Þjóðviljinn - 30.10.1971, Blaðsíða 1
Laugardagur 30. október 1971 — 36. árgangur — 267. tölublað.
SAMIÐ UM KAUP Á
TÓBAKI OG HVEITI
□ Samið hefur verið um kaup á hveiti og tóbaki
frá Bandaríkjunum eftir sérstökum samningi, sem
ber heitið PL-480, að því er segir í fréttatilkynn-
ingu frá utanríkisráðuneytinu. í fréttatilkynning-
unni er einnig sagt frá því, að lánsfé, sem fengizt
hefur með þessum hætti, (þ.e. með hætti PL-480
laganna) hafi undanfaríð verið varið til ýmissa
innlendra framkvæmda.
Til að fá skýringar á því, hvað átt væri við með
PL-Iögum, og eins því hvernig lánsfé af vöru-
kaupum væri nýtt til framkvæmda, sneri blaðið
sér til ráðuneyta og fékk eftirfarandi upplýsingar:
PL-480 (Public law) vcfru sett
1957 og gera réð fyrir ]wí, ad
Bandaríkjastjóm geti veitt ríkj-
um lán til kaupa á laindJbúinad-
arvörum, allt að 60% andivirö-
isins, þegar um offramleiðslu er
aö ræða þar í landi á viðikom-
andi vörutegundum.
Effldlci eru allir saimmáLa um
túlikiuin laga þessara. Ýmsir leggja
þann skilinitnig í þaiu, að þau séu
fyrst og firemst samiin með hlið-
sjón a£ aðstoð við vaniþróuð
lönd. Þcss má geta, að tran 100
ríiki höfðu viðskipti við Bandar
rífcin eftir þessum lögum á síð-
asta ári.
Um það hvemig lánsfé verður
til við kaup á vörum fengum
við þessiar upplýsingar: Hveiti-
kaupmaður, sem tsi að mynda
kaupir vöru sína bemt a£ fnarn-
leiðanda í Bandaríkjunum, giet-
ur ftengið 90 daga greiðsluftest
á andvirði keypta hveitisins. Að
þaim tíma liðnurn greáðir hann
í banka í heimalandi sínu and-
virði hveitásins. — Þeir
penángar eru ekki sendir úr landi.
utan 40%, sem elcki eru lánuð
nema skamman tíma.
Sextíuprésentin greiðár Banda-
ríkijasitjórn til fí'aimJeidandans,
þannig að hiann fái sdtt á til-
skyldum tíma. Þá upphæð sem
Bandarfkjastjórn greiðir, lánar
hún viðkomandd viðskiptalanidi
til 15 ára með jöfnum aifborgun-
um og 61/8 prósemt vöxtum.
Sá peningur, sem þannigfæst
greiðslufrestur á (samkvæmt
þessum samnimg 42 miljónir) er
síðan notaður til fnamikvæmida
innanilanids, aðallaga tál landibún-
aðarframkvæmida. Ríkisstjórn
viðkomandi lands ákveður hverj-
ar framkvæmd'imar eru, en sú
ákvörðun er síðan staðfest af
Bandairíkjastjó'rn. Pé, sem þamnig
féklkst var hérlendis m. a.
notað til aö fjónmagna byggimgu
Komtui’nsins við Sundaihöfn.
Sammimgurinn var undirritaður
28. okitóber, af utanríkisráðh. Is-
lands og sendiherra Bandarik;i-
anna hér á landá og hljóðaði
upp á vörulkaup að fijárhœð sem
svarar 70 miijónum íslenzkra kr.
— úfc.
Finnska ríkis-
stjórnin féll
Hclsingi 29/10 — Forsætisráð-
herra Finnlands, Karjalainen,
baðst lausnar fyrir sig og ráðu-
neyti sitt í dag, eftir að ljóst
var að samkomulag náðist ekki
milli tveggja stærstu flokkanna
af þeim fjórum sem að stjórm-
inni stóðu, Sósíaldemókrata og
Miðflokksins um verðlagningu
Iandbúnaðarvara.
Uro Kekkonen Finnlandsfor-
seti hefur flalið Zduvo Aura
borganstjóra í Helsingi að mynda
uitaniþimigsstjóm, sem sitja skal
til næstu þingkosninga 2. og 3.
janúar n.k.
Stjóm Karjalainen tók við
völdum í júlí 1970 eftir 40 daga
stjórnahkreppu og tveggja mán-
aða utaniþingsstjórn, sem einmig
þó var mynduð af Aura borgar-
stjóra.
Orsakir erfiðleikanna í stjórn-
málalífi Finnlands nú má rekja
til síðustu þingkosnánga í Finm-
landi, en þá juku Sameininigar-
flokikurinn og Dreifbýlisflakkur-
inn mjög fylgi sitt á kostnað
Miðfflloíoksins og Kommúnista.
