Þjóðviljinn - 29.01.1975, Qupperneq 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 29. janúar 1975.
HORN
í SÍÐU
Að pota sér og
tota
vinnuveitandans
Það er mikið keppikefli
„framsækinna” manna i sam-
keppnisþjóðfélögum vestur-
landa að hljóta stöður, völd og
hafa áhrif á gang mála, eða geta
talið sig hafa það. Skrifaðar
hafa verið fjölmargar bækur
um leiðir að þessu marl i, og
eiga þær það sameiginlegt, að
þærkenna hverjum og einum að
eyða persónuleika sjálfs sin,
gera sér upp eðli og viöbrögö,
viðmót og æði allt. Með þessu er
talið aö menn nái hylli yfirboð-
ara sinna og fyrirtæki það, sem
yfirboðarinn á og rekur safnar
meiri gróða. Vegurinn til auðs
og áhrifa liggur opinn.
Tveir útlenskir spámenn hafa
náö mestum áhrifum á þessu
sviði hérlendis. Annar er Dale
Carnegie, en hann er mikill ver-
aldarmaður og skrifaði þá
frægu metsölubók, sem tröllreið
jarðarkringlunni eftir strið, —
Vinsældir og áhrif. — Annar
spámaður, Peal að nafni, bætti
um betur og tók guð almáttugan
inn i kompaniið og gaf út spá-
dómsrit um það hvernig eigi að
ná áhrifum, völdum og peninga-
legri velsæld með almættið sér
við hlið. Sú bók hét — Vörðuð
leið til lifshamingju.
En það var Dale Carnegie.
Námskeið kennd við hann
hafa veriö haldin hér á íslandi
um nokkurt skeið, og gefnir út
leiðbeiningabæklingar um rétta
hegðun á framabrautinni. Sér-
legur umboðsmaöur hans hér á
landi er leigusali húsnæðis,
biljarðstofu, til „frjálsrar”
sjónvarpsmenningar Hreggviðs
og co„ Konráð Adolphsson.
Einn af bæklingum carnegie-
starfsþjálfunarnámskeiðanna,
eins og þau eru heitin, útgefin
1970, ber yfirskriftina — Arang-
ursrik simanotkun. — Þar sem
þessi bæklingur er ágætt sýnis-
horn um þá lifsskoðun, sem
samkeppnisspámennirnir
boöa, hvort sem þeir hafa guð
almáttugan með eöa ekki, skulu
hér birt nokkur af „heilræðum”
þeim, sem i bæklinginn eru
prentuð, ef menn mættu af þeim
læra að þekkja þá úr, sem búnir
eru að yfirgefa sjálfa sig og tek-
ið þess i stað upp staðlaða fram-
komu til orðs og æðis til þess aö
pota sér upp „mannvirðingar-
stigann” og ota tota fyrirtækis
forstjóra sins i von um umbun
upphafningarinnar.
En litum I bæklinginn:
„Um leiö og þú tekur framför-
um i þeirri tækni að tala i sima,
bætir þú ekki aðeins þá hug-
mynd, sem menn gera sér um
sjálfan þig, sem vingjarnlegan
og hjálplegan einstakling, þú
bætir einnig þá mynd, sem þú
gefur af fyrirtæki þinu sem stað,
þar sem þægilegt er að eiga við-
skipti. Arangur þinn i simanum
bætir árangur fyrirtækisins og
þú öðlast ánægjuna af þvi, að
eiga mikilsverðan hlut af þeim
árangri.”
„Vertu vakandi”. „Vertu vin-
gjarnlegur.” „Til þess að fyrir-
tæki þitt nái vináttu viðskipta-
manna, skaltu reyna að vera
vingjarnlegur, hjálplegur og
hæverskur.” „Talaðu af eld-
móði.”
1 kafla um að svara hringingu
eru þessi gullkorn: „Notaðu
nafn viðmælanda þins, hvenær
sem tækifæri býðst i samtak-
inu.” „Legðu simtóliö rólega frá
þér, eftir að þú hefur þakkað
viðmælanda þinum.”
Loks eru tilfærð „heilræði” úr
kafla, sem ber yfirskriftina:
„Að taka við kvörtunum”.
Þar segir: „Þau (heilræðin)
munu hjálpa þér og fyrirtæki
þinu til vinsælda, jafnvel við
örðugustu kringumstæður”.
