Þjóðviljinn - 13.09.1970, Page 1

Sunnudagur 13. september [1970 — 35. árgangur
tölublað.
Innansveitarkróníka
Halldórs er komin
Helgafell hefur gefið út bók
eftir Halldór Laxness, sögu sem
nefnist Innansveitarkrónika — á
yfirborðinu dokúmentarisk frá-
sögn um sameiningu kirkna í
Mosfellssveit, en er um leift langt
frá þvi öll sem hún er séft.
1 bóikarkynningiu er svo aðorðd
komdzt aft sagan sé rdtuö „a£
snillingi sikáildsösunnar að
-®sk©mimiba sjádÆum sér“. Haildór
kaililar söguna „fáein blöft um
týnda simáimiuind í MosféUssveát"
og er hann sjálflur söguanaftur.
Fól'kið er samsveitungair hans að
fornu og nýju og nefint rófcbum
nöfnuim eða svo gofct sem. Höf-
undur leggur sig eflár aðferð ís-
ienzkra fróðieáksimiairma. >ví £er
hann aldrei út fyrir hugmynda-
heilm sveitarinnar, bófct saglan
glitri af aMs konar sagna- og
sa.gnfræfti'mdnnum. Auik þess er
hún í orfti kveðnu aililslkijailiföst, og
hefiur ,4jraeftillegan“ tilgang er
dókúmentarísk eins og nú er
kallaft. Helzt hreyfiafl hennareru
átök um sameiminjgu kirikna í
Mosfellssveit, en bar meft eiru að
sjálfsögftu ektká. öiM kurl kamintil
grafar.
,,Innansveitarkrónilka“, — segir
ennfremur í bókarkynningu, „er
Itííka aft máifari, gerð, manniýs-
ingum og hugmyndum þóóftleg
Halldór Laxnoss
menningarsaga og samdráttur
þjóðiegra bóbmennta . . . Hin
hæga frásögn meft krókum, inn-
sJcotum, varnöglum, ledftrétting-
um höfundar, alþýðlegri. heim-
speiki, ísmeygilega laMegum al-
hœifingum og mdldri íróníu líður
framhjá eins og kyrrilátt spjall
um honfina tíð“.
Bókin, sem er 182 bls, er fúll-
gerft í surnar, en fyrstu drög
hennar urftu til í Róm árift 1963.
Um 20« manns enn í haldi í Jórdaníu
Lofað var að sleppa konum
ogbörnum, óvístum aðra gísla
AMMAN 12|/9 — Afflþýftufyilkáng
til Ærelsunar Faiiesfcfnu tiilíkyiinti í
dag eftir rnikið samnmgalþóf, aft
þær konur og böm sem eru meö-
al gísiianna á „ByltiragarfikigveU-
inum“ í Jórdaníu.-eyðiimörk, murú
fá leytfd til að ytfirgefa Jórdaníu.
TaHsmaftur samtaikainna sagfti í
dag, aö þetta flóBJk mundi fá af-
henta passa sína og gefci farift
frá Jórdaníu um leið og hægt
verftur aft korna því við. Taliðer
að hér sé um 60 konur og böm
aft ræöa.
í gærkvöidi höfðu skæruiiða
Fyrir 25 árum
við Jóns-hús
sem vígt
var í gœr
• í gær var hús Jóns Sigurðs-
sonar forseta við Austurvegg
(Öster Voldgade 12) í Kaup-
mannahöfn formlega íekið í
notkun og vígt sem miðstöð
félagsstarfs tslendinga þar í
borginni. Meðal viðstaddra
gesta við vígsluathöfnina i
• gær voru forsetar Alþingis,
sem er eigandi hússins. Lýsti
forseti sameinaðs þings, Birg-
ir Finnsson, húsið afhent til
framtíðarnota sem íslenzk
menningarmiðstöð í Kaup-
mannahöfn.
• Þessi mynd var tekin fyrir
rúmum aldarfjórðungi, sum-
arið 1945, er minningartafla
um Jón forseta var fest á
hiisið sem hann bjó um ára-
bil í við Austurvegg. Við-
staddir þá athöfn voru fjöl-
margir íslendingar búsettir í
Kaupmannahöfn á þeim tíma.
Daníel var lát-
inn laus í gær
MOSKVU 12/9 — Sovézki rit-
höfundurinn Júrí Daníel verftur
látinn laus í dag eftir að hafa
afplánað 5 ára fangaþúðavist
fyrir „andsové^ska starfsemi“.
Sagt er að hann munj halda
til borgarinnar Kalúga, sem er
um 150 km fyrir suftvestan
Moskvu. Bkki er vitað hvort
hann getur tekið upp fyrri starfa
sem þýðandi, eða hvort honum
verður leyft að heimsæikja konu
sína, Lairissu, í Síberíu, en þar
afplánar hún útlegðardóm fyrir
mótmælaaðgerðir gegn innrásinni
í Tékkióslóvakíu.
AusffirSingar vinna sigur i langvinnu baráffumáli:
Loks tekin ákvörðun um virkjun
r
I
saantökán Iofiað því, að allír þeár
257 gíslar semi nú eru í filugyél-
umion þrem seon rænt var, mundu
Mtnir lausir, en nú hefur það
loforð verið dregið tíl baka.
