Þjóðviljinn - 04.07.1970, Blaðsíða 3

Laugar'dagur 4. júli 1970 — ÞJÓÐVILJHSTN — SÍÐA 3
meöal annarra orba
27. þing B.S.R.B.
HÉR AÐUR FYRR höfðu
íslenzk borgarablöð o-g
attaníossi þeirra jafnan að-
eins eitt og að þeirra áliti
óyggjandi svar við rökstuddri
gagnrýni Þjóðviljans á því
sem hann taldi miöur fara,
einkum hér heimafyrir en
einnig úti í hinum stóra
heimi: Gagnrýni Þjóðviljans
var aldrei svarað með rökum,
heldur þótti nægja að halda
því fram að hann flytti að-
eins „línuna frá Moskvu.“
Hann styddi vinnustöðvanir
verkamanna, ekki vegna þess
að blaðamenn hans teldu það
vansæmd að Islendingar
byggju í senn við auðmýkj-
andi atvinnuleysi og sultar-
laun þeirra sem betur gátu
bjargað sér, heldur hefðu þeir
fengið þessa skrýtnu flugu í
höifuðið vegna skilaboða sem
þeim hefði borizt frá m,ið-
stöð heimskiommúnismans í
Moskvu. Þeir andmæltu ekki
valdatöku nazista í Þýzka-
landi, nauðgun spænsku þjóð-
arinnar, innlimun Austurríkis
í Stór-Þýzkaland Hitlers eða
sundurlimun Tékkóslóvakíu
(sem Morgunblaðið t. d. taldi
mikið fagnaðarefni) vegna
þess að þeir hefðu andstyggð
á ofbeldi og yfirgangi auð-
valdsins í þess fullkomnustu
mynd, fasismanum. — nei,
viðbrögð þeirra mörkuðust öll
af hinni dularfullu „línu frá
Mosikvu."
ÞAÐ ER VERIÐ að rifja þetta
upp hér, enda þótt kenningin
um „Mosfcvulínuna“ hafi tæp-
lega verið í tízku nema endr-
um og eins síðan hötfundur
þessara lína komst til þess
vits og þeirra ára að hann fór
að lesa dagblöð og draga
ályktanir af lastrinum. Ástæð-
an er sú að hann refcur sig
hvað eftir annað á að það
sein hánn skrifar í dag er
víst til að standa í blöðum
á borð við „New York Times“
svo til' Samdægurs. Þannig er
augljóst samlkvæmt kenning-
unni um Mostovulínuna að
einhver leyniþráður, „lína frá
New York“, liggur milli
blaðamanna Þjóðviljans t>g
„New Yorík Times“. Hér var
á miðvikudaginn gerð grein
fyrir hinni svonefndu Tonkin-
flóa-ályktun sem sögð var
hafa „markað upphaf hins al-
gera tortímingarstríðs Banda-
rfkjanna á hendur vietnömsiku
þjóðinni“, en tilefnið var að
öldungadeild Bandaríkjaþings
hafði með yfirgnæfandi meiri-
- hluta atkvæða, 81 gegn 10,
aíturkallað þá ályktun sem
það sex árum áður hafði sam-
þyktot aÆ jafnvel enn meiri
eindrægni, 88 atkvæðum gegn
tveim atkvæðum þeirra senat-
oranna Morse frá Oregon og
Gruening frá Alaska. Hér
verður að sjálfsögðu ekki rifj-
að upp það sem um þá áiykt-
un, samþykkt hennar og
ógildingu var sagt hér á þess-
um sama stað í blaðinu fyrir
aðeins þrem dögum, enda
hægur vandinn fyrir lesendur
Þjóðviljans að gera það sjálf-
Tveir óhræddir
senatorar
Ernest Gruening
ir, en í þess stað stoulu
birtir meginkaflar úr forystu-
grein í „New York Times“
um ógildingu Tonkin-ályktun-
arinnar.
HÖFUNDUR þessa þáttar sem
fyrir 3 dögum setti saman langt
skrif um ógildinguna og lét
jafnframt í ljós þá skioðun að
öll saga þess máls hlyti að
vekja hjá mönnum megnustu
vantrú á að nokkrum orðum
bandarfskra stjómvalda væri
treystandi, sver og sárt við
leggur og lýsir sig reiðubúinn
til að endurtaka svardaga
sinn fyrir siðareglunefnd
Blaðamannafélags Islands, að
þegar hann setti saman grein
sína hafði hann enga hug-
mynd um hverjar skoðanir
blað á borð við „New York
Times“ myndi láta í ljós af
sama tilefni.
