Þjóðviljinn - 17.06.1972, Blaðsíða 9
Laugardagur 17. júní 1972. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9.
Myndagáta
úr lslands-
sögunni
Margir munu kannast við fyrir-
bæri sem Bandarikjamenn nefna
Droodles. Hér er um að ræða
mjög einfaldar teikningar, sem
hvert skólabarn getur teiknað.
Skemmtunin er fólgin i þvi, að
viðstaddir eiga að geta sér til um
það, hvað er á myndinni, og geta
það venjulega ekki, vegna þess,
að svariö er - svo vægt sé til orða
tekið - óvenjulegt, ef ekki út i hött.
Dæmi um slika gátu getur verið
mynd nr. 1.
Við skulum ekki þreyta les-
endur á hátiðisdegi með þvi að
láta þá geta lengi. Svarið liggur
reyndar næstum þvi i augum
uppi: Þetta er hugrakkur ána-
inaðkur að skriða yfir rakvélar-
blað.
Margir halda þvi fram, að
„drúdlur" séu ættaðar frá
svonefndum armenskum gátum,
en Armenar eru seigir menn eins
og margir vita og skemmtilégir.
Gátur þeirra eru ekki aðeins sett-
ar fram i teikningum. Þær gera
til dæmis hljómað á þessa leið:
—iivað er það sem er grænt,
hangir uppi i tré og tistir?
—Svar: Sild.
—Sild? Af hverju hangir hún
uppi i tré?
—Af þvi að ég á sildina og ræð
hvað ég geri við hana.
—Af hverju er hún græn?
—Af þvi að ég málaði hana
græna til skrauts.
—En af hverju tistir hún?
—Það er til þess, væni minn, að
þú getir ekki ráðið gátuna.
Og svo framvegis.
I tilefni dagsins höfum við Á
stangli teiknað nokkrar gátur úr
tslandssögunni, þvi að við erum
þjóðhollir menn svo sem oft hefur
sézt. bá snúum við okkur fyrst að
sendimönnum Noregskonunga.
Hvað er þetta?
z
Þetta er; góðir bræður, hvorki
meira né minna en stóratáin á
bórarni Nefjóifssyni, ereitthvað
var að bardúsa fyrir ólaf konung
digra. ef við munum rétt. Svona
tær voru reyndar kallaðar ofvita-
tær i minu ungdæmi, en það er
önnur saga.
Snúum okkur þá að Njálu, og
gætum þess að koma hvergi við
auman blett á Helga á Hrafnkels-
stöðum. Hvað er þetta?
Það fór eins og okkur grunaði -
þið gátuð það ekki. Þetta er
leppur sá úr hári Hallgerðar
langbrókar, sem hún neitaði að
ljá bónda sinum Gunnari á
Hliðarenda, með þeim afleiðing-
um, sem allir þekkja. Teikningin
er reyndar ekki nógu listræn, og
biðjum við afsökunar; við erum
byrjendur.
Þetta heíur verið nokkuö erfitt,
og þvi komum við næst með tvær
léttar gátur. Hér er ein sem
tengir þjóðarsöguna og bók-
menntirnar með átakanlegum
hætti:
Þið áttuð kollgátuna: Þetta er
sna-riö sem Jón llreggviðsson stal
á Akranesi með hinum gæfusam-
legustu afleiðingum fyrir þjóð-
menninguna.
()g aftur leitum við á náðir
Njálu:
6‘
Þetta er að visu létt gáta, en
það er dálitið svindl i henni. Þetta
er nefnilcga Markarfljót, renn-
andi milli höfuðisa, séð frá
sjónarhorni hrafnsins - áöur en
Skarphéðinn stiikk yfir þessa
sprænu.
í næstu mynd erum við farnir
aö nálgast aftur hina myrku tima
þjóðarsögunnar. Hvað er þetta?
6
Þetta eru að visu ekki tár þau
sem Kagnheiður biskupsdóttir
felldi fyrir sina eiðtöku. Þetta er
semsagt allt annar eiður og allt
önnur tár. Þau felldi Arni lög-
maður Oddsson, er hann skrifaði
undir eiðstafinn i Kópavogi árið
l(i(i2. Þetta eru, eins og sjá má,
höfug tár.