Nær ógemingur heÆu.r reynzt
aft fá áredftanlegar upplýsingar
um gang mála. Ýmsiar yfiirlýsing-
ár skæruiáða sáangast mjötg á
hver við aftra, og ekiki er t d.
vitað hvort koniumar og bömin
era kamdn á hótel í Aimttnan,
eins og lofiaft haifiði verið.
Eigendur Ifluígiféliagianna þriggja
sem eiga hánar rændu vélar,
höfiðu þegar í gær, pantaft nim
fiyrir aláa gfsllana á hótdl Inter-
contínental í Aimman. Þar eru
enn um 60 þeirra farþega sem
sfeppt var úr fflugivéikinum fyrst.
en aftrir seixtóu eru kbttnnir til
NiJðósm é eynni Kirit
■ Fyrir nokkru tilkynnti
Jóhann Hafstein forsætis-
og orkumálaráðherra á fundi
Sjálfstæðismanna þá ákvörð-
un ríkisstjórnarinnar, að
hefjast handa um virkjun
Lagarfoss. Kom það vissu-
lega dálítið á óvart, að ráð-
herrann skyldi tilkynna um
slíka stórákvörðun á flokks-
fundi en ekki á öðrum og
eðlilegri vettvangi. Fyrir
Austfirðinga táknar þetta
hins vegar langþráðan og
mikilsverðan sigur í miklu
baráttumáli.
í blaðinu Austurilandi, er út
kom 4. þ. m. er m. a. rætt um
þetta mól í leiftaira, sem ber
fyrirsögnina „Sigur í virkjunar-
máljum" og segir þar m. a. svo:
„Virkjun Lagairfoss heifiur í
áratugi verið edtt helzta baráttu-
máll Austfirðinga. Um það mál
hefur aldrei neinn ágreiningur
verið heima fiyrir. En þetta mikla
hagsmunamél Austfirðinga hefur
mætt furðútegu skilningsleysi á
æðri stöðum og reynt hefiur
verið að sýna firam á, að allar
aðrar leiðir henifcuðu betur til
raforkuöflunar fyrir Austurland,
en virkjun Lagarfoss.
Ótaldar eru þær samþykktir,
Mikið óveður í
Feneyjum í nótt
FENEYJUM 12/9 — Að minnsta
kosti 40 manns létu lífið, mei-ra
en 200 særöust og mörg hundruð
hús lösteuðust alvarlega í miklu
fárviftri sem gekk yfir Fen-
eyjaihérað í nótt. Komst vind-
hnaðinn upp í 55 m á sek. í
versfcu hryðjunum. Símastaurar
brotnuftu eins og eldspýtur og
tré féllu í þúsundatali.
Sigruðum Suður-
Afríku m - Vk
1 sjöundu umfeift á oflympiu-
skékmótinu í Sdgen í Vestur-
Þýzkailandi sigjruðu íslendingar
Suður-Afríkumerm með 2% vinn-
ingi gegn IV2. Guðmundur Sig-
urjónsson fcapaði sinni skék, Jón
Kristinsson og Magnús Sól-
mundarson unnu, en Haukur
Angantýsson geifti jafntefli.
Lagarfoss, eystra fallið.
sem gerftar hafa verið á fiundum
Austfirðinga um þessi mál og
margir menn hafa beitt sór fyr-
ir framgangi þess. Og ekkd hafa
félagssamtök þeirra látið sitt eft-
ir liggja, svo sem Fjórðungsiþing
Austfirðinga, meðan það var við
lýði, og síðan Samband sveifcar-
féiaga í Austurlandskjördæmi,
sem mjög hefur beiifct sér fyrir
mólinu“.
Og síðar segir í leiðaranum:
„En mikið er það tjón, sem þeir
Cþ. e. Austfirðingar) hafa beðdð
vegna þess, hver dráttur hefur
orðið á virkjunihm. Þeir hafa
búið við mjög óhagstæð skdlyrði
til raforkuöflunar og skortur á
rafonku hefur stáðið í vegi fyrir
eðlilégri iðnvæðingu á Austur-
landi“.
Þá minnir Austurland á, að
Lúðvílk Jósepsson hafi orðið
fyrstur til þess að hreyfa þessu
máili á alþingi, ásamit Sdguifti
Thoroddsen, fiyrir nálega þrjátíu
árum, og hafi síðan oft flutt
málið á þeim vettviangi en maeifct
litlum skilningi í þingsölunum.
Birtir blaðið ennfremur grein
eftir Lúðvík um Lagarfossvirkj-
un, þar sem saga þessa máls
er rakin í stórum dráttum, og
er hún endurprentuft í heild á
baksdðu Þjóðviljans í dag.
Stærð virkjunarinnar
Þjóðviljinn sneri sér fyrir
helgina til Valgarðs Thoroddsens,
forstjóra Rafimagnsveitna ríkis-
ins og leitaði upplýsinga hjá
Framhadjd á 2. síðu.
Gegn vopnuðum
vörðum í flugi
NEW YORK 12/9 — FufLtrúar
margra bamdarískra filugfélaga
hafa gagnrýnt þá ákvörðun Nix-
ons forseta, að vopnaftir verðir
skuli hafðir í bandarískum far-
þegaflugvélum. Telja ílugfélaga-
menn að mikilu vænlegri leið til
að koma í veg fyrir flugrán, sé aft
hræða filugvélairæiningjana firáþví
að koma um borð, annaðhvort
imeft.eftirliti eða í'efsiákvæðuim.
V.