Þjóðviljinn - 30.05.1974, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 20. mai 1974.
APRICHOS KENJAR
Mynd: Francisco Goya y Lucientes
Mál: Guöbergur Bergsson
48. Áblástrar
„Ablástrarpúkarnir eru leiðinleg-
ustu galdragrey alls galdurs, og þeir
alheimskustu i þeirri list. Væru þeir
einhverju viti gæddir, mundu þeir
stunda annað en það að vera með á-
blástra á fólk”, segir P-handritið.
Trúin, að menn fengju áblástra á
varirnar, vegna þess að illir andar, á-
blástrarpúkar, væru i kringum þá, er
samevrópsk hjátrú.
Hér virðast eingöngu kirkjunnar
þjónar verða fyrir þessum leiðinlega
blástri. Munkar voru oft kaunum
hlaðnir og með skurfur; trúði fólk þvi,
að sú óáran stafaði af samneyti þeirra
við myrkravöldin. Alþýðan hélt i sinni
fáfræði, að dimmir og rakir klefar
þeirra væru bústaðir illra anda, en
ekki heilags anda, sem læknar öll
mein, einnig áblástra á vörum. Maria
mey fékk aldrei hvorki kvef né á-
blástra, enda átti hún heima i Nýja
Testamentinu. í Gamla Testamentinu
eru menn oft kaunum slegnir, einkum
Job. En þá var allra-meina-bótin, Ésú,
ekki komin til skjalanna.
Þegardaginn stytti tók hin hjátrúar-
fulla, en oft athugula, alþýða eftir þvi,
að áblástrar urðu tiðari, og er svo enn
þá um þann hvimleiða sjúkdóm, eink-
um hjá kjallaramunkum. Hún þurfti
þvi ekki vitnanna við, heldur trúði þvi,
að samneyti heilagra manna og púka
ykist, þegar á veturinn leið. Fólk kom
heim úr köldum kirkjum með áblástra
eftir skriftir, þvi að presturinn hafði
andað framan i það.
„Það að skrifta i eyra er ekki til ann-
ars en að fylla hlustir munkanna af ó-
hreinindum, klámi og óþverra”, segir
L-handritið.
KARPOV SÆKIR
Sævar Bjarnason hefur
snarað fyrir okkur skýr-
ingum á þremur skákum
milli Karpovs og Spasskís
og koma þær þrjá daga í
röð hér i blaðinu. Sú fyrsta
fer hér á eftir:
í fyrstu einvígisskákinni
notaði Spasskí afbrigði
sem hann hafði rannsakað
mjög vel með tilliti til
skákstíls Karpovs. i 9. ein-
vígisskákinni gaf Karpov
Spasskí kost á því að beita
því aftur, en Spasskí hafn-
aði því af einhverjum
ástæðum og Karpov vann
mjög vel upplagða sóknar-
skák.
Sikileyjarvörn
Hvítt: Karpov
Svart: Spasskf
1. e4 C5
2. Rf3 e6
3. d4 cxd4
4. Rxd4 Rf6.
5. Rc3 d6
6. Be2
(Hvassari leikur er hér6. g4.)
Be7
7. 0-0 0-0
8. f4 Rc6
9. Be3 Bd7
(í fyrstu einvigisskákinni, sem
Spassky vann, lék svartur 9. -e5.
Þrátt.fyrir það er hann ekki
ánægður, eða eru það taugarnar
sem eru farnar að bila? Karpov
velur sömu áætlun og í fyrstu
skákinni.)
10. Rb2 a5
(önnur áætlun er 10. -a6, 11. a4
b6.)
11. a4 Rb4
12. Bf2 Bc6
12. Rd4! g6?
(Spassky kann betur við Sikileyj-
arvörn en franska vörn og vill
þessvegna leika e5 i staðinn fyrir
d5. En hann verður að undirbúa
e5 þannig að riddarinn komist
ekki til f5. Þessvegna er d5 senni-
lega betra (14. e5 Rd7). Sú upp-
stilling gæfi svörtum færi á mörg-
um góðum leiðum, t.d. Bc5, Db6,
HaeSog f6. Best væri fyrir hvitan
að leika eftir 13.-d5, 14. e5 Rd7,
15. Rcb5.)
14. HÍ2 e5
15. Rxc6 bxc6
16. fxe5 dxe5
17. Dfl Dc8
18. h2 Rd7?
(Betra virðist 18-Ra6, 19. Dc4
Db7, 20. b3 Db4 eða 20. Be2 Rd7.)
19. Bg4! h5
20. Bxd7 Dxd7
21. Dc4
(Nú hótar hvitur að vinna skipta-
mun með 22. Bh8. Spassky reynir
með næsta leik sinum að vinna
tima til nauðsynlegra liðsflutn-
inga).
21, — Bh4
22. Hd2 De7
(Ef nú 23. Bc5 þá kemur Dg5 og
eftir 24. Hd7 Rxc2) .
23. Hfl Ilfd8
24. Rbl Db7
25. Kh2 Kg7
26. c3 Ita6
27. He2 Hf8
(Hann verður að opna undan-
komuleið fyrir Bh4.)
28. Rd2 Bd8
29. Rf3 f6
30. Hd2 Be7
(Hvað staða svarts er orðin slæm
sést vel á eftirfarandi möguleika:
J0, —Bb6, 31. Bxb6 Dxb5, 32. Hd7
Kh8, 33. Rxe5 fxe5, 34. Hff7 Hxf7,
35. Dxf7.)
31. De6 Had8
(Svartur er glataður, 31. - Hfd8,
32. Rxe5 og 31. — Rb8, 32. Hfdl og
Hf7, 32. Rxe5.)
32. Hxd8 Bxd8
(Hxd8, 34. Rxe5,)
33. Hdl Rb8
34. Bc5 Hh8
35. Hxd8!! gefið
(35. Hxd8 36. Be7 Hg8, 37. Dxf6
Kh7, 38. Bf8 Hxf8, 39. Dxf8 Dg7,
40. Dxb8.)
Þessi mynd af sovéska stórmeist-
aranum Korsnoj var tekin þegar
hann átti að draga um hvitt eða
svart er hann mætti Petrosjan i
undankeppni HM f skák. Korsnoj
var sá sterki i þessari viðureign,
og þegar staðan var 3:1 eftir
fitnm skákir, gafst Petrosjan
upp. Korsnoj mætir þvi Karpov i
undanúrslitakeppninni. Korsnoj á
marga aðdáendur sem dá hinn
djarfa skákstii hans.<—(APN»-
mynd)
N or ður-írland:
Alls-
herjar-
yerk-
fallinu
aflýst
BELFAST 29/5 Skipuleggjendur
verkfalls mótmælenda á Norð-
ur-trlandi hafa sagt sinu fólki að
hverfa aftur til vinnu i áföngum.
Allsherjarverkfallinu var aflýst
um leið og vitað var að sam-
steypustjórn kaþólskra og mót-
mælenda undir stjórn Brians
Faulkners hafði neyðst til að
segja af sér.
Foringjar verklýðssambands
mótmælenda tóku um leið fram
að þeir mundu hefja aftur
verkfall ef að ekki verður efnt til
nýrra kosninga i haust eins og
þeir krefjast.
Flestir búast við'þvi, að breska
stjórnin muni nauðug viljug taka
að sér að stjórna Norður-írlandi
beint, eins og gert var um tima
áður en stjórn Faulkners var
mynduð.
Vinna mun aftur hefjast á
mánudag af fullum krafti, en raf-
orkuframleiðslan verður ekki
komin i fullan gang fyrr en þá.
Cosgrave, forsætisráðherra
irska lýðveldisins, sakaði i dag
IRA, Irska lýðveldisherinn, um
að hafa með hryðjuverkum sinum
spillt þeim möguleika, sem stjórn
Faulkners var, til að bæta stöðu
kaþólska minnihlutans á Norð-
ur-írlandi.
Spinola forseti:
Yarar
við
hættu á
einræði
LISSABON 29/5 Antonio de Spin-
ola, forseti Portúgals, hefur var-
að landsmenn við þvi, að þau lýð-
ræöislegu réttindi sem fólkið hafi
fengið kunni að vera i hættu fyrir
andbyltingarsinnum og stjórn-
leysi. Gæti ástandið orðið til þess
að hægrisinnuð einræðisstjórn
kæmist aftur til valda i Portúgal.
Kom þetta fram i ræðu sem for-
setinn hélt i borginni Oporto.
Munu ummæli hans einkum lúta
að miklum f jölda skyndiverkfalla
sem hafa hafist um landið. Hann
sagði að Portúgalir ættu að gera
sér grein fyrir þvi, að allar lög-
leysur opnuðu dyrnar fyrir nýjum
einræðisherrum.
Giscard
hættir
sima-
hlerurium
PARIS 29/9 Hinn nýkjörni forseti
Frakklands, Gisgard d’Estaing,
skipaði svo fyrir i dag, að hætt
yrði simahlerunum og að segul-
bandsupptökur á simhlerunum
skyldu eyðilagðar.
Margir foringjar stjórnarand-
stöðunnar höfðu kvartað yfir
miklum simahlerunum frönsku
lögreglunnar á dögum Pompi-
dous. Voru mörg þúsund simar
hleraðir á degi hverjum I Paris.
Auk þess lýsti forsetinn þvi yfir,
að hér eftir yrði Frakkland opiö
öllum pólitiskum flóttamönnum.