Þjóðviljinn - 29.11.1969, Blaðsíða 4

4 SfÐA — ÞJÖÐVH*IINN — Laugandaiguir 28. nóvember 1089.
sjS|3Jjgo[(| 6o je6u;|A3Ji]sgX|e>|J3A ‘eujsj|eisos u6e6|eui —
Útgefandi:
Bitstjórar:
Fréttaritstjóri:
Ritstj.fulltrúi:
Auglýsingastj.:
Framkv.stjóri
Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
SigurSur Guðmundsson.
SigurSur V. Friðþjófsson.
Svavar Gestsson.
Olafur Jónsson.
Elður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, euglýsingar, prentsmlðja: Skólavörðust 19. Siml 17500
(5 Iíp*v). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
í---------------— ' '
Hafa þeir ekkert lært?
gftir nýjustu ræðu Sverris Júlíussonar að dæma
virðist hann og kumpánar hans í stjóm Lands-
sambands íslenzkra útvegsmanna eiga ólærð þau
sannindi, að sjóvarútvegi á íslandi verður ekki
bjargað með því að svína á sjómönnum og skerða
hlut þeirra. Þar verða að finnast aðrar og skyn-
samlegri leiðir. En þetta er leiðin sem forystu-
onenn LÍÚ hafa jafnan talið handhægasta. Þeir
hafa að vísu sjaldnast verið þess umkomnir að
sigra í átökum við sjómenn og þvinga fram hlu't-
arskerðingu eða kauplækkun. En þeir hafa feng-
ið þeim vilja sínum framgengt með því að mis-
nota til þess löggjafarvald Alþingis. Á tíu ára
valdaskeiði Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokks-
ins hafa þessir flokkar hvað eftir annað skert hlut
sjómanna; það var m.a. gert mögulegt með gerð-
ardómslögunum alræmdu, sem þáverandi formað-
ur Alþýðuflokksins Emil Jónsson birti sem bráða-
birgðalög í harðri deilu um síldveiðikjörin. Og það
var gert á eftirminnilegan og einstaklega ósvíf-
inn hatt á þinginu í fyrra, þegar þingmenn þess-
ara tveggja flokka réðust á sjómannshlutinn und-
ir forystu Eggerts G. Þorsteinssonar; skertu hann
stórlega, og afhentu ránsfenginn útgerðarmönn-
ufti. Um þessa svívirðilegu árás þingmanna tveggja
s’tjómmálaflokka á sjómannshlutinn var auðvit-
að fullt samkomulag milli LÍÚ, og ráðherra og
þingmanna. stjómarflokkanna, en meðal þeirra
sem árásina gerðu var íhaldsþingmaðurinn Sverr-
ir Júlíusson. Það var fyrst og fremst þessi ósvífna
árás á sjómannshlutinn sem olli sjómannadeilun-
um eftir áramótin í fyrra, og geta LÍÚ-garparnir
og hinir samseku alþingismenn því ekki öðrum um
kennt en sjálfum sér.
jyú hafa sjómannasamtökin skrifað Alþingi og
krafizt þess einróma að þvingunarlögin um
skerðingu sjómannshlutarins, seim Sjálfstæðis*
flokkurinn og Alþýðuflokkurinn samþykktu í
fyrra, verði endurskoðuð og úr þeim rangindum
bætt sem sjómenn urðu fyrir. Forvígismenn sam-
takanna og ráðstefna sjómannafélaganna sem
haldin var í október hafa gefið í skyn, að eftir
því hvernig Alþingi bregðist við þeirri kröfu sjó-
mannasamtakanna geti það að miklu leyti farið,
hvað gert verði nú um áramótin. í stað þess að
fara með hræsnisvæl og barlóm væri Sverri Júl-
ussyni því nær að gera sér og þingflokki Sjálf-
stæðisflokksins skiljanlegt, að það verður ekki
haldið lengur áfram á þeirri braut að misnota
þingmeirihluta Bjarna Benediktssonar og Gylfa Þ.
