Þjóðviljinn - 06.10.1971, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 6. oktclber 1971 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA g
Margvíslegt
efni
i nýrri Æsku
Septemberhefti bamabláðsins
Æskuinnar er koimið út, fullt af
hinu margvíslegasta efni að
venju. Meðail annars má nefna
fróðlega þœtti um Marco Polo,
Nikulaus Kópemi'kus, Edison,
dverga, Rauða krossinn og ým-
islegt fleira.
Hörpudiskurinn, sem vildi
ekki spila á óbó, heitir saga
eftir Ingibjörgu Jónsdóttur og
Jóna Karen Jónsdóttir ritar
ferðapunkta úr vestrinu um
verðlaunaferð til New York.
, Meðal fastra þátta má
nefna:. fslenzk skip, Poppheim-
urinn, Handavinna, Flug og' í
þættinum Hvað viltu verða?
er fjallað um taeknifraeðing.
Smurt brauð
Snittur
Srauðbær
VH) OÐINSTORG
Sími 20-4-90
AÐÆFA UPP
VINSTRI
VÖÐVANN

í MeskítopsfaS
kristinn V. Jóhamnsson, kenn-
ari við Gagnfræðaskólann í Nes-
kaupstað hefur verið settur
'slvolastjóri Iðnskóla Ausiurlands
í Neskaupstað.
Starfið var auglýst laust til
úmsóknar í sumar og bárust þá
fjórar umsóknir.
á Neskaiipstað
Barði NK hefur aflað um 2.200
torin síðan skipið hóf veiðar um
miðjan febr. Barði er nú í slipp
til botnhreinsunar og málunar
og er stærsta skip sem tekið
hefur verið í slipp í Neskaupstað.
Barði fer væntanlega til veiða
um miðja vikuna.
VIPPU - BÍtSKÚRSHURÐIN
Lagerstærðir miðað við múrop:
Hæð: 210 sm x breidd: 240 sm
210 - x - 270sm
Aðrar staerðir. smiðaðar eftir beiðni.
GLUGGAS MIÐJAN
Síöumúla 12 - Sími 38220
Ég heilsa þér glaðlega Jón-
as!
Svavar hefur eftir þér úr
símtali að það sé mjög margt
að gerast á Allsherjarþinginu,
og þess vegna hafi það dregizt
fyrir þér að slkrifa mér. Auk
þess sé allt annað að vera þar
íslenzkur fulltrúi en var fyrir
þremur árum.
Það gerist líka ýmislegt hérna
heima, þótt ekki sé það bein-
línis mjög margt. Þess vegna
skrifa óg þér núna. Og þaðeru
líka viðbrigði að vera íslenzk-
ur heima hjá sér, fró þvi sem
það var fyrir tvedmur til þrem-
ur árum. Að ég ekki segi frá
þvi sem var í fyrra, því þá
vorum við famir að hlakka til
að fella íhaldið og það varmjög
skemmtilegt.
Þórbergur biður að heilsaþér.
Honum lízt vel á vinstri stjóm-
ina, segir að henni sé ákaflega
mikill styrkur í góðum hug
fólksins, sem ma>gni ráðherr-
ana til dáða, öfugt við þann
hug sem fólkið bar til viðreisn-
arstjórnarininar, sem var þess
háttar að hann dró úr ráð'herr-
unum allla dáð, að ekki sé meira
saigt. Svo bætti hann við ein-
kunn handa íhaldsráðherrunum
sem ekki má senda í almenn-
um pósti nema í plastumbúð-
um.
Ég held að þetta sé rétt hjá
Þórbergi, að ríkisstjórni-n njóti
miklu hressilegri stuðnings al-
mennings en nokkur önnur
stjóm, sem mynduð hefur ver-
ið á þessu landi frá því fyrir
stríð. Það spyrst út að sam-
komulagið innan stjómarinnar
sé ágætt. Þetta snjallræði ykk-
■ ar stjómarþdngmanna að nota
hvert verðskuldað tækifæri til
að hrósa ráðherrum hinna
stjómarflokkanna . c<pinberlega,
hefur gefdð svo góða raun, að
jafnvel þeir sem >sízt vildu eru
farnir að spá vinstristjórninni
langlífi í landinu. Svo er það
líka dálítil vísbending að ég sé
ekki betur en ýmsir þeirrasem
dindluðu hvað ákafast til hægri
síðustu tólf árin, séu þegar
farnir að sýna tilburði til þess
að þjálfa uipp vöðvana vinstra-
megin í rófunni. Ég skrifa þér
kannski annað bréf um þá póli-
tísku viðsjá, sem felst í opin-
beium dindlum.
