Þjóðviljinn - 29.01.1975, Page 12

D/OÐV/U/NN
MiOvikudagur 29. janúar 1975.
Novotny
látinn
Antonin Novotny.
PRAG 28/1 — Antonin Novotny,
fyrrum forseti Tékkóslóvakiu og
formaður tékkóslóvakiska
kommúnistaflokksins, lést i dag i
Prag, sjötugur að aldri. Hann var
langvaldamesti maður Tékkó-
slóvakiu i fimmtán ár, en missti
völdin 1967 vegna andspyrnu
lýðræðissinnaðra kommúnista,
sem samtök rithöfunda og ung-
kommúnista vöru frumkvöðlar
að. Sú hreyfing kom Alexander
Dubcék til valda.
Novotny var fæddur árið 1904 i
smáþorpi skammt frá Prag og
gekk i tékkneska kommúnista-
flokkinn 1921, árið sem flokkurinn
var stofnaður. Hann var á valda-
árum sinum einn harðasti
stuðningsmaður Sovétrikjanna
meðal austurevrópskra leiðtoga
og sætti innanlands harðri gagn-
rýni fyrir harðstjórn, skoðana-
kúgun og stalinsk réttarhöld.
‘■oRTi'GAi. Mótmœli hindra
þinghald íhaldsflokks
LISSABON 28/1 — Svokallaður
flokkur miðdemókrata, sem
virðist vera eitt helsta athvarf
portúgalskra ihaldsafla eftir
fali einræðisstjórnarinnar,
vændi í dag herinn og lögregl-
una um að hafa látið undir höfuð
leggjast að vernda fyrsta þing
flokksins, sem stóð til að halda i
Oporto um helgina. Vinstri-
sinnaðir mótmælendur
söfnuðust að byggingunni, þar
sem flokksþingið var haldið, og
sátu um hana i fjórtán klukku-
stundir. Greip slíkur uggur
þingfulltrúa að flokksþinginu
var aflýst.
Vinstrimenn hafa illan bifur á
flokki miðdemókrata, gruna
hann um að vera pólitiskt hæli
stuðningsmanna afturhaldsafl-
anna, sem til skamms tíma
stjórnuðu landinu með einræði
og ógnum, og vilja skiljanlega
ekki gefa slikum öflum tækifæri
til endurreisnar I nokkurri
mynd. Það segir sína sögu um
eöli miðdemókrata þessara að
heiðursgestur á umræddu
flokksþingi þeirra var Geoffrey
Rippon, einn helstu framá-
manna breska fhaldsflokksins.
Mótmælaaðgerðirnar i Oporto
um helgina hafa orðið til þess að
vekja að nýju deilur milli
Kommúnistaflokksins og
Sóslalistaflokksins, en grunnt
hefur verið á þvi góða milli
þessara flokka undanfarið
vegna sameiningar allra verka-
lýðssamtaka landsins i eitt
samband, sem kommúnistar og
Herjahreyfingin standa að i
sameiningu og samþykkt hefur
verið. Sósialistaflokkurinn
beitti sér mjög gegn sameining-
unni, sem hann óttast að verði
til þess að rýra áhrif sin i verka-
lýðshreyfingunni. Kommúnist-
ar, sem á timum ihaldsein-
ræðisins voru miklu betur
skipulagðir og virkari I and-
spyrnuhreyfingunni en liðs-
menn Sósialistaflokksins, hafa
frá þeim tima sterk Itök innan
verkalýðshreyfingarinnar og
sumir fréttaskýrendur spá þvi
að sameiningin i eitt verkalýðs-
samband muni færa þeim þar
þvi nær öll völd.
Mario Soares, utanrlkisráð-
herra og aðalritari Sósialista-
flokksins, varaði i gær við mót-
mælaaðgerðum á götum úti og
öðrum aðgerðum af róttækara
tagi og kvað slikt geta haft I för
með sér borgarastrið, ihlutun
erlendis frá og viðskiptabann.
Er Soares hér greinilega að
höfða til þess að Bandarikin og
Nató muni gripa til beinna of-
beldisaðgerða gegn Portúgal ef
málin þar þróist of langt til
vinstri að þeirra dómi. Kommú-
nistar hafa fyrir sitt leyti lýst
ummæli Soaresar um borgara-
strið hræðsluáróður.