EN ÞANNIG komst „New
York Times“ að orði í for-
ystugrein um „ógildingu"
Tonkinflóa ályktunarinnair, og
geta menn nú borið það sam-
an við skrif Þjóðviljans um
sama mál: „öldungadeildin
hefur afturkallað Tonkin-flóa-
ályktunina af sama oflboði t»g
markleyisu sem fyigdi sam-
þykkt hennar á henni fyrir
sex árum. Stuðningsmienn
stjómvaldanna sem knúðu
fram attovæðagreiðsiu óður en
öldungadeildin hafði fengið
tækifæri til að íjalla um mál-
ið af gaumgæfni, halda þvi
fram að Tonkinflóa-ályktun-
in sé orðin ónauðsynleg til
réttlætingar á að Bandaríkja-
menn haldi áfram afsikiptum
af málum Indókína. Með
fraimferði sínu reyndu þeir að
gera sem minnst úr þeirri sér-
stöku ógildingarályktun sem
friðardúfur öldungadeildar-
innar höfðu haft fmmkvæði
að. Alvarlegri og að okkar
áliti réttmætari túlkun á
Tonkin-áljdrbuninni var látin
í ljós af utanríkisráðuneytinu
s. 1. desember. Ráðuneytið
sem þá var að reyna að verj-
ast vaxandi stuðningi við
ógildingu ályktunarinnar hélt
því firam að ályktuniri „isikipti
máli fyrir alla Suðaustur-Asíu
sem ekki takmarkast við stríð-
ið í Víetnam“. Sú heimild sem
forsetinn fékk í ályktuninni
sem æðsti foringi bandarísks
herafla „til að gera ailar
nauðsynlegar ráðstafanir til
að hrinda sérhverri árás á
herafla Bandaríkjanna og til
að koma í veg fyrir frekari
yfirgang" í Suðaustur-Asíu
var í rauninni helzta laga-
lega réttlætingin sem Johnson
forseti hafði til þess að senda
heriið til Víetnams. öll frek-
ari stigmögnun stríðsins í
Suðaustur-Asíu hefur einnig
hvílt á henni. Með því að
þingið hefur afturkailað þessa
ótakmörkuðu heimild sína
hefur verið veruiega dregið úr
stjórnlagabundnu valdi forset-
ans til að fara sínu fram í
hernaðaraðgerðum í Indókína.
... Hvað sem kann að hafa
vakað fyrir sumum þeirra
sem greiddu atkvæði með
ógildingunni, þá markar yfir-
gnæfandi andstaða ö-ldunga-
deildarinnai’ við Tonkinflóa-
ályktunina alger umskipti f
stuðningi þingsins við striðið
í Indókína ... Hún ætti ednn-
ig að verða til þess að draga
úr dulbúinni og vaxandi
íhlutun Bandaríkjanna í
Kambodju“.
HVER SEM LES grein þá sem
Þjóðviljinn birti fyrir þrem
dögum um ógildingu Tonkin-
fllóa-ályktunarinnar hlýtur að
sjá að þau viðhorf sem þar
voru látin í ljós eru mjög á
sömu leið og þau sem lesa
má úr forystugreininni í
„New York Times". Hin
gamla Moskvuilína er augljós-
lega farin að leggja á sig
mikinn krók, alla leiðina til
New York, áður en Þjóðvilj-
inn fær hana í hendur. — ás.
Fullan samningsrétt handa
opinberum starfsmönnum
□ Á 27. þingi Banda-
lags starfsmanna rík-
is og bæja voru
samþykktar margar á-
lyktanir, m.a. þær um
kjara- og samningamál
og starfsmat sem hér
fara á eftir:
27. þing B.S.R.B. telur nauð-
syn bera til, að lögum um
kjarasamninga opinberra starfs-
manna verði breytt og felur
bandalagsstjórn að beita sér
fyrir því, að lögin fáist endur-
skoðuð og unnið að eftirtöldum
leiðréttingum:
1. Opinberir starfsmenn fái
fullan samningsrétt á sama
grundvelli og lög ákveða til
handa stéttarfélögum annarra
launþega. Jafruframt verði á-
kveðið, hvað skuli teljast
öryggisþjónusta og settar nán-
ari reglur þar um.
■ 2. Félögum opinberra starfs-
manna verði veittur samnings-
réttur um kaup ,og kjör laus-
ráðins starfsfólks í þjónustu
hins opinbera, er innir af hendi
sams konar störf t>g nú falla
undir ákvæði kjarasamninga
opinberra starfsmanna.
3. Sett verði ákvæði í lögin,
er skyldi samningsaðila til að
taka upp 6amninga um þau
kjaraatriði, sem kunna að falla
undir heildarkjarasamninga
skv. ■ eðl| máis, en láðst hefur
að fella inn í samning.
