Þjóðviljinn - 15.02.1975, Blaðsíða 5

Laugardagur 15. febrúar 1975 ÞJÚÐVILJINN — SIÐA 5
Myndin er af þeim fimm, sem koma fram á tónleikunum i Bústaða-
kirkju i kvöld.
Ungir hljóðfœraleikarar í
Bústaðakirkju á morgun
Næstkomandi sunnudag, þann
16. febrúar verða haldnir tónleik-
ar i Bústaðakirkju og hefjast þeir
klukkan 21. Þar koma fram fimm
ungir hljóðfæraleikarar, þau
Manuela Wiesler, Duncan Camp-
bell, Sigurður Snorrason, Jeremy
Day og Hafsteinn Guðmundsson.
A efnisskránni eru blásara-
kvintettar eftir Taffanel og Niel-
sen, trió eftir Maros og kvartett
eftir Rossini.
Frœgar þýskar kvikmyndir á
vegum Germaníu
Masurka og
Maskerade
Tvær af þremur þýskum kvik-
myndum, sem félagið Germania
ætiar að sýna á næstunni, „Maz-
urka” og „Maskerade”, urðu á-
kafiega vinsælar hér á landi, eins
og annarsstaðar, á árunum eftir
1930.
Myndir þessar þóttu taka öðr-
um fram og eru enn þann dag i
dag i flokki bestu mynda, þótt
ekki séu þær á breiðtjaldi. Maz-
urka verður sýnd i Nýja Bió nk.
laugardag (15. febrúar) kl. 2 e.h.
Pola Negri leikur aðalhlutverkið,
en leikstjórnin er i höndunum á
Willy Forst, hinum mikla töfra-
manni þýskra kvikmynda hér áð-
ur fyrr. Mazurka er byggð á sönn-
um atburöi, manndrápi i leikhúsi
og tilheyrandi ástaharmleik, árið
1930, og lagið sem leikið er og
sungið I myndinni var á allra vör-
um á sinum tima.
Willy Forst var bæði afbragðs
leikstjóri, sem og vinsæll leikari
og I myndinni „Maskerade” leik-
ur hann aðalhlutverkið móti
Paulu Wessely, sem einnig var
mjög fræg á sinum tima. Sögu-
þráðurinn i Maskerade er eins og
I Mazurka bæði spennandi, sem
og ágætlega settur á svið, enda
báðar myndirnar einhverjar hin-
ar minnisstæðustu frá besta
skeiði þýskrar kvikmyndagerðar.
Maskerade verður sýnd i Nýja
Bió laugardaginn 22. feb.
Þriðja myndin verður sýnd á
vegum Germaniu laugardaginn 1.
mars. Hér er á hinn bóginn um að
ræða kvikmynd af nýrri gerð (eft-
ir 1960) „Das Feurschiff ” byggð á
frægri skáldsögu eftir Sigfried
Lenz. Mynd þessi hefir allsstaðar
hlotið frábæra dóma.
Germaniu hefir tekist að fá
hingað þessar gömlu þýsku kvik-
myndir með ærinni fyrirhöfn.
Myndunum verður að skila strax
aftur og verður þess vegna ekki
hægt að endursýna þær. Aðgang-
ur að sýningunum er ókeypis.
VATNIÐ
verður umræðuefni á ráðstefnu
Sambands sveitarfélaga
Vatnsveitur, vatns-
lagnir, öflun neyslu-
vatns, virkjun vatnsbóla
— þessi atriði og ýms
fleiri verða rædd ,á
tveggja daga ráðstefnu
um vatn, sem Samband
islenskra sveitarfélaga
efnir til dagana 25. og 26.
febrúar nk.
Fjallað verður annars vegar
um öflun neysluvatns bæði i þétt-
býli og i strjálbýli, um val og
virkjun vatnsbóla, dreifikerfi
vatnsveitna og stöðlun vatns-
lagna og hinsvegar um gæði
neysluvatns, matvælaiðnaðinn og
vatnsþörf hans og um neyslu-
vatnsmál I ljósi heilbrigðiseftir-
lits. Einnig verður rætt um vatns-
veitur og brunavarnir og um
gjaldtöku fyrir þjónustu vatns-
veitna.
Þessi ráðstefna er opin öllum
sveitarstjórnarmönnum, ®n hún
verður haldin á Hótel Esju og vill
Samband sveitarfélaga að þátt-
takendur tilkynni sig fyrir 21.
febrúar.
Meðal þeirra sem ræður flytja,
eru Guttormur Sigurbjarnarson,
deildarstjóri Jarðkönnunardeild-
ar Orkustofnunar, Haraldur
Arnason, ráðunautur, Þóroddur
Sigurðsson, vatnsveitustjóri i
Rvik, Baldur Johnsen, forstöðu-
maður Heilbrigðiseftirlitsins og
Páll Lúðviksson, verkfræðingur.
—GG
Verður Norðurlanda-
bankanum veitt líf?
Orkumálin höfuðviðfangsefni
23. þing Norðurlandaráðs
Norðurlandaráð kemur nú
saman i 23. sinn i dag. Ráðs-
menn koma hingað i kjölfar
gengisfeiiingarinnar og þeir
sem og fréttamenn sem þeim
fylgja munu áreiðanlega nota
tækifærið til þess aö velta vöng-
um yfir isienskri hagstjórnar-
speki eins og þeir gerðu er ráðið
kom hér saman fyrir réttum
fimm árum.
Það er næsta skritið aö enda
þótt ráðið hafi verið til siðan
1953 sýna kannanir að einungis
litið brot ibúa á Norðurlöndum
þekkir til þess að neinu marki.
Hér á Islandi hlýtur fundur
ráðsins þó ætið aö vekja nokkra
athygli er um 450 manns þar
af 78 þingmenn og 30 ráðherrar
annars staðar af Norðurlöndum
dveljast hér i viku.
Liti maður yfir norræn blöð
frá siðustu dögum er næsta lltið
þar að finna um Norðurlanda-
ráð. Og sannleikurinn er sá að
skrif um Norðurlandaráðsþing
eru furðu smá að vöxtum að
jafnaði, allavega ekki i neinu
samræmi við það gifurlega
pappirsflóö, sem venjulega fyll-
ir alla ganga og skúmaskot þeg-
ar staðiö er upp af þinginu. Þaö
er helst að pressan rumski við
sér ef einhver stjórnmálaleið-
togi notar sér vettvang ráðsins
til þess að koma með pólitiskt
útspil. Sjaldan hafa íslenskir
ráöamenn fyllt þann flokk, en
þó komst Magnús Kjartansson,
þáverandi iðnaðarráðherra, á
forsiður allra helstu dagblaða á
Norðurlöndum, þegar hann
gagnrýndi norömenn fyrir af-
skipti þeirra af stefnu islensku
vinstri stjórnarinnar i hermál-
inu og leiörétti þann misskilning
svia, að þeir gætu leyst orku-
skort sinn með þvi að koma á fót
orkufrekum sænskum iðnaði á
íslandi. Þetta var á þingi Norð-
urlandaráðs i Stokkhólmi I
fyrra.
Það orö hefur lengi legið á
Norðurlandaráði, aö i stórpóli-
tiskum málum væri næsta litill
árangur af starfi þess, þótt
hins vegar sé almennt viður-
kennt að I menningar- og félags
málum og á fleiri sviöum hafi
þaö unnið merkt starf. Fyrir
stjórnmálamenn er svo ráöiö
prýðilega fallið til nánari per-
sónulegra kynna, þar sem þing
þess standa yfirleitt tæpa viku
með tilheyrandi samkomum og
gleðskap. Og þetta telja sumir
einn helsta ávinninginn af ráð-
inu, að um fimm hundruð
manna hópur, allt áhrifafólk úr
röðum stórnmálamanna, emb-
ættismanna og fjölmiðlara, um-
gengst innbyrðis og binst nánari
böndum einu sinni á ári.
Hinu er ekki fyrir að synja að
stundum finnst fólki að stjórn-
málamenn hafi öðru þarfara að
sinna en að sinna Noröurlanda-
ráði. Dönsku blöðin hafa t.d.
gagnrýnt Anker Jörgensen fyrir
að fara i „skemmtiferð” til Is-
lands þegar samningar hafa
siglt i strand I Danmörku, at-
vinnuleysið er geigvænlegt og
efnahagsvandinn eftir þvi. En
kannski gefst bæði Anker
Jörgensen og Geir Hallgrims-
syni kærkomi tækifæri til þess
að melta það með sér I ró og
næði á ráðsfundinum hvað skuli
til ráða næst, meðan Alþingi og
óknska þjóðþingiö eru send i fri.
1 veigamiklum málum hafa
leiðir Norðurlanda skilist. Það
gildir til dæmis um stefnuna i
varnar- og öryggismálum og
markaösmálum. Um það er
: Pfl I
í 1 *
1 ^ ■ 4 f 4 V f li
1 1 ' ' w 1
^"3— -Vi" :

Frá þingi Noröurlandaráðs I Þjóöleikhúsinu i febrúar 1970, þar sem
rætt var um Nordek og norrænan fjárfestingarbanka.
deilt hvort t.d. ákvörðun dana
um aðild að Efnahagsbandalag-
inu hafi veikt forsendur fyrir
samvinnu Noröurlanda. A það
hefur einnig verið bent aö þýö-
ing Norðurlandaráðs sé hvað
mest þegar stjórnmálamenn
þurfa að sannfæra hverja aðra
um nauðsyn áframhaldandi
samvinnu eftir að Norðurlöndin
hvert I sinu lagi hafa farið ólikar
leiðir i hagsmunamálum sinum.
A fyrsta áratugi Noröur-
landaráðs var mest rætt á vett-
vangi þess um allskonar laga-
samræmingu félagsmál og
menningarmál. A áratugnum
millisextiu og sjötiu voru mark-
aðsmálin viðamest á nær hverju
þingi. Þær umræður náðu há-
marki þegar samkomulag náð-
ist um Nordek-áæltunina i
Reykjavik 1970. Þessi áætlun
um tolla- og efnahagsbandalag
Norðurlanda náði þó aldrei
fram að ganga, hverjum sem
það var svo fyrst og fremst að
kenna, dönum eða finnum. Nú
siðustu árin hafa svo orkumálin
verið I brennipunkti.
Þau verða einnig höfuðvið-
fangsefni þessa þings. Fróðlegt
verður að fylgjast með umræð-
um um þessi efni þvi þar er flest
enn i deiglunni og varla hægt aö
tala um að um frekara orku-
samstarf en orðið er geti verið
að ræða fyrr en Norðurlöndin
hvert um sig hafa mótað sina
framtiðarstefnu i orkumálum.
Það eru Norömenn t.d. sem óð-
ast að gera i sambandi viö sinn
nýfengna oliuauö og i Sviþjóð
standa miklar deilur um orku-
málastefnuna i sambandi við
byggingu kjarnorkuvera. Hug-
myndir um að orkufrek fyrir-
tæki á Norðurlöndum hafi sam-
vinnu viö okkur islendinga um
nýtingu vatnsorku til stóriöju-
reksturs eru einnig á frumstigi,
að þvi að sagt er. Þess vegna er
ekki við þvi að búast aö mikils-
verðar ákvarðanir verði teknar
i þessum efnum. Þó má gera ráö
fyrir að i skýrslum embættis-
manna um orkusamstarf og til-
lögum þeirra um þaö hvernig
þvi skuli hagað i framtiðinni
verði margt bitastætt.
Þess er hinsvegar að vænta að
gamall kunningi ráðsins, nor-
rænn fjárfestingarbanki, fái
uppreisn æru á þinginu. Stofnun
hans var einn liðurinn i Nordek-
áætluninni, og átti stofnfram-
lagið að verða einn miljarður
sænskra króna. Nú þykir tima-
bært að stofna bankann, sem
hefði væntanlega að megin-
markmiði að lána til fjárf^st-
inga „sem þjónuðu sameigin-
legum hagsmunum Noröur-
landa”. Forsætisráöherrar
Norðurianda, sem hittust i Osló
i lok siðasta mánaðar, mæltu
með stofnun bankans og þetta
oröalag var viðhaft til þess að
útiloka ekki að bankinn gæti
lánað til framkvæmda sem
Norðurlönd stæöu að i samvinnu
við aðila utan Norðurlanda.
Annars er gert ráð fyrir aö lán-
að verði til fjarfestinga, sem tvö
eða fleiri Noröurlönd standa að.
Hér kemur oliuauður Norð-
manna til sögunnar og munu
Norðmenn hafa sérstakan
áhuga á þvi að Noröurlönd hafi
samvinnu um vinnslu gass af
Norðursjávarbotni og leggi gas-
leiðslur á land i Danmörku og
Sviþjóð.
Það er þvi ekki óliklegt aö
ákvörðun um stofnun Norður-
landabanka veröi merkasta af-
rek þessa þings Noröurlanda-
ráðs. Islendingar vildu á sinum
tima ekki vera meö i Nordek.
Þess vegna var það að þegar
Nordekáæltunin var samþykkt i
Reykjavik voru fyrirsagnir
dagblaða annars staðar á Norð
urlöndum flestar eitthvað þessu
likