnar sem
voru einróma samiþyktotar á
fundinum • verði fraimkvasrhdar.
Prófraun
Brezk blöð segja að fundurinn
í Bratislava sé ednstætt fyrir-
bæri í saimitímasögunni Og minna
á að nokkrir kommúnistafllokkar
halfí siutt Tékkóslóvakiu með
góðum árangri og segir Daily
Telegraph að menn verði að
hafia í huga að enn séu þetta
innbyiðis deilur kommúniista.
Blað brezkra kommúnista Mor-
ning Star segir að áranigur Brati-
slavafundarins hafii miög mitola
þýðingu fyrir alþjóðahreyfinigu
kommúnista og framtíð sósíal-
ismans. Fundurinn sé dæmi
þedrra nýju samskipta rikja sem
sósíailismi geri bæði möguleg og
nauðsynleg og byggð séu á gagn-
kvæmri virðin'gu, fullveldi og
þeirri staðreynd að velferð eins
er velferð allra.
Kommúnistahreyfinigin hefur
gengið' undir mikilvægt próf og
staðizt það með góðum árangri.
F ramk væmdanefnd
Framkvæmdaneflnd eovézka
kommúnistaflokksins birti í dag
yfirlýsingu bar sem farið er
miklum viðurkenningarorðum
um þann áranigur sem náðist á
fundunum í Ciema-nad-Tisou og
Bratislava, og jafnframt er for-
ysta tékkóslóvaska flokksins
minnt á að hún verði að sýna holl-
ustu sína við kommúnismann í
verki.
Tékkneski rithöfundurinn Palv-
el Kohout, sem samdi stuðnings-
yfirlýsingu þá sem hundruð þús-
und Tékkósióvaka undirrituðu
fyrir fundinn í Ciema gagnrýnir
í dag hairðlega stjómarvöidm
fyrir viðbrögð þeirra við um-
mælum Vaclav Prcbliks hershöflð-
ingja, er hann hafði gagnrýnt
skipulag Varsjárbandalagsins
harðlega á dögunum.
Mikil óvissa á flokksþingi
repúblikana á Miami Beach
MIAMI BEACH 6/8 -—- Alger óvissa ríkir um það hvemig
atkvæði rmmi falla á útnefningarfundi refiúblikana í Miami
Beach einum degi áður en atkvæðagreiðslan hefst og hver
fulltrúi skýrir opinberlega frá því hvem hann muni styðja
til framboðs sem fulltrúa flokksins gegn demókrötum í for-
setakosningunum í október.
Svö miikill munur er á þeim
spám, sem sjónvarpsfélöff, frétta-
stófur og fulttnianefndir hafla
gert um úrsilit flyrstu atkvæða-
greiðslu, að það er eins og etoki
sé um sama fulltrúalþinig að
ræða. Þannig segir í einni könn-
un, að Nixon vanti aðeins þrjú
atkvæði til að fá þau 667 at-
kvæði, sem þarf til að vera til-
r.efndur strax við fyrsitu at-
kvæðagreiðislu, en í amnarri
könnun segir að einungis 515
fulltrúar séu ákveðnir í að stýðja
Nixon þegar í upphafi.
Sá sem mest hefur uniniið á síð-
asta sólarhring, er án efa Ronald
Reagan, fylkisstjóri Califomíu.
Síðan á mánudag, begar hann
lýsti opinberiega ylfir framihbði
sínu, hefur hann m. a. tryggt
sér stuðning frá Texas, Norður-
Karólínrj og e. t. v. frá Florida.
Sendinefnd Florida hefur andað
því að Nixoe að ef hann velji sér
ekki vanaforsetaefni, sem Suður-
ríkjamenn geti fallist á, muni
þeir styðja Reagan.
FuJlltrúar Ohio og Michigan
aetla að kjósa fylkissitjóra sina
við fyrstu atkvæðagreiðsluma, en
efltir hana munu atkvæði þeirra
voga þunigt á metasikálumuim.
Nixon hélt fyrsta blaðamanna-
fund sinn í þrjár vikur á þriðju-
daigsmorgun. Nixon lagði
á það áherzlu, að hann vildi ekki
tala um það, hverm hanm hyggðist
velja sem varaforsetaefni fyrr en
hann væri útnefndur. Hann sagði
að flokksleiðtogamir gætu stung-
i'ð upp á hugsanlegum varafor-
setaefnum, en hann myndi sjálfur
velja mann, sem gæti aðstoðað
hann í kosn ingabaráttunm í
nóvember og tekið að sér þau
verkefni, sem hann myndi fela
varaforseta ef hann yrði kjörinm
forseti. Nixon vill auka ábyrgð
og starf varaforsetams og koma
honum meir inn/í stjóm landsins
en verið hefur.
Mikil barátta er nú háð bak við
tjöldin á flokksþingi demókrata
til að ná í atkvæði þeirra, fuU-
trúa. sem ekld hafa enn tekið á-
kvörðun um það hvem þedr muni
styðja. Samkvæmt ýmsum könn-
unum eru það milli 100 og 150
fulltrúar. sem ékki hafa énn tek-
ið ákvörðun.
Svertinigjaleiðtoginn Ralph Ab-
eimatlhy, sem tók við forystu í
baráttusamtökum svertinigja eflt-
ir dauða Marteins Lúters Kings,
sagði á þriðjudag að republikan-
ar myndu missa aitkvæði meðal
svertingja, ef þeir útneflndu Nix-
on, en ekki Rockefeller sem flor-
sfetaieflnii sitt. Hann gagnrýndi
þeð einnig, að einungis 78 svert-'
ingjar eru meðal hinna 1333 flulQ.-
trúa á flokksþinginu.
merki sem hægt er að
treysta
KOLOKFXLM ekta kaÐri-
pappír fyrir vélritun.
SMTTAR EKKI
Hreinar hendur — hrein
afrit — hrein frumrit.
ÓSLÍTANDI
Endist léngnr en annar
kalkipappir.
BIÐJTÐ UM
KOLOKFILM
kalkipappírinn.
KOLOK — leturborðar úr
plasti og silki fyrir allar teg-
undír véla.
Einnig hinir heims frægu
„SUPER-FINE“ leturborðar.
- Til afgreiðslu strax -
HEILDVERZLUN
AGNAR K. HREINSSON
PÓSTHÓLF 654 - SÍMI 16382. — Túngötu 5.