Gíslasonar til þess að skerða hlut sjómanna. Eigi
að neyða sjómenn til að heyja langvarandi verk-
faflsbaráttu ár eftir ár til að vinna upp það sem
tapast vegna þvingunarlaga Sjálfs'tæðisflokksins
og Alþýðuflokksins, er ekki ólíklegt að þeir læri
þau sannindi að fljótvirkara væri að skerða við
næstu kosningar þingmeirihluta þessara flokka,
svo þeir héldu ekki áfram enn í f jögur ár upptekn-
um hætti, ósvífnum árásum á sjómannshlutinn. - s.
Fiskibátar verði með skuttogs-
lagi og þilför lokuð að mestu
□ Á 24. þingi F.F.S.Í. flutti Friðrik Ásmundsson, skip-
stjóri í Vestmannaeyjum erindi um uppbyggingu vél-
bátaflotans. Þótti þessi ræða með afbrigðum góð og þörí
eins og háttar í málefnum útgerðair.
□ Fer hér á eftir meginhluti þessa erindis.
Þegair ræða á uim uppbygg-
ingu vélbátafLotaTLs £er vart hjá
því, að við Vestmannaeyingiar
sem flytja eigum iiramisöguer-
indi um það efni hugsum fyrst
og fremst um það sem við
þekkjum bezt í þeim efnum og
miðum þá helzt við okkar þarf-
ir og reynslu. Okkur er það
ljóst, að hdnum ýmsu sjávarút-
vegsplássum hentar mismun-
andi skipagerðir og sitærðir, En
þar sem Vestmannaeyingiar
hafa lengst og mesit gert út
vélbáta til fiskveiða hlýtur
reynsla þeirra að vera þung
á metaskálunum. Það hljóta
því allir aðilar sem hugsa um
uppbyggingu vélbátaflotans að
geta sótt eitthvað til okkar, en
fullkomna tilseljendiur í þeim
málum teljum við okkur ekki
vera. MeðalaTdur EyjaiElotans er
nú í dag kominn yfir 20 ár
og hefur bátum fækikað um 1/3
á sl. 20 árum; mun nú vera
um 60 talsins. Það er því auð-
séð að bara í þesisari einu ver-
stöð þarf sitórt átak til þess að
bæta úr.
í fyrsta lagi þarf að fjölga
bátum, það hlýtur að vera
þjóðhagsiega nauðsynlegt, þar
sem bátar eru jafn mikilvægt
þessium sö'kum verður hver og
einn að fara eftir staðháttum
og veiðiaðferðum, ásamt fjar-
laegð á fiskimið frá heimahöfn.
Þegar athugaðar eru skipa-
smíðar undanfarinna ána,
blasir við, að þar heíur síld-
veiðisjónarmiðið verið alls-
ráðandi og hefur þess vegna
í möirgum tilfellum þurft að
gera stórfelldar og kostniaðar-
samar breytingar á nýjum
sfcipum ef veiða átti með öðru
veiðarfæri en nót. Svo edn-

ætlað að vinna. Það verður
strax að taka tdUit til hinnia
ýmsu veiðarfæra og til hinna
tiðu veiðarfsQraskiptinga. Sé
það gert í upphafi 'auðveldar
það mjöig störf skipsihafna þeg-
ar skipt er um veiðarfæri.
Sjóhæfni skips hlýtur alltaf
að vera stærsta a-triðið þegar
skip er bygigt, mönnum ber
líba að bafa í huga að fiski-
sfcip eru byggð til þess að ann-
ast mataröflun og matvæla-
fflutning fyrir land og þjóð,

-<í>
1. des. fagneður
Islendinga í NY
Islcndingafélagið í New York
hélt 1. desember fagnað sinn
föstudaginn 21. nóvember í
samkomusal að 909 United
Nations Plaza. Nær 300 manns
voru viðstaddir.