Siðan koma heilræðin:
„Samsinntu þeim, sem kvart-
ar, að þvi marki, sem ástæður
leyfa. Umfram allt, þráttaðu
ekki, og misstu ekki stjórn á
skapi þinu.”
„Láttu i ljósi viðurkenningu á
honum, fyrir að koma kvörtun-
um á framfæri.”
„Biðstu afsökunar, ef kvart-
anirnar eru réttmætar. Ef ekki,
þá hjálpaðu honum til að skipta
um skoöun, án þess að setja of-
an.”
„Þakkaðu honum áhuga
hans.”
Og svo eru það lokaorðin i
pésanum:
„Mundu, aö það er viðhorf
þitt, sem skiptir máli. Beittu
þér, til að skapa fyrirtæki þinu
vinsældir og vinna sjálfum þér
álit, sem sá þægilegi, hæfi
starfsmaður, sem þig langar til
að verða.”!!!
— 0 —
Nú skyldi enginn ætia að hér
sé verið að draga úr mikilvægi
mannsiða og kurteisi i sam-
skiptum milli manna. Kurteisin
mætti vera meiri, þá ekki siöur
einlægnin.
En þetta er ekki kennslubók i
einlægni, sú sem hér er vitnað
til, heldur framapoti. Þess kon-
ar framapoti, þar sem sjónar-
mið þess, sem „rekur” potar-
ann eru höfð i fyrirrúmi. Til-
einkun á slikum umgengnis-
venjum veldur aðeins firringu
mannsins frá eðli sjálfs hans.
—úþ.
Vinarkveðja
Ingi Haraldsson
Fœddur 31.10 1920 — Dáinn 21. 1. 1975
Vinátta manna binst aldrei
samkvæmt almennum rökum
hvort heldur varanleik eða
einlægni snertir. Oftast er þaö þó,
að þeir sem eru að ýmsu leyti
likir laðast hver að öðrum og
kunna vel að likja eftir lifsmáta
hins. En einmitt það gagnstæða
skeöi einn fagran haustdag árið
1940, fyrir utan Kennaraskólann,
þegar við Ingi hittumst áður en
við fórum i fyrstu kennslu-
stundina þar. Það gerðist
einhvern veginn af sjálfu sér aö
viö settumst saman, lásum
saman, allt nema kennslubækur
—• og nutum saman þess sem
öörum fannst fagurt og vildu að
báðir nytu. Þannig höfum við
setið saman siöan. Kannski hefur
einhvern þátt I þvi átt aö vorum
samsýslungar, þvi Ingi var
fæddur að Syðri-Rauöamel i
Kolbeinsstaðahreppi og afar
okkar voru miklir vinir, enda þótt
okkur væri það ekki ljóst þá.
Faðir Inga var Haraldur Lif-
gjarnsson, Hallgrlmssonar,
ættaöur af Mýrum og aö lang-
feðgatali frá Vestfjörðum en
móðirin Úlfhildur Hannesdóttir,
Jónssonar frá Eyrabakka. Hann
ólst upp I foreldrahúsum til 12 ára
aldurs en þá skildu foreldrar hans
og dvaldist hann á Heggstööum i
sömu sveit næstu ár. í Reykholts-
skóla hafði Ingi numið veturna
1935-37. Þar hafði ég einnig veriö,
en vetri siðar. Frá þessum fagra
Atvinna
óskast
23ja ára stúlka óskar
eftir atvinnu sem
fyrst.
Upplýsingar í síma
35904.

SENDIBÍLASTÖm Hf
haustdegi árið 1940 höfum við að
vissu leyti setið saman, við sama
skólaborðið i blíðu og striöu, þar
til nú að hann hefur þreytt sitt
lokapróf og með svo mikilli prýði,
að ég hygg aö fáir okkar fari
betur undirbúnir, að flytjast i
annan bekk.
