Þjóðviljinn - 22.09.1970, Blaðsíða 6

0 SÍÐA — í>JÖÐVILJXNN — Þriðjudagur 22. scptcmber 1970.
Þing norræna endurhæfing-
arsambandsins á ísEandi
Til vinstri: Stóll úr eik og leðri. Hönnun Gunnar H. Guðmundsson húsgagnaarkitekt veitt gull-
verðlaun á sýningu í Miinchen 1961.
Til hægri: Pappaumbúðir fyrir leirmuni Glit h.f. Hönnun Kristín Þorkelsdóttir auglýsingateikn-
ari hlaut viðurkenningu í umbúðasamkeppni Félags ísl. iðnrekenda 1968.
Hvaía þýiingu heíur iðnhönn-
un íyrír íslenzka iðnaðinn?
Til að auðvelda kynningu á
og safna heimildum um gæða-
staðal íslenzkrar iðnaðarfram-
leiðslu, mun Iðnaðarmállastafn-
un Islands gangast fyrir mati á
iðnaðarvörum, þar sem áherzla
verður lögð á góða hönnun.
Til að velja og gera úttekt á
framleiðsiuvörum hafa eftir-
taldir aðiiar sikipað fulltrúa í
dómnefnd.
Arkitektafélag Islands: Knud
Jeppesen arkiteikt. Félag ísl.
teiknara: Þröst Magnússon
auglýsingatéiknara. Félag hús-
gagnaarkitekta: Helga Hall-
Úm þessar mundir eru stadd-
ir hér á landi tveir hagræðing-
armenn frá hagræðingarskrif-
stofu Sambands norskra heiild-
verzlana. Þeir eru Olav Gjerd-
ene, fraankvæmdastjóri stofnun-
arinnar og Arne Giævcr, ráðu-
nautiu-. Eru þeir hér á vegum
Félags íslenzkra stórkaupmanna
og er tilgangurinn með komu
þeirra tvíþættur, að veratveim-
ur fyrirtækjum innan FlS til
ráðuneytis og kynna frekarhag-
grímsson hús'gagnaarkitekt.
Myndlista- og handíðaskólinn:
Hörð Ágústsson skólastjóra.
Iðnaðarmálastofnun íslands:
Stefán Snæbjömsson.
Þar seim um framleiðslu-
tæknileg eða á annan hátt sér-
fræðileg atriði er að ræða,
verður leitað umsagnar sér-
fræðinga utan nefndarinnar til
að tryggja að ekki aðeins fagur-
fræðilegum heidur einnig
tæknilegum þáttum hönnunar-
innar sé fullnægt.
Dómnefnd mun skila umsögn
um hvern þann blut, sem tek-
Tilgamgurinn með haigræðingu
í verzlun er að gera vörudreií-
inguna hagkvaamari og ódýrari
og sníða hana að breyttum
efnaihags- og þdóðfélaigsháttujm
Sex ár eru síðan fyrsti erlendi
hagræðingarráðunauturinn kom
hingað á vegu/m FÍS. Annavs
hefur verið lítið um þesskon-
ar starfsemi hér á landi, enda
þótt nokkrir áraitugir séu síðan
verzlluiniarmenn í náignranna-
löndunuim réðu fyrst til sín
inn verður til dóms, og senda
hana til viðkomandi framleið-
anda.
I framlhaldi af slíku mati
verður komið upp skrá (design
index) yfir þær vörur, sem
uppfylla kröfur um góða hönn-
un.
Þá mu-n Iðnaðarmálastoínunn
beita sér fyrir kynningu á þeim
framleiðsluívörum, sem valdar
verða á vöruskrá. Stafnt verður
að því að slík kynning verði
se-m víðtækust og leitað verður
eftir samvinnu fjölmiðla, innan-
lands og erlendis.
Tíunda þing norræna endur-
hæfingarsambandsins (Nordisk
Förening för Rehabilitering)
var haldið á íslandi dagana 13
til 16. september s.l. Þingið
sóttu alls 328 þátttakendur og
er það meiri þátttaka en búizt
hafði verið við. Er þetta fjöl-
mennasta þing, sem haldið hef-
ur verið á vegum þessara sam-
taka.
