Þjóðviljinn - 18.11.1969, Blaðsíða 7
Þriðjiudiaigiur 18. nóvember 1969 —- ÞJÖÐVXUTrNÍJ — SlÐA J
Fjórar ræður flut+ar Vietnamfundinum í Háskólabíói - ■
Rúnar Hafdal, íslenzkunemi
,..nema Fariseinn
í Gyðingalandi'
Myndin er tekin yfir fund Verðandi í Háskólabíói á laugardag. Á sviðinu sitja ræðumenn og skenuntikraftar.
Sigurður A. Magnússon, ritstjóri:
arðráni,
og tortímingu
Góðir samiherjar.
’ r35f1 sivo ósennilega vildi til,
að eimhver fróðieiiksflús líiflvera
af annarri stjömu kæoni hér
við í því sikyni að kynna sér
liflE og bagi jarðarbúa, uggir
aniig áð hún yrðd mikifii fuxöu
siegin. Hún mundi meðalann-
ars komiast að raun um, að
tvedr þriðju hlutar manniryns
ldfá við sult og sjúkdióma, með-
an þriðjungur þess býr við
kostakjör. Hún mundá verða
þess áskynjo, að mesta her-
veldi hnaittarims, sem kennir
slg við flreisi og lýðræðd, ver
á tveimiur diögum jafnmdiMu
íjármagnd til að tortíma ör-
snauðri bændaiþjóð í j Asíu eins
og Saimeinuðu þjóðirnar —
heildarsaimtök þjóðaama — fá
til ráðstöflunar á heilu ári. Hún
mundi horifa uppá það, að tvö
helztu stónveldi Evrópu, Bret-
land og Sovétríkin, stuðla að
því með þöglu samiþytkki Bainda-
ríkjainna, að blásnauðri og
fredsdseilskandi þjóð í Afríkiu
er útrýttnt með nýtízku morð-
tóiujm og ailsherjanhunigri, með
þeim afleiðingum að eitt þús-
und sakiaus böm falla daglega
fyxir hungurvofunni. Hún mundi
kannski frétta um aðra hug-
prúða þjóð, Kúrda, sam árum
saman hefiur háð sitt frdisis-
Gestur Jónsson, menntaskólanemi:
„Við reyndum
U
Örugg og hlutilaus frétta^
þjónusta er fyrsta skilyrði
frjáisrar skoðanamyndunar. —
Prjáls skoöanamyndun er aftur
einn aðalhamsteinn lýðræðis-
ins. Viö Isiiendingar höfuim
löngum hrósiað sijálfum okkur
með siagorðum á borð við„Ein
öruggasta lýðra.'ðisþjóð heims“
eða „Eizta lýðræðislþjóð í
hedimi".
Nú hefur það gierzt síðusitu
árin, að þessir homsteinar lýð-
ræðisdns, hafla skekkzt ískygigi-
Xegia. Um nokkurt skeið heflur
umiheimurinn verið vitni að
hanmleiknum í Vietnam. Island
heflur verið næsta eáneygt vitni.
ÖUlu heidur má sogja, að flyrir
okkur hafi veirið vitnað. Ot-
varpið flytur okkur sínar dag-
legu fréttir um að áihlaupum
síkæruliða á þennan o% þennan
sitað hafi verið hrundið, 173
skæruliðar felldir, en einn
Kani hafi særzt 1 sjónvarp-,
inu sjáum við svo menn við
vininu siína, þar sem þeir mieð-
höndia fulikomnusitu drápstælu
sögunnar. Notkiun tækjanna er
lýst í smóaitriðum, en. ekkerter
minnzt á örlög fómardýrainna.
Það eru jú ekiki þau, semslkipta
máli. Morgunimn eftir sjáum
við á försiíðu Morguniblaðsdns
stórar fyrirsiaignir um ftíðar-
villja Nixons Banidaríkjaflcir-
seta. Um það hvemig mann-
greyið berst enfiðri baráttu
fyrir fliriði í Vietnam.
Þessu lflcur er boðskapur
þriggja sitærsitu fjölmiðla lands-
ins daig eftir dag. viku eftir
viku og mánuð efltir mánuð.
Svona þjómusta kailast í mœltu
máii heiiaiþvoittur. Markvisst
er stefnt að því, að hrjóta nið-
ur sjálfstæða hugsun neytand-
ans- Stefnt er að því að gera
manninn að viljalausum þræl
hinnar opinberu slkoðanamynd-
unar. Mannslífin skipta ekki
iengur rnáli. Þjóðarmorð verð-
ur friðaraðgerð.
Við þessu verður að spoma.
