Þjóðviljinn - 08.10.1970, Síða 1
Fimmtudagur 8. október 1970 — 35. árgangur — 228. tölublað.
Iðnnemum fer mjög
fækkandi síðarí árín
— varhugaverð þróun segir Guðjón
Jónsson, form. Fél. járniðnaðarmanna
□ Árið 1966 byrjuðu 693 í iðnnámi hér á landi,
345 úti á landi og 348 í Reykjavík. Síðan hefur
þeim farið fækkandi ár frá ári, sem byrja í iðn-
námi og var tala þeirra árið 1969 komin niður í
280 á öllu landinu, 110 úti á landi og 170 í Reykja-
vík. Er það meira en helmingsfækkun.
Banas/ys í
Reykjavík
Það slys vildi tii í gær, að
2ja og hélfs árs gömiul telpa,
Margrét Erlingsdóttir be:.ð bana
er sendiferðabifreið var ekið yf-
ir hana. Gerðist þetta við Hrísa-
teig 1. Maðuir var að aika blóim-
um í blóartabúð, sem er í húsi
þessu og skrapp hann þangiað inn.
Þegar hann kom út aftur leit hann
afturmeð bílnum, en sá engan.
Hann leit Ifka í hiiðarspegil áð-
ur en hann lagði af stað. Litla
telpan hafði þá setið á palli aft-
an á billnum. Péll hún í götuna
og ók bíllinn yfir hana með þedm
aiíleiðingum að hún' lézt sa/m-
stundis.
Tvser koniur komu að í þann
mund að slysið varð og var önn-
trr þeirra móðir tellpunnar. Hin
konan sagði lögreglunni, aðmað-
urinn hefði ekið hægt af stað.
® Þessa daga er auiglýst eftir að-
stoðarmönnum í járniðnaði og
sýnir það meðall annars, að nóg
er að gera i smiðjuim og
síkipasmíðastöðvum hér á höf-
uðborgarsvasðinu, — einkuim er
auglýst etftir ófaglærðum aðstoð-
anmönnum á þessa vinnustaði.
Þjóðviljinn hatfði tal atf Guð-
jóni Jónssyni, fcinmanni Fólags
jámiðnaðarmanna í gær oginnti
hann eftir atvinnuástandinu. —
Kvað Guðjón það ánægjulegt til
að vita, að jámiðnaðarmenn
þyrftu ekfci að búa við atvinnu-
leysi um þessar mundir.
Þeir eru að auglýsa etftir ó-
faiglærðum aðstoðarmönnum af
því að skortur er á iðnnemuim í
smiðjunum. Hetfuir þeim fækkað
á undanförnum árum eins og í
öðrum iðnígrednum. Tel ég það
varhugaverða þróun, saigði Guð-
jón.
Iðnnemum fækkar
Hér í Reykjaivik byrjuðu árið
1966 34 iðnnemar í járniðnaði,
1967 19 nemiar, ’68 26 nemar, og
’69 26 nemair og ekki er annað
að sijé en iðnnemium tfani fækk-
andi enn á þessu ári.
Ég hef oft orðið var við þann
misskilning, sagði Guðjón, aðþað
væm iðnsveinaiflólöigin er stæðu
í vegi fyrir því að iðnnema-r væru
teknir í læri í viðkomandi iðn-
grein. Það er síður en svo og
hafa iðnsveinatfiélögin þvert á
móti áhuga á því að eðiileg
fjölgun sé á útlærðum iðnaðar-
mönnum. Þessu hefur ekki verið
að fagna á undanförnum ámim,
sagði Guðjón. Úti á landi byrj-
uðu 345 iðnnemar náim árið 1966,
en 348 iðnnemar hér í Reykja-
vík, 1967 úti á lamdi 290 nemar,
en 352 nemair hér í Reykjavík,
1968 úti á landi 162 nemar, en
240 nemar í Reykjavik, ’69 úti á
landi 110 nemar, en 170 nemar
hér í Reykjavík. Hér er mf.ðað
við nematfjölda í öiHu,m iðngrein-
um, sagði Guðjón.