4. Þingið beinir þvi til
bandalagsfélaganna að leita
betur á um notkun ákvæða 6.
gr, laga um kjarasamninga, er
fjaila um sérsamninga, vegna
starfskjara, sem heildarkjara-
samningar taka ekki til, og
ekki eru lögbundin. Ennfremur
felur þingið bandalagsstjórn að
athuga, hvort rétt sé að leita
eHtir því við fj ármólaróðherra,
að settar verði reglur um
starfstilhögun við undirbúning
og gerð kjarasamninga.
Starfsniatið.
27. þing B.S.R.B. hefur fjallað
um Drög II að starfsmati og
telur að styðjast beri við þau
við samninga í haust, en leggur
áherzlu á, að eftirfarandi skil-
yrðu-m verði fullnægt:
1. Fyrirfram verði samið um,
hvaða menntunarkröfur skuli
gerðar til hvers starfis um sig.
2. Tryggt verði að enginn,
sem nú er í starfi, lækki í
flokkum. Flokkslækkun starfs
taki þá aðeins til nýs starfs-
manns.
3. Lengd vinnutíma hafi etold
áhríf á stayEsmatið.
4. Ákveðinn verði fjöldi
launaflokka og jafnt stigabil
verði á milli flokka.
5. Unnið verði að endurbót-
um á starfslýsingum þeim, sem
nú liggja fyrir, þar sem þörf
krefur, og liggi þær þannig
fyrir við flokkun í haust.
Bandalagsfélögum verði gef-
inn kostur á að koma á fram-
færi athugasemdum við stiga-
gjö£ einstakra starfsheita, sem
þeim tiiheyra áður en endan-
lega verður gengið frá röðun.
6. Samræmdar verði kröfur
um verklega þjálfun milli
starfsþáttanna „menntun" og
„starfsþjálfun" og hugsanlegur
aðstöðumunur starfa jafnaður
að þessu leyti. Þá verði
áreynsluþátturinn endurbættur
áður en gengið verður til samn-
inga á komandi hausti.
Hækkun launa.
27. þing B.S.R.B. telur að
launakjör opinberra starfs-
mann séu komin langt niður
fyrir það, sem hægt er að una
við. Því felur þingið Kjara-
ráði og launamálanefndum
bæjarstarfsmanna að gera ýtr-
ustu kröfur við væntanlega
samningagerð" úm hæfckuð
laun til opinberra starfsmanna,
svo að þau verði a.m.k. jöfn og
almennt tiðkast á frjálsum
vinnumarkaði, hvort sem er í
hærri eða lægri launaflok'kum.
Þingið fordæmir þá þróun,
sem orðið hefur í launamálum
opinberra starfsmanna, einkum
með skertri vísitölugreiðslu.
Ennfremur lýsir þingið van-
þóknun sinni á úrskurði Kjara-
dóms sumarið 1969 og telur,
að þar hafi opinberir stai’fs-
menn verið misrétti beittir.
Vinnutíminn ofl.
27. þing B.S.R.B. leggur
áherzlu á að stefna beri að 36
stunda vinnuviku hjá öllum
opinberum starfsmönnum, en
brýnast að stytta vinnutímann
hjá þeim, sem hafa hann
lengstan.
Vinnuíbími verði afmarkaöur
greinilega og samræmdur um
allt land.
Stefnt verði að þvi, að öll
yfirvinna verði greidd með
sama álagi, 100% miðað við
dagkaup. Aukavinna, sem innt
er af hendi á helgidögum þjóð-
kirkjunnar og aukafrídögum
öðrum en sunnudögum, verði
greidd tvöfalt hærra verði en
venjuleg yfirvinna.
Krefjast skal 33% vaktaálags
til allra starfsmanna, sem vinna
á vinnuvöktum, er falla utan
venjulegs dagvinnutíma. Greitt,-
verði oriofsfé af öllu yfirvinnu-* .
kaupi og vaktaálagi.
Viðurkenndur verði matar-
og kaffitími handa öllu vakta-
fólki, og þar sem um fjölmenna
hópa starfsmanna er að ræða
(t.d. á Keflavíkurflugvelli) verði
að því unnið að koma upp
mötuneyti, svo sem tíðkast hjá
ýmsum stofnunum.
Endurtekin er krafa B.S.R.B.
um, að vikulegur vinnutími
styttist um 5 klst. við 55 ára
aldur starfsmanns og aftur jafn
mikið um sextugt.
Leitazt skal við, að í samn-
inga komi ákvæði um 1 árs
oriöf opinberra starfsmanna að
loknu hverju 20 ára starfs-
tímabili.
