Þjóðviljinn - 08.10.1970, Blaðsíða 4
4 SÍÐA — ÞJÖÐVJ3LJINN — Flmimtuidaigiur 8. ofctóber 1970.
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóSfrelsis —
Otgefandl: Otgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Hiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson
Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Siml 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Félagslegar samgöagur
Að undanförnu hafa verið framkvæmdar mjög
umfangsmiklar breytingar á starfseimi Strætis-
vagna Reykjavíkur, einkanlega að því er varðar
leiðakerfið sjálft Þessar breytingar voru fram-
kvæmdar að vel yfirlögðu ráði og hafa vafalaust
fær't' mörgum borgarbúum bætta þjónustu, þótt
ýmsir kunni einnig að segja aðra sögu. Hins vegar
hafa þessar skipulagsbreytingar ekki getað bætt
úr þeirri staðreynd að þjónusta strætisvagnanna
er alltof léleg, vaignakostur of lítill, ferðir of strjál-
ar og tengsl milli borgarhverfa afar vandræðaleg.
Hafa að undanfömu hlotizt mjög veruleg óþæg-
indi af þessu ástandi og magnazt vegna þess að
viðgerðarþjónusta er um þessar mundir í ólestri
vegna óhappa og fyrirhyggjuleysis.
Jjegar bomar em fram kröfur um bætta þjónus'tu
strætisvagna er þeim venjulega svarað imeð
þeirri röksemd að sívaxandi tap sé á rekstrinum
og þann halla megi ekki auka. En vandamálið er
ekki svona einfalt. Hvarvetna í borgum er umferð-
jn erfitt og vaxandi vandamál á okkar dögum. Sí-
vaxandi notkun einkabireiða leiðirtilþessaðgatna-
kerfi hrekkur engan veginn til og bílastæði verða
risavaxin vándamál. Hefur víða verið lagt í ó-
hemjulegan tilkostnað til þess að reyna að bæta úr
þessum vandamálum, en segja má að þau hafi
reynzt óleysanleg. Við þetta bætist að hemjulaus
bílaumferð á litlu svæði er þegnunum til óþæg-
inda og leiðir auk þess til alvarlegra umferðarslysa,
en í þokkabót er mengun af völdum bifreiða sí-
vaxandi vandamál. Af þessum ástæðum öllum
hafa menn neyðzt til þess í stórborgum að tak-
marka eða banna umferð einkabíla á tilteknum
svæðum, auk þess sem fjölmargir hafa gefizt upp
við að nota einkabíla sína í miðborgarakstri. En eigi
menn að hætta að nota einkabíla sína, nauðugir
viljugir, verða almennar samgöngur að vera greið-
ar og þægilegar. Það er eins með umferðina og
flest annað í nútímaþjóðfélagi; lausnin verður að
vera félagsleg.
011 eru þessi vandamál auðvitað smærri í sniðum
í Reykjavík en í stórborgum, en við þekkjum
þau þó mætavel. Eigi einkabílar að anna umferð-
inni í Reykjavík í sívaxandi mæli hér eftir sem
hingað til, mun af því hljótast óhemjulegur til-
kostnaður, bygging risavaxinna bílastæðishúsa of-
an jarðar og neðan og önnur hliðstæð mannvirkja-
gerð, en þjóðarheildin mun borga kostnaðinn beint
og óbeint. Gegn þeirri þjóðfélagslegu sóun verður
aðeins unnið með markvissu félagslegu skipulagi,
með því að láta almenningssamgöngur uppfylla
þarfir borgaranna sem bezt. Hér þarf að vinna
að því að leysa umferðarvandamálin í heild á fé-
lagslegum forsendum; ef það tekst mun þjóðfé-
lagslegur sparnaður margfaldlega vega upp allan
reikningslegan halla á rekstri Strætisvagna
Reykjavíkur. — m.
