Þjóðviljinn - 05.07.1970, Blaðsíða 10

|Q SÍÖA — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudaguir 5. júM 1970.
JYTTE LYNGBIRK
Tveir
dagar
1
nóvember
(Ástarsaga)
Hatur hans breyttist í uppgjöf,
vonleysi og þreytu, og hann ók
burt af hraðbrautinni við fyrsta
hliðarveg. Hann bugðaðist fagur-
lega milli nýlegs gróðurs. sem
hann ók næstum út í, vegna þess
að hann ók of hratt og honum
stóð á sama um allt. Stóð á
sama um íallegu runnana,
snyrtilegu smátrén sem gróður-
sett voru fagurlega meðlfram
iankeyrslu á bensínstöð Hvers
vegna? Vitum við þá alls ekki
hvað við viljum? Viljum við tor-
tímingu eða þessa skrautrunna á
leið inn í framtíðina?
Hann ók í áttina að þorpinu,
sem var skammt framundan
milll naktra, dökkra akra. Það
var lítill bær með fjóshauga hjá
húsunum og krá og verzlun.
Hann var allt í einu kominn út
úr honum og á leið inn í skóg,
þangað sem hann átti ekkert er-
indi.
Hann stöðvaði bílinn og lagði
honum fyrir utan yzta húsið í
þorpinu. Hann sat kyrr og reyndi
að stilla sig um að hugsa og
HARGREIÐSLAN
Hárgreiðslustofa
Kópavogs
Hrauntungu 31. Sími. 42240.
Hárgreiðsla — Snyrtingar.
Snyrtivörur.
Hárgreiðslu- og snyrtistofa
Steinu og Dódó
Laugav. 188 III. hæð (lyfta)
Sími 24-6-16.
Perma
Hárgreiðslu- og sijyrtistofa
Garðastræti 21. SÍMI 33-9-68.
horfði á hauginn, þar sem hani
og fáeinar hænur voru að spóka
sig.
Vitum við alls ekki hvað við
viljum? Nei, trúlega ekki. Og
við vitum það eina stundina, en
á næsta andartaki viljum við
eitthvað annað. Eða þá að við
viljum hvort tveggja í senn. Þess
vegna er hægt að fá fólk til að
breyta gegn því, sem er sann-
færing þess. Þess vegna er stríð
framkvæmanlegt, þegar beitt er
réttum áhrifum til að fá okkur
til að vilja eitt og aðeins eitt.
Hann sat þarna þreyttur og
horfði á hænurnar og hanann
fyrir utan. Fjaðrirnar glóðu í
sólskininu, hausarnir rykktust til
þegar þau gengu, það rauk upp
úr einu horninu á haugnum og
steinveggurinn var óhreinn —
allt varð þetta í einu vetifangi
Ijótt og andstyggilegt. Þunglama-
legt þakið á býlinu sem slútti
yfir múrsteinsveggina, kúldurs-
legir gluggarnir, forgömul trén.
Lífið varð allt í einu ljótt, hann
vildi ekki hafa nein afskipti af
því. Honum varð óglatt af að sjá
það fyrir augum sér í þessari
skellibirtu.
Það kom maður út um hliðið.
Hann var með kvísl í hendinni,
klæddur gulum vinnufötum og
gúmmistígvélum. Hann laut höfði
virðuiega í áttina að bílnum,
gekk upp á hauginn og fór að
grafa í mykjuna. Hann vann með
sömu rósemi og virðuleik og
einkennt hafði twraðjii hans. Mið-
aldra maður sem þurfti að Ijúka
ákveðnu verki fyrir myrkur. Strá
og mykjuslettur féllu í nýjum
mynstrum inn fyrir steinvegginn
og nýir h.iólbörufarmar af mykju
gátu komizt fyrir í staðinn; starf
hans hafði tilgang. Þetta var
skynugur maður sem bar ábyrgð
á þessu bændabýli, bar ef til
vill ábyrgð á öðru fólki. kannski
knnu o<; börnum.
