Þjóðviljinn - 27.10.1970, Blaðsíða 11

■priðjudaigur 27. október 1970 — 'ÞJÓÐVTLJINN — SlÐA n
Er unnt að auka íóðurgildi
grassins við heyþurrkun?
Rætt við Sigurbjörn Arnason um heyþurrkunaraðferð
hans, sem verður líkindum reynd á Hvanneyri
— Ég var staddur vesibur í
Dölum, riguingarsumarið 1955,
þegar ég fufflLvann þá hugmynd
mína um sérstakt heyþuiriikun-
arkerfi, sem ég ætla að sýna
þér, segir Sigurbjöirn Ámason
þú sundþj alasmiður tál sjós og
lands, nú húsvörður í Tjarnar-
götu 20. Þeir eru að vísu fleiiri
en Sigurbjöm, sem hafa föndr-
aö við að finna leið út úr ó-
göngium þurrkleysisins fyxir
landibúnaðinn, eins og bunnugt
er af fréttum. Nú á naesitunni
er ætlunin að reyna aðferð
Sigurbjörns á tilraunastöðinni
á Hvanneyri. en siú tilraun er
gerð að frumkvæðd landbúnað-
arráðuneytisins.
— Já, ég var sitaddur veisf-
ur í Dölum, heldur Sigurbjöm
áfram. í>ar hitti ég eitt kvöld-
ið þegar ég kom inn frá Wöðu-
bygigingunni á Þorbergsistöðum,
landbúnaðairráðunaut, sem
sagðist ekkert hafa l-ært um
landbúnað fyrr en hann fór
að tala vdð bændur. Og í fram-
haldi af þeissu bairst talið að
óþurrkunum og vandiamálum
sem þeir leiða af sér fyxir
bændastéttina. Við töduðum
meðal annars um sérstaka gerð
af blásara, seim reyndiur hafði
verið í Gunnarshodti — og ég
stóð upp og bað þá hafa mig
afsakaðan og rauk út, án þess
að borða: Ég hafði fengið hug-
mynd og ég þraukaði við til
klukikan fjögur um morgiuninn,
og þetta heyþurrkunartæki
mitt var hugsað í öllum höf-
uðatriðum. Þegar ég kom svo
til Reykjavíkur dró Hallurson-
ur minn þetta heyþurrkunar-
tæki upp á blað fyrir mig og
síðan höfum við ævinlega haft
þetta í huga.
Og Sigurbjöm sýnir mér
teikningana af heyþuxrkunar-
tækinu sem er lögð inn í dóms-
mátaráðuneytið 15. október
1955. Þá sóttu þeir feðgar um
einkaleyfi fyrir heyþuirrkunar-
aðferðina.
— Mín aðferð til heyþurrk-
unar er í stuttu máli á þessa
leið — verst að ég skuli ekki
hafa aðgengilega teikningu,
sem unnt er að sýna á prent-
mynd í blaði:
Gerður er ferhymdur ílang-
ur salur, sem er hólfaður með
skilrúmi í tvennt, og er minni
Muti salarins vélarsalur, en
stærri Wuti hans heyþurrkun-
arsalur. í vélarsalnum er ein-
falt gólf, en á því standa olíu-
miðstöðvarketill fyrir vatns-
kerfi af venjuiegri gerð, tveir
rafmagnsmótorar af venjulegri
gerð, annar, sem knýr öxul er
gengur eftir endilöngum hey-
þurrkunarsalnum miðjum,
Wnn, sem knýr loftblásaira af
venjulegri gerð, og er loftblás-
arinn í vélarsalnum. í hey-
þurrkunarsalnum er tvöfalt
gólf, hið neðra á sömu hæð og
í framhaldi af gólfi vélasalar-

Spáð versnandi viðskipta-
kjörum vanþróaðra landa
& Máttug vcrðbólguöfl eru enn
að verki í löndum sem búa við
háþróuð markaðshagkerfi, og
vaxtarhraði mikilvægustu hrá
efnamarlcaða er að minnka. Af-
leiðfngin er sú, að annar þró-
unaráratugur Sameinuðu þjóð-
anna hefst með horfum á
versnandi viðskiptakjörum van-
þróuðu landanna, scgir í ný-
birtri skýrslu Sameinuðu þjóð-
anna.
@ Þar segir cinnig, að við-
skiptakjör vanþróuðu Iandanna
í lok fyrsta þróunaráratugsins
hafi verið komin á sama stig
o.g þau voru á við byrjun ára-
tugsins. Þegar á heildina er
litið, jókst efnahagslegur vaxt-
arhraði vanþróuðu landanna
hægt og hægt og komst í u.þ.b.
6,5% 1969. Iðnaðarlöndin —
bæði þau sem búa við mark-
aðshagkerfi og áætlunarbúskap
— urðu hins vegar að sættasig
við mínnkandi vaxtarhraða, —
bæði á sviði landbúnaðar og
iðnaðar.
■ Saimanilögð heiimsfraimlleiðsla
á vörum og samanlagt um-
fanig þjónustuigreina jölkst um
5,3% á árinu 1969, og sam-
svarar sú taíla í stórum dirátt-
uim moðaJtalinu fyrir áratuiginn
alllan.
Alþjóðaverzlunin öflugur
þáttur
Alþjóðaverzlunin var semi fýrr
öflugiur þáttur í allheimslhaig-
vextinum, segir í slkýrsliunni.
Samanlaigt verðmæiti hennar
nam 272,000 miljónum dollara
— og er það miesta aukning
sem orðið heiflur síðan í byrjun
sjötta áratugsins. Þó var aúkn-
inigin lítið eitt minni en 1968
— þá var hún 13 prósent, en
10 prósent árið 1969.
Hér eru nokkrar ffleiri stað-
reyndir um ástand efnahaigs-
miálanna í heiminum:
— Hin þróaðri lönd — bæði
þau sem búa við maríkaðshag-
kerfi og áæfflunarbúsikap —
■urðu að sœtta siig við mdnni
vaxtarhraða árið 1969 en sem
nam meðaltali áratugsins i
heild.
— Það vaí mjög jcfn sikipt-
ing milli van^róaðt *f) 1 o n ^ o
juiku efnahagslegan vaxtar-
hraða sinn og þeirra sem urðu
ao swrta sig við mdnnkandi
vaxtarhraða.
— Bráðabirgðaupplýsingar
benda til þess, að aukningin í
iðnaðarframleiðsilu vaniþrcuðu
landanna árið 1969 haíi numið
u.þ.b. 7,8%, þ.e.a.s. verið meiri
en meðaltaH áraitugsins alls, seirn
var 6,9%, en hins vegar minni
en aukningin 1968, sem nam
8,5%.
— Iðnaðarlöndin, samía við
hvort hagkerfið þau bjugtgu,
framleiddu mdnna oiaign af
landbúnaðairvöruim en áður. Á
sama tíma jökst landbúnaðair-
framleiðsla vambróuðu land-
anna um 3%, m.a. vegna nýrra
hrísgrjóna- og hveititegunda,
sem gafa mdkla uppskeru.
— Verðbólguþróunin hð't r-
fram að hafa mikil áhriif í ffleri-
um iðnaðariöndum og nckikrum
vanþróuðum löndurn. Það vanda-
mál að ná hámarks haigvexti
og varðveita jafmframt innra
jafnvægd er enn élleyst.
Lítill vaxtarhraði í Noregi og
Svíþjóð
í fflestum löndum, som búa
við maricaðshaigkerfi, jóksit
brúttó-þjóðarfraimleiðslan medra
1968-69 en árið á undan. Ástæða
þess að vaxtarihraði iðnaðar-
landanna í heild varð minni er
m.a. fóligin í því, að útfcoman
var mjög óhagstæð í nokkrum
stærstu iðnaðarlöndunum, eink-
anliega Bandiairíkjunum ogBret-
landi. Vaxtarhraði Bandaríkj-
anna minnkað: úr 4,8% 1968
niður í 2,8% 1969. Saimsvarandi
tölur fýrir Bretland voru 2,8
og 1,6%. Orsök afturkippsiins er
fyrst og fremst talin liggja í
því, að gerðar voru ráðstafanir
til að draga úr verðboligiu.
I nálega öllum iðnaöariiönd-
um, sem búa við markaðshag-
kerfi, var ör efnahaigsvöxtur..
Aðeins nokkur þessara landa,
þeirra á meðal Noregur og Sví-
þjóð, urðu að sætta sig við
hagvöxt sem var undir 6 prós-
entum 1968-69.
Efnahagsþróun vanþróuðu
landanna
Sá góði árangur, setm náðist
í vanþróuðu löndunum í heiid,
speglar bætt ástand í nokkrum
stóru landanna, einkanlega Arg-
entínu, Brasilíu og Indlandi. í
nokkrum löndum rómönsku
Ameríku á þetri árangur i
landbúnaði árið 1968 (það ár
var mjö'g léleigt landibúnaðarár)
stóiran þátt í efnahagsþróuninni.
En í nokkrum vanþróuðum
löndum er efnahagsiþróunin
þöikkuð þeim framfö'rum sem
orðið liafa í iðnaði. Þessi þró-
un átti sér stað þrátt fyrir lit’a
eða minnicandi landbúnaðar-
framileiðslu.
I heild jókst landhúnaðar-
framleiðslan um nálega 7% i
sunnanverðri Asíu og um rúm
8 prósent í austanverðri Asíu.
Þetta er talsvert betra en í
Afríku, þar sem framileiðei'an
rétt hélt í við mannfjöligunina,
eða í rómönsku Amerflcu, þar
sem landbúnaðarframleiðsilan
dróst aftur úr fólksfjölguninnl,
þrátt fyrir aukninguna 1968.
Af löndum, semn búa við
miðstjómarhaigkerfi, voru það
aðeins Búlgaría og Ungverja-
land sem fagnaö gátu örari
fraimneiðisluaukninigiu á tímahil-
inu 1968-69 en á tiímabilinu 1967
til 1968. Veruiag minnkun land-
búnaðarframlleiðslunnar var
meginorsök versnand.i efnahags-
ástands í Tékkóslóvakíu, Aust-
ur-Þýzkalandi, Póllamdi og
Sovétríkjunuim, seigLr í slkýrsl-
unni.
Asíu verður ágengt í barátt-
unni við atvinnuleysi
Þrátt fyrir tröllaukin vanda-
mál og erfiðledka verður all-
mörgum löndum í Asíu ágiengt
í baráttunni við hinn ískyggi-
lega vágest atvinnuleysis ogat-
vinnuskoirts, segir í skýrsiu
frá Aliþjóðavinnumólastofnun-
inni (ILO).
Á ráðstefnu sem haldin var í
Bandung í Indönesíu í loksiept-
emiber um vandaimál Asíu var
meðal annars fjallað um ráð-
stafanir til atvinnuaukningar,
fólksifjölgunarvsndamál, stefn-
una í vinnumarkaðsmálum og
iðnvæðingu, setningu alþjöða-
regllna um vinnu og vinnutií!-
högun og hjálpairsitarf Alþjóða-
vinnumálastafnunarinnar í As-
fu.
1 skýrslunni er gerð girein
fyrir því sem áunnizt hefur í
áætluninni um notkun vinnu-
Framhald á 13. síðu.
Sigurbjörn Árnason.
ins. Á gólfi þessu er góður
vatnshalli og niðurfall í einu
homi þess. Eára gólfið er rista-
gólf og í hæfilegri hæð yfir
neðra gófifinu. í ristagólfið
eru lögð vatnsrör sem eru í
sambandi við miðstöðvarketil-
inn í vélarsalnum. í nokkurri
hæð yfir ristagólfinu gengur
öxull eða öxlar eftir endilöng-
um heyþurrkunarsalnum og á
honum eru spaðar sex eða
fleiri. eftir sitærð þurikunar-
salarins. Veggir þurrkrmarsal-
arins halla inn á gólfi'ð og eru
því trektlaga niður að risrtar-
gólfinu Á þaki heyþurrkunar-
salarins eru loftrásir — loftop.