Samkoman v-ar sett af Sig-
urðd Helgasyni fbrmanni fé-
laigsins, en ávarp í tilefni dags-
ins flutti Haraldur Kröyer ræð-
ismaður- Helgi Tómasson bal'l-
ettdánsari dansaði við mikdnn
fögnuö viðstaddra. Formaður
lét þess getið að Helgi væri ein
bjartasta stjarna ballettsins í
dag, og vísaði til umrnæla Clive
Bames dansdómara New York
Times og Maya Plissetskaya
hinnar frægu rúsnesku baller-
ínu.
Islenzkur rnatur var fram-
reiddur, og hafði Flemming
Thorberg bryti veg og vanda af
öfllum undirbúningi. Hljómsveit
Ragnars Bjamiasonar skemmti
við góðar undirteiktir við-
staddra. Var það mál manna
að hljómsveitin stæði eikki að
baki beztu hljómisveituim hér
í borg.
Stjórnarkjör för fram á
fundinum og er stjórnin skipuð
eftdrtöldum; Sigurði Helgiasyni,
Stefáni Wathne, Hans Indriða-
syni, Geir Magnússyni, Flemm-
ing Thorberg, Gedr Torfasyni,
Hrefnu Hannesdóttur og Robert
Wamer.
Bátar í höfn í Vestmannaeyjum.
Sildarbátarnir
100 rúmlesta
Sjóhæfnin er
Smíðaður verði
sjómælingabátur
Þing Farmanna- og fiski-
mannasarobands ísiands, haldið
í Reykjavík dagana 20. - 23.
nóvember 1969, skorar á hæst-
virta ríkisstjórn, að hefja nú
þegar athuganir á kaupum eða
byggingu sjómælingabáts og á
eflingu íslenzku sjómæling-
anna, svo hægt sé að hefja sjó-
mælingar í fjörðum og flóum
við strendur landsins af full-
um krafti, til öryggis fyrir sjó-
farendur, aiuk þess sem lögð
verði sérstök áherzla á hafnar-
og innsiglingakort, auk fiski-
korta af landgrunninu fyrir
fiskknenn.
framleiðslutæiki til gjaldeyris-
öflunar og þingfulltrúum er
kunnugt og ekki þarf að ' f jöl-
yrða um hér. í öðru lagi, þá
þarf að stóryngja hann upp.
Það ætti öllum að vera það
metnaðarmál að íslenzk fyrir-
tæki og íslenzkir fagmenn mið-
uðu allan fisldskipaflotann, sem
þarf til aukningar og viðhalds
flotanum, en þá þarf að hafa í
huga að alltaf verði fylgzt ná-
ið með því sem nýjast er á
tæknilegu sviði í þeim efnum
og hentugast mundi ísienzkum
staðháttum. Samkvæmt upplýs-
ingum Jóns Sveinssonar for-
stjóra Stálvíkur, er talið að af-
kastageta innlendra skipa-
smíðastöðva í dag sé 3500 rl. á
ári, miðað við blandaöar stærð-
iæ af fiskibátum frá 25 til 600
rl., þ.e.a.s. því ^em þarf til
endumýjunar fiskibátaflotan-
um án aukningar. Til þess að
viðhalda stærð flotans eins,
þarf að smíða um 3000 rl. á
ári og er þá miðað við að 6%
flotans falli út árlega, og er
það sennilega ekki hátt áætl-
að. Það er því auðséð að með
möguleikum í innlendri skipa-
smíði er eingöngu haldið í horf-
inu með stærð flotans, þá er
eftir viðhald og aukning. Á
þessu sést, að enn um sinn
verður að sækja þetta allveru-
laga til annarra landa.
Þegar rætt er um uppbygg-
ingu vélbátaflotanþ verður
náttúrlega fyrst að ''hugsa um,
hvaða srtærðir á helzt að smiða.