VarhujOfaverð þróun
Þamnig hetfur iðnnemum fækk-
aö síðustu árin og er það var-
hugaverð þróun. Hvað varðar
iðnnema í jámiðnaði, þá statfar
það fyrst og fremst atf tregðu
hjá smiðjunum að taka iðnnema
í læri.
í síðustu kjarasamningum náð-
ust fram ýmsar kjaraibætur fyr-
ir iðnnema í jámiðnaði. Enn-
fremur náðu byggingarmenn og
ratfvirkjar fram bættum kjör-
um fyrir iðnnema í sínum iðn-
greinuim. Það er óhagtfélllt fyrir
þjóðina, að iðnnemum fari fækk-
andi í vfðkomandi iðngreinuim. Ei’
ekki tii iðnfræðsluiöggjöf íland-
inu?
Framhald á 9 síðu.
Iðnnemum fer fækkandi í járniðnaði
Frá afmœlis*
móti TR
5. umferð í meistaraflokki á
afmælismóti Taflfélags Reykja-
víkur var tetfld í fyrrakvöld og
urðu þá m.a. þessi úrslit: Friðrik
Ólafsson og Bragi Kristjánsson
gerðu jafntefli í 17 eða 18 leikj-
um. Björn Sigurjónsson vann
Gunnar Gunnarsson í 17 ieikjum
og Jóhannes Lúðvíksson vann
Guðmund Ársælsson í 15 leikj-
um, Guðmundur Ágústsson vann
Jóhannes Jónsson, Bragi Hall-
dórsson vann Björn Þorsteinsson,
Einar M. Sigurðsson vann Stetfán
Bríem.
Þar sem miargt er um biðskák-
ir er staðan nokkuð óljós, en
biðskókimar átti að tetfla í gæir-
kvöid. Bjöm Sigurjónsson er
með 4 vinninga, heifur unniðalil-
ar sínar skókir til þessa, en á
óteflda skók úr 4. umferð við
Friðriik Ölatfsson og óttf að tefla
haina í gærkvöldi. Guðmundur
Ágústsson hefur 4 vinninga, Frið-
rik Ólafsson 3‘/2 otg eina skák’ ó-
tefilda og fjórir menn hafa 3V»
vinning, þedr Gunnar Gunnars-
son, Jóhannes Lúðviksson, Bragi
Kristjánsson og Magnús Gunnars-
son, en fleiri kunna að bætast í
hópinn þegar biðsikákum er lok-
ið.
í 1. flokki er Baldur Pálmason
efstur eftir 4 umferðir með 3
vinninga og biðskák og í 2. ffl.
er Jón Þorvarðarson etfstur með
4 vinninga, hetfur unnið aillarsín-
ar skókir.
Ceausesoi hefur nokkurra
tíma viðdvöl hér á mánudag
Pétur Thorsteinsson ráðuneytis-
stjóri í utanríkisráðuneytinu tjáði
fiéttamanni Þjóðviljans í gær, að
Nikolaj Ceausescu kæmi við hér
á landi á mánudaginn á leið til
Kanada og Bandarikjanna.
Pétur sagði að Ceausescu
myndi hatfa vfðdvöl hér á landi
í nokkra klukkutíma og myndu
tforseti Islands og ráðherrar taka
á móti honum, en Ceausescu er
forseti rfkisráðs Rúmeníu ogfor-
maður Kom/múnistatflokks Rúm-
eníu. Ekki var enn vitað í gær
hvenær fbrsetinn kæmi hingað
tiíl lands nákvæmlega, en það
verður einhvemtíma um miðjan
dag á mánudag. Þá var ekki
ráðið hvort flugvél hans kæmf á
Reykjajvítour- eða Keflaivíkuríliug-
völl.