Enginn má skorast undan. Við
verðum að brjóta niður vald
lyginnar. Við verðum aiðberj-
ast flyrir frjálsri skoðanamynd-
un. Við munum, hó berjast fýr-
ir iýðræðd. Og þótt ekkertmiöi
áfiram getum vdð þó alténtsagt
við sjáilifia okfcur „Við reynd-
um...**
beíllda og moriteði, að öllamd-
mœiU séu tdigangisianjs; þetta sé
aiiit í höndunum á kaidrifljuð-
um vaidábröslnxrum, sem fari
sínu fram, hvað sem hver segi.
Jaifnvel Nóbelsskáldið okkar,
sem hylltur var hér í þessum
sal fyrr í dag og var á sdnum
tíma einn skeleggasti ísllenzkur
liðsanaður biaráttumnar íyrir
skárri heimi, hefur orðið þess-
um anda uppgjaflar og von-
leysis að bráð.
Framlhaid á 9. síðu.
mmmMm
Allir Islenddnigar vilja kenna
ság við huigsjónir lýðræðis og
lýðfreisds, og ailir Islendingar
eru stoltir a£ sjáiflstæði sdnu og
þjóðarrétti- Þjóðféiag okkar er
reisit á grundveilli sjálfræðis og
sjálfsákvöirðunar, enda teijum
við. það helgusitu réttdndi oikk-
ar sem og amnarra þjóða. En
í dag, þeigar við minnuimst
þjóðar, sem ekiki býr vdð þessi
sjálfsögðu réttindi. og ekki fær
að ráða sór sjáif, þá flýgur
okkur í hug, að steit okkar sé
ekki byggit á traiustum grunni,
heldlur sé það byggt á biLeflck-
ingu. Eða samrýmisit það
frelsis og friðarvilja okkar að
tengjast þeim þjóðum tryggð-
arböndum, sem ætLa sér með
áróðri og vopnavaldi að hneppa
aðra friðeiskandi þjóð í hllekki
kúgunar og ósjáifstæðis? Sam-
rýmist það afstöðu okkar ís-
lendinga að sdyðja gráðugt
heimsveldi tdl að leggja undir
sdg og tortílma öðrum smáþjóð-
um? Svo sannarlega ekki, en
samt styðjum viö Islenddngar
aftunhaldsöflin í heiminum
með þáttitöku í liemaðarbanda-
laigi, sem stjómaö er af sitór-
veldi, sem í nafni friðar og
kærieika fremur fjöldaroorð í
Víet-Nam. Hvar er nú þjóðair-
stolt ísLendinga? Áður fyrr,
hefðd þessd sýndanmennska
kailazt skdnheigi og engum
sæmandi nema fiariseum Gyð-
ingalands. Til hvens háðumvið
baráttuna fyrir sjálfstæði, tf
við ætluim svo að týna þvi í
sjáLfsbdekkingu og sýndar-
mennsku- Of lengi hefiur ís-
lenzka þjóðin búið við erlend
yifirráð, og of lengi hefur ís-
lenzka þjóðin barizt fyrir sjáiif-
sitæðd sínu, að hún skilji ekid.
frelsisbaráttu Víet-Nama gegn
eriendu vaidi. lágmarkskrafan
hlýtur að vera sú, að sérhver
þjóð, fái að náða framtíð sánni
sjálf án enlendnar ílhiutunar.
Samt fyigja íslenzikir sitjóm-
haflar brj álæðiskenndri eftdr-
öpunarsitefnu, sem ferst þeám
illla, enda er útkoman undir-
ilægj.uiháttur aigjör. Hér verð-
ur að koma breyitang til, ef við
viljum hedta íslLenzk þjóð með
réttu. Dnaumóramdr verða að
vdkjai, verildn sfciullu tala. Með
þvi að hrekja bandaíríslka her-
inn úr oMiar edgin landi á
sama hátt og beztu menn
Bandarikjanna viilja kalla
heim her sdnn frá Vfet-Naíms, þá
sýnir ísilenzikai þjóöin máLsitaðn-
um þann bezta stuðning, sem
hún getur veitt samiherjum sín-
um í austri cg vestri.
stríð vdð ofureffli iiðs, án þess
nokkur veiti henni fulitingi eða
jafnvel eftirtekt. Hún mundi
sjá gamalt Evrópuveddi, Portú-
gal, meö miðaldastjómarfari á
miðri tuttugustu öld, halda
uppi útrýmingariherferð meö
launmorðum og ööru tiliheyr-
andi gegn inhLendum frélsds-
öfllum í tvedimur afrískum ný-
lendum sánum, Angóla og
Mósaimibik, með þöglu sam-
þykiki saimlherja siinna í svo-
neflndu varnarbandaiLaigi vesit-
rænna rikja. Hún mundi sjá
forusturíki sósíaiismans undir
yfinlýstri stjóm öreiga hneppa
í herfjötur lítið nógrannairiiki
með ofiureiflli vígvéla og mamn-
afla fyrir þær sakdr ednar, að
þjóðin í þessu ríki vildi koma
á manneslijulegira ' siósíalldsku
stjómkerfi. Hún mundi sjá
vöggu vesitræns lýðræðis í
höndum heirasikra og grimmra
herforingja sem njóta verndar
hins vesturheimska tröliveidiis.
Hún mundi sjá hedia heims-
áiflu, Bómönsku AmexflkUk of-
ursieiLda búgun bandariskra
auðhringa og inmiendra leppa
þeirra. Og þannig mætti lengi
haida áfriam að teljai. Ldflveran
utanúr geimnum mundi vissu-
ieiga sjá margit sem rexmdi
stoðum xindir þá ályktun, að
þessá heirnur væri annað
tveggja geðbálaður eða ger-
spdiltur. Hún mundi áreiðan-
lega hverfla á brott sleginfurðu
og djúpri hryggð yfir kjöru,m
þeirra lánlaiusu lífvena sem
byggja þessa jörð og virðast
aUar bjargir bannaðar.
En hvoð þá um okikur?
Hvernig horfir ástandið á
jörðinni við okkur, sem verð-
um að búa við það? Höfum við
verið svo siævð af purkunar-
lausum áróðri og deyfilyfj-
um innlendra fjölmiðla, að
við látum sem ekkert sé, eða
leggjum við hreinlega hendur
í skaufl og geflum upp aiia von
um bót og betrum?
Þvi svari hver fyrir sdg.
Hinsvegar vfk ég að þessu hér
vegna þess að sú viðbáráverð-
ur þorra manna aiiadafna til-
tæk, þegar eflna skal tii miót-
miæla eða annarra aðgeröa
gegn ranglæti, vaidníðsiu, of-
Sigurður A. Magnússon flytur ræðu sína.
Sigurjón Péturssan, trésmiður:
Stríð gegn mannkyninu
BandaríMn segjastekkistefha
á landvinninga í Viet-Nam. Þeir
seigja það heldiur engan efna-
hagsiegan ávinning fyrir sigað
hafla ítök þar- Þeir segjast edn-
göngu heyja þetta stríð tdl að
hefta útbreiðslu kommúndsm-
ans.Elkki eingöngu í Viet-xlaim,
heidur í gjörvallri Asdu.
Sá tilgsngur heigi þjióöar-
morðið. Vietnanaska þjóðin og
aðrar þjóödr í Asóu edga að
læra það í eitt skipti fyrir öll
— að kjósi þær annað stjórn-
arfár en Bandarikjunum þókn-
ast, þá verður hervdldinu beitt
með öilum sínum eyöilegging-
armaetti gegn þrfm og aðsjálf-
sögðu í nafnd „freisis og lýð-
ræðis“.
Sú staði-eynd blasir því við,
að í Viet-Nam er stærsta og
öflugasta herveidí hedms beitt
í styrjöld sem á það edttmark-
mdð að kúga skoðanir manna
um gjöxvalla Asáu.
En þetta er voniaust sitríð.
Það er að visu hægt aðeyði-
leggja mdMð cg drepa marga
þegar taaknin er mikil ogpen-
inigar neegir.
En hvorM sprengjur, eldar,.
eitur eða eyðileiggling færír
herveidið hóti nær siigri-
Því að óvinurinn er skoðun
á þjóðféiagsmálum og Mn á
ekkert land, hún verður hvorki
eitruð eða brennd og þaö hef-
ur toomið í Xjós, að það ereMci
hægt að sikjóta hana heldur.
I hvert sánn sem maður er
drepinn til að hann öðlist rétt-
an sMlndng á „frelsi og iýð-
ræðd“, þá kviknar í hugum
tveggja annarra vissa um — að
það frelsd sem drepur fólk og
það lýðræði sem eitrar og
brennir land — sé ekki æsM-
legt. Þess vegna er ekki hægt
að kúga Viet-Naima til „freils-
is“. Þess vegna er efcki hægt
að sfcjóta þá tii „lýðræðis“.
Það er verið að fremja glæp
gegn mannkyninu í Viet Nam.
I þessum giæp edga allir hlut-
deild, sem taka þátt í homum
eða láta honum ómótmælt.
Þess vegma tökum við undár
kröfur mdijóna manna um ail-
an heim.
Bandaríkin kalli allan sinn
her heim firá Viet-Nam — þeg-
ar í stað — sMlyrðásIaiuist og
undanbragöaiaust
t