Þjóðviljinn - 14.07.1970, Blaðsíða 7

Þi1ðjuda©uir 14. júlí 1970 — ÞvTÖÐVILJINN — ’J
Að skera og greina
Margir eru á rnióti t»ví að
sund'uatiða kvaeði eða sögu.
Þeiim fSnnst einhvem vegdnn,
að kflofning muni eyða fegurð
kvæðisins eða anda sögunnar.
Þeim feQfuir öklki að greina
ritverk sundur — þeir óttast
að iistaverkið verði aldred lif-
andi heild aftur.
að greininigin sé aðedns heirra
eigið hugverk, og bókmennta-
verkið — kvæðið eða sagan —
muni verða enn ljósara og lif-
andi þegar þeir skilja sam-
hengi WiUta l>ess — innbyrðis
og í heild — þá hafna þeir
enn ákaft hugmyndinni að
,,greina su,nduir“. Bn engin önn-
ur léið er til þess að greina
höfuðgæði ritverka — en sú —
að rannsaika það með „gegnuim-
lýsimgarauigutm“. Áður en giegn-
umlýsingin var uppfundin, urðu
læknar að geta sér til uim innri
skipan líffæra mannsins. Þeir
notuðu ónáikvæmar aðferðdr. En
með tilkomu goginumflýsingar-
innar jókst náitovasmini þetoto-
ingar þeirra mtjög.. Og taikið
eiftir: viðfanigsefni þeirra lifði
á mcðan þeir rannsökuðu það.
Gegnumilýsiingin vair afllstaðar á-
litin gagnleg leið til mieiiri þekk-
ingar og skilnings — og síðan
hefur ekki verið edns mdkiil
þörf á hugllægiuim læknisifræði-
legum skiflgreininigum,
Þegar lesanddnn vill skilja og
meta bók, þá ætti hann aö
glöggva sig á kaflaskiptingu
hennar, hvemig kaflaimir tengj-
ast hver öðrum og hvað bindur
þá saman í eina heild. Lesand-
inn þarf eitoki að óttast, aðhann
eyðifleggi fyrir sér ánægju af
bókinni, að hún muni verða eft-
ir greininguna sundurtæft riír-
ildi. Vandlega unnin gireining
er bezta leiðin til að gæða bók-
ina lífi og fogurð. Alexander
Pope sagði eitt sdnn, að þegar
skorkvikindi væri slkorið sund-
ur til að gera út um hvemig
líffærastairfsemii þess væri hátt-
að — þá dæi kvikindiið um leið.
„En bók er ekki kvikindi". Á
sam.ri stundu og þú hefur grednt
bók í sundur, til að skera úr
um hvemig uppbyggingu — lífi
hennar — er háttað, mun hún
ætið aukast arf lítfsítorafti. Mjög
lélegri bók má líkja við teygju-
dýr — sem er eánfaldast dýra.
Hún hefuir litla uppbyggingu og
er bara mergð tiltölulega ó-
skildra þátta, sem fljóta ó-
ákveðið og án myndar — án
fbrms. Mjög góðri bók má
Ifkja við mannskepnuna sijálfa
— þá lífvenu, sem hefur flókn-
ustu gerð allra dýra. Gerð
hennar og uppbygging er ednnig
aíar fullkomin — hlutar henn-
ar eru nátengdir og stefna ör-
ugglega og ákveðið í áttina að
einhverju taflomarki.
Að skcra og ...
Stairf þitt sean Iesandi góðrar
bókar er að groina gerð henn-
ar, tengslli hluta hennar, og
hvomig hún stefnir að mamid
Þó að útskýrt sé fyrir þedm,
IMI
■■■■■■■■■■■■■■■■■MMMMMMMMMMMMMaMMMMMaMMI
sínu. Þú færð svör við þessu
með því að spyrja höfundinn
ímyndaðra spuminga. Þú spyrð
að því hvað bók hans fjalli um
þ.e.a.s. hvert stef honnar sé.
Og þegar þú_ þykist hafa fund-
ið moginstcfið áttu að tjá það
í eins fáum orðum og þér er
framast unnt. Jafnvel í svo
langri skáldsögu eins og „Á
hverfanda hveili“ (Gone with
the wind) er, getuim við saigt,
aðallstef þóikarinnar í einföld-
um og kunnugum orðum:
stúlka hittir pilt, stúlika nær
sér í pilt, stúlka missir piflt-
inn. 1 þessu tilfelli er styrjöld
bafcgrunnur þessarar ævagölmlu
sögiuformúlu.
Meginreglla gredningar er hin
sama fyrir sögur og kvæði. í
stoáldsögu athugar þú kaflana, í
kvæðinu hinsvegar IjóðCínur og
rím. Þessar skiptingar toljúfa
upp hina sýnilegu byggingu
verksins, eins og höfundurinn
gekk frá henni. Hins vegar
getur verið að þú sjáir hana
allt öðruvísd eftir atihugun þína.
