Þjóðviljinn - 02.11.1971, Page 9

Þriðjudagur 2. nóvemiber 1971 — ÞJÓÐVILJINN. — SÍÐA 0
-

IVWfþimíjfH
'ty-síýy/-X'?-ý/'yáí'/%í-ýsy£/s//s,ýtyjjM4friliÍýz^AÍú&'ýsss/ss/sss^^^^^^
Ekki veröur annað sagt en að það sé fjör á línunni hjá Fram á þessari mynd. Þarna eru þeir
Sigurður Einarsson og Pálmi Páltmason til varnar og ná að trufla Haukamanninn sem við sjá-
um ekki hver er.
Fram lék sér að Haukunum
Eftir að Ólafur Ólafsson, hinn kunni leikmaður
Hauka, hafði skorað fyrsta mark þessa nýbyrj-
aða Íslandsmóts, tók Fram leikinn í sínar hend-
ur og sigraði með yfirburðum 20:15. Haukaliðið
var ótrúlega slakt í leiknum og ef ekki verður
stór breyting til batnaðar á liðinu kemur vart
annað til en það verði í fallhættu í vetur.
Það gat éklki farið hjá því
áð brottför Viðars Símoaar-
sonar og Þórarins Raignarssoin-
Framhaiid af 8. síðox.
mark í viðbót til að fá aukaleik
og tvö mörk til að komast í 1.
deild.
Sennilega eru það sanngjöm úr-
slit að Víkingur fari upp, því að
þótt Ármenningar sýndu góðan
leik að þessu sinni, en Víkingur
einn sinn lakasta um Iangan tíma,
þá á Víkingur meira erindi upp í
1. deild þegar Einar Magnússon
er kominn í liðið aftur en Ár-
menningar eiga sem stendur. Þó
er Ijóst að framfarir Ármenninga
í haust em miklar undir hand-
leiðslu hins efnilega þjálfara síns
Gunnars Kjartanssonar. Menn
eins og Vilberg Sigtryggsson,
Hörður Kristinsson og Kjartan
Magnússon og síðast en ekki sízt
ar skildl eftir slg skarð í
HaukaOiðinu, sem erfitt yrði
fyrlr pað að fylla. Þó eru í
aðeins 2 mörk
hinn frábæri markvörður liðsins
Ragnar Gunnarsson, eiga áreiðan-
lega eftir að koma liðinu upp í 1.
deild í vetur. .
Hjá Víkingi léku flestir ef ekki
allir undir getu að þessu sinni.
Bezti maður liðsins var að vanda
Guðjón Magnússon en einnig áttu
þeir Sigfús Guðmundsson og Páll
Björgvinsson góðan leik.
★
Dómarar vora Magnús V. Pét-
ursson og Sveinn Kristjánsson og
dæmdu leikinn nokkuð vel.
Mörk Ármawns: Hörður 5,
Vilberg 5, Kjartan 4 og Björn 1.
Mörk Víkinga: Páli 5, Magnús
3, Sigfús 2, Guðjón, Björn og
Ólafur 1 mark hver. — S.dór.
liðiniu einstaMingar sem ættu
að geta sýnt mun betri leiik
en þeir gerðu að þessu sinni.
Þar á ég við' menn eins og
Ólaf Ólafsson, Þórð Sigurðs-
son, Sigurð Jóakimsson og
Stefán Jónsson. Þeir léku allir
undir getu nema þá helzt
Stefán Jónsson.
Leikurinn var eitóki jafn
nema rétt. fyrstu 5 mínúturnar
en að þeim loknum var staðan
jöfn 2:2. Síðan sigu Framarar
jafnt og þétt framúr og, höfðu
yfir 7:5 í leikMéi. Yfirburðir
þeirra urðu enn meiri í síðari
hálfleiknum og á markatöflunni
sást 12:6 og 13:7 15:9 o-g 19:13.
Þrívegis létu Haukarnir Guð-
jón Erlendsson markvörð Fram
og' bezta mann liðsins verja
hjá sér vítaköst á þessum
tíma og hvað eftir aninað
reyndu hinir leikreyndu menn
Haukaxma vita vonlaus skot,
sem Guðjón ótti auðvélt með
að verja.
Þar með fengu Framarar
boltann og þrátt fyrir ógæta
markvörzlu Péturs Jóakimsson-
ar íhjá Haukum réð hann eklci
við þrumuskot Axéls Axelsson-
ar er fékk að a-thafna sig í
íriði Ihvað eftir annað og skora.
Leiknum gat því ékki annað en
ldkið með sigri Fram og hann
varð 20:15, eða stærri sigur en
maður hefði búizt við fyrir-
fxam.
Axel og Guðjón báru af í
Fram-liðinu. Axel skoraði 8 af
mörkum Fram og Guðjón varði
af snilld aUan leikinin. Þá áttu
þeir Sigurbergur og Björgyin
báðir góðan leik. Iiðið saékdr
sig síféllt, þó alveg sérstaklega
í sóknarleiknum. Vörn liðsins
er ékki mjög sterk ennþá en
verður það eflaust þegar fram
í sækir.