Reyndar var hann að ýmsu
leyti betur búinn að standast próf
i skóla lifsins en flestir okkar
hinna, þvi frá upphafi hafði hann
hlotið óvenju góðar gáfur, svo
sem ættir hans stóðu til, svo og
það, sem kannski er ekki jafn hátt
metið á veraldarvisu, innilegt
hjartalag og viljann til að vera
öörum jafnvel betri en sjálfum
sér. Það eru margir sem gefa
einkunnir viö lokaþraut sem
þessa, mörg jóla- og miðsvetrar-
próf og stundum eru þeir sem
einkunnir gefa haldnir blindu á
allt annað en þeirra eigin
sérgrein og telja vankunnáttu
prófþreytanda I henni alls
varðandi. Hjá þeim mönnum,
sem hafa veraldargengi sem
viðmiðun hygg ég aö Ingi hafi
ekki hlotiö háa miðsvetrar-
einkunn og ég er lika handviss um
að Ingi myndi brosa vorkunn-
samlega til þeirra. Gáfur Inga
voru honum ekki tæki til að nota
sér til framdráttar heldur mögu-
leikar til að nýta sér og öörum,
finna og njóta jafnvel hins
smæsta til þess sem okkur hinum
einföldu finnst hið flóknasta. Stef
Gamla Nóa til hinna flóknustu og
iburðarmiklu verka Beethovens,
Æra Tobba til Einars Ben.
Að lesa saman ljóö og hlusta á
tónlist með Inga var unun, unun
sem og fáir nutu, þvi Ingi naut sin
ekki nema i mjög þröngum hópi.
Að feröast með Inga verður mér
ógleymanlegt. Stöðum sem hann
hafði aldrei komið á var hann
gagnkunnugur vegna þess að það
sem Ingi las liföi hann I raun og
veru. Læsi hann um borg eða bæ
kunni hann betur skil á honum en
margir þeir er þar höfðu lengi
dvalist. Alls staðar fann Ingi eitt-
hvað sem möguleiki var til að
njóta og við nutum, finna hið
mannlega og þá hið dýrðlega
hvar sem var. Þess vegna óska ég
dýrkendum hinnar veraldlegu
velgengni að Ingi verði kominni
sæti prófdömara I öðrum bekk,
þvi ábyggilega finnur hann hið
fagra en myndi setja kikinn yfir
blinda augaö um það er miður
skyldi. Þessa hef ég ábyggilega
sem og aðrir sambekkjarbræður
hans þessa lifs notið.
Ég veit að undir skálaræðum og
á skilnaðarstundum eru oft notuö
stór orð, orð sem eiga sér ekki
nema takmarkaða stoð i veru-
leikanum. Ég veit að Inga voru
stór orð jafn hvimleið og Satan
Saltarinn, en ég veit lika að lygin
og óhreinskilnin voru honum jafn
viðurstyggileg og hreinlátum
manni óværa. 1 þessu tilviki er
eiginlega ómögulegt fyrir mig að
fara eftir þvi, sem ég veit að vera
myndi vilji hans er ég minnist
hans, en þótt ég grannskoði hug
minn man ég ekki til aö hafa
kynnst manni sem ekki væri
möguleiki til að fá að gera eitt-
hvað sem aöeins striddi aö ein-
hverju leyti móti betri vitund
hans — nema Inga. Vitundin um
að hafa gert rangt viljandi hefði
orðið honum það erfið að hann
hefði einfaldlega ekki nennt þvi.
Orövarari manni hef ég áreiöan-
lega ekki kynnst, enda hafði hann
kannski þar viti til varnaðar þar
sem honum hafði sannanlega á
bernsku árum verið hrundið frá
yl heimilisarins foreldra og afa-
húsa til vandalausra vegna þeirra
manna, sem meira mátu
skemmtifýsn sinna lægstu hvata,
rógburðarins, en lifshamingju
litils og friðsæls heimilis. Ekki
veit ég I raun og veru hversu
mikill sá skemmtanaskattur er
sem Ingi hefur borgað sveit-
ungum sinum, en áreiöanlega
hefur hann orðið honum nokkuð
stór — ég veit ekki þeim — Ingi
taldi aldrei eftir að borga, ef hann
gat. Ingi kunni öðrum betur
setninguna — Faðir fyrirgef þeim
o.s.frv. —
Sá eðlisþáttur Inga að finna
skýringu á öllu varö honum i raun
og veru réttlæting eða fyrir-
gefning á þvi sem honum var
andstætt i fari okkar hinna.