Upphaflega var stjóm Karjala-
imen samsteypa fimm flLokka, en
kommúnistar flóru úr stjórninni
í marz sl. vegna ágreinings um
efnahagsmál.
Stjórn Kai-jalainen hieflur haft
mjög nauman meirihluta á
finnsika þinginu.
Fjöldauppsagnir
hjá Loftleiðum?
Blaðinu bárust þær fregnir
seint í gærkvöld að fjöldi
siglingafræðinga og flugvél-
stjóra hafi í gær fengið upp-
sagnarbréf í hraðpósti.
Því miður tókst blaðinu
ekki að fá fregnina staðfesta.
Glæpsamlegt athæfí
ökumanns / fyrrinótt
Ok á gangandi mann og stakk af frá slysstað
□ Sá glæpsamlegi atburður átti sér stað í gær-
morgun, að ökumaður stakk af frá slysstað eftir
að hafa ekið á gangandi mann við Miklatorg í
Reykjavík. Þessi atburður gerðist um kl. 6 í gær-
morgun en kallið á lögreglustöðina kom kl. 6,18
frá leigubifreiðarstjóra, sem kom að manninum
liggjandi í blóði sínu á götunni.
Þegar lögregLa og sjúkiralið
kom á vettvang lá maðuriimn í
götunni, meiddur á höfði ogfæti
Og hafði misst mikið blóð. Hann
var fluttur á slysavaxðstofluna og
þieigar hægt ver að taíka skýrslu
af manniinum sagðist honumsvo
firá, að hamm hefði ætlað yfir
gamigbrautina er liggur yfir Hafn-
arfjarðarveginn við MiKLatorg.
Sagði hamm að bdfreiðm, sem
hann varð fyrir, heföi komið af
Miklaitorgi og ekið ánmá Hafn-
arfjarðarveg. Maðurinm heldur
því flram að biflreiðin sem á
hann ólk, sé a£ ákiveðámni
gerð sem ramnsóknarlögreglam
vill eikki að svo stöddu gefla upp,
því að manminum gœtá slköátlast
þar eð hann missti meðvitumd
við slysið. En maðurinm er mjög
ékveðinn í frambumði sínum og
meira að segja fullyrðir hann
um lit bifreiðarimmar. Þess ber
þó að gæta að myxkur var er
slysið átti sér stað svo honum
gæti einmig skjátlast í þessuefni.
Þó leitaðd rannsólknarlögregllan að
biflreið af þessum lif og tegumd
í gærdag.
Maðurinm slasaðist ekki mjög
mikið em þó missti hanm mdíkið
blóð vegrna áveiika á höfflði og
hefði led'gubdfreiðina ekká borið
að hefði hæiglega getað orðið
dauðasiys þama. Banmsóknar-
lögreglam bdður alla þé semupp-
lýsirrgar geta giefið um þetta
glæpsamtega athæfi að látahana
vita.
Það leikur ekki á tveimtumg-
um með það, að slfkt athætfd, að
stinga af frá slysstað er með bví
aivarlegasita sem ötoumenm geta
gert sig seka um. Það er fluxðu-
leg flonherðing að aka á mann og
skilja hann efltir i blóðd sínu á
götumnd án þess svo mikið sem
líta til hams. Það er ekki nóg
með að maðurinm ligigur þama
eftir siasaður á götummd, hamn
er einnig í mikilli hættu af öðr-
um biflreiðum sem hugisainileiga
færu þamna urn í miyrkrinu. Það
var einumgis heppmd sem ííylgdi
þessum ökumanni að hamm varð
ekki mannsbamd. — S.dór.
<] TÍZKUSÝNING í SÚLNASALNUAA
Hin árlega kaffisala Kven-
stúdentafélags íslands verður n.
k. sunnudag í Súlnasal Hótel
Sögu og hefst hún kl. 3 síð-
degis. Scm endranær verður til
skemmtunar tízkusýning. Að
þessu sinni verður sýndur tízku-
fatnaður frá Kamabæ, Kjóla-
verzluninni Elsu og Guðrúnar-
búð Klappastíg 27. Skór verða
frá Hvannbergsbræðrum. Kynn-
ir tízkusýningarinnar vcrður frú
Margrét Thors.
Öia vimma við ofamgreinda
skemmtum er inmt afl hendi a£
Fnamihald á 7. síðu.
HVER VERÐUR HÆKKUN
BIFREIDATRYGGINGA?
■ Nefnd, sem skipuð var til að endurskoða skipulag og
íramkvæmd ábyrgðartrygginga bifreiða, hefur sent frá sér
skýrsllu um störf sín.