Samþykktir 20. þings ASV:
Endurskoiun skuttu- og út
svurslugumm verii hruiuí
□ Meðal ályktana, sem gerðair voru á 20. þingi
Alþýðusaimbands Vestfjarða á dögunum var eft-
irfarandi samþykkt um skattamálin:
„20. þing A.S.V. skorar á Alþingi og ríkisstjóm
að hraða endurskoðun á skatta- og útsvarslögun-
um. Sérstaklega bendir þingið á, að nauðsynlegt
er að persónufrádráttur fylgi eftir hækkun fram-
færslukostnaðar, en því fer nú víðsfjarri. Skor-
ar þingið á viðkomandi stjómvöld að þau beiti
sér fyrir því, að nauðþurftartekjur séu ekki skatt-
lagðar“.
Til viðibótar þedm ályktunum,
sem þegar hafa verið birtar hór
í blaðinu, fara hér á eftir nokikr-
ar samþykitotir þángsáns:
Bættar samgöngur
20. þing A.S.V. mebur þann
árangur, sem náðst heíur í vega-
málum fjórðungsins. Þó bendir
þingið á, að mieð honuim er á
engan hátt leystur vandi Vest-
ur-lsfirðinga, hvað samigöngur
við aðal þéttbýlisikjama fjórð-
ungsins snertir. Sömuleiðis hef-
ur vandi byggða við Isafjarð-
ardjúp ekki verið að fuillu
leystur fyrr en lagningu Djúp-
vegar er lokið. Þingið slkorar
því ákveðdð á viðkomandi aðila
að ljúka sem fyrst fyrirhuigaðri
vegagerð á Breiðadalsheiði og
laigningu Djúpvegarins. Jaifn-
framt skorar þingið á fjárveit-
ingavai’d Alþinigis að stórauka
framllög til Vagasjóðs, þannig
að hann geti betur sinnt snjó-
mokstri á snjóþunigum vegum..
20. þing ASV legigur þunga á-
herzla á miargítrelkaðar krölfur
tess um bættar samgöngur á
sjó, baeði milli fjarða innan
fjórðungsins og við aðralands-
hluta. Þó svo að þjónusta Djúp-
bátsins hafi verið aukin, vegur
það ekki móti þeirri hnignun,
sem orðið hefur á þjónustu
Skipaútgerðar ríkisins, en við
hana hafa skapazt stóraukinir
erfiðleikar hvað aðdrætti jrfir
vetrarménuðina sáertir. Skorar
þángið á þingmenn kjördæmis-
ins að endurflytja frumvarpum
sérstakt Vestfjarðaskip.
Öviðunandi ástand í
heilbrigðismálum
20. þing ASV telur ástand það,
sem rfkir í heilbrigðdsmállum á
Vestfjörðum algjörlega óviðun-
andi. Þvi til staðfestingar má
benda á, að mörg læknishéruð
eru nú læknisflaus. Þingið legg-
ur rika áþerzlu á, að úr þessu
verði bætt tafarlaust og skorar
á þingmenn Vestfjarðaikjördæm-
isins að vinna ötullega að þessu
máli. Þá skorar þing ASV einn-
ig á þingmenn Vestfjarða, að
vinna að þvi, að sjúkraflug-
vellir verði sem fyrst lagöir í
þeim byggðarlögum, sem nú eru
án flugvalla, en þarflnast þeirra
mijög og vifll þingið benda á
Súgandafjörð og Tálknafjörð í
því sambandi. Þingið fagnar
þedrri baráttu, sem vestfirzkar
kcnur hafa haáið fyrir baBttri
læknisþjónustu og lýsir yfir
-------------------------------—
• Vatnsvirkja-
fræðingi boðið
til Sovétríkja
• Sovézk stjórnarvöld hafa á-
kveðið að gefa íslenzkum sér-
fræðingi í vatnsvirkjaifræði
(hydrology) kost á námsdvöl í
Sovétríkjunum háskólaárið 1970
til 1971. Þedr sem kynnu að hafa
hug á að sækja um þessa að-
stöðu skulu senda umsókn til
menntamáiaráðuneytisins, Hverf-
isgötu 6, Reykjavík, fyrir 20.
oktöber n. k.