Kannski hefur þessi þáttur orðið
okkur ábatarikarien aftur honum
erfiðasti hjalli til að geta klifiö
mannfélagsstigann. Ingi var
einlægur verkalýðssinni og studdi
sósialska verkalýðshreyfingu frá
þvi hann mátti. En hvernig er von
til þess að nokkur nái frama
innan verkalýðshreyfingarinnar
sem kann lika að meta. þaö.sem
atvinnurekandinn þarf að greiða i
auknum hlunnindum og trygg-
ingum auk timakaups, kann aö
meta neftóbaksró Guðmundar
um langtimahagsmuni verka-
fólks frekar en upphlaup ein-
stakra áróðurshópa. Hvernig gat
Ingi orðið stjórnmálamaður — og
þó var hann einn hinn glögg-
skyggnasti maður um þau mál
sem ég hef kynnst — sem ekki
kynni að segja orð svo sem land-
ráðamaöur, þjófur, fantur,
ræningi um andstæðingana.
Sama gilti og um þaö er varðar
trúarbrögð.
Eftir 35 ára náiö samband veit
ég ekki betur en samkvæmt okkar
venjulegu mælistiku var hann trúr
laus, en þó hef ég engan mann
talað við jafn ihugasaman og
skilningsrikan á hin ýmsu trúar-
brögð> hans samúð, andúö, rýni,
trú, leitun en þó fullvissa blönd-
uöust i einstæðu samræmi. Eina
trú átti hann þó, trú sem kannski
er nú á þessum t>mum einna hvað
fráleitust,trú á sigur hins góða I
manninum sjálfum „Sýnið trú
yðar i verkunum”. í sinni trú var
Ingi sjálfum sér samkvæmur i
verkusn. Trú um okkur betri börn
voru eins konar móttó i kenningu
hans, það var og sannanlega vilji
hans að svo gæti orðiö og öll hans
framkoma stuðlaði að þvi. „öll
vor verk eru af ófullkomleika
gjörð”, segir þar. Fáar full-
yrðingar standast jafn vel sann-
reyndirnar sem þessi.
Ekki er auövelt að skýra, að
Ingi starfaöi ekki á þeim vett-
vangi, sem hann hafði kosið sér
og lært til, en e.t.v. hefur allur agi
og harka verið of fjarlæg eðli
hans til að honum finndist hann
geta notið sin þar sem skyldi.
Engan betri heimilis- og barna
minna vin hefði verið hægt aii
eignast en Inga og með þessum
fáu kveðjuoröum þakka ég fyrir
þau öll sem eitt.
Ég get ekki látið hjá liða að
þakka fyrir hans hönd vinum og
samstarfsmönnum, en þó fyrst og
fremst frænkum hans fyrir það
sem þær voru honum. En
áreiöanlega fer öllum sem mér.
Okkur ber að þakka. Þökk sé þvi
sem gaf okkur Inga.
Þórður frá Miklaholti.
úr laupnum
Baráttan við
saltið
Sj. tók þessa mynd á dögunum af
einum meöborgaranna þegar
hann glimdi við saltiö á rúðunum
hjá sér. Saltgangur hefur veriö
mikill I borginni siðustu vikur,
bæði vegna storma og sjógangs,
svo og vegna uppspýtings frá
umferðinniá salti ausnum götum'
borgarinnar.
Víkingaflug
Svissneskt fyrirtæki hefur nú
gert samning við islenska flug-
félagiö Air Viking um flug milli
Zúrich og Bangkok og verður
fyrsta ferðin farin 12. febrúar. Er
hér um að ræða mjög langar flug-
leiðir, enda er flugtiminn með
þotu um 12 klukkustundir frá
Sviss til Thailands Alislenskar
áhafnir, flugmenn og flugfreyjur
annast þessa flutninga.
Hinir svissnesku aöilar völdu
islenska þotu frá Air Viking
umfram aðra, vegna þess að
þýskir farþegar og ferðafélög
sem Air Viking flaug fyrir milli
Þýskalands og Kanrieyja milli
jóla og nýárs, hrósuöu mjög allri
þjónustu og stundvisi i þeim flug-
ferðum. Auk þess þóttu flug-
vélar Air Viking fallegar og þægi-
legt aö feröast með þeim.
Salon Gahlin
— Skýringin á þvi hversvegna
leikritið misheppnaöist er fólgin I
hlutverkaskipuninni. Okkur tókst
ekki að fá einhverja til þess aö
leika áhorfendur.