En aðalatriðið er, að góður les-
andi sér verkið í hedld, hamn
sér einnig einstaka hluta þess
— og innbyrðds tengsl þeirra.
B.
1 ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Þing Sjálfsbjargar:
Örorkulíleyrir verði stór-
hækkaður f rá því sem nú er
12. þing Sjálfsbjargar, lands-
sambands fatlaðra, var halldið
á Siglufiröd, að Hótel Höfn,
dagana 13.—15. júní sl.
Þingið sióttu '55 fulltrúar frá
11 félagsiheimilum, en innan
sambandsins eru nú 12 íélög
með samtals 1033 félaga.
Við þingsetningu Ðuttu ávarp
séra Kristján Róberlssson og for-
Thcodór A. Jónsson
Sigursvcinn D. Kristinsson
anaður Sjáflfsbjargar á Siglu-
firði, Bggert Theodórsson. Enn-
fremur skomimti tovennakór
Sigflulfjarðar með söng, og
Lúðrasiveit Siglufjarðar með
lúörablæstri. Þingforsetar voru
kjömir: Jón Þór Buch og Egg-
ert Thcodórsison.
Þingritarar: Pétur Þorsiteins-
son, Vigfús Gunnairsson, Daigur
Brynjólfsson, Vailgerður Guð-
jónsdóttir, Þorglerður Þórðar-
dóttir og Pálína Snorradóttir.
Margt mála var til umirœðu
og fer hér á eftir úrdráttur úr
tillögum og áflyktunum þinigs-
ins:
Tillögur tryggingamálancfndar
1. örorkuflífeyrir verði srttöir-
hækkaöur frá því sem nú er
og upp í það að viðkomandi að-
ili geti lifað al£ honum mann-
sæmandi Iffi.
2. Endurskoöuð verði 13. gredn
taflimiannatryggingalaiganna og
leggur þinigið sérstaka áherzflu
á, að breytt verði tekjuviðmið-
un greinarinnar.
3. Tryggður verði bótaréttur
barna, sem eru sivo flötfluð að
framfærandi ]>arf miklu til að
kosta vegna föfflunar þeirra.
4. Tekjumat á störfum hús-
mæðra, mieð tiflliti tál réttar
þeirra á sjúkradaigpeningum,
verði stórhætokað frá því, sem
nú er.
5. Þingið skorar á hedlbrigð-
is- og tryggingaimáflaráðuneytið,
að geifa út handhægan bæk-
ling um skýldur og réttindi ör-
yrkja.
6. Bótaiupphæð fýlgi vísitöflu
framfærslukostnaðar, eins og
hún er á hverjuim tíma.
7. Unnið verði að því, að
föfluðum húsmœðrum veröi
veittur styrkur til toaupa á
nauðsynlegum heimilistækjum.
8. Endurskoðuð verði 26.
grein trygginigaflaganna, um
gjaldskyldu Mfeyrisþeiga.
9. Þinginu finnst eðflíilegt, að
síðari hluta annarrar méls-
greinar, 50. greinar afmanna-
tryggingalaiganna verði breytt
þanndg: í stað orðanna „þó er
samlaigsstjórn heimilt að á-
kveða, að dagpeningar séu
greiddir flengur, cf lækningatil-
raunuim er ektoi lokið og ávíst
er um varanlega órorku" korni,
sjúkrasamlögMm er skylt að
gireiðadiagpeninga, ef lækniniga-
tilraunum er ekkd flofcið og óvíst
er um varanlega örorku.
10. E'.li- og öronkulífeyrir
verði aðskilinn.
Alyktanir
atvínnumálanef nda,r:
1. 12. þing Sjáflfsbjargar,
landssambands faflaðrai, fagnar
lagasetningu þcdrri um vemd-
aðar vinnustofur, sem samiþykkt
var á siðasta Alþingi, og mælist
til þess, að félaigsdeifldir innan
sam-takanna notfæri sér þessa
heimild.
2. Þingið saimiþykkir áslkorun
til tolflyfirvallda um, að afllur
tollur af hráefni til vinnustofa
fat-laðra verð] felldir niður.
3. Féiaigsdeifldlir stuðli að
bœttuim atvinnumöguleikum ör-
yrkja á hverjum stað, og fcli
stjóm LandBisamibendsims að
kanna möigufleika á að scnda
fuflflitrúa á aðafl-fundi atvinnu-
reflíenda, til þess að kynna at-
vinnuimál öryrkja og jafnfr'am-t
benda á æskilegar úrbætur.
Tillögur
farartækjanefndar:
1. Á næsta ári verði úthflut-
að 400 bifreiðum til öryrkja og
þar af verði endurveitingar eft-
ir þörfuim.
2. Af hinni árlegu úthlu-tun
verði feflfld niður að flullu að-
flutninigsigjöldi af afllt að 50 bif-
reiðum, til þeirra öryrkja, scin
etoki kornast ferða s-inna án
farartækis, og fái þeir jafnframt
endunjveitingu á þriiggja ára
fresti.