(Frá menntamálaráðuneytinu).
fullum stuðningn við þær að-
gerðir.
Námsaðstaða verði jöfnuð
20. þing ASV skórar á þdng-
menn kjördæmisdns, að beita .
sér fyrir stórhækkun fjárfram-
iaiga úr ríkissjóði táfl að jaifna
námsaðstöðu þeirra nemenda,
sem stunda verða nám fjarri
heimiilum sínum móts við þá,
sem aðgang eiga að skólum án
slíks aulcaikositnaðair.
Landgrunnið allt verði friðlýst
20. þdng ASV bendir á hve
stór þáttuir fisikveiðar og fisk-
vinmsila eru í atvinnulífi fjórð-
un.gsins. Jafnframt bendir þing-
ið á að með sitóraufcinni ásókn
stórvirkra erlendra veiðiskipa
hoirfir til eyðimgu fiskistofna ó ý
miðum VestfSrðimga. Skorar því
þingið á þámgmenn kjördæmis-
ins að beita sór fyrir útfærsflu
fiskveiðiflögsögunnar fyrir Vest-
f jörðum og láta eági staðar num-
ið fyrr en landgrunmið allt hef-
ur verið friðlýst. Ennfiremur
sfcorar þingið á sjóvarútvegs-
ráðuneytið og Hafrannsókmar-
stofnunima að haflda áfram leit
að nýjum rækjumiðum fyrir
Vestfjörðum. Sömuleiðis verðd
haldið áfiram könnun á haignýt-
ingu og markaðsleit fýrir aðrar
skelfisktegundir.
Raforkan
20. þing ASV slkorar á þing-
memn kjördæmisins að vinnaað
því, að hið fyrsta sé hatfizt
handa um frekari rafonkuaukn-
ingu á svæðinu. Ennfremur að
haldið sé áfram uppsetningu
varadi eselstöðva, þannig aö þœr
séu til staðar í hverju kaup-
túni.
Fiskverðshækkun
20. þing ASV áteflur harðllega
vinnubrögð Verðlaigsráðs sjáv-
arútvogsins við ákvörðun fisk-
verðs. Skorar þingið á fulltrúa
sjómianna í ráðinu að þeirbeiti
sér sérstafclaga fýrir verðthækk-
un á linu- og handfærafiski,
Jafinframt fáist ríffleg verð-
hækkun á steinbít. Ennfremur
sikorar þdngið á Alþingi og rík-
isstjóm að þau skili sjómönnum
aftur óskertu skiptaverði, þar
sem fiorsiendur þær, sem fyrir
ráðstöfunum í sj ávarú tvegi voru
'færðar eru brostnar.
Skipasmíðar innanlands
20. þing A.S.V. væntir þess,
að áframihald verði á þeirri við-
leitni stjórnválda að eflla ís-
lemzkar skipasmiíðar. Jafnframt
sjái fjárveitingavaíldið um út-
vegun lánsifjár samfara skatta-
og tollaívilmunum fyrí.r um-
ræddan iðnað, svo hann geti
orðið samfceppnisfær við er-
lendar skipasmíðastöðvar.
Eftirlitsskip við Vestfirði
20. þing ASV vill beina sjón-
um Albingis að þedrri átakan-
legu reynslu, sem Vestfirðingar
hafa orðið fyrír með skiptöpum
hverja vetrarvertíðina á fætur
annarri. Álítur þingið að þeirra
hluta vegna og sökum harðn-
andi veðurfars, sé löngu orðið
nauðsynlegt að á Vestfjarðamið-
um sé staðsett sérstakt eftirilits-
skip er gegni svipuðu hlutvefrki
cg brezka eftirlitsskipið á vetr-
airvertíðum. Sfcorar þdngið á
þingmenm kjördæmisins að þeir
flytji frumvarp þess efnis þeg-
ar á næsta Allþingi.
Gagnrýni á Vélstjórafélagið
20. þing ASV átelur harðlega
það háttallag Véflstjórafélagis Is-
latnds að innheimta féflagstgjöld
af vélstjóruim, sem félagiar eru
í stéttarfélögum innam sam-
bandsins og sem sömu félög
semja um fcaiup og kjör fyrir.