Jörundur fimmdaiga biður
líka að heilsa þér. Hann hefur
aldrei dinddað íyrir neinum, og
má eiginlega segja um hann
nákvæmlega það sama og
Mogginn sagði um Einar Ger-
hardsen í síðasta Reykjavíkur-
bréfi. Jörundur er „grannur
vexti en þeim mun þéttari á
velli“, einkanlega um heligar.
Þegar ég hitti hann á laugar-
daginn var hann eiginlega orð-
inn mjög þéttur á velli, og bað
mig að skila því til þín að
hann væri á förum til Ham-
borgar til þess að leysa niður
um vesturþýzka sambandsþiing-
manninn Herr Bilumenfeld, sem
væri bulla og nazistablók. Hann
sagðist hafa verið með þér á
togara og þú gætir ábyggilega
borið um það að sér væri trú-
andi til að hleypa blóðinu fram
í rasskinnarnar á Þjóðverjan-
um.
Nú kann það að hafa farið
framhjá þér, í annríkinu hjá
Sameinuðu þjóðunum, hvað
þessi Herr Blummenfeld hefur
unnið til fjandskapar við Is-
lendinga, en hann hafði fram-
sögu fyrir stjómmálanefndinni
á fundi þingmannasambands
NATÓ í Ottawa í fyrri viku,
og sa,gði þá að frjálsar og frið-
elskandi þjóðir hlytu að líta á
það sem skort á gestrisni af
hálfu Islendinga ef þeir stugg-
uðu ameriska hernum burtu
frá Islandi. Morgunblaðið
gleypti náttúrlega dónaskapinn
úr Þjóðverjanum með húð ög
hári þótt Jörundi fimmdaga
finnist hann ekki geðslegur og
að hann eiigi rasskellingu skilið
fyrir. Sjálfum finnst mér líka
stundum, þegar óg les ummæli
þýzkra stjórnmálamanna um
hvaðeina sem lýtur að her-
mennsku, að þeir hafi hætt ctf
snemrna að skammast sín.
Stefán
Jónsson
skrifar:
Bréf til
Jónasar
Árnasonar
Ekki man ég hvort ég hef
sagt þer frá kenningu enska
stjörnufræðinigsins Fred Hoyles
um' tímas'kýnvilluria í heimssög-
uinni.
Fred Hoyle segir að það eina,
sem sé sannað eðlisfræðilega
um náttúru tímans, Sé það að
hann líði ekki áfram eins og
jafh straumur frá framtíð inn
í nútíð og þaðan aftur í fortíð.
Ýmislegt bendi til þess að all-
ar þessar þrjár tíðir séu ávallt
nokkumveiginn jafn nærtækar og
alls ekki í óhaigganlegri röð.
Þessi kenning Hoyles opnar
nýja og æsilega möguleika á
notkun eðlisfræðilegra aðferða
við heimspekilega söguskoðun,
vegna þess að hún kollvarpar
gjörsamlega gömlu kenningunni
um orsök og afleiðingu. Aðvísu
verðum við að giæta skynsam-
legs hófs í útfærslunni á Ho-
yle. Til dæmis er okkur í Græn-
landsvinafólaginu því miður
ekki stætt á því að halda því
fram að Grænlendingar hinir
fornu kunni. samkvæmt þess-
ari kéniningu, að hafa verið af-
komendur Henrys Hálfdánar-
sonar og Jóns Dúasonar. Þar
kemur líffræðin inn í spilið.