Nicolaj Ceausescu er 52ja árá
að aldri, og hetfur frá unga aldri
tekið virkan þátt í starfsemi
kommúnista í Rúmeníu. Aðeins
fimmtán ára var hann settur í
famigelsi fyrir bairáttu gegn tfas-
istum. Hann gegndi ýmsumtrún-
aðarstörfum innan flokks síns
unz hann varð aðali'itarf hans ár-
ið 1965. Þá hefur Nikolaj Ceaus-
escu gegnt trúnaðairstörfuim á
vegum rúmenska ríkisins —hann
var iandbú n aðarráðherra 1948 —
Ceausescu ávarpar mannfjölda í Búkarest innrásarsumarið 1968.
1950, hermáiaráðherra 1950 — ’54
og hetfur síðan verið forseti rík-
isi'áðsins frá 1967.
Ceaucescu íorseiti hefur vakið
athygili fyrir sjálfstæða afstöðu til
ýmissa aliþjóðamála, m. a. inn-
rásarfnnar í Tékkóslóvakíu, sem
hann gagnrýndi harðlega á sín-
um tiima. Rúimenski Kommún-
istafiokkurinn er eini flokkurinn
í Austur-Evrópu sem hefur sam-
skipti í ailar áttir — bæði vid
kommún istafilokk a, sósiíalldeonló'-
kratafiiokka og aðra verkailýðs-
flokks hvar sem er í heitmiinum.
Næsti nágirainnf hans í valda-
stóli er Todor Zhivkov, forsætis-
ráðheri'a Búlgaríu ,sem kom
hinigað til lands á dögunum eins
og enn mun fiiestuim í fersiku
mdnni. Gerist því skammt á milli
heimsókna forsvarsmanna sósíal-
ískra í-íkja Balkanskaga hingað
tiii iiands.
Ekki má nefna flug Loftleiða til Norðurlanda
Norræn samvinna hefur
ýmsar og ólíkar hliðar
★ í gær birtist í Götaborgs-
tidningen grein eftir sænskan
blaðamann, Lars Ahren, þar sem
rætt er um allsérstæðan þátt í
baráttu SAS og fulltrúa ríkis-
stjórna Svíþjóðar, Noregs og
Danmerkur gegn Loftleiðum. Hélt
Sigurður Magnússon blaðafulltrúi
Loftleiða fund með fréttamönnum
í gær í tilefni greinar þessarar,
þar sem hann rakti sögu þessa
þáttar málsins. en hann hefur
til þessa verið látinn liggja í
þagnargildi hér á landi.
Forsaga málsins er sú að
undanfarin ár hafa Noi'ðurlönd-
in, að undanskildu Islandi haldið
uppi kynningarstarfsemi í
Bandaríkjunum á ferðalögum til
Norðurlanda og þvi hvað þar er
að sjá. Hafa Norðurlöndin rekið
þar skrifstofu hvert fyrir sig og
auk þess haft sameignlega stdfn-
un, Scandinavian National Tra-
vel Offices í New York, sem m.a.
hefur haft það hlutverk að gefa
út og dreifa í Bandaríkjunum
ýmsum kynningarritum um
Norðurlönddn- og ferðir og ferða-
lög til þeiirra.. Eru skrifotsi£ur
þesssar kostaðar af ríkisfé ein-
vörðungu nú .orðið, en í fyrstu
munu einkaaðilar, svo sem SAS
hatfa lagt- eitthvert fé til starf-
semi þeirra;
Ferðaskritfstofa ríkisins - hefur
leitázt við að komast í samstarf
við þessa sameiginlegu stotfnún
Norðurlandanna í New York en
hins vegar hetfur ríkið 'talið það
of kostnaðarsamt að gerast full-
gildur' aðili að þessu samstarfi,
er m.a. myndi hafa það í för
með sér að íslenzka ríkið yrði
að öpna eigin skrifstofu vestra,
auik þess að taika þátt í kostnaði
við hina sameiginlegu skrifstofu.
Munu hin Norðurlöndin greiða
hvert fyrir sig til hennar um 20
þúsund dollara árlega.