Þingf ulltrúiair áttu það allir
sammorkt að star£a á einu eða
öðru svi-ði enduirhæfingarmála
í landi sínu. Þarna voru próf-
essorair, læknar, hjúkrun-arkon-
ur, sjúkra- og iðjuþjálfarar,
féla-gsráðgjafar, sálfræðingar,
verkstjórair öiryrkjiavinnustofia,
kennarar, stjórnarmeðlimir
ýmissa öryrkjufélaga á Norð-
urlönd-um, margir em-bæ-ttis-
m-enn, sem um þessj mái fj-all'a
og fleiri,
Mörg mál á dagskrá
M-argvísIeg efni voru tekin
til meðferðar og umræ’ðu á
þiniginu. Af þeim má nefna
skýrsl-jr frá öllum fimm lönd-
unum um það, hversu endur-
hæfingarmál hafa þró-azt í
hverju landi síðustu árin.
Kenndi þar miargir-a grasa og
ýmsar merikar u-pplýsingar
komu frcim, sem önnur lönd
geta nýtt sér, endurhæfingar-
starfinu til h-agsbóita. Frá ís-
lands hálfu var hægt að bendia
á ýmsar fnamfiarir hér á la-ndi,
en hinsvegar reyndisit augljóst,
að við stöndum öðrjm Norður-
landiaþjóðum nokkuð að baki
á ýmsum svdðum endurhæ-fing-
armála. Tilfinnanlegur eir t.d.
skortur á nægu sénmenntuðu
fólki hér á landi til starfa á
ýmsum svi’ðum endurhæfingar
Rædd voru ýmis félagsleg
vand-amiál öryrkja og þeirra,
s-em njóta endurhæfingarþjón-
us-tu. í Ijós kiom, að ekkert
landanna getur ennþá fullnægt
þörfum í þessum efn-um, þótt
aðstæður séu nokkuð misjafn-
a-r í löndunum. Mikill á-hugi er
á því að sam-stuðla menntun
á þessum sviðum á Norður-
lön-dum. E.ftirfarandi á-lit voru
samþykkt:
Samþykktir þingsins
Stjóm Norræna endurhæf-
inga-sambandsins er f'alið að
mynda nefnd í hverju með-
limialandi, sem hefði þa-ð aðal-
hlutverk a'ð leysa úr menntun-
arþörf fyrir fólk, sem vinnur
að end'urhæfingarmálum og
leita®t einkum eftir að skipu-
leggja nægilega framhalds-
menntun þess.
10. ráðstefna Norræna end-
urhæfinga-rsambandsins sam-
þykkir, með tilliti til endiur-
hæfingar fatlaðra að leggj a til
við heilbrigðisyfirvöld Norðuæ-
landanna:
að koma í framkrvæmd sam-
þykkt Evrópu-ráðsins £r-á 1967
um að endurbæta meira en áð-
ur kennslu í læ'knavísiodum
að því er vair’ðar enduirhæf-
ingu
að hindr faglærðu menn í
endiurhæfingairmálum fái vel
undirbúna kennslu áður en
þei-r taka við stöðu sinni og að
þei-r hafi aðstöðu til að taka
sér leyfi frá störfum við og við
til þess að fylgjast með og
kynna sér nýjungar á starfs-
svi'ði sínu,
að sjá um að völ sé á fram-
hald-snámi fyrir þá starfshópia,
sam eru í beinu sa-mbandi við
endurhæfingarmálin,
að hafa á breiðum grund-
vellí samstarf millj heilbrigð-
ism'ál-astjó'ma og þeirra. sem
far-a með stjóm fél-agslegrar
og atvinnulegrar enduirhæfing-
ar þannig að endurhæfing
hvers emstaklings verði num-
in í óslitinni eðlilegri röð.
Tæknileg hj álpargö-gn fyrir
fatlaða og lamaða hafa full-
komnazt mjög á síðari árum.
Ýmis gögn vom rædd og sýnd
á þinginu. Áhugi er fyirir a’ð
framleiðsla hjálpartækj.a verði
samræm-d á Norðurlöndum, og
líta berj á þessi lönd sem sam-
einaðan markað tæknilegira
hjálpartækja, svo að löndin öll
hefðu jafna aðstöðu til að fá
það bez-ta hvert frá öðru.
Vandamál til umræðu
Eitt höfuðefni þingsins var
tilraun til a!ð brjóta til mergj-
ar ástæður f-yrir töfum og
stöðnun í endurhæfingiarmeð-
f-erð. Tafir og stöðnun í með-
ferðinni þek'kjast á öllum Norð-
urlöndunum. Vitað er um ýms-
ar hindramir og reynt að ryð-ja
þeim úr vegi, en aðrar eru ó-
ljósari, og má þá um kenna
göl-luðu fyrirkomú'íhgi:' " Váf'
mjög fróðlegt a’ð heyna sér-
fræðinga á ýmsum siviðum bera
saman bækur sínaf 'Uta þessi
mál, og komu fram gaignlegar
upplýsingar um, hversu ber
að snúast við vandannm.
