Þjóðviljinn - 17.10.1968, Blaðsíða 7
Fímimifcudagur 17. afcbtSber 19G8 — ÞJÖÐVILJINN — SÍÐA
Frá kosnlngabaráffunni i Bandarikjunum
GEORGE
WALLACE
Grein eftir Sven
»»■
Oste, fréttaritara
norska blaðsins
Dagbladet
í Washington
Fasrnandi fylgismenn Wallace í Milwaukee.
Fyrir tíu áruim reyndi George
Corley Wallace í fyrsta sinn að
komast til hárra mietorða í
stjórnmálum, en hann var sigr-
aður, gerði sér grein fyrir or-
sokum ósigursdns og diró sínar
ályktanir: Hánin hafði eikiki sýnt
kyniþáttahatur sdtt nógu ræki-
lega og skyldi aldrei láta þá
liniku henda sig framair. Eða
með eigin orðum:
„I was out-nigguihed and, no
on‘s goin‘ to out-nigguh me
again“
Og hann hofur sibaðdð við
þetta fyrirheit — og ]>rátt fjrrir
það að hann meiflndi aildiTei orð-
ið „niggari" skilja alJir boðsJtap
bans.
í umirætt skipti árið 1958 var
hane að berjast urn rfkisisitjióira-
stöðuna í AUabaíma — nú siteifn-
ir hanin á aeðsta embætti þjóð-
arinnar með lærdóm sirnin og
og boðskap. Að sjálfsögðu kemst
hann ekki inn í Hvíta húsið,
ekki i þetta sinn a.m.k.
20 prósent?
En hann fær kannski tuttuigu
prósent atkvæða, ekiki er ólik-
legt að allt að 15 miljónir kjós-
enda muni styðja hann. Hann
er einn af hinum „þremur
stóru“ í barátfcunni um stöðuna
sem leiðtogi hins frjálsa heims.
Hann er nefndur í sömu andrá
og Riehard Nixcn og Huibert
Humpihney, hann veku'r athygli,
ummæli hans eru rakin, hann
er talinn jafnoki hinna. Þessi
Georgo C. Wafflace.
Frjálslyndur
Það var sam saigt fyrir tíu
áruim að hann fékk kölunina.
Gcorge Walace :i kosningafundi.
Hann hóf stjómmálaferil sinn
í Alabama sem „frjálslyndur’*
með rætur í þeim vinsælu hefð-
um, sem hafa verð þýðingar-
mikið stjómmélaafl í mörgum
suðuirrfikjunum og stuðiaði m.a.
að sigri hins alræmda Huey
Long, sem var ednvaildur í Lou-
isiana á fjórða áratugnium.
Hann reyndi (að ná atkvæðum
hvítra fátseklinigia og . stefna
hans bar noktoum sivip aif só-
síaildsma — það va.r ekki kyn-
þáttamélið sem mótaði slag-
orðin — steða blökkuimanna var
klár. George WaMaioe hafðí sem
sagt allt aðra baráttustöðu og
allt aðrar hefðir að baki, en
„barónamir" í suðurríkjunum,
stjórnmálamennirni r af hinum
volduigu ættum, svo sem Tal-
medge og Byrd
Gcorge Wallace fagnaft í Chicago.
i I
-<t>
Ályktun 30. Iðnþings íslendinga:
Aðstaðœ sé sköpuð til fram-
haldsrmmtumr iðnaðarmanna
Til viðbótar þeim ályktunum
iðnþlngs, sem Þjóðviljinn hefur
áður birt, fara hér á eftir sam-
þykktir þingsins um fræðslu-
mál, afurðalán fyrir iðnaðinn
og Iðnaðarbankann.
Afurðalán fyrir iðnaðinn
30. Iðnþing íslendinga telur
brýna naðsyn að fimna leiðir t.il
þess að ’ iðnaðurinn verði ekki
afsfciptur við ráðstöfun þess
fjármaigns., sem veitt hefu.r vcr-
ið til framileiösluatvinnuvoganna
með endurkauipum Seðtebank-
ans á afurðavíxdum, edins og
verið hefur.
Fræðslumál I.
30. Iðnþin.g Isdendinga fagnair
þéirri þróun sem átt heflur sér
stað í fræðslumálum iðnstétt-
anna frá síðaisita iðnþingi.
Með setningu nýrrar rogflu-
gerðar um iðnfræðsilu og nýj-
um námsskrám iðnsfcólanna er
markvisst unnið að því að hrinda
í framfcvæimd þeim nýmaalum,
sem grundvöllur var lagður að
með lögum um iðnfræðsílu frá
1966. -
Þingið hvetur til þeys, að
þega.r á yfirstandandi sifcóllaári
verði fylgt sem ítarlegast hin-
um nýju námsskrám, til þess að
reynislla, er geti orðið girund-
völiluir áframihaldiaindi starfs á
þassu sviði fáist sem fyrst. Það
er sikoðun þinigsine að með
hinum nýju náimssfcrám sé
stofnt í. rétta átt, þ.e. að auk-
inni menntun og fræðsilu iðnað-
armanna.