Hafði hann tekið þátt í stríð-
inu? Nei. Nei, bað eat ekki ver-
ið; hann hefði ekki Intið hafa sig
í það. Hann hefði hlegið ef
einhver hefði komið ' og krafizt
þess af honum að hann ætti að
yfirgöfa allt það sem hann bar
ábyrgð á. Hann hefði hrist höf-
uðið yfir pappírsmiðum þeirra
með fyrirskipunum um að hann
ætti að koma á tiltekinh' stað' til
að Iáta skrá sig í her annarra
manna á borð við hann; hann
hefði bandað þeim frá sér og
sagzt hafa mikilvægari verk að
vinna. .Han.n hafði allt þetta að
lifa fyrir. Hitt hlaut að vera
spaug, ímyndaður leikur sem
hann hafði engan tfma til að
sinna. Ábyrgð hans hér hlaut að
vera mikilvægari en ímynduð
fylking brammandi manna, sem
voru í'yíi enn orðnir hermenn,
heldur í vinnu hér og þar.
Og þó hafði orðið úr þessu her.
Og hann hafði sjálfisagt verið í
honum þessi rólegi maður þarna
úti. En það var ekki hægt að
hata hann fyrir það. Þetta brúna
andlit með gráleitum hrukkun-
um, stórar hendurnar. Neí, það
var ekki hægt að hata. aðeins
verða þreyttur. Reiðin sem
breyttist í vonleysi, hana þekkti
hann, og hanrt hefði giarnan vilj-
að tala um þetta við hana, hugg-
að sig við bjartsýni hennar, sem
ásamt dapuríletka hennar gerði
hana svo margslungna, að hjá
henni var hægt að finna allt,
einnig huggun.
En hún var ekki hér og hann
varð að hugsa hugsanir sínar
einn. Hvað hefði hún getað sagt
honum til huggunar nú? Að
hann hefði verið blekktur þesisi
góðlátlegi maður þarna fyrir ut-
an? Að hann hefði látið blekkj-
ast af áróðursvél, sem var jafn-
stærðfræðílega þaulhugsuð og
vopnin. Og að hann vissi betur
nú og synir hans væru skynsam-
ari en hann hefði verið.
En var það satt? Og hvers
vegna notaði enginn áróðurinn í
góðum tilgangi? Af hverju var
ekki hægt að framleiða þessi
hrifningaröskur vegna hU'gsjónar,
ekki styrjaldar, heldur hugsjónar
manngildisins? Af hverju var
ekki hægt að fá fólk til að öskra
aí£ fögnuði og deyja ef þörf
krefði til að frelsa fólk frá
hungri? Og ef til vill væri það
hægt, ef miljónum áróðursins
væri veitt til þess?
Hænsnin flögruðu upp og þótt-
ust hafa orðið hrædd vegna þess
að maðurinn kom örlitlu nær
þeim, haninn fylgdi á eftir hæn-
unum langstígur en óttalaus. Þau
brugðust við eins og þeim var
lagið; þeirra mynstur var lagt
fyrirfram.
Hvernig færi fyrir manninum,
fyrst hann gat látið hið illa
blekkja sig? Af hverju lætur
maðurinn aldrei híð góða blekkja
sig, verður andsetinn af góðvilja?
Af hveriu komu aldrei boð og
fyrirmæli um það sern gott yar?
Nei, engin fyrirmæli, engin
einstefna, enginn áróður til þess
að stjórna öllum öðrum. Það var
komið nóg af slíku og viljinn
til góðs hafði alltaf verið til.
Þá var betra að læra að neita,
læra að efast og vera á verði
gegn þessum fyrirskipunum um
að láta nota sig í forkláruðum
tilgangi og hlaupast burt frá
ábyrgð sinni þess vegna. Og læra
það áður en það verður um
seinan, svo að ekki þurfi að
fórna lífinu fyrir þetta nei. Það
hlýtur að vera hægt að kenna
mönnunum að vega og meta,
jalfnvel þegar áróðurinn dynur á
þeim með fánum og slagorðum.
Er ekki hægt að læra það?
Hann ræsti bílinn. Maðurinn
leit upp og brosti, stóð stundar-
korn og studdist við kvíslina sem
keyrð hafði verið niður til að
tyfta nýju hlassi.
Þannig hafði faðir hans staðið,
en án þess að brosa og án þess
að hafa til að bera virðuleik
þessa manns, sem stafaði ef til
vill af því að hann átti jörðina
og efaðist ekki um að hann átti
hana.