Ekiki náðist samkomulag um hækkun ábyrgðartrygging-
ariðgjaldanna innan nefndarinnar, og skilar hún 5 til-
lögum u’m hækkun.
Skýrskmni fylgir yfirlýsing frá fulltrúum tryggingar-
félaganna, sem sæti áttu í nefndinni. þar sem þeir lýsa
óánægju sinni með störf nefndarinmar og jafnframt yfiir-
lýsingar frá fulltrúum bifreiðastjórafélaga þar sem þeir
yfMýsa hið gagnstæða.
í greinargerð fulltrúa trygg-
mgarfélaganna segir meðal arm-
airs: Við viljum lýsa yfir ó-
ánægju okkar með störf nefnd-
arinnar, að þvi er varðar það
verkefni hennar að gera tillögu
um þörf félaganna fyrir hækk-
un iðgjaldanma. — Fyrr í grein-
argerð sinni sögðu tryggingar-
menn. að störf nefndarinnar bafi
einkennzt af samningaþófi, meir
en nokkru öðra.
Framhald á 7. síðu.
ÁFENGIS VA RNA RMÁL
Blaðitiu hafa borizt eftirfar-
andi fyrirspurnir frá lesendum.
Er fyrirhugað að reisa það,
Isem kalla mætti „afvötnunar-
|stöð“, fyrir drykkjumenn, sem
I ekki geta aið sjálfsdáðum hætt
lað drekka; hvað kostar að reisa
* slíka stöð; hvað þyrfti að ieggja
__ mikið á útsöluverð áfengis til
)C§[/D^5JD£1[j að sl,k sæti risi^á 2-3
Eftórfiarandd upplýsinigar feng-
um við hjá öddu Báru Sigfús-
dóttur, aðstoðarmanns heilbrigð-
isráðherra:
Enn hefur eikki verið ákveðið
að reisa stöð af því taigi sem
spurt er um. I miáleflnasamningi
ríkisistjómarinnar er svo kveðið
á að ráða skuli bót á ófremdar-
ástandii í málum dirykkjusjúkra.
Fyrsta fraimkvæmdin i þessu
skyind verður bygging hælis fyrir
mjög illa fama áfen.gissj úklinga.
Fé heflur verið ætlað tii þeirrar
byggingar á f j áplagafru mvar pi
fyrir næsta ár og undirbúningur
þegar haflinm.
Á næstuinni mun heilbrigðis-
ráðumeytið gera könnun á því
hvaða stofnumum öðrum þumfi að
koma upp til þess að hjálpa þeim,
sem valda sjálfum sér og öðrum
vandræðum með drykkjuskap.
Skyndiihjólpara'ðstaða er eitt sf
því, sem athyglin hlýtur þá að
beinast að vegma þess, að marg-
ir gera sér vonir um að slík
stöð gæti orðið til verulegra bióta
fyrir drykkjusjúkllinga og að-
standemdur þeirra.
Eins og nú er, veitir Klepps-
spítaiinn hjálp í þessum. tilvik-
uim eftir því sem pláss leyfir, en
getur ekki haft menn lenguren
í tvo daga, ef þeir sjálfir vilja
ekki vera lengur. T'il álitahlýt-
ur að koma það vandamál, þeg-
ar memm geta efcki hætt að
drekka og vilja það ekki heldur.
Vega þarfl og meta hvort rétt og
nauðsymlegt reynist að rýmka
heimiildir til sjálfræðissviptingar,
þanmi'g að hægt verði að skylda
meinn til dvalar, t.d. í viku tíma,
á stað sem hefði skyndihjálpar-
aðstöðu, með'ain lækimar gengu úr
skugga um ástand þeirra og
tækju ákvarðanir um firaanihalds-
meðflerð, ef nauðsynlegt reyndist.
Meðan engin áætlun hefurver-
ið gerð urn uppbyggingu skyndi-
hjólparaðstöðu, og ekki er t d.
vitað', við hvað mörgum mönn-
.
um hún þarf að geta tekið, eða
hve tengsl hennar við sjúkrahús
eiga að vera náin, er ékká hægt
að meflna tölur um kostnað. Hitt
er afltur á móti. auðvelt að upp-
lýsa, að árið 1970 seldi Áfenigis-
oig tótoaksverzlun ríkisins áfemgi
fyrir 783 miljónir króna (ánsölu-
skatts).
Til byggingar, sem kastaði t.d.
20 miiljónjir, þyrfti því ekiki að
taka nerna 1% af söluverðmæti
ÁTVR í tæp 3 ár og með því
væri hún greidd að fiullu. Enn
skemmri tíma þarf, sé tekdð til-
lit til þess að gera verður ráð
fyrir, að upphæð sú sem fæst
fyrir álfengisútsöiu rfkisins sé
hærri í ár en í fyrra.