1 vor gafst svo Ferðaskrif-
stofu rikisins kostur á að vera
með að noklyu ley.ti . í ' þessu
norræna samstarfi, þannig að
teknar yrðu upp í rit,. sem sam-
eiginlega skriifstofan gefur út og
dreifir til um 5000 ferðaskrif-
stotfa í Bandarrkjunum og nefn-
ist Scandinavian Travel Facts,
upplýsingar um Island og ferðir
hingað svo og birtar í því aug-
lýsingar frá íslenzkum aðilum
u.m ferðamól. Átti það að kosta
um 12 þúsund krónur danskar,
að fá inni í ritinu fyrir upp-
lýsingar um ísland og ferðalög
hingað.
En vel að merkja, einn
böggull fylgdi þessu samnor-
ræna skammrifi: Það skilyrði
var sett af hálfu ferðamála-
ráða Norðurlandanna, sem að
þessari starfsemi standa fyrir
hönd ríkisstjórna sinna, að
alls ekki mætti minnast á
það að Loftleiðir flygju milli
Islands og Skandinaviu! Eða
eins og þetta var orðað í bréfi
frá Danmarks Turistrád, und-
Framhald á 9. síðu.
Farþegaaukning FÍ i
utanlandsflugi 36 %
í nýútkomnum Faxafréttum er
frá því skýrt, að fyrstu áttamán-
uði þessa árs hafi orðið 36,3%
aukning á farþegaflutningum í
miililandaflugi, voru farþegarnir í
ár 50.153 á móti 27.928 á sama
tíma i fyrra. 1 innanlandsflug-
inu var hinsvcgar smávægileg
fækkun á farþegum og stafar það
atf verkfallinu í vor. Voru far-
þegar á fyrstu 8 mánuðum þessa
árs í innanlandsflugi 75.299 á
móti 77.828 á.sama tíma í fyrra.
Nemur fækkunin 3,2%. Sætanýt-.
ing í millilandafluginu var á
þessum tíma í, ár 64,8% í milli-
landafluginu og 63Æ% < innan-
landsfluginu. Varð sætanýingin í
millilandafluginu hæst í júlí eða
.74,6%. .
Heiidarsætanýtin g Fiugfóiaigs-
ins'á 's.l. ári viair 59,5% og er það
í góðu meðaillaigi miðað við það
sem gerist hjá öðnjm flugfélögum
samikvæmit skýrslti Iata-flugfélag-
arma' fyrir árið 1969, sem er ný-
útkomin. Voi’u Iata-félög'in 103
að töiu á 'si.il. ári, en hefur fjölg-
að síðan. Alls ffluttu tflugvélar
la'tá-tfl'UgvéÍainna 228 milj'óniir, 925
þúsund faríþega árið 1969 og
startfsfóik fllugfélagianna var alls
706 þúsund að tölu og fiuigvéla-
kostur þeirra . 3999 vélar saman-
lagt, voru .flluigvélarnar af rösik-
lega 90-gei'ðum. Boedng 727 fllug-
vélar voru flestar eða 671 og Bo-
eing 707 litlu færri eða um 600.
Seint ganga
samningar um
Loftleiðamál
Á fundi með fréttamönn-
um í gaai' var Sigurður
Magnússon þl'aðafulltrúi Loft-
leiða m.a. spurður að þvi
hvað liði samningum milli
ríkisstjói-na Norðui'landanna
um lendingarleytfi Loftieiðia
á Norðuriöndum, en það
mál hetfur verið lengi á
döfinni.
Sigurður kvaðst hatfa
fengið þær upplýsingar hjá
stjórnarvöldum hér, að
formlega stæði máildð nú
þannig, að tilboð um smá-
vægilegar rýlmkanir á satm-
komuilaginiu frá1 6. a-pnl ’68
hetfði verið lagt fram af
hálfiu Skandinava fyrir
nolckru, en ísllenzka rdkiis-
stjómin hetfði en.n eltkdtek-
ið afstöðu til þess. Væa'i
máilið í athugun hjá henni.
1