Þjóðviljinn - 13.05.1970, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 13.05.1970, Blaðsíða 2
2 SfÐA — ÞJÓÐVTLJINN — MiðVilkiudagur 13. maí 1970. Gunnar Norland kvaddur Gunnair Norland saigði stuind- um — venjulega eftir að hafa skafmimað nemendur sína óblíð- uim orðum — að vmsæll kenn- ari væri vondur kennari. 6g hef aildrei heyrt nokkum mann gefa honum ]>á einkunn, að hann vaeri vondur kennari, og hvort sem honum hefði líkað bað betur eða verr, munu hundr- uð nemenda hans minnast hans með sárum söknuði nú í dag, er hann verður lagður til siðustu hvfldar. Það reynist því lítið hald í þessa,ri eftirlætiskenn- in-gu hans eins og ýmsu öðru, sem. við deildum um í góðu eða illu. En vinsældir Gunn- ars — Og mér er tvimæla- iaust óhætt að seigja ást nem- enda hans til hans — voru heidur engar venjulegar yfir- borðskenndar tilfinningar, held- ur djúp og einlæg virðing fyrir stórbrotnum persónuleika, sem með kostum og göllum verður ógleymianlegur öllum,, sem til hans þekktu. Gunnar NorHand var fæddur í Noregi 6. janúar 1923 og varð því aðeins 47 ára gamall. For- eldrar hans voru Jótn Norland héraðslaeknir þar og kona hans Þórleif, sem nú býr hér í Rvfk. Gunnar lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjiaivík árið 1941 og stundaði nám í enskri tungu og bókmenntum við Manitobalhásikólla og Har- vaird frá 1941-1946, með frönslkrj sem aukagrein. Að hví loknu fluttist hann heim og gerðist kennari við Menntaskólann í Reykjawík, og þar vann hann síðan lífsstarf sitt tiil dauðadiags. Fátt getur verið eins llítiö eft- inmiinnilegt og endalaus röð til- breytingalítilla kennslustunda, begar litið er um öxl til slkóla- áranna.. Það er á fárra kenn- ara færi að reisa einstakar kennslustundir upp úr ládeyðu endunminningarinnar, en ég hygg, að þedr sóu míargir, sem seint gleyma kennslu Gunnars Norfands í enskum bókmennt- um, up-plestri hans á gimstein- urn enskrar tunigu, þeim fítons- kraflti,- sem hann lagði í kennsl- una og sorg hams og örvaant- ingu, ef honum fannst hún faílla í grýtta jörð. Öþroskuðum menntaskólanemum komu oifsa- fengin viðbrögð hans stundum spánskt fyrir sjónir, en við skynjuðum samit, að hér var eitthvað þiað á ferðinni, sem við h.Iutum að virða. Við skynj- uðuim á okkar óljósa máta, að fra.mimi fyrir Gunnari Norland giltu emgar málamiðlamir, eng- in meðalmennska: við fundum, að hann gaf oklkur huig sinn heilan og óskiptan og krafðist hims sama af okkur. Lífeorka hans virti.st óþr.iótandi, áhuginn óitaemiandi og virðing hans fvrir fegurð emskra.r tun,gu tak- miaitkalaus. Það þurfti mikinn sljóleifea til þess að hrífast efeki með. Og umfram allllt fundum við, að Gunnar hafði bann grundvallarkost sem kennari, eð hanm n-aut þess, sem hann var að gera. Líf Gunnars Norlands stóð djúpum rótum í þeim tveim löndum, sem hann ólst upp í, Noregi og íslandi, hrjóstrugum, hörðum og blíðum á víxl, eins og hann var sjálfur. Hann unni íslenzkri tungu og bókmenntum heilum huga, en fann ætíð nokk- uð til þess, að hann ólist upp við tvö tungumál og fannst hann al- drei ná fullkomnu valdi á ís- lenzku Má vera, að bað hafi komið í veg fyrir sjélfetæð bók- menntastönf hans, en brá hans eftir hinu fullkomna og algjöra hefur eflausit útt þar sinn sterka þátt. Ég minnist þess, að ég -<?