Rædd vorj vandamál fatl-
aðria og lamaðra í umferðmni,
bæðj hvað viðkemnr almenn-
ingsfarartækjum, hindrunum
utan húss og innan, og um út-
búniað og stjómtæki biíreifin,
sem gera fötluðum og lömuð-
um fært að aka bifr>í^S.
Til umræðu voru aftgerðir
ti'l að koma í veg fytrir ftrorku
síða-r í lífinu. Bent vav á og
jndirstrikað, að hverju landi
væri miikill fjárhagslefl.aor og
félaigslegur hagnaður að því að
ger-a sitt ýtrasta til þ?if/s að
koma í veg fyrir örkuml barna,
en séu þau til sta'ðar ?íí beita
öllum hu-gsanlegum aðgerðum
til að dragia úr áhrifum þeirria
strax, a meðarj barnið er á
ungum aldri, og ekkert til þess
sparað. Þjóðfélaginu eru heöll
í því, að bömin fái fullkomna
þjónjistu á þessu sviði og
kennslu snemma.
Á öilum Norðurlöndum vex
nú upp hópur barna, sem fædd
hafa verið með ágalla á mænu
(spina bifida). Áður fyrr urðu
þessi börn ekki langlíf, en
bætt tækni í skur'ðlækningum
og annarri meðferð gerir það
að verkum. að nú lifa þessi
böm og hafa alla mögule-ika
á að ná fullQrðinsaldri. Þetta
krefst. sérhæ-fðrar m-eðhöndlun-
air þeim til handa. svo að þessi
böm fái, er þau vax-a upp, j-afna
aðstöðu á við aðra í þjóöfélag-
inu.
Vel heppnað þing
Þingfulltrúiar heimsóttu
Reykjalund og skoðuðu stað-
inn. Haldinn var umræðufund-
ur um samræm-da endurhæf-
ingu fyri-r margar tegundir
sjúklinga samtími-s og á samg
stað. íslendingar gátu miðlað
niáigrannaþjóðanum af langri
reynslu Reykjalundar á þessu
sviði. Jafníramt iber a’ð geta
þess, að íslendingar lögðu frnm
Framhald á 9 siðu.

2 norskir hagræðingarmenn
hér / boði stórkaupmanna
\ ræðingarmál hérlendis.
hagræðin-garráðunauta. Veitir
Framtíðarverkefnin rædd á
fjórðungsþingi Vestfirðinga
Á fjórðungslþingi Vestfirðinga,
sem haldið var í Bjarkarlundi
18. júlí s. 1., var lögum sam-
bandsins breytt á þann hátt,
að sveitarfélögin á Vestfjörðum
fengu beina aðild að samband-
inu.
Markmið saimbandsins er:
Að vinna að hagsmunamálum
svedtarfélaganna í Vestfjarða-
kjördæmi, einkum í atvinnu-,
efnalhags-, mennta, skipulags-,
samgöngu- og félagsmálum.
Að efla samstarf sveitarfélag-
anna og auka kynningu svedtar-
stjómarm'anna.
Að samræma reíkstrarfyrirkomu-
lag sveitarfélaganna í því skyni
_____________—---------------<í>
Framsóknarviku-
bSað í Keflavík?
1 Ármanni, blaði Alþýðubanda-
lagsins í Keifilavík, er það herrnt
að Framsóknarmenn á staðnum
ætli að byrja útgáfu vikubllaðs.
Um sikeið hefur vikublaðið
Suðumesjatíðindi komdð út þar í
bæ, og hefur Baldur Hóiimgeirs-
son pmntari verið ritstjóri þess.
Hainn hefur nýlega sagt þvi starfi
lausiu, og mun hafa ráðizt til
Framsóknarmanna.
að gera það sem hagkvæmast.
Að styrkja þjóðfélagsaðstöðu
kjördæmisins.
Einnig vill samibandið vinna
að varðveizlu sögulegra minja
innan fjórðungsins og annaira
þeirra tengsla milli nútíðar og
fortíðar, sem hverri menningar-
þjóð eru nauðsynleg.
