Þjóðviljinn - 13.09.1970, Blaðsíða 12

LUÐVÍK JOSEPSSON:
LAGARFOSSVIRKJUN
Nýlega hefur verið tilkynnt,
að ákvörðun hafi verið tekin
um virkjun Lagarfoss. Enginn
vafi leitour á, að þessari til-
kynningu hafa allir Austfirð-
ingar fagnað. 'Lagarfossvirk.i-
un hefur lengi verið til um-
ræðu >g ekki hefur farið á
milli mála, að á Austurlandi
hefur það verið almenn stooð-
un, að hagkvæmasta leiðin til
að afla ódýrrar raforku fyrir
fjórðunginn, væri virkjun
Lagarfoss.
Nú eru liðin nær 30 ár
síðan ég flutti fyrst tillögu á
Alþingi um virkjun Lagarfoss
Þá var tillögu minni misjafn-
lega tekið á Alþingi og þörf
Austfirðinga á slikri virkjun
dregin í efa. Forystumenn
Framsóknarflokksins, seirn þá
réðu miklu á Alþingi, höfðu
ekki áhuga á málinu og töldu
ekki þörf á. rannsókn eða
undirbúningi samkvæmt til-
lögu minni.
Nokkru síðar komust virkj-
unarmálin á Austurlandi enn
á dagskrá og þá með þeim
hætti að ekki varð undan
vikizt, að ákvarðanir yrðu
teknar um einhverjar fram-
kvæmdir.
f>á var einkum rætt um
þrjár hugsanlegar leiðir í raf-
orkumálum Austurlands. Ein
var sú, að háspennulína yrði
lögð frá Laxárvirkjun til
Austurlands og orkan fengin
að norðan. önnur leiðin var
virkjun í Grímsá og þriðja
leiðin var Lagarftossvirkjun.
Ég lagði þá enn áherzlu á
Lagarfiossvirkjun og sitorifaði
ýtarlegar grednar um þá leið
og þá möguleika sem við
hana væru tengdir.
Eins og allir Austfirðingar
vita, var Grímsárvirkjunar-
leiðin valin með sérstöku
samkomulagi, sem þá var gert
á milli foringja Framsóknar-
flokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins, en þá stóðu þessir tveir
flokkar saman urn ríkisstjórn.
Grímsárvirkjun var býsna
vafasöm frá upphafi. Virkjun-
in var lítil og mikil hætta
var á, að orkan' yrði mjög
lítil í óhagstæðum vatnsárum
og á vissum tímum á hverju
ári.
Ástæðan til þess að Lagar-
fossvirkjun var hafnað var
eingöngu sú, að hún var
stærri og toostaöi meira átofn-
fé. Þá var, illu heilli, enn
ráðandi sú stooðun hiá stjóm-
völdum, að miða ætti stærð
raforkuversins við það ástand,
sem þá var ríkjandi í at-
vinnu- og framkvæmdamál-
um á Austurlandi og miðað
við það átti Grímsárvirkjun
að duga
★
Reynslan hefur sýnt, að
áætlanir sem byggðar voru á
þessum forsendum, voru rang-
ar. Þróunin varð önnur. Fram-
farir urðu talsverðar í at-
vinnumálum í fjórðungnum
og meiri rafortou þurfti, en
reiknað hafði verið með.
Þegar síldarframleiðslutíma-
bilið mikla hótfst á Austur-
landi, reyndust raforkumálin
í fjói’ðungnum í algjörum
ólestri. Þá varð að rjúka til
í skyndi og byggja dieselstöð
eftir dieselstöð og reyna á
þann hátt að leysa raforku-
þörfina til bráðabirgða.
Allan þennan tíma hafa
förystumenn á Austurlandi
hamrað á nauðsyn þess, að
ráðizt yrði í myndarlega
vatnsvirkjun á Austurlandi,
sem ekki aðeins gæti leyst
af hólmi dieseiorkuna, heldur
gæfi einnig möguleika til auk-
innar raforkunotkunar í fjórð-
ungnum
En Austfirðingar hafa talað
fyrir daufum eyrum hjá
stjórnarherrunum allan þenn-
an tíma.
Síðustu 10 árin' hafa Aust-
firðingar gert ótal samþykiktir
um rafortoumól og alltaf ósk-
að eftir virkjun Lagarlfoss.