Þimgið leggur áherzilu á að
aðsteða skapist til framihailds-
mennitunar hérlenöis fyrir iðn- '
aðarmenn, svo sem tíðkast hjá
grannþjóðunuim, til þess að brúa'
hið miMa bil, sem er á milli
iðnskóila og tæknifræðiprófs.
II.
30. Iðnþing Isilendinga mintnir
á þá staðreynd, að bezta fjár-
fcsting hverrar þjóðar er fólig-
in í þsim f jármunum, sem var-
ið er til uppbygginigar sfcóla- o-g
fríeðisilukerfisins. Jafnframt vek-
ur þingið atihyglli á því áö veifc-
og tækniimenntun er undirsteða
iðnþróunar hverrar þjóðar.
Með þetta hvort tveggja 1
huiga leggur Iðnþinigið rílca
áhefrzlu á nauðsyn þess, aö
tryggt verði nægjamílegt fjár-
magn til stofn- og reksturs-
kostnaðar iðnskólanna, ■ sem
eru ein meginundirsteða aiMra.r
verk- og tsöfcndmenntunar i
landimu.
Skorar þingið á fjá.rveitinga-
valdið að koma þegiar á n.æstu
fjáulögum til mióts við hinar
ríku þarfir iðnfræðsilu|nnar í
þcssuim efnum.
' Iönaðarbanki Islands hf
30. Iðnþing ísilendiniga tdlur
efllinigu Iðnaðarbankams mikil-
væga fyrir vöxt iðmaðarins 1
landinu og beinir þeirri áslcor-
un til þedrra, sem vilja efla
iðnað landsmanna, að beina við-
skiptum sínum tií bamfcans.
Iðniþingið telur óeðdilegt. að
Iðnaðarbanfcanum sé synjað
að opna útibú frá bamfcanum,
þair sem sýnt er að það þjóni
lingsmunuim iðnaðarims, eins og
t.d. í Kópavogi.
Iðnþingið ítrelkar fýrri óskir
sína.r þess eflnás að Iðnaðarbank-
anuim verði veitt heimild til
gjaildoyrisverzlumiair, svo að
bamkimm geti veitt vlðskipta-
mönnum sfnum alhliða banfca-
þjónustu.
Iðmþinigið krefst þess, að á
meðan iðnaðurinn hefur mjög
taikmarkaðan aðgamg að því
f.iðrmaigni, sem bumddð er í
Seðtebamfcanum til emdurtoauipa
afurðavíxl.n, verði bindiskylda
Tðnaðarbamfca ísl-amds hf. sitór-
lega mimmlkuð oða jafnvel fedld
niður að fullu, tilí þcss að iðn-
aðurinm haíl giredðari aögamig að
lánsfé en nú er.
Sig-ur
En George Wallace, dlómairi úr,
smábæ nofcfcrum, lét í mimrni
pokamm í kosnimguirmm um rfk-
isstjóraembættdð árið 1958 —
hanm var „outniggued".
En hann tok aftur upp bar-
áttuma fjórum árum síðar við
hdnn söguifræga „Big“ Jim Fol-
som, Géorge Wailláoe er @uð-
hræddur maður, kannsiki þafck-
aðd hamm forsjónimini fyrir sig-
urinm. En það er staðreynd að
Big Jim var blindfuTlur frammi
fyi'ir ölHum sjónvarpsvélunum
á síðaste stóra kosningafundi
sfnuim. Það varð of mikið —
meira að segja fyrir kjósemdur
í Alaibama
Uppskriftin
En þá hafðd Wallace lífca leert
uppskriftima og í ræðu simmi,
þegair hainn sór embættisedð
sinm sem rikisstjóri í Alabama
vamn hann enn heilagra heit:
„Og ég hleiti aðslkdlnaði kyn-
þátte í dag, aðskilmaði á morg-
un og aðskdlnaðd um ailila ei-
lífð.“
Stutt eilífð
. Til eru lamgar eiilífðir og stutt-
ar. Þegar samibamdsstjómdm j
Waslhimigton gaf þá fyrirskipun
að boði dómstólla sikyldi hiýtt og
háskóiinn í Alabama sikyldi
opnaður þeldökíkum sitúdentum,
stóð George WaUace á tröpp-
um háskólians, eins og hann
hafði heitið, til að stöðva inn-
rásina. Em herinin hafði vorið
kvaddur á vettvang, og hörð á-
tök virtust fnamumdam — og
WálHace rikisíytjóri hivarf út í
gleignum bakdyr, efltir að hafa
látið nægilega bera á amdstöðu
sinnd. Þetta var í júní 1963 og
George Wallace var orðinn þjóð-
írægua- — hetja fyrir mörgum
í suðurrifcjumum, em délítið
spaugilegur náumgi í au.gum
margra í norðurríkjumuim.
Alabama of lítið
fylki
Á næste ári sýndi hamn að
Alabama var orðið of lítið fylfci
fyrir hann og kasteði sér út í
baráittuna í forsetekosmdngum
fyrir útnefningu sem forsetaefmi
Demókrata — hamm gieíkk á hólm
við Lyndon Johnson i mömgum
norðurríkjum — og fékfc 35%
af aitkvæðum Demókrata 1 Wis-
comsdn, 30 prósent í Indiiana og
43 prósent í Marytlamd.