En að lokum vindum við okkur
að samvirkri framvindu þjóð-
reisnar á okkar öld.
llvað skyldi þetta vera?
Alveg rétt sem þið sögðuð:
Þetta er rigningin á Þingvöllum
17. júni 1944. Þá urðu Islendingar
blautari útvortis en nokkru sinni
fyrr i sögu lanisins. En eins og
máltækið segir góðir landar -
Enginn er verri þótt hann vökni.
Skaði.
Norðurlandakort Orteliusar endurprentað
Nýlega hefur Iceland Review látið gera eftirprentun af hinu merka korti Septentrionalium regionum
descriptio eftir Abraham Ortelius. Kortið, sem gert var 1570 og cr af Norðurlöndum, er einkum merki-
legt fyrir íslendinga sökum þess, aö íslöndin á kortinu eru tvö. Haraldur Sigurðsson bókavörður, sá er
ritaði kortasögu íslands, hefur skrifað með kortinu upplýsingar, er fylgja sérprentaöar. Kortið.mun fást
i flestum bókaverzlunum.
Hugmynda-
samkeppni
Ákveðið hefur verið, aö skipu-
lagsstjórn rikisins efni, i sam-
ráði við Þingvallanefnd og
Arkitektafélag Islands til hug-
myndasamkeppni um skipulag
þjóðgarðsins á Þingvöllum og
svæðið umhverfis Þingvalla-
vatn.
T.il samkeppninnar er efnt
vegna brýnnar nauðsynjar á að
móta hið fyrsta framtiðarstefnu
um hlutverk Þingvalla og Þing-
vallasvæðisins i lifi islenzku
þjóðarinnar við vaxandi umferð
og þéttbýli.
Rétt til þátttöku i samkeppn-
inni hafa allir islenzkir rikis-
borgarar og útlendingar bú-
settir á tslandi.
Veitt verða þrenn verðlaun og
verður lágmarksupphæð 1.
verðlauna 300 þúsund kr., en
heildarverðlaun verða 600
þúsund kr. Auk þess er dóm-
nefnd heimilt að kaupa tillögur
eða einstakar hugmyndir fyrir
allt að 100 þúsund kr.
Dómnefndina skipa: Eysteinn
Jónsson, alþingismaður, sem er
formaður nefndarinnar, Gunn-
laugur Halldórsson, arkitekt,
Haukur Viktorsson, arkitekt,
Hörður Bjarnason, húsameist-
ari rikisins, Sigurður Þórar-
insson, jarðfræðingur# Valdimar
Kristinsson, viðskiptafræðingur
og Þór Magnússon, þjóðminja-
vörður.
Samkeppnisgögn verða af-
hent af trúnaðarmanni dóm-
nefndar Ólafi Jenssyni hjá
Byggingaþjónustu A.t.
Kaupstefnan i
Thorshavn
Hin árlega kaupstefna i Fær-
eyjum, fer fram i Þórshöfn i
september. Útflutningsmiðstöð
iðnaðarins mun skipuleggja is-
lenzka þátttöku og Feröaskrif-
stofan Órval hyggst efna til hóp-
ferðar. Þá ætla nokkrir isl.
fataframleiðendur að efna til
tizkusýningar á nýjungum, sem
fram koma i haust.
Útflutningur tslands til Fær-
eyja hefur farið vaxandi á
undanförnum árum og nam á
árinu 1971 kr. 104,5 millj. Helztu
útflutningsafurðir eru fryst
kindakjöt, fiskiumbúðir, veiðar-
færi, fatnaður og ýmsar aðrar
iðnaðarvörur. Auk þess landa
islenzkir bátar þar nokkuð af
nýjum isvörðum fiski.
Mikil grózka rikir nú i efna-
hagslifi þeirra Færeyinga.
Heildarverðmæti innflutnings i
Færeyjum 1971 nam um 3240
milljónum islenzkra króna.