Þjóðviljinn - 31.03.1973, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 31. marz 1973.
AFFERÐAMÁLUM
Ljóst er að ferðamál
eru að verða æ snarari
þáttur í þjóðarbúskap
landsmanna. Skilst
manni að tekjur sem
beinlínis má rekja til
ferðamanna, sem sækja
okkur heim ár hvert, séu
drjúgur skerfur af gjald-
eyristekjum þjóðarinnar
og er það þeim mun
athyglisverðara, þegar
sú staðreynd er höfð í
huga að í raun og veru er
túristatímabilið hér ekki
nema hálfur annar til
tveir mánuðir.
Það sem veldur því, að
ég fer að hugleiða þessi
mál, er það að nú virðist
vera að vakna umtals-
verður áhugi á því að
gera eitthvað raunhæft í
þessum málum og er víst
ekki seinna vænna.
Ferðaskrifstofa Ríkis-
ins hefur um nokkurt
árabil haft með höndum
fræðslustarfsemi fyrir
leiðsögufólk, og er Ijóst
að áhugi fyrir því starfi
glæðist með ári hverju.
Þannig munu nú eitt-
hvað á annað hundrað
manns sækja námskeið í
þessum fræðum á veg-
um Ferðaskrifstofunnar.
Þá hefur nýlega verið
fjallað um þessi mál á
Alþingi og einsog venju-
lega til kvaddur sér-
stakur erlendur sérfræð-
ingur til að gefa góð ráð.
Allt er þetta gott og
blessað, nema ef vera
skyldi það að sá grunur
margra sé á rökum
reistur, að talsverðs
misskilnings gæti í þvi
efni, hvað það er, sem
helzt laðar erlenda
ferðamenn hingað til
lands.
Ferðamálaráð á allt
gott skilið fyrir viðleitni
sina i þá átt að bæta að-
stöðuna til að taka á
móti erlendum ferða-
mönnum, en þó hefur
það stundum hvarf lað að
mér, að nokkurs mis-
skilnings gæti í áliti
þeirra ágætu manna,
sem þar sitja, og þá
einkum varðandi það,
hvað það er helzt sem
erlendir ferðamenn
sækjast eftir að sjá hér-
lendis.
Ég þykist hafa nokkuð
góða reynslu af erlend-
um ferðamönnum, þar
sem ég hef haft það fyrir
stafni í tíu sumur að
lóðsa erlenda karla og
kellingar og raunar fólk
á öllum aldri um allar
trissur á landi voru og
það mest á hestbaki.
Það sem erlendir
ferðamenn, sem hingað
koma, eru tvímælalaust
spenntastir að sjá, er —
eins og nærri má geta —
eitthvað það, sem ólík-
legt er að hægt sé að sjá
annars staðar í veröld-
inni.
Að sjálfsögðu þarf að
vera hægt að taka á móti
öllum þeim fjölda sem
hingað kemur með
sæmilegu móti, en mér
hefur stundum fundizt
að Ferðamálaráð og þeir
sem um þessi mál fjalla
hafi lagt of mikla
áherzlu á að geta boðið
uppá flottheit og lúxus á
íslenzkum hótelum.
Það er nefnilega hægt
að ganga að því sem vísu
að túristar sem koma til
íslands séu miklu
spenntari fyrir því að
gista næturlangt við
frumstæðustu skilyrði,
heldur en á einhverjum
stað sem nefna mætti i
sömu andránni og lúxus-
hótel. Það er sem sagt
alveg gefið mál að það
fólk, sem langar til að
eyða fríi sinu á lúxus-
hóteli, leggur ekki leið
sína hingað til lands,
sem ekki er von.
Hvort sem því verður
nú trúað eða ekki, þá hef
ég verið með útlendinga
á hestbaki í grenjandi
vitlausu veðri, roki og
rigningu í heila viku eða
jafnvel allt að því heilt
sumar, og allir verið í
sjöunda himni, því þegar
þannig viðrar finnst
mannskapnum að hann
hafi lent í hinum mestu
svaðilförum og það er
víst saga til næsta bæjar
þegar heim kemur.
Varla hef ég heldur
heyrt túrista kvarta yfir
slæmum vegum, heldur
munu troðningar þeir og
öræfaleiðir, sem
hérlendis eru nefndir
þjóðvegir; þykja með
slíkum fádæmum að
f lestir komast í gott skap
og margir hafa aldrei
komizt i hann jafn
krappan eins og við það,
að komast milli bæja í
rútubíl eftir íslenzkum
þjóðvegi.
Það sem Island hefur
uppá að bjóða framyfir
önnur lönd er (að
minnsta kosti ennþá)
ósnortin náttúra, sem
vísast er þó, að vondum
mönnum með vélaþras
takist að spilla, ef ekki
verður spornað við þeirri
þróun.
Ef að við ætlum virki
lega að vekja áhuga
túrista á landinu, þá er
vafalaust áhrifaríkast
að auglýsa einhvernveg-
inn sem svo: „Komið til
landsins þar sem ekkert
er gert fyrir túrista".
Sannleikurinn er nefni-
lega sá, að í þeim efnum
hafa stjórnvöld staðið
sig frábærlega vel.
Þótt undarlegt megi
virðast er sannleikurinn
sá að ekkert er túristum
ver við en að vera álitnir
túristar, og obbanum af
þeim finnst fátt hvim-
leiðara en skipulögð
sölustarfsemi, sem mið-
uð er við stóra kippu af
útlendum ferðamönnum
sem einhver gróðavon er
i.
Fengu
orður
Forseti Islands hefur i dag
sæmt eftirtalda Islendinga heið-
ursmerki hinnar íslenzku fálka-
orðu:
Arna Kristjánsson, pianóleik-
ara, stórriddarakrossi, fyrir tón-
listarstörf.
Arna Óla, ritstjóra, riddara-
krossi, fyrir ritstörf.
Ingimar A. Óskarsson, grasa-
fræðing, riddarakrossi, fyrir störf
á sviði náttUruvisinda.
Séra Magnús Guömundsson,
fyrrv. prófast, riddarakrossi fyrir
embættisstörf.
Dr. phil. Matthias Jónasson,
riddarakrossi, fyrir störf á sviöi
fræðslu og uppeldismála.
Reykjavík, 29. marz 1973.
Hækkun á
vörubirgðum
Er kaupmönnuin heimilt að
hækka gamlar vörubirgöir
sem þeir hafa átt á lager þeg-
ar hækkun hefur verið leyfö?
Hermann Jónsson, skrif-
stofustjóri á skrifstofu verð-
lagsstjóra, svaraði þvi til, að
það færi eftir þvi hvers lags
hækkun væri um að ræða.
Sagði hann, að hækkanir
sem leyfðar væru á innkeypt-
r um vörum væru bundnar við
: heildsöluverð og leiddu ekki af
sér hækkun á þeim birgðum
sem kaupmaðurinn kynni að
eiga fyrir.
Ef hins vegar er um að ræða
hækkun á álagningu, svo og
hækkun á söluskatti, er kaup-
manni heimilt að setja þá
hækkun á vörubirgðir þann
dag sem þær hækkanir ganga i
gildi.
Rétt er að geta þess, að sið-
asta hækkun á söluskatti var
1,8%. —úþ
Ohugnanlegnr skortur sjúkra
rýmis fyrir langlegusjúklinga
óhugnanlegur skortur er
hér í Reykjavík á sjúkra-
rými fyrir langlegusjúk-
linga og neyöast sjúkra-
húsin til að vísa þeim unn-
vörpum frá, en fáanleg
hjúkrun i heimahúsum er
af skornum skammti.
Þetta kom fram við um-
ræður í borgarstjórn um til-
lögu um að reisa sérstakt
hús við Borgarspítalann
sem langlegu- og endur-
hæfingarspítala.
Það var Björgvin
Guðmundsson bfltr., sem lagði
fram tillögu um að reisa nýtt
sjúkrahús á lóð Borgarspitalans
fyrir sjúklinga með langvinna
sjúkdóma. Skyldi sjúkrahúsið
vera bæði langlegu- og endur-
hæfingarspitali, sérstök áherzla
lögð á hagkvæmni i byggingu og
kannað, hvort einingahús full-
nægðu þeim skilyrðum, sem setja
þyrfti, svo stytta mætti bygginga-
tima og spara kostnað. Gera
skyldi ráð fyrir að byggja mætti i
áföngum og að fyrsti áfanginn
hefði rúm fyrir 200 sjúklinga.
Vitnaði Björgvin i nýlega birtar
greinar dr. Friðriks Einarssonar
um vanda aldraðra og langlegu-
sjúklinga og dr. Bjarna
Jónssonar um skort á rými fyrir
langlegusjúklinga, en þar kom
fram ma, að á þrem aðalsjúkra-
húsunum i borginni liggja nú 112
langlegusjúklingar og áleit dr.
Bjarni, að fyrir 2ja ára sparnað á
leguplássi fyrir 100 langlegu-
sjúklinga mætti reisa 230 rúma
langleguspitala. En Björgvin
sagðist ekki bara hafa i huga
langlegusjúklingana, sem nú
væru á sjúkrahúsunum, heldur
ekki siður þá, sem lægju i heima-
húsum og kæmust ekki að.
Hann minntist á bygginga-
framkvæmdir Borgarspitalans,
þar sem nú væri búið að ákveða
að reisa G-álmu, þjónustu-
álmuna, á undan B-álmu, sem
ma. átti að rúma 80 langlegusjúk-
linga og þar sem engin leið væri
að biða jafn lengi með lausn á
vanda langlegusjúklinga, og
fyrirsjáanlegt væri að tæki að
byggja báðar álmurnar, legði
hann til að fara inn á nýjar
brautir með byggingu sérstaks
húss fyrir þá. Spara mætti fé með
vistun langlegusjúklinga á sér-
stöku hjúkrunarheimili og senni-
lega mætti byggja ódýrara með
einingum. Tillaga sin útilokaði þó
ekki aðrar lausnir á vandanum,
sagði Björgvin og lagði til, að
tvær umræður færu fram um
þessi mál, en á milli yrði til-
lögunni visað til heilbirgðismála-
ráðs. Var það samþykkt.
B eða G-álmu?
Mjög miklar umræður urðu um
þetta mál i borgarstjórninni og þá
ekki sizt um byggingaáfanga
Borgarsjúkrahússins, B- og G-
álmurnar, en einnig um al-
mennan vanda langlegusjúk-
linganna. Lagði Steinunn Finn-
bogadóttir fram tillögu um aö B-
álma Borgarsjúkrahússins yrði
byggð eins fljótt og unnt væri og á
undan G-álmu, og mætti þá fá
rúm fyrir 80-90 langlegusjúk-
linga, stækkun geðdeildar, háls-
nef- og eyrnadeild og fleira. úlfar
Þórðarson benti hinsvegar á, að
nær samhljóða tillaga hefði verið
samþykkt i borgarstjórn fyrir
tveim árum, en eins og málin
stæðu nú, yrði G—álman að hafa
forgang eða amk. hluti hennar,
ma. vegna þess að slysavarð-
stofan er orðin alltof litil, en
einnig vegna nauðsynlegrar
þjónustu við aðrar deildir sjúkra-
hússins og yrði td. B-álman ekki
rekin án þeirrar þjónustu.
Þá taldi hann tæplega borga sig
Framhald á bls. 15.