Haukamir em mun veikari
en ég hafði búizt við. Aðeins
Stefán Jónsson var í því formi
er maður ótti von á, aðrir
langt frá sínu bezta. Það er
alveg greinilegt að liðið verðuir
að taka sig mikið á, ednkum
í varnarleiknum eí ekki á illa
að faira í vetur.
Dómarar voru Bjöm Kristj-
ánsson og Karl Jóhannsson og
dæmdu leikinn vel enda var
hann auðdæmdur.
Mörk Fram: Axel 8, Björgvin
3 Sigurbergur 3, Ingólfur 2,
Sigurður, Pálrni, Árni og Stefón
1 mark hver.
Mörk Ilauka: Stefán 7, Guð-
mundur 3, Ólafur 2, Sigurður 2
c® Þórður 1. — S.tlór.
--------------------------------------------<s>
Ármann vantaði
Aðbúnaður á
Framhald aí 7. saöu.
stofná heilsu sinni og skynfær-
um í hættu, að meira eða
minna leyti.
Vinnustaðir verkafólks eru að
mírau mati veikasti hlekfcurinn
í heilsugæzlu hérlendis. Sér-
hver heilbrigður þjóðfélagsiþegn
er þjóðfélaginu dýrmætur.
Grundvöilur hamingju einsitak-
lingsins er góð heilsa. Sú megin.
regla að fyrirbyggja heilsutjón
og slys,' með öllum tiltæki-
legum ráðum á ekfci síður að
ná til vinnustaða almennings,
verkafólks, en til annarra staða.
Nú í læfcna. og sjúkrahúsa-
sfeorti ætti að efila alla þá þætti
heiibrigðismála er starfa að því
að fyrirbyggja heilsutjón.
Hvað er þá helzt til úrbóta?
Heilbrigðiseftirlit og örygg-
iseftirlit hafa verið og eru
að dómi fflests verkafóiks allt-
of veikar stofnanir til þess að
knýja fram breytingar til úr-
bóta.
Þessiar stofnanir eru fyrst og
fremst ráðgefandi nú, og ef
þær starfa áfram á óbreyttum
grundveUi verður ekki um að
ræða að þær leysi þetta vanda-
mál. Ef heilbrigðiseftirlit og
örygigiseftirlit eiga að kocna að
nauðsynlegu gagni þurfa þau
að fá lögregluvald varðandi
verlcsvið si'tt, enda eðlilegt að
þeir aðilar sem eiga að fyrir-
byggja heilsutjón og vinnuslys
hafi lögregluvald, ekki síður en
þeir sem fyrirbyggja eiga t.d.
umferðarslys.
Stofnanir eins og heilbrigðis-
eftirlit og öryggiseftirlit geta
vafalaust áorkað nolakru til úr-
bóta ef valdsvið þeirra verður
gert víðtaakara en mú er, en
þær leysa ekki þennan vanda.
Það er aðeins einn aðili sem
í reynd getur leyst þetta vanda-
mál að einhverju gagni, það er
verkafólkíð sjálft og samtök
þess.
Þausæmilegu lífskjör sem al-
menningur býr nú við hafa
femgizt fram vegna baráttu
verkafólks, þar hafa engar sér-
stakar stofnanir ráðið úrslitum.
Það verkefni, að lyfta vinnu-
stöðum íslenzks verkafólks upp
úr niðurlægingu óþrifnaðar og
óhdllustu verður ekki gert af
neinum öðrum heldur en
verkafólkinu sjólfu.
Nú, hvemig getur verkafolk
staðið að því að leysa það
verkefni að fá fram nauðsyn-
legar úrbætur á aðbúnaði,
hollustuháttum, og öryggi á
vinnustöðum?
í fyrsta lagi tel ég að verka-
lýðsfélögin eigi að fá í kjara-
samnimga sína áikiveðnar og til-
téknar lágmarksreglur um
vinnuumhverfi verkafólks. Þess-
ar reglur þurfa að vera nokkuð
misjafnar eftir því til hvaða
starfa kj-arasamningar ná.
vinnustöðum
I öðru lagi þarf að koma á
fót sérstakri fræðslustarfsemi
um allt það sem veldur tjóni
á heilsu og skynfærum fólks,
er vinnur að almennum fram-
leiðslustörfum. Einnig að upp-
lýsa verfcaifólkið um allar hugs-
anlegar varnir gegn atvinnu-
sjúkdómum og slysum.
Þennan þátt eiga verkalýðs-
félögin eða starfsgi-einasam.
böndin að sjá um. Heilbrigðis-
eftiriit og öryggiseftirlit geta og
vilja vafalaust aðstoða við
slíkt.
Ég sagði áðan nofckuð frá
ástandi á vinnustöðum í Sví-
þjóð, sem byggt var á könn-
uin sænska Málmiðnaðarsam-
bandsins.
Bg kynnti mér lítillega á ferð
minni í Svíþjóð hvað verka-
lýðssamhöndin þar gera í því
að fræða verkafólk um at-
vinnusjúkdóma.