Jafnframt hartmiar þingið það
sinnulcysi samgönigumálaráðu-
neytisins, að svara í engu miarg-
ítrekuðum kröfum þessara fé-
laga og annarra samtaka sjó-
manna, að til þeirra sé ledtað
um undanþágur fyrir vélstjóra
á fiskiskipum og láta þannig
Vélstjórafélaigið sjálfrátt um að
selja í formd féflaigsigjailda und-
anþágur til vélstjóra, sem þeir
í engu þekkja ag hafa enigan
samningsrétt fyrir. Með þesisu
háttalaigd rænir ráðuneytið eklki
einunigis viðkomandd stéttarfé-
lög tekjum, sem þeim bera,
heldur er þar mörgum manns-
lífum stofnað í hættu vefljistó-
hæfur vélstjóri. Skorar þvíþimg-
ið á ráðuneytið, að virða án
tafar þanm skýlausa rétt verfca-
lýðsfélaiganna á sambandssvæð-
inu, að til þeirra sé leitað um
afllar undanþágur fyrir vélstjóma
á félagssvæðum þeirra.
Menntaskólinn
20. þing ASV, haildið á ísa-
firði, 24. og 25. sept. 1970, lýs>-
ir yfir. ánægju sdmni meðstofn-
un menntaslkóila á Isafirði og
hvetur alla Vestfirðinga til að
standa dyggan vörð um fram-
tíð hans.
Þingið bendir á, að nálega
öfll efikoma fóllíks á Vestfjörðum
er byggð á sjósókn og vininslu
sjávarafurða. Á grundvelli
þeiira staðreynda ætti að vera
augljós nauðsyn þess, að á Vest-
fjörðum rísd upp rannsóknar-
stofmun fyrir fisikiðnað og sjáv-
arútveg. Slíkar stofnamir eru
hagBmumaméll þjóðar eins og ís-
lendinga, er bygigir aflkomusína
að meginhluta á auðlindum
haffsdns og hvergi eru þessar
rannsóflcnarstoffnamir betur stað-
settar, en í landshlutum, eins
og t.d. Vestfjörðuim, siem á aflíl-
an hátt eru háðir sjósókn og
afflabrögðum.
Tilkoma mienntaslkólans á Isa-
fiirði auðveldar leiðdna að þessu
marki hvað Vestlfirðd smertir.
Fyrir því skorar þdngið eindreg-
ið á þingmenn Vestfjaröa, að
þeir beiti sér fyrir því þegar
á næsta þingi, að lögfest verði
áikvæði um rannsófcnairstofnun í
sjávarútvegi á Vestfjörðum.
Jafnframt beimir þdnigið þeám
tilmiaslum tll viðkomandi yfir-
valda, að reynt sé að haga námi
og námsleiðum við skólann á
þann hátt, að þeer verðd í sem
nánustum tengsllum við vest-
firzkt aithaffnalW.
Þá fleyfir þdmigið sér að á-
rétta, að siú miklai og góða sam-
staða, er ríkdr á meðal Vest-
firðinga í menntaskólBmólinu og
sam að lokum sflcilaði því í
höfn, getur einnig hafft úrsflita-
þýðingu i fjölmönguim sameigin-
legum haigsmunamálum Vest-
ffrrðinsa.
F ullkomnaisti
kúlupenninn
kemur írá
Svíþjóð
méZ
^(^ccLocLcCuy^
fífT'T"' **'**M^'**T*m*»r:
epoca
er sérstaklega lagaður til
að gera skriftina þægilega.
Blekkúlan sem hefir 6 blek-
rásir tryggir jafna og örugga
blekgjöf til síðasta blek-
dropa. BALLOGRAF penn-
inn skrifar um leið og odd-
urinn snertir pappírinn -
mjúkt og fallega.
Heildsala:
1>ÓHÐUR SVEINSSON & Co. h.f.
\
v T