Þeir hafa sent netfnd etftir
nefnd til Reykjavfkur til við-
ræðna við ráðamenn, og þing-
menn kjördæmisins hafa síð-
ustu árin allir staðið saman
um það álit, að virkja ætti
Lagarfoss.
Sjálfstæðisfloktourinn hefur
lengst af farið með stjórn
raforkumála á þessu tímabili.
Ráðherrar flolíksins hafa,
ásamt forystumönnum raf-
orkumála, verið ótrúlega lagn-i
ir á að tefja málið, senda það
í nýja og nýja athugun d. s.
frv.
Og nú í nokkur ár var
augljóst, að ætlun þessara
ráðamanna var sú, að koma
enn í veg fyrir Lagarfoss-
virkjun en tengja Austur-
landið " við Laxárvirkjunar-
svæðið.
Það var fyrst nú nýlega,
þegar ljóst var, að Laxár-
virkjunarmálin voru komin i
Ingiberg Magnússen (f.v.) og Einar Hákonarson í hinum nýstofnaða skóla síniun.
Nýr listaskóli tekur til starfa
Veitir tveggja ára samfellda kennslu sem
undirbúning undir norræna handverksskóla
Nýr listaskóli fyrir almenning
hefur verið stofnaður í Reykja-
vík og tekur til starfa um næstu
mánaðam. Listaskólinn Myndsýn
sem tveir ungir myndlistarmenn,
Ingiberg Magnússon teiknikenn-
ari og Einar Hákonarson Iist-
málari, standa fyrir og kcnna
við.
Verða í stoólanum, sem eir til
húsa að Skipholti 21, haldinnóm-
skeið í teikirun og málun fyrir
fullorðna og böm, alllt frá fjögra
Akureyri
Ungling vantar til
bess að bera ut Þjóð-
'úljann á Suðurbrekku
frá 15. september.
Umboðsmaður.
ára aldri. Hvert námskeið stend-
ur þrjá mónuði, kannt er tvisvar
í viku, tvær stunddr í senm.
Mun Ingiberg annast kennslu
bama og umgilingia og sagðist
á blaðamainnatfundi í nýja skói-
anum huigsa sér kennsluna m.a.
sem ledðbeinmgu við umhverf-
isramnsótonir, þannig að bömin
lærðu að giera sér girein fyrir því
sem þau sæju í kringuim sig.
Mumdi hainn tatoa fyrir myndina
í sem víðtækastri merkingu, ekki
aðeins hina fíagurfræðilegu mynd,
heldur einnig myndina i um-
hverfinu, — myndina sem mest
áhrif hefði á bömin, eins og
auig(Lýsingamiyndi.na, mrynddna í
kvitomyndahúsinu og myndina í
sjónvarpinu. Er þetta raunar sú
aðferð eða svipuð og Pélag
myndöistairtoennara stetfnir að að
koma á í almenna stoólakerfinu,
sagði hjann.
Einar mun kenna fuillorðmuim
nemendum, þ.e. frá 16 ára aldri,
sem verða eingöngu á tovöldmám-
stoeiðum og sagði hann námskeið-
ið tatoa þrjá mánuði og verða
þrístoipt, þannig að fiyrst verður
kennd hrein undirstaða í teiton-
ingu, sem síðam þróast út í hlut-
teikningu og þá módelteikningu,
en síðasta mánuðinn verður
kennd málun með olíulitum. —
Hafði Einar góðar vonir um, að
etftir því kerfi sem hann notaði
ættu allir að gieta lært að teikna,
og benti jatfnframt á, að nám-
skeiðið væri eintoar heppilegt fyr-
ir þá sem síðar ætla í arkitektúr
og einnig ýmsa iðnaðarmenn.
Nemendum sem iokið hatfa fyrsta
3ja mánaða námstoeiðinu verður
síðan getfinn kositur á áfram-
haidandi samtfelldu námi, sem
alls tetour tvö ár og eiga þeir þá
að geta sótt um inngöngu íhamd-
verksskóla á Norðurlöndum —
(,,kunstfagsikoler“).
Ingiberg hefur áður kennt við
Myndlistairsitoótonn við Freyjugötu
og við Hiíðaskóla, en Einar í
Myndllista- og handáðaisitoólanum.
Sunnudaigur 13. septemlber 1970 — 35. árgangur
207. töliuibiljaö. -
Lúðvík Jósepsson
harðan hnút og ' algjörlega
óvíst þar um framkvæmdir,
að ráðherra raforkumála læt-
ur undan og ákveður Lagar-
fossvirkjun.
Ákvörðunin um virkjun .
Lagarfoss er fagnaðarefrd fyr- j
ir okkur Austfirðinga. Við
vonum að staðið verði að
framkvæmdum með réttum
hætti og með framtíðarmögu-
leika Austurlands í huga. Við
höfum lengi þurft að bíða
eftir nægri raforku og ódýrri
rafoiku, og við teljum því, að
við eigum tvímælalausan rétt
á því að nú verði unnið kapp-
samlega að framfcvæmdum.
Sjálfstæðisflokkurinn mun
eflaust reyna að þakka sér
ákvörðunina um virkjun Lag-
arftoss. Að slíkum tilburðum
munu Austfirðinigar brosa
góðlátlega, af því að þeir vita
fullvefl gang virkjunarmálsins
og þá óumdeilanlegu sök, sem
einmitt ráðamenn Sjálfstæðis-
flöktosins bera á því hvemig
gengið hefur að knýja fram
ákvörðunina um virkjun Lag-
arfoss. (Úr Austurlandi).
Rls senn nýtf
hófel v7ð
Grettisgötu?
Fyrir skömmu samþykkti borg-
arráð, að úthiluita Lúðvíg Hjálm
týssyni lóð fyrir hótelbygginigu á
homi Grettisgötu og Rauðarárst.
en þar er nú hálastæði edns og
myndin sýntr. Fyrir mörgum ár-
um fékk Lúðvíg lóö undir hótel
bygigiingai í Grjótaiþorpinu en
vegna breytts sikipuilags þar var
sú lóðarveiting aifiturköililuð og
hefur lengi staðið till að borgin
léti hann hafa aðra lóð í stað-
inn, en aldrei orðið atf því fyrr
en nú.
Þjóðvilljinn náði aðeins tali a£
Lúðvíg fyrir halgina og innti
hann etftir fýrirhuigaðri hótel
byggingu. Kivaðst Lúðvig rétt
vera að byrja undárþúmng, svo
að varila væri tímaibært að segja
frá þeim fyrirætlunum enn, en
hins vegar sagði hann, að óhætt
væri að segja að þaxna yrði ekki
um að ræða stórt veitingaihús
með mi'klum veizlusölum, heid-
ur fyrst og fremst g'istiihús.
Stúdentaráð um inntöku í HÍ:
Prófírá tækniskóla,
bændaskóla, kenn-
araskóla nægi
Lóðin við Rauðarárstíg, milli
Grettisgötu og Njálsgötu,
gegnt ísagalóðinni. — Ljósm-
Þjóðv. Á. Á.
Menntamálanefnd Stúdentaráðs
Háskóia íslands hefur að undan-
förnu gert úttekt á menntun
framhaldsskóla og kröfum, sem
gcra þurfi um inntökuskilyrði í
háskóla. — Hefur nú Stúdenta-
ráð samþykkt ályktun, byggða á
greinargerð nefndarinnar, um að
auk stúdentsprófs skuii vera
fullnægjandi sem inntökupróf í
háskóla raungreinadeildarpróf frá
Tækniskóla íslands með lág-
markseinkun í huggreinum,
kandídatspróf frá Bændaskólan-
um á Hvanneyri og kennarapróf
frá Kennaraskóla Islands.
Skorar stúdentaráð í álytotun
sinni á viðkomandi yfirvöld að
endurskoða hið fyrsba lög og
reglugerðir hlutaðeigiaíndi sikóla
með tiiiliti til þessa.
Þá telur Stúdentaráð það rétt-
Iiætiskröfiu, að menn með prótf
frá Samvinnuskóianum að Bifröst
hatfi sama rétt til framihaldsnóms
og menn með verziunairpróf frá
Verzlunarskóla Islands.
I gireiinairgerð menntamála-
nefndar S.H.l. um inntöku manna
í héstoóla segir m.a. að þegar
rætt sé um inntötousfcilyrðd, eink-
um mennitunarslkilyrði háskóJa,
verði að gera ljósan tvenns kon-
ar greinarmun. Annars vegar
hvort rætt er um regluiega inn-
töku og skilyrði, sem ætlazt er
til, að allur þorri innritaðra nem-
enda upptfyllli, eða hugsanlegar
undantetoningar frá þessum meg-
inreglum. Hins vegar hvort rætt
er um inntökuskilyrði að mennta-
kerfinu neðan háskóila óbreyttu
eða inntötousfcilyrði tframitíðar,
sem e.t.v. miðist við undirbún-
ingsmienntun f gjörbneyttu
menntakerfi tfrá því sem nú er.
Er talið rétt í greinargerðdnni.
að inntötouskiilyrði um undirbún-
ingsnáms sé sett á þreföldum
grundvelli:
1 fyrsta lagi, að umsækjendur
hatfi stundað mieð lágmarksár-
angri nám, sem taki áð jafnaði 4
ár að lotonu skyldunámi, — mið-
að við núverandi stoyldunám.
Þj-rfti nám þetta að krefjasttöiu-
verðrar einbeitíngar tilaðtrygg.ia
að nemendur hatfi áður vanizt
skólastörtfum í frjálsu námi, að
nemendur hafi öðlazt einhvern
námsþrasfca, að nemendur hafi
lágmarksnámsgetu til að bera,
að þeir haifi öðlazt almennan ald-
ursþroska og séu reiðuibúnir af
eigin hvötum að takast á við
ném.
í öðru laigi hatfi umsækjandi
stundað nám sem nauðsynlegt sé
sem undirstaða sémáms þeirra '
hástoóla ag eru nefnd sem dærr i
tunigumáil vegna kennslubótoa á
erlendum málum og undirstöðu-
greinar hástoóllanámsins sjálfs eða
undirbúninglssitig tíl1 að gera sem
auðvelldastair leiðréttingar á mis-
tötoum í námsvali.
í þriðja lagi hafi umsækjandi
hlotið nægilega almenna men,nt-
un og eru talin upp svið sem
æstoilegur hluti aflmenris náms:
íslenzkt mál og málnotkun; bók-
menntir og listir; trúfræði, sið-
fræði, heimsipéki; þjóðfðlaigstfræði,
sálarfiræði; sagntfræði; stærðtfnæði:
eðlis- og efinatfræði; náttúru-
fræði; erlend tungumól.
Um álmienn inntötouskályrði að
Enambald á 2. síðu.
Adam, aý fataverzlun fyrir
ungu kynslóðina opnuð í gær
I gær var opnuð ný verzlun í
kjallara Vcsturvers og ncfnist hún
Adam. Eru eigendur hinir sömu
og að Herrahúsinu, en verzlun-
arstjóri verður hinn kunni popp-
tónlistarmaður Jónas Jónasson.
í verzlun þessari verður fyrst
um sinn einvörðungu verzliað
með fiatnað fyrir fcarlmenn og
þá fyrst og firemst þá sem eru
á aldursskeiðinu kring um tví-
tuigt, en ætlunin er síðar í haiust
að hefija líka sölu á fatnaði fyr-
ir dömur á sama aldri.
Bjöm Björnsson hefiur tedtonað
og skipulagt alla innréttingu
verzlunarinnar sem er mgög ný-
tízkuleg og stoemmtileg. Ew m.a.
ljóskastarar mikið notaðir við
«>-
alila lýsingu og eininig eru öll
skilrúm færanleg, sivo nofctouð sé
nefnt af þeirri nýbreytni sem
þamna sést. Þá er fateaður allur
sem þama er á boðstóilum að
sjálfsögðu miðaður við torötfur
tízkunnar íyrir pilta á þessum
aldursffilokki. Þess má einnig geta
að leikiin verður popp-músík af
plötum í verzluniinni viðstoipta-
vinum til ánægju.
1 viðtaili við firéttamenn í fyrra-
tovöld sögðu forráðamenn Herra-
hússins, að þeir hetfðu farið út i
það að opna sérverzlun fyrir unga
fólkið, þar sem þeir hetfðu talið
að það gerði aðrar kröfur um
vörur og þjónustu en samrýmd-
ust kröfium hinna eldri.

i