Ekki treysti ég mér til þess að
útskýra fyrir þér eðlisfræðiria
á bak við þetta allt saman í
þessu bréfi, og verð víst að
senda þér bófcina. En vegna
þess að ég minntist á hefndar-
huig Jörundar vinar þíris, og af
því að 'hefridin sem slík fellur
undir gömlu kenninguna um
orsakatengsilin, sem Fred Hoyle'
hefur nú eyðilagt, þá ætla ég
að segja þér sögu úr dýrarík-
inu til dæmis um 'þau áhrif,
sem kelining Hoyles kann að
hafa á þennan þátt sögulegrar
skoðunar:
Pétur Pétursson kom framtil
okkar í kaffistofu þula niðri á
útvarpi um dagimn, og' af því
að hann var nýbúinn að kynna
íslands Hrafnistumenn eftir
Karl Ó. Runólfssom, þá varð
honum litið út á sjóinn, og sá
hvar svartbakur var að illskast
við skarf eina fimmtíu faðma
utan við Kolbeinshaus. Hann
kallaði á okkur og við sáum
líka hvernig veiðibjailan reif
út úr skarfimum heilan smá-
kola og gleypti hann.
Báðir þessir fuglar hafa ó-
afturkræft leyfi til að stunda
Eiskveiðar á öllu landgrunninu,
;n arðránið, sem var framið
hér fyrir auguinum á okkur
braut ekki aðeins i bága við
stefnu vinstristjómarinnar, sem
ungir Alþýðubandalagsmenn
segja að sé ekki nema svcna
í meðallagi sósíalísk, heldur
braut það í bága við allt nátt-
úrlegt réttlæti og hlaut því að
kalla á náttúrlega hefnd.
Samkvæmt Hoyle-kenning-
unni er sennilegt að óg hafi
séð þessa hefnd koma fram
fimm árum áður með eftirfar-
andi hætti:
Ég kom þar að um miðjan
maí á Skúlagötunni sém starfs-
menn Sænska frystihússins sátu
í kaffitímiamum á garðinumþar
sem miðbæjarsfcólpnæsið kemur
fram í krikamum við hafnar-
garðinn, og hrópuðu húrra í
sólskininu. Til skýringar bentu
þeir mér á svartbak, sem lá
steindauður með þanda vængi
á lognskyggðum sjónum eina
fimmtíu metra undan Kolbeins-
haus Hann hafði gripið rottu
á sundi við ósa skólprörsins,
sporðrennt henni umsvifalaust,
einsog Mogginn ummælum
Herr Blummenfelds. — Rott-
hafði himsvegar gert sin-
an
ar prívat ráðstafanir með fyrr-
greindum afleiðingum og það
var hún sem menn hrópuðu
húrra fyrir.
Nú rnátt þú ekki halda aðég
hafi sjálfur sporðrennt héma
nýrri dellu með því að trúa
þvi að veiðibjöllu, sem gleypti
rottu í tið viðreisnarstjámar-
innar hafi verið refsað af ai-
heimsréttvísinni fyrir kolarán,
sem allt annar svartbakur
framdi á sksirfi löngu seinna
á fyrsta stjómarmisseri vinstri-
stjómarinnar. Þó er það
nú svo, að ég er ekki alveg
grunlaus, og ég er því andvíg-
ur að hið opimibera greiði ferða-
kostnað fyrir Jörund fimmdaga,
og þau hjónin bæði, út til Ham-
borgar, til þess að hýða Herr
Blumenfeld fyrir dónaskapinn,
beinlínis vegna þess að það er
hugsanlegt að heflndin hafi
komið fram þegar fyrir röskum
aldarfjórðungi þegar sméþjóðir
Evrópu auðsýndu þýzku her-
námsliðunum þá fcurteisi, sem
þeim sjálfum þótti hæfileg.
Ef sú spuming skyldi nú
vakna hjá þér, fyrir hvaðMogg-
anum hafi verið að hefnast
þegar hann gleypti það sem
kom út úr Blumenfteld, þá held
ég að það hafi ekki verið neitt
eitt öðru fremur. Enda varð
honum ekkd meint af. Það er
orðin svo við í honum gömin.
Með kærri kveðju,
4. október 1971.
Þinn
STJ

Farandsýning
er nú komin heim
Fyrir rúmu ári setti Félag ís-
lenzkra myndlistarmann^ sam-
an málverka- og skúLptúrsýn-
ingu að tilhlutan og í boði Nor-
ræna hússins. Var sýnimg þessi
fyrst sýnd í Noregi víða, en
endaði síðan á þessu ári í Stokk-
hólmi.
Blaðaummæli þau sem borizt
hafa hingað, voru yfirieitt vin-
samleg og jákivaeð um sýning-
una í heild. Hefur samantekt
þeirra bdrzt í fjölmiðlum hér.