> indi efnafóllks. Viðþrögð orði og verki Margt gerisit spaugilegt fýT- ir kosninigar. Fátt er þó skop- legra en þegar Morgunblaðið birtir forustugreinar unn hiolll- ustu Sjálfstæðdsflokksins við tiltekma þjóðfélagshópa, barm,afxjUiair af fögrum lýsimig- arorðum. Binn daiginn greinir blaðið frá því hivað fiorusta Sjálfstæðisflokksiins berimitola umhyggju fyrir öldrnðu fðlki; hinn næsta er lögð áherzla á þær hílýju hugrenningar siem leiðtogamir beri til ungs fóttks; hinn þriðja öðttast les- endumir þá blessumairttagiu vitneskju að forspraikkamir ettski allar komur. Hims vegar minnist ég þess ekki að hafa séð leiðara urn ást forustunn- ar á karttimönnum., en vænt- amlega verður bætt úr þeirri vanraskslu áður en lýkur. Nýjasta forustugreinin um „unga fóttkið" er birt í Morg- unblaðinu í gær. Þar eru blíð- meelin hvergi spöruð, en loks er mættzt titt þeirrar uppskeru af faguryrðunuim að „unga fólkið fylki sér undir mierki Sjáttfetæðisifttokksins í tocmandi kosningum” Þeim sem l'ásu þessa forustuigrein f gær heifur vafattaust mörgumi orðið hugs- að til annarra skrifa sem fylltu Morgunbttaðið fyrir noktorum vikum. Þá haifði ungt fóttk inman lands og ut- am hafið baráttu titt þes® að vekja athygtti á mjög erfiðum fjárhagsaðstæðuim símxirn, til þess að mótmiætta þeirri fé- laigslegu öfuigíþróun að fram- hattdsmenntum væri í sívax- amdi xruætti að verða forrótt- Morguníbttaðsins urðu einhver ofstækisfyllstu sferif sem sézt hafa hérlendis um lamgt skeið. Aif fttestiim síðum blaðsins, frá Velvakanda niður í leið- ara, heltttist yfir lesendur flaumiósa fúkyrðaaustur. Og það var ekfci létið sitja við illyrðin ein, hettdur fyttgdu rojög eindregnar kröifur um það að vamiþólknamlliegir nern- endur sikyMu sviptir allri fjár- hagsaðstoð, en í staðinn yrðu þeir dregnir fyrir ttöig og dóm, dæmdir og fangelsaðir. Unga fólttdð var þá samnarlega ekki vaxtarbroddur þjóðarinnar eins og það er nefn-t í hátíð- leguim forustuigreinum,, hettdur „illa þefjandi lýður“. Og al- varttegast var að þessi sefa- sýkisslfcrilf voru mö-gnuð af æðstu vattdamönnuim þjóðfé- Jaigsins, ráðherrum eins og Gylfa Þ. Gíslasyni og Jóhanni Hafstein. Þessi viðibagð voru til marks uim þá undlirstöðusifað- reynd að Morgunblaðið er gefið út til þess eins að tryggja stöðu forréttindastétt- anna í þjóðfélaiginu og flokks- ræði Sj ál fstæðisfl aklksi n s. Þeir sem reyna að sækja rétt sinn í hemdur forréttind'aiaflamna eru ævinttega óalandi oig óferj- andi í Morgunbttðainu, og gild ir þá einu hvort fólk er aPdr- að eða umgt, konur eða karl- ar. Morgunblaðið fyttgir ævin- lega þeirri kenningu sem Geir Hattlgrimisson hefur lýst öðr- um roönnuim betur, þegar hamn greindi frá því að hamm hefði engam áhuga á mólefn- um- Reykjavfkur, ef Sjálfetæð- isifttolkkurinn missti meirihluta inn. — Austri. hafði stundum orð á því við hann, að hann ætti að þýða ensk bðkmenntaverk á ís- lenzku. Viðbrögð hans voru þá gjaman þau, að hann gireiip þýðin-gar Heliga Hálfdánarsonar á Shakespeare og las mór kafla úr þeim. Þannig skyldu menn þýða, og eklkert miinna gat full- nægt kröfum hams, Gunnar var einlægur tónlist- arunnandi, enda áigætur píanó- leiikari sjálfur. Ösjaildan kom ha,nn með tónttist á plötum í kennslustund og lék fyrir okk- ur og ttas upþ. En tónskyn hans átti sér víðari merkingu. Hann var ótrúttega næmur fyr- ir öttilum tónum mannlegs lífe, og enginn falskur tónn fór fram hjá honum. Á margra ára samstarfeferli okkar bar margt á gcima og við voruim'sjaTdnast saimmála. Hann gat verið furðulega íhaldssamur, dóm- harður og að mór fannst merki- lega þrömgsýnn, en þeigar