Kommúnistaflokkurinn,
Sósialistaflokkurinn og hreyfing
til vinstri við kommúnista, sem
nefnist Endurskipulagningar-
hreyfing öreigaflokksins, hafa i
hyggju að fara I sina fjölda-
gönguna hver i Lissabon á
föstudag. Soares hefur deilt á
kommúnista fyrir þeirra göngu
og telur tilganginn með henni
beinlinis þann að draga athygl-
ina frá göngu Sóslalistaflokks-
ins. Segist Soares óttast óeirðir
milli gönguliðanna á föstudag-
inn, en kommúnistar segja þann
ótta ástæðulausan.
1 Oporto hafa kommúnistar,
Sósialistaflokkurinn og flokkur
lýðdemókrata (fremur vinstri-
sinnaðir miðjumenn) auglýst
sameiginlega fjöldagöngu á
föstudaginn til minningar um
uppreisn gegn konungsvaldinu,
sem gerð var 1891. Lýðdemó-
kratar stóðu með Sósialista-
flokknum i andstöðunni við
sameiningu verkalýðssamtak-
anna og þykir þessi sameigin-
lega fjöldaganga benda til þess
að deilur þessara flokka við
kommúnista risti eftir allt
saman ekki mjög djúpt. Fjölda-
göngur kommúnista og Sósia-
listaflokksins i Lissabon gætu
þá verið hugsaðar fyrst og
fremst sem fylgiskönnun.
Ford vill stórauka fjár
hagsaðstoð við Thieu
WASHINGTON 28/1 — Ford
Bandarikjaforseti bað þingið i
dag um 300 miljón dollara auka-
lega sem hernaðaraðstoð við Sai-
gon-stjórnina I Suður-VIetnam og
Alþýðubandalagið
Árshátið AB Kópavogi
Arshátið Alþýðubandalagsins verður haldin laugardaginn l.’febrúar i
Þinghól Alfhólsvegi 11 kl. 19.
A borðum verður hinn vinsæli þorramatur.
Dagskrá: Skemmtiatriði og góð músik.
Verð aðgöngumiða er kr. 1250 miðinn og er fólk hvatt til þess að panta
miða sem fyrst I sima 40853 (Eyjólfur) eða 41279 (Lovisa). Pantanir
berist i siðasta lagi fimmtudaginn 30. janúar vegna takmarkaðs hús-
næðis. Miðar óskast sóttir á föstudaginn. — Nefndin.
Viðtalstimi borgarfulltrúa
Viðtalstimi borgarfulltrúa Alþýðubandalagsins
er I dag frá kl. 17-18 að Grettisgötu 3, simi 28655.
Þorbjörn Broddason er til viðtals.
Reykjavik
Starfshóparnir um borgarmál héfja störf i kvöld miðvikudaginn, 29.
janúar kl. 8.30 að Grettisgötu 3.
Borgarmálaráð
Alþýðubandalagið á Akureyri
Arshátiðin er fyrsta febrúar I Alþýöuhúsinu og hefst klukkan 20.00. Til-
kynnið þátttöku sem fyrst til þess að auðvelda undirbúning.
Dagskrá:
Þorramatur. Stutt ávörp. Sönglist. Dans og gleðilæti. Jón Danielsson,
Óttar, Einar, Stefán, Kristin og Böðvar. — Stjórnin
Nýjung i starfinu: Opið hús i Rvík
fimmtudaginn 30. janúar að Grettisgötu 3 I risinu. Gestir kvöldsins
verða Kurigei Jónsson og Þorleifur Hauksson. — Fjölmennið og mætið
stundvislega kl. 9.
Námshópur Kópavogi
Kemur saman I Þinghól kl. 20.30 i kvöld. Rætt verður um kreppuna —
kenningarum hana og kreppuboða I samtiðinni. Nýir þátttakendur vel-
komnir.
222 miljón dollara handa Lon Nol-
stjórninni i Kambódiu til sams-
konar þarfa. Höfðu leiðtogar
flokkanna I þinginu þó sagt for-
setanum á fundi i dag að senni-
lega myndi þingið hafna þessari
beiðni hans.
Ford komst svo að orði i sjón-
varpsviðtali að þessar 300 milj-
ónir dollara væri það minnsta,
sem Saigon-stjórnin þyrfti á yfir-
standandi fjárhagsári ef henni
ætti að verða lengra lifs auðið.