Sé óeðlilega mikið álag á
starfsfólki, t.d. þar sem tveir
vinna að staðaldri, en annar
fer í frí, án þess, að nokkur
komi í staðinn, fái viðkomandi
hlutfallslega upphót á laun.
★
27. þing B.S.R.B. íelur stjórn
bandalagsins að gera tillögur
um breytingar á kjarasamn-
ingalögunum, að því er tekur
til aðildar einstakra bandalags-
félaga að samningsgerð.
Leggja s’kal tillögurnar fyrir
formannaráðstefnu eða auka-
þing þandalagsins, ef þurfa
þykir.
Þingið telur kjaramálum
opinberra starfsmanna bezt
borgið með því, að starfandi
séu ein heildarsamtök þeirra,
er marki stefnuna um heildar-
kjörin.
Bendir þingið á, að ef aðilum
sem B.S.R.B. hefur samnings-
rétt fyrir, en standa utan þess,
verði veittur sérstakur samn-
ingsréttur, muni það leiða til
gerbreytinga á skipulagi þessara
mála, m.a. verði þá sett fram
krafa um, að aðildarfélög
B.S.R.B. fái sama rétt.
I
Búnaðarbankinn
40 ára 1. júlí sl.
Núna í byrjun júlí eru 40 ár
síðan Búnaðartoianki Islands tók
til starfa, en aðdiraganda bans
mó þó rekja tll aldajmóta, þeg-
ar Ræktunarsjóður Islands va-r
stofnaður með llö'guim frá Al-
þingli í maí 1898.
Hér að ofon birtum við edna
af elztu stairfismanniamyndum,
sem tekin vair í Búnaðarbank-
anum urn 1936. 1 fremri röð
frá vinstri: Svavar Jóbanns-
son, Elín Jónsdóittir og Hauk-
ur Þorleifsson. í aftari röð frá
vinstri: Þórður Sveinsson. Þór-
ballur Tryggvason og sr. Magn-
ús Þorsteinsson.
Auk aðalbantoans í Austur-
stræti 5 eru sex útibú starf-
Auistuirbæjarútibú við Hlemm,
Miðbæjairútibú á Laugavegi 3,
Vesturbæjarútibú á Vesturgö'tu
62. Meliaútibú í Bændaihöllinni
við Hagatorg og Háaleitisúti-
bó að Ármúla 3.
Þá eru átta útibú starfrætot
úti á landi. Þau eru á þessurn
stöðum Akureyri, Egilsstöðum,
Blönduósi, Hellu, Sauðárkróki,
Stykkishólmi, Búðardal og
Hveraigerði
í starfsmannafélagi Búnaðar-
bankans eru nú 164 félags-
menn og þaT af starfa 37 menn
í útibúunum utan Reykjavík-
ur.
★
Bankiastjórar Búnaðarbank-
ans eru nú Stefán Hilmarsson
og Þórhallur Ttryggvason.
3 piltar á bif-
hjólum slösuðust
Þrisvar sinnum kom það
fyrir eftir hádegið j gær að
pilfcair á bifhjólum lentu fyrir
bifreiðum í Reykjavík. 16 ára
pilfcur á Honda-hjóli lenti und-
ir bíl kl. 1.30. Var þílnum ekið
eftír vinstri atorein á Skúla-
götu og beygt upp Barónsstíg,
en ökumaðurinn varð að
stöðva bílinn vegna mikillar
umferðar. Fann hann að högg
kom á bílinn og var það bif-
hjólið sem rakst aftan á bílinn
og lenti síðan undir honum.
Pilturinn á hjólinu lærbrotn-
aði.
Annar piltur á bifhjóli varð
fyrir bíl á mótum Túngötu
og Garðastrætis. Hann var
fluttur á Slysavarðstofuna. —
Þriðja slysið varð nálægt Hring-
braut 121. Þar varð enn pilt-
ur á bifhjóli fyrir bíl. Öku-
maður bílsins fór með piltinn
á Slysavarðstofuna í eigin bíl.
en eins og kunnugt er ber í
slíkum tilfellum að hringja í
sjúk-rabíl.
rætot í Reykjiavík. Þau eru
-ú>
Ný rækjuverksmiBja i smíðum
ísafirði 3/7. — Hór er nú verið
að byggja nýja ræk.iuverksmiöju.
Eru það eigendiur sijö rætojubáta,
seim fyrir því standa. Rætoja er
jnjög dýr vara er hún er fiuíl-
tuanin Og önnst skdpstjóirunuim
mijög hart tað láta vertosimiiðjueig-
endur skamimita sér verð fyrir
hana ef'tir þeirra duittíunigum. Á-
formað er að kiaupa skelfletting-
arvól til að vinna rækjuna í þess-
ari nýju verksmiöju. — GII.
' - .7 -