nánar var að gætt, hafði hann ævin- lega noiklkrar ástæður fyrir skoðunuim sfnum. Hann bar djúpa virðin.gu fyrir hvers kon- ar hugsjónabamáttu, en næmi hann fattskan tón einhvers stað- ar, var hann fljótur til höggs. Ekkert var honum fiær en ó- heilindi í einni eða annarri mynd. Þó að hann berðist ailila ævi erfiðri innri baráttu, var hann ótrúlega sterkur og ó- hræddur í skiptuim við menn og málefni. Lygina hafði hann attdrei að förunauti.. Þær mann- esfciur sem ekki ttxxldu hrein- skilni og heiðarleik í mann- lesum sikintum,, gátu heTdur ekki umborið Gunnar Norland. Meðatt heirra naut hann engra vinsœlda. Mér er minnis&tætt, þegar Gunnar eitt sinn var að lýsa fyrir oklkur götumynd frá Prag, þar sem hann hafði verið á ferð. Hann brá upp ljóslifandi mynd , af gömllumi, hæruskotn- um hásífcólalkennurum og menntamönnum, sem lasddusl um götumar með skjattamöppur sínar undir henddnni, þuigaðir af heimsstyrjöld og sfðar breyttu þjóðlfélaigsk’erfi, kynsttóð sam Stefan Zwexg hefur lýst svo ógtteymanlega í bók sinni Veröttd sem var. Einhvem veig- inn fannst mér Gunnar sjáilf- ur eiga ýmisllegt sameiginlegt með þessum tnönnuro. Rætnxr hans stóðu of djúpt í gamalli. evrópsfkri mennxngu tiH þessað hann næði samibandi við þá upplausn, sem fylgdi í kjöffar striðsins. Hann var ákafur einstakilin,gshyggjumaður og stóð ógn af ofurskipulagningu sósíalismians, sem við deildum svo oft og ákaft um. Ösjalldan fór hann fjúkandi reiðiur við mig í kennsttustund, en þá var eins víst að hann kaaml að henni loMnni og friðmæltist með brosi, sem var hlýrra en annarra manna. Þá var hann vís með að tooma og vitna í Sverri Kristjánsson eða Krist- in E. og hafa orð á því, að víst hefðu nú toommar atttttaf átt betri rithöfunda en hinor vígstöðvamar. Og „komnaakell- imgar“ máttu hafla sig attlar vxð til að geta haft tilvitnamir eft- ir þessa mætu menn á hrað- bergi eins og hann. Og nú er ekki annaðeftiren toveðja þennan margsílungna, stóUbrotna og að ýmsu leyti erfiða vin ofckar. Við vissuim öltt, sem þiótti vænt um hann, eð þjáning hans var þyngiri en margra annarra, en hamingiu- stundir hans hafa án efa verið að sama sfcapi innilegri, Hug- ur ofckar leitar í dag til móð- ur hans, sem hann unni álkaif- lega titt hinztu stundar, til Joonu hans og dætra, som nú kveðja tryggan og góðan eiginmann og föður. Enga óslk á ég betri dætrum hans til handa enþær feti í flótsipor föður sfns urn tnxmennsku og heiðarleik og kjark til að vera manneskjur. Aðstandenduim hans og vinum örtum má það vera huggun, að hann hefur nú hlotið frið í þeim faðmi, seim ef til villeinn er nóigu stór til að veita honurm hvild. Guðrún Helgadóttir. ;■ ■ fi ■ Með Gunnari Norland hefur * ■ Bandalag háskólamanna misst • einn af árvöknustu stuðnings- • mönnxxm sínum og svipmestu • persónuleikum. Hann var for- ■ maður eins aðildarfélags BHM, j Félags menntaskólakennara, ■ var futtltrúi þess í fulltx-úaráði ■ BHM og átti auk þess sæti í ■ laganefnd Bandalagsins. Það var þó ekki með hinni j formlegu setu í stjórnarnefnd- ! um BHM. sem Gunnar veitti ; okkur mestan styrk, heldur í : krafti þeirrar fyllingar, sem j persónuleiki bans gæddi hverja ■ hans athöfn. ■ Með hugmyndum sínum, til- ■ lö'gum og sannfæringarkrafti ■ hvatti hann samstarfsmenn j sína til dáða fyrir málstað há- ■ skóttamenntaðra manna í þjóð- ■ félagi, sem til þessa metur : menntun lítils á efnahagslegan j mælikvarða. Það voru sömu persónueig- : inleikar