Fregnir um viðtökur hafa því
miður ekki komið ennþá frá
nokkrum síðustu sýningarstöð-
unum í Sviþjóð. Sýningin bar
heitið ,,4 nálevende generation-
er fra islándsk billedkonst“.
Fer hér á eftir listi yfirþátt-
takendur í þeirri röð, sem höfð
er £ sýningarskránmi:
Finnur Jónsson, Kristján
Daviðsson, Jchamnes Jóhannes-
son, Hjörleifur Sigurðsson, Bene-
dikt Gunnarsson, Steinþór Sig-
urðsson, Vilhjálmur Bergsson,
Gunnlaugur St. Gíslason, Amai'
Herbertsson, Jón Reykdal, Sig-
urjón Ólafsson, Ragnar Kjart-
ansson, Þorbjörg Páilsdóttir,
Guðmundur Benediktsson, Jlám
Gunnar Árnason, Magnús Tóm-
asson, Kristján Guðmundsson.
Þessir seldu verk á sýming-
unni:
Jóhannes Jóhannesson. Kaup-
andi: Sundsvall museum,
Ragnar Kjartansson. Kaup-
andi var Göteborgs Allmánna
Skolstyrelse.
Vilhjálmur Bergsson. Kaup-
andi: Göteborgs Konstmuseum.
Gunnl. St. Gíslason. Kaup-
andi: einkaaöili
(Allar myndimar voru keypt-
ar í Svíþjóð).
Úrval bókmenntagreina eftir
Bjama frá Hofteigi komið
Út er komið hjá Heimskringlu
safn bókmenntagreina eftir
Bjarna Benediktsson frá Hof-
teigi og geymir bókin um átta-
tíu greinar og ritgerðir um ís-
lenzkar og erlendar bókmennt-
ir. Einar Bragi bjó til prent-
unar.
Bjami frá Hofteigi lézt árið
1968, aðeiins 46 ára að aldri.
Hann var fjölhæfur rithöfiund-
ur, en þekktastur er hann af
skrifum sínum um bókmenntir
— hátt á annan áratug var
hann helzti bókmenntagagn-
rýnandi Þjóðviljans. Um fram-
lag Bjama til bókménntaum-
ræðu segir Einar Bragi m. a. í
formála: „Þegar Bjami Bene-
diktsson gerðdst ritdómari við
Þjóðviljann fyrir rösklega tutt-
ugu árum tók brátt að hrikta í
máttarviðum hins óupplýsta
einveldiis í islenzkri bókmennta-
gagnrýni . . . Starf Bjama
Beinediktssonar og eftirkomenda
hans hefur borið þann ávöxt
sýnilegastan, að hver sem birt-
ir opiniberlega kunningjaskjall,
pólitískan reisupassa eöa refsi-
lestra undir yfirskini bók-
menntagagnrýni, eins og hér
var lenzka fram um miðbik
aldar, verður nú að athlægi".
Árið 1953 kom út grednasafn
eftir Bjama sem nefinist Sú
kemur tíð og fylgja nokfcrar
þeirra Bókmienntagreinum niú,
en annars er ekki farið aftur
fyrir 1952 í efnisvali. Bókin

Bjarni Benedlktsson frá Hofteigi
skiptist í flokka eftir efni —
í einn eru saman dreginar grein-
ar um eldri bókmenntir, í ann-
an um samtímabókmenntir og
standa þá saman greinar um
hvem höfúnd, þá eru og grein-
ar um erlemda höfunda og
flokkur sem nefnist „Hlutur
listanna’’. Bókinni fylgir skrá
yfir allar bókmenntagreitnar
eftir Bjama frá Hofteigi sem
ekki eru í bókinni.
Bókmenntagreinar eru 390
bls.
FÉLAG ÍSLEIZKIÍAIILKÍMLISIAILMAWA
útvegar yður hljóðfaraleikara
°g hljómsveitir við hverskonar tœkifœrvi
Vinsamlcqasl hringið í ^0^55 inilli kl. 14-17
Gerið góð kaup
Herrajakkar kr. 2700,00. Terylenebuxur herra kr
900.00. Bláar manchetskyrtur kr. 450-00
Sokkar tneð þykkum sólum, tílvaldir f\Tir sára og
sjúka fætur og einnig fvrir íþróttafólk.
Sendum gegrn póstkröfu.
UTLI-SKÓGUR
Snorrabraut 22. — Sími 25644.
i
í