Emn var of snemmt að láta
verulega til stoarar skriða em
ham.n hafði reynt á kraftana og
fenigið áhuigann.
Herferðin
Fyrir horforðina mifclu, kosn-
imigaibaráttuma 1968 og stofnun
eigin floklks, þurfti Wállace emn
að hafa trygga stöðu í Alabaima.
Rikisstjóratíð hans var út-
runmin árið 1966 og samikvæimt
stjórnai'skrá fylfcisims var etolíi
hæigt að endurfcjósa hann: Þetta
var smáatriði sem hasgt var að
lagfæra með/þvi að breyta einu
atriði í plaggimu, em allt í einu
sló löggjafarþing Alabama út
updan sér. Nokkrir furðuflegir
dagar liðu, þar sem fylkisstjór-
inn var ka.Haður „eimvaldur‘,
„haturspredikari", „grafari lýð-
ræðdsins" og „lærisveimm Adolfs
Hitjors."
En þetta stökk af honum eins
og vaitn af gæs og hamm spilaði
út trompinu sínu, edginkonu
si-nmi Lurfeen
Hún hafði rétt í þessu gerngið
undir uppskurð vegma krabba-
meins og í lamgri fcosmingabar-
áttunni var hún eims. og biLeik-
ur skuggi sem fylgdd Wallace af
ejmum funddnum á ammian.
En siigurimm var vís og í stað
Wallace kom WalHace. Eftir
noikikra uppskurði emn, lézt hún
í vor og George Wallace yfir-
gaf fylkisstjórahöllina — en þá
var horferðin að hinu mdílda
takmarki komdm veil af stað.
Hamm vvar vaxinm upp úr Ala-
bama eftir 10 éra stjómmiálla-
afslkipti, 49 ára að aldri.
Ótti
Nú fflýgur hamn mffli fylfci-
anna í Bamdarifcjumum moð
ótta að vopni. Hann situr eins
og frosdmm við stólinn við hlið
fflotgmamnsins f götmllu DC-7
fluigvélinmd, kyrrlátur, spenntur
hrjáður. Og kemur sem postuli
sfcellfingarinrl'ar og úr raeðustól-
umiim leikur hamn á aillt það
öryggislleysi og alllam þanm ótta
sem áheyremdur hans eru háldn-
ir. Hamm stdllir upp í röð og
feigilu öllum smáum og stórum
djöfflum, sem stjóma, þvæ/la og
ergja .,hinn almenna heiðarlega
Bandaríkjamann“.
En hamm tálar efcki lengur
um blessum fcynþíáttaaðskilmað-
ar og nauðsyn þess að „halda
niggurunum í stoefjum".
Þess þarf efcki — allir áheyr-
enduir hams vita að djöfullinn er
svartur.
Sönglög eftir
geir Kristjánsson
.,Vor við sæinn“ er lieiti i>
nj,rútkominu nótnahefti, sem hef-
ur að geyma' 26 lög eftir Odd-
geir Kristjánsson. Þetta eru
sönglög við ljóð og texta ým-
issa höíumda, flest við kvæði
Ása í Bæ og Árna úr Eyjum
Aðrir höfumdar ljóðanna eru
Jólhann Sigurjónsson, Stedn-
girímur Thorsteinsson, Tómas
Guðmundsson, Þorteinn Valdi-
marsson, Sigurður Einarsson og
Loftur Guðmundson.
Oddgeir Kristjánsson tónskáld
fæddist í Vesitmarmaeyjum 16.
nóvember 1911. Foreldrar hans
voru hjónin Kristján Jónsson
trésmíðameistari og Elín Odds-
dóttir. Hann var við prentnám
Framhald á 9. síðu.
Kórskáli safnaðanna
er tekinn til starfa
Eins og fram kom í fréttum
í fyrri viku var þá hafinn inn-
ritun í Kórskóla safnaðanna ,
Reykjavík en þar var fyrirhug-
aft, aft æskufólki gæfist kostur á
raddþjálfun.
Skóili sem þessi er algjör ný-
lunda hér á lamdi og er ætlað-
ur til að betrumbæta söng
kirfcjufcóranna í framtíðinni.
Hafði Þjóðviljimm tal af Hrefnu
Tynes ,sem er ritari í stjóm
Kirkjukórasamibamds Reykjaivík-
urpróflastsdæmis og spurðist
fyrir um aðsókm aó sfcólanum.
Þetta . gekk framar vonum,
sagði Hrefna,Gg eru nemend-
ur þegar orðnir 14, sex pi'ltar og
8 stúlkur. Er þetta -fóilk á aldr-
inum 13 til 30 ára, flest þó um
tvítugt.
Dr. Róbert A. Ottósson próf-
aði 1 söngfólkið og hefst síðan
kannsla a£ fullum krafti í stoól-
anuim á morgun, em enm er hasgt
að bæte við ffleiri nemendum.
Kenmslan fer fram að Frikirkju-
vegi 11 og eru kennarar dr. Ró-
bert og Blísabet Eriingsison.
i