Jafnframt fór forsetinn hörðum
orðum um norðurvietnama og
kenndi þeim vopnahlésbrotin I
Suður-Vietnam.
Ford átti i dag tal við leiðtoga
bæði demókrata og repúblikana i
þeim tilgangi að fá þá til stuðn-
ings við téðar fjárveitingar til
leppstjórnanna tveggja og stefnu
forsetans j efnahags- og orkumál-
um. Var fundurinn haldinn I
Hvita húsinu og voru þar mættir
forsetanum til fulltingis Henry
Kissinger utanrikisráðherra,
James Schlesinger varnarmála-
ráðherra og William Simon fjár-
málaráðherra. Embættismenn
sögðu að aðalumræðuefnin hefðu
verið sókn Þjóðfrelsisfylkingar-
innar i Suður-Vietnam, sem
bandariskir ráðamenn hafa
þungar áhyggjur út af, og orku-
málatillaga forsetans. Demó-
kratar hafa sameinast um að
gera að engu þá fyrirætlun forset
ans að leggja þriggja dollara
gjald á hverja innflutta oliutunnu
frá fyrsta april næstkomandi.
Telja demókratar að þessi ráð-
stöfun muni auka verðbólguna og
koma harðast niður á fátækustu
bandarikjamönnunum.
Arið sem leið fór stjórnin fram
á 1400 miljón dollara fjárveitingu
til Saigon-stjórnarinnar, en þing-
iðskar þá upphæð niður um helm-
ing. Forsetinn fór hörðum orðum
um þingið fyrir það hátterni og
hótaði þá þegar að æskja 300 milj-
ón dollara aukafjárveitingar á yf-
irstandandi fjárhagsári.
Kratar leggja fram
vantraust á Hartling
KAUPMANNAHÖFN 28/1 —
Margir búast nú viö stjórnar-
kreppu I Danmörku, eftir að
Miðstj órnarf undur
Miðstjórn Alþýðubandalagsins er boðuð til
fundar föstudaginn 31. janúar n.k.
Fundurinn verður haldinn að Grettisgötu 3 og
hefst kl. 20.30.
_______ Ragnar Arnalds
Danska
stjórnin
farin frá
Stjórn Poul Hartling i Dan-
mörku sagði af sér I gær-
kvöldi. Afsögnin kom i kjölfar
vantrauststillögu sósialdemó-
krata sem skoruöu á Hartling
að vikja með stjórn sina svo
hægt væri að mynda stjórn á
breiðari grundvelli.
sósialdemókratar lögðu óvænt
fram vantrauststillögu á minni-
hlutastjórn Venstre á þingfundi I
dag. Stóðu þá yfir umræður um
fjárlagafrumvarp stjórnarinnar.
Er nú mikið lif i tuskunum á
göngunum I Kristjánsborg og var
þingfundi frestað hvað eftir ann-
að.
Menn bollaleggja nú um mögu-
leika sósialdemókrata til að fá
meirihluta þingsins til stuðnings
við vantrauststillöguna. Talið er
vist að Radikale Venstre, Sósial-
Iski þjóðarflokkurinn og Komm-
únistar muni greiða atkvæði með
tillögunni, en óvist er um afstöðu
Ihaldsflokksins og Kristilega
þjóðarflokksins. Miðdemókratar
munu væntanlega sitja hjá. Kjeld
Olesen, formaður þingflokks
sósialdemókrata, rökstuddi. van-
trauststillöguna með þvi að þjóð-
in þyrfti við nýrrar stefnu i efna-
hagsmálum, sem væri ekki miðuð
við það eitt að bjarga málunum
Frh. á bls. 5
Kjartan og
Jón Baldvin
á þingi
1 gær tóku sæti á alþingi Kjart-
an Ólafsson ritstjóri I veikinda-
forföllum Svövu Jakobsdóttur og
Jón Baldvin Hannibalsson skóla-
meistari fyrir Karvel Pálmason.
Jón Baldvin hefur ekki setið á
þingi áður.
Kjartan ólafsson.
BLAÐ-
BURÐUR
t>jóöviljánn vantar blað-
bera í eftirtalin hverfi:
Melhagi
Kvisthagi
Akurgerði
Kleppsvegur
Fossvogur
Vinsamlegast hafið'-
samband við af-
greiðsluna.
ÞJÓÐVILJINN
Simi 17500