Koma þá ýmis vandamál til
greina.
Hinum ýmsu sjávarpláesum
eru of einhæfir
bátar hentugir
stærsta atriðið
hentar mismunandi bátasrtærð-
ir og gerðir. Skipstjórar í Vest-
mannaeyjum telja að við nú-
verandi aðsitæður í veiðiskap
henti þeim bezt 100 rl. vél-
bátar miðað við núverandi
mælingu. Eitt atriði t.d. í sam-
bandi við þá stærð, er núver-
andd fiskveiðilandhelgi. En í
hæfa endurnýjun skipa ber að
varasit í framtíðinni. Um end-
urnýjun skipa, sem ætluð eru í
til bolfiskveiða má segja að
nánast hafi verið um stöðvun
að ræða. Við þau fáu skip, siem
smíðuð hafa verið og í smíð-
um eru' viröist um litlar nýj-
ungar að ræða hvað viðkemur
vinnu þeirri, sam fram-
kværod er við hdnar ýmse
veiðar.
Við leggjum til að sikip, sem
byggð eru til toglínu- og
þorskanetaveiða séu höfð með
skuttogslaigi og þilfar sem
mest lokað. Samtök yfirmanna
eins og FFSÍ ættu að gera það
að metnaði sánum, að sjómönn-
um okkair, sem vdnna svo erf-
ið og kuldasöm störf eins og
raun ber vitnj verði veitt meira
skjól við vinnu sína, ennfrem-
ur, að vinnuaðstaðan vexði létt
til muna. Þetta atriði leggjum
við ríka áherzlu á og óskum
edndregið eftir að þilförum
verði meira lokað en verið
hefur. íslendingar eru að
verða á eftir t.d. Norðmönnum,
sem svo oft er vitnað í í þess-
um efnum.
Þegar byggð aru ný fiskiskip
er mjög mikilsvert að hafa í
huga, fyrsrt og fremst við hvaða
aðsitæður viðkomandi skipi er
þess vegna er mikið í húfi að
vel verðd búið um þilfar og
lest í þeim efnum þegar skip-
ið er byggt.
Það er álit okikar að fram-
þróunar sé þörf í þessum efn-
um en ekki stöðnunax eða aft-
urfarar, sem víða virðisit blasa
við. Um leið og við bvetjum
til smáði á fiskiskipum, sem
fullnægt geti kröfum tímans á
að sameina sjóhæfni og öryggi
við vinnu og hreinlæti við
meðferð aflans getum við ekki
látdð hjá líða að vara við þeim
vinnubröigðum, sem látín hafa
verið átölulaus, en það er bygig-
ing súðhyrninga upp að 12 rl.
en það er að okkar álirti of
mikil stærð bæði vegna hinnar
miklu vélarorku, sem bátar
þessir eru knúðir með og einn-
ig vitum við að styrktarhLut-
föll þeirra þola ekki samjöfn-
uð við kantsetta eikarbáta af
sömu stærð Þá lýsum yið ókk-
ur mótfallna þeirri vafasömu
nýtni, sem nú virðist að ýms-
ir telji mjög gagnlega, en hún
er sú að gera upp bátaflök,
sem staðið hafa uppi árum
saroan vegna þurrafúa og ann-
aina skemmda og ekkj tdl þess
tima talið fært að gera við
þau.
-í-
Leiðrétting
í minningarorðum um Sigi
veigu Vigfúsdóttur sem bi:
ust hér í blaðinu á fimmtud
urðu tvær meinlegar vdllur. Þ
segir m.a. „Hún var alþjóðl
í huigsun, og bar gott skyn
menningarleg verðmæti" en
að vera „þjóðleg í hugsur
Þá segir á öðrum stað „vel g
hún blandað geði við firjá
huga og heUbrigt álþýðufól
en á að vera „æskufólk".
Hlutaðeigandi eru beðnir i
söfcunar á þessum 'mistöku