Gunnars, sem gerðu ■ hann að einstáiklega hæfum ■*■ kennara. Sá hópxxr er stór inn- an raða hiáskólamenntaðra manna, sem býr að þeim grund- velli, sem Gunnar lagði að tungumáliakunnáttu þeirra. Er ég svo lánsamur að vera í þeirra hópi. Gamttir nemendur, svo og samstarfsmenn Gunnars innan Bandálags báskólamanna flytja honum í dag hinztu kveðju og votta fjölskyldu bans dýpstu samúð sína. Þórir Einarsson. KveSja frá Félatfi mennta- skólakennara Við fréflall Gunnars Norttands yfirkennara hefur Féllag menntaskólakennara misst einn sinn dygigaista liðsmann, mann, sem verið hetfur formaður fé- laigsins á annan tug áraoghafði þé þegar verið ritari félags- ins í nokkur ár. Störf Gunnars fyrir málefni samtaka menntaskólakennara verða seint fullþökkuð, því að óhjákvæmilega ttenti langmest- ur httuti staxfáins á honum sem formanni, og þeir eru ótattdir klukkutímarnir sem hann fóm- aði af stopulum frístundum í fundasetur og önnur störf fyrir féttagið. Festa Gunnars og sanngirni gerðu hann einstaklega vel til foirystu fallinn, og var það' mikiö lán fyrir menntaskóla- kennara sem stétt aö velja hamn til forustu. Má og sjá, að þeir kunnu vett að meta Gunnar Norland af því, að þeir endurkusu hann fimm sinmum í stöðu. formanns. Við himn hryggilegu umskipti. sem nú hafa orðið, viltt Félag menntaskóttaikennara semda konu hans, dætrum, móður og bræðrum innileigar saimúðar- kveðjur, en jafnframt þalkka flómfúst starf góðs dremgs. Sumarrýmingarsala i Vinnufatakjallaranum Gallabuxur barna ............... frá 150 kr. \ Köflóttar drengjaskyrtur ....... frá 150 kr. j Terelynebuxur drengja ..j....... frá 295 kr. j Barnaúlpur ..................... 350 kr. | Stuttbuxur barna ............... frá 65 kr. j Smekkbuxur bama ................ frá 100 kr. Amerískar gallabuxur í 4 litum . frá 450 kr. j Vinnubuxur herra ............... frá 200 kr. j Vinnuskyrtur herra ............. frá 195 kr. Vinnusloppar herra ............. frá 495 kr. ■ Skyrtupeysur herra ............. frá 395 kr. j NOTIÐ TÆKIFÆRIÐ OG ÚTBÚIÐ BÖRNIN í j SVEITINA. VINNUFAT AK J ALL ARINN, Barónsstíg 12 — Sími 23481. TÉKKNESKA BIFREIÐAUMBOÐID '&' Á ÍSLANDI H.F. AUÐBREKKU 44-46 KÓPAVOGI SiMI 42600 FYRIR YDUR - FYRIR FRUNA Fyrir yíur: Er SKODA á hagkyæmu verSi — Spar- neytinn, eyðir aðeins 7 lítrum ó 100 km. — Ódýrir vorahlutir og örugg varahluta- þjónusta — Traustur og vel fallin til ferða- laga, framsæti mó leggja niður til að mynda svefnplóss, farangursrými 370 lítrar. Tvöfalt bremsukerfi — Diskahemlar — Oryggisbelti — Rúðusprautur — 4ra hraða þurrkur — Stýrislæsing — Viðvörunarljós — o. m. fl. Fyrir frúna: Er smekkiegur í útliti — Innréttingar og frágangur í sér flokki — Sérlega sterkt þvottekta dklæði — Barnaöryggislæsingar á afturhurðum — Gangviss — Viðbragðs- fljótur og lipur [ bæjarakstri — Víðtæk þjónusta hjó umboðinu, sem tekur fró frúnni allt eftirlit með bílnum. SKODA RYÐKASKÓ í fyrsfa skipti ó íslandi — 5 ÁRA ÁBYRGÐ — Þegar þér kaupið nýjan SKODA, fóið þér ekki aðeins glæsilegan far- kost, heldur bjóðum við einnig 5 dra RYÐVARNARTRYGGINGU eftir hinnl viðurkenndu ML aðferð. SKODA 100 ÞaS er þess virði að kynna sér SKODA. SÝNINGARBILAR Á STAÐNUM. SKODA 100 L KR. 210.000.1 SKODA 1101 KR. 216.000.1 (söluskattur inni Innifalið í verði er vélarhlif, aurhlíf öryggisbelti, 1000 og 5000 km eftir $ mdnaða „Frí" óbyrgðarþjónus ouk 'jölmargra aukahluta.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.