Faðir hans hafði sjaldan bros-
að I.íkami hans var magur og
•mrllit hans biturlpirt Og hann
vai r'cki \7iss um nð hann ætti
neit+ í ^essaVi iörð. hvi að liann
stóð í eilífri skuld við Guð. Hann
skuldaði honum jörðina og húsið
og starfið: hann fann aldrei til
gleði eða hreykni yfir því sem
greri og dafnaði en hins vegar
til sorgar og sektar ytfir öllu
sem mistókst.
Og það var alltaf margt sem
mistókst. Jörðin var vanþakklát.
Svo harðbýl var hún að hún
krafðist oendanlegs strits til þess
að hún gæti gefið nokkuð í aðra
hönd. Og yfir henni var meiri
himinn en á nokkruim öðrum
stað sem hann hafði séð. Sendn-
ir akrarnir teygðust út að sjón-
deildarhringnum. Húsin og runn-
arnir voru ekki hærri en svo að
það gleymdist aldrei að þau voru
hlægilegir smámunir í saman-
burði við óendanlegan himininn
og boðorð hans um auðmýkt og
sjálfsafneitun.
Vindurinn næddi frá NOTður-
sjónum inn yfir betta land, trén
hölluðust eftir vindáttinni. bau
beygðu sig til að geta lifað 'íf-
inu þar. Stormurinn næddi og
fyllti mann dapurleik, vitumd um
synd, vonleysi sem aðeins var
hægt að vinna bug á með trúnni
á' það að lífið á þessum af-
skekktu jörðum væri ekki hið
raunverulega líf. Það væri aðeins
reynslutími áður en sjálft lífið
hæfiist.
Faðir hans var vindskekinn.
Hann skildi hann vél, en hann
gat ekki gert þetta að hlut-
skipti sínu, vegna þess að hann
vantaði trúna á það að lífið væri
D SMURT BRAUÐ
D SNITTUR
D BRAUÐTERTUR
BRAUDHVSIÐ
éNACK BAR
Laugavegi 126.
við Hlemmtorg.
Sími 24631.
— teak og eik
Húsgagnaverzlun Axels Eyjólfssonar
0
með carmén
^i
carmen
Carmen töfrar lagningu í hár yðar á 10 mínútum.
Hárið verðurfrísklegra og lagningin helzt betur með
Carmen. Sendum í póstkröfu hvert á land sem er.
4&££c& Klapparstíg 26, sími 19800, Rvk.
^\ V^b ú ð i n og Brekkugötu 9, Akureyri, sími 21630./^
MlillMilÍittUllli
Frá Raznoexport, U.S.S.R.
MarsTraííngCompanyhf
IT Laugaveg 103 sími 173 73
Aog B gæöaf íokkai
HúsráSendur!
Geri við heita og kalda krana, WC og WC-kassa,
leka á ofnum og hitaveituleiðslum.
STILLI HITAVEITUKERFI.
HILMAR J. H. LÚTHERSSON
pípulagningameistari.
Sími 17041 — til kl. 22 e.h.
@ BRIDGESTONE
HINIR
VIÐURKENNDU
JAPÖNSKU
HJÓLBARÐAR
FÁST HJÁ
OKKUR
HJÓLBARÐAVIÐGERÐIR
Opið alla daga #á
kl. 8—22, einnig um helgar
GÚMMÍVINNUSTOFAN HF.
SKIPHOLTI 35 REYKJAVÍK
SÍMI 31055
Dömusíðbuxur - Ferða-
og sportbuxur karlmanna
Drengja- og unglingabuxur
"•«• — Laugavegi 71 — sími 20141.
SOLO-eldavélar
Framleiði SÓLÓ-eldavélar af rnörgum stærðum
og gerðum. — Einkum hagkvæmar fyrir sveita-
bæi, sumarbústaði og báta.
VARAHLUTAÞJÓNUSTA.
Viljum sérstaklega benda á nýja gerð einhólfa
eldavéla fyrir smærri báta og litla sumarbústaði |
ELDAVÉLAVERKSTÆÐ3
JÓHANNS FR.
KRISTJÁNSSONAR h.f.
Kleppsvegi 62 - Sími 33069
MA^SIOTC-résabén gefur þægilegan ilm í stofuna
Auglýsingasíminn er 17 500
ÞJÓÐVILJINN