Sænska Alþýðusambandið
hefur gefið út mörg fræðslurit
um atvinnusjúkdóma.
Sænska AXþýðusambandið
hefur gefið út mörg fræðslurit
sjálfsagt milli 10 og 20 um at-
vinnusjúkdóma, og vinnuslys og
vamir gegn þeim.
Samlband sænskra málmiðn-
aðarmanna hefur gefið út
fræðslurit í bréfaskólaformi um
þetta efni. Get ég sýnit xáð-
stefnulþátttakendum hér nofckur
þessara rita.
Á vinnustöðum í Svíþjóð er^
venjulegast einn starfsmanna
settur af starfsfólki sem ör-
yggisvörður til að hafa eftirlit
með öryggisibúnaöi og öðru at-
huigaverðu við vinnuumhverfið.
Atvinnurekanda mun skylt að
taka umkvartanir þessa örygg-
isvarðar tafarlaust til greina.
Hérlendis eru þessi mól í
höndum trúnaðarmanns verlka-
fólks, sem jafnframt á að gæta
þess að kjarasamningar séu
ekld brotnir.
Á ýmsum vinnustöðum hér
er eflaust rétt að taka þenman
hátt upp, þ.e. skipta starfi
trúnaðarmaxms í starf eins ör-
yggisvarðar og annars manns,
sem gætir þess að kjarasamn-
ingur sé haldinn.
I þriðja og síðasta lagi vil
ég minnast á það atriði sem
ég tel að muni vera áhrifarík-
ast til að koma hreyfingu á úr-
bætur varðandi vinniuumhverf-
ið hjá þeim, er vinna við
framleiðslugreinarnar.
Með sérstökum áróðri verður
að effla sjólfsvirðingu og metn-
að verkafólks gagnvart þeirri
vinnuaðstöðu og vinnustaðarað-
búnaði, sem því er boðið upp
á. Það er niðurlægjandi að
koma dag eftir dag, mánuð
eftir mánuð, inn á óþrifalegan,
kaldan og að öðru leyti heilsu-
spillandi vinnustað. Þessu má
verkafólk ekiki una. Hjó þvl
verður að skapast sú krafa að
á vinnustað þar sem erfið og
óþrifaleg störf eru framkvsemd
verði aðbúnaður ékki lakari en
hjá þeim sem vinna ýrois
skrifstofu- og þjónustustörf. Ef
ein verkframkvæimd er óiþrifa-
legri en önnur, verður að kosta
meiru til hreinlætis. Verkiafólk
verður að setja sér það mark
að handlaugar, matar- og kaffi-
stofur og salerni séu ékfci ó-
þrifalegri eða ver búin, en til-
svarandi staðir á heimilum
fólks.
Vanbúnir og óhreinir vinnu-
staðir í ýmsum framleiðslu-
greinum eiga sinn þótt í því
að ungt fólk vill ekki leita
sér þar vinnu; það leitast við
að komast í skrifstofustörf eða
opinbera þjónustu, vegna þess
að þar er t.alið sjólfsagt að að-
búnaður sé ekki lakari en á
heimilum.
Verkafölk verður að hafa huig
og dug til að krefjast úrtoóta
á vinnu-umhverfi sínu og gera
kröfu hvert til annars um góða
umgengni.
Að skapa þessa kröfu er eitt
brýnasta verkefni verkalýðs-
félaga og vericalýðssinna nú.
1 næsta bHaði verður birtur
só kafli úr skýrslu Lennart
Axélssons sérfræðings á vegum
Iðniþróunarstofnuxiar Samein,-
uðu þjóðanna U. N. F. D. O.,
um öryggis og aðbúnaðarástand
hjá ísl. skipasmíðastöðvum.
M/S HEKEA
fer austur um land í hring-
ferð 10. þ.m. — Vönjmóttaka
þriðjudiag, miðvikudag, fimmtu-
daig, föstudag og mánudiaig til
Homafjarðar Djúpaivogs Breið-
dalsvíkur, Stöðvarfjarðar, Fó-
skrúðrfjarðar, Keyðlarfljarðar,
Eskifjarðar, Norðfjarðar, Seyð-
isfjarðar, Bogarfjarðar, Vopna-
fjaðar, Þórshafniar, Rauifiarhiafn-
ar, Húsavíkur. Akureyrar, Óliafls-
fjarðar, Siglufjarðar og Norð-
fjiarðar.
M/S BALDUR
fer vestur um land til ísafjarð-
ar 8. þ.m. Vörumóttafea þriðju-
dag. miðvikudag fimmtudiag og
föstudag til Patreksfjarðar,
Tólknafjarðar, Bíldudals, Þimg-
eyrar, Flateyrar, Súgandafjiarð-
ar, Bolungarvíkur og ísafjaxð-
ar.
M/S HERJÓLFUR
fer til Vestmannaeyja og Horoa-
fjarðar, 3. þ.m Vörumóttafea til
Homiafjarðar á þriðjudag.
Aðeins þelr sem endurnýja elga von á vlnningi.
Síðustu forvöð til hádegis á dráttardag.
!i UADDDDffTTi RÍRR ÍQ71-