3. öryrkjar hafi frjálst val
bifreiðategunda.
4. ölil þau hjúlpartæki, seim
fatlaðir þurfa að nota í bif-
reiðúm sínum, verði greddd
ein-s og önnur nauðsynflep lijáflp-
artæki þei-rra, þa-r með talin
sjálfskiptin-g, vckvastýri og a£i-
hemlar.
5. Trygigingastofnun rikisins
vedti vaxtalaus lán til bif-
reiðakaupa og verði lánið veitt
til alllt að ffimm ára.
6. Vegna þeirrar nauðsynjar
fatlaðs fóllks að eiga bifreið.
Nokkrir fuUtrúanna á tólfta þingi Sjálfsbjargar.
beinir þingið þeirrl ásikorun til
skattayfirvalda, að rekstrar-
kostnaður bifroiða þedrra verði
frádráttarbær vdð álagningu
tokjuskatts. Ennf-remur verði
afskriftir leyfðar til gjalda,
7. Rekstrarstyrkur vogna bif-
reiða verði veittur þeim ör-
yrkjum, sem litlar eða engar
tekjur hafa.
TiIIögur
f óla gsmál anef ndar:
1. Unnið verðd að því, að ör-
yi-kjar njóti sérstakra lánaikjara
til húsbyggin-ga, Enniflreimur
verði veittir styrkir til sérinn-
réttinga vegna fatlaðra.
2. Lögð verðd áherzia á að
hafa samvinnu við arkitekta og
aðra þá, sem við skipuflaigsmál
og bygigingamél fást, um að
tekið verði tUIit til sérstöðu
fatlaðra.
3. Land.ssíimi ísflands gefi
tekjulausu, fötluðu fólki efltir
afnotagjöld af símia.
Ríkisútvarp — útva-rp og srjón-
varp — veiti sömu hlunnindi.
4. Bæjar- og sveitanfélög
komi til móts við l>að fólk, sem
ekki getur hagnj"tt sér afl-
menningsfarartæki, með því að
semja við lei-gubílstjóra um
flutninig.
Greiði bæjar- og svedtanfélög
þann kostnað. Nánari regflugerð
verði sett þar að lútandS.
Þingflulflitrúar sátu boð bæjar-
stjómar Siglufjarðar og Karla-
kórinn Vísir kom og söng fyrir
hópinn. Einni-g sikemmtu tveir
ungir Siglfirðdngar.
Sjáilfslbjörg, félag fatlaðra á
Sigflufirði sé um þinghaldið a-f
mdklum mynda/rskap.
1 stjóm Sjálfsbjargar, lands-
sambands íatlaðra, fytrir næsita
ár, voru kjömir:
Formaður: Theódór A. Jóns-
son, Reykjavík, Varafonmaður:
Sigursiveánn D. Kristinsson,
Reykjavík. Gjalldkeri: Eirikur
Einarsson, Reykjavík. Rltari:
Ölöf Ríkarðsdlóttir, Reykjavflk.
Meðstjómendur: Heiðrún
Stein-grímsdóttir, Akureyri, Sig-
urður Guðmundsson, Reykjavfk,
Friðrik Ársæll Magnússon. Ytri-
Njarövik, Ingibjörg Magnúsdótt-
ir, Isafiirðd, Þórður Jóhannsson,
Hveragerði, Eggert Theodórsson,
Siglufirði, Karen Guðlaugsdótt-
ir, Akranesi, Ingvaldur Bene-
diktsson, Sauðárkrólki, Jón Þór
Buch, Húsavík, Stefán Jón
Karlsson, Vestmannaeyjuim.
Veiði / Elliðaánum farin að
aukast, víðast góð laxveiði
Aðallaxvedðitíminn er nú að
hefjast en það sem af er sumr-
inu hefur veiði verið ágæt,
sagði Þór Guðjónsson veiði-
málastjóri í viðtali við Þjóðvilj-
ann í gær. I síðustu viku
veiddust 76 laxar í Elliðaánuim,
og tel ég ekki ástæðu til að
bera kvíðboga fyrir að fram-
kvæmdimar við ána hafi fælt
laxinn frá, eins og sumir hafa
óttazt, sagði Þór.
Hinn 7. júlí hölfðu veiðzt 137
laxar i Elliðaánum og um síð-
ustu mánaðamót höfðu veiðzt
56 laxar í Olfarsá (Korpu), 123
í Laxá í Kjós, 450 í Norðurá í
Borgarfirði og 435 í Þverá í
Börgarfirði. 7. júlí höfðu veiðzt
47 laxar í Miðfjarðará og 331
í Laxú í Þingeyjarsýsliu. 4. júlí
höfðu veiðzt 120 í Víðidalsá,
44 í Vatnsdalsá og 105 í Blöndu.
☆
Engar tölur liggja enn fyrir
um silungsvedði, en vitað er að
á nokkrum stöðum a.m.k. hefur
verið góð silungsveiði í sumar.

1

i