Heyþurrkunaraðferðin sjálf er
því þessi:
Nýslegið hey — blautt ef
verkast vill — er látið inn
heyþurrkunairsalinn ofan
ristargólfið í svo mikiu magni,
að spaðarnir á öxlinum stgndi
ekki upp úr. Ef heyið er mjög
blautt rennur vætan úr því
gegnum ristargólfið og niður
um niðuirfall neðra gólfsins.
Allar vélar í vélasalnum eru
settar í gang. Heitt vatn frá
miðstöOvarkatlinum rennur
eftir vatnsrörunum í ristar-
gólfinu en með blásaranum er
blásið lofti inn í hólfið mil
gólfanna. Þegar það loft fer
sem er a stoðugum veltinj
vegna spaðanna, sem snúast
sífellu á öxlinum. Heitur c
þá blásið á geymslustað —
hlöðuna.
— Og nú á að fara að nt
huga þessa aðferð. Hverji:
helztu kostir hennar?
— í fyrsta laisi er 1
salnum.
þurrkunaraðferð þina?
— Það ©r talið að
missi 30-35% í fóðurg
hvítuefnin
sérstakri aðferð, sem ég vil
ekki lýsa á þessu stigi málsins
má bæta grasið við heyþurrk-
unina með ákveðnum bætiefn-
um. — sv.
Viðgerðir á silfurborðbúnaði
Gerum við borðbúnað yðar og gyllum jólaskeið-
amar. Tökum einnig til silfurhúðunar.
Móttaka frá kl. 5-6 alla daga nema laugardaga
frá kl. 10-12, Laugavegi 27. — Sími 23593.
Tökum að okkur
breytingar, viðgerðir og húsbyggingar.
Vönduð vinnn
Upplýsingar í síma 18892.
Frá Raznoexport, U.S.S.R AogBgæðaflokkar raðinoCompanyhf 103 sími .1 73 73

Minningnrkort
? * Akraneskirkju. ¥ Krabbameinsfélags
0 * Borgarneskirkju. íslands.
á ¥ Fríkirkjunnar. ¥ Sigurðar Guðmundssonar,
a ¥ Hallgrimskirkju. skólameistara.
í ¥ Háteigskirkju ¥ Minningarsjóðs Ara
í ¥ Selfosskirkjn. Jónssonar, kaupmanns.
¥ Slysavarnafélafrs Islands. ¥ Minningarsjóðs Steinars
¥ Barnaspitalasjóðs Riehards Elíassonar.
11 Hringsins ¥ Kapellusjóðs
¥ Skálatúnsheimilisins. Jóns Steingrímssonar,
a ¥ Fjórðungssjúkrahússins Kirkjubæjarklaustri.
u a Akureyri. ¥ Blindravinafélags ísiands.
¥ Helgu Ivarsdóttur, ¥ Sjálfsbjargar.
i Vorsabæ. ¥ Minningarsjóðs Heigu
-t ¥ Sálarrannsóknarfélags Sigurðardóttur skólastj.
Islands. ¥ Líknarsjóðs Kvenfélags
¥ S.I.B.S Keflavíkur.
ð ¥ Styrktarfélags ¥ Minningarsjóðs Astn M.
a vangefinna. Jónsdóttur, hjúkrunark.
r- ¥ Mariu Jónsdóttur, ¥ Flugbjörgunarsveitar-
flugfreyju. innar.
ð ¥ Sjúkrahússjóðs Iðnaðar- ¥ Minningarsjóðs séra
ð mannafélagstns á Páls Sigurðssonar.
a Selfossi. ¥ Rauða kross íslands.
t Fást í Minningabúðinni
® Laugavegl 56. — Sími 26725.
Auglýsingasíminn er 17 500
ÞJÓÐVILJINN
Sólun
HJÓLBARÐAVIÐGERÐIR
snjómunstur veitir góða spyrnu
í snjó og hólku.
önnumst allar viðgerðir hjólbarða
með fullkomnum tækjum.
Snjóneglum hjólbarða.
GÓÐ ÞJÓNUSTA. — VANIR MENN.
BARÐINN HF.
Ármúla 7. — Sími 30501. — Reykjavík..

I