Sambandinu er ætlað að
starfa í samvinnu við Sam-
band íslenzkra sveitarfélaga,
eftir því, sem við verður komið.
Fjórðungsþing, sem kosið var
til samkvæmt hinum nýju lög-
um, var haldið á Isaifirði lauig-
ardaginn 12. sept. s. 1. Megin-
verkefni þingsins var að ræða
tilgan-g, markmið og framtíðar-
verkefni sambandsins.
Fjölþætt viðfangsefni li-ggja
nú fyrir og var stjóminni heim-
ilað að ráða starfsmann til sér-
stakra viðfangsefna. Sturla Jóns-
son á Suðureyri, sem verið hef-
ur forseti fjórðungsráðs frá
upphafi, eða í 21 ár, var ein-
róma kjörinn heiðursfélagi sam-
takanna.
Stjóm sambandsins skipa nú:
Gunnlaugur Finnsson Hvilft,
fiormaður, Guðfinnur Magnús-
son Isafirði, Jón Baldvinsson
Patreksfirði, Karl I/oftsson
Hólmavík og Jónatan Einars-
son Bolungarvík.
Norsku scrfræðingarnir: Arne Giæver til vinstri, Olav Gjerdene til hægri.
ríkisvaldið starfseminni, stuðn- ^
ing með þátttöku í menntunar-
og launakostnaói hagræðdngar-
ráöunauta.
H agræðingarimiál voru mjög
til umiræðu á ráðstefnu FlS í
fyrra og var upp úr því efnt til
kynnisferðar fulltrúa íslenzkra
aðildarverzlana til Noregs og
sett á laggirnar hagræðingar-
nefnd innan féOagsins. Er Sig-
urður Gunnarsscn itarmaður
nefhdarinar.
Á blaðamianaf-undi hjá FlS í
gæir var tekið fram að æskiiegt
væri að til væm íslenzkir hag-
ræðingarmenn með sérhæfða og
mitola reynslu og þeklkingu á
siviði verzlunar. Hefúr ríkisvald-
ið veitt stuðning til þess að
samitök vi n num-arkaðarins gætu
ráðið til sín hagræðinigairráðu-
nauta — og er það von stór-
kaupimianna a-ð ríkisvaldið sýni
hagræði n ga rviðlei tni félags-
mianna í FlS „sama áhuiga og
stuðming, þar sem ölíl haigræð-
ingarstarfsecmii, hvort sem hún
er unnin í verzlun eða öörum
atvinnuigreinum er öllum lands-
mannuim til hagsbóta".
Þjóðleikhúskjallarinn opnar
eftir margskonar endurbætur
— skreyttur listaverkum
Þorvaldur Guðmundsson veit-
inigamaður, sem ralk Leiklhús-
kjaBarann um 16 ára skeið hef-
ur nú tekið við honum aftur
esftir þriggja ára hlé. Ýmsar
breytin-gar hafa verið gieröar á
staðnum og cpnaði hann aftur
í gær í sínu fraimitíðarh-orfi.
Jón Róbert Karlsson, bygg-
ingafræði-ngur hefur sitjómað
þeim breytingum, sem gerðar
hafa verið, en ýmsir hafa lagt
hönd á plóginn, bæði iðnaðar-
menn og listamenn. Mikill vegg-
ur úr steindu gleri eftir Leif
Breiðfjörð prýðir barherbergið,
og í anddyri verður bráðlega
henigt upp nýtt máliverk eftir
Kristján Davíðsson listmálara.
Húsgögn sitaðarins eru létt og
nýstárleg, smaðuð hjá Stáliðj-
unni.
DanspaRuirinn heflur verið
hljóðeinangraður þannig, að
tónlistin þaðan á eklki að heyr-
ast upp á næstu hæð, eins og
stundum hefur viljað brenna
við. Hljómsveit Reynis Sigurðs-
sonar mun ]©ilka fyrir dansi,
en auk Reynis er hún skipuð
Ömari Axelssyni, Jómi Páli og
Sigrúnu Harðardóttur.
*
Matseðiillinn er afar gimileg-
ur, og á barnum er boðið upp
á ýmsa létta bra-uðrétti. Fram-
an á aðalmatseðlinum er lit-
prentuð eftirmynd af málverki
eftir Jón E. Guðmundssan, og
á brauðseðlinum er mynd af
teiknimgu efitir Muigg. Þjóðleik-
húslkjallarinn mun sjá fyrir
veitin-gum í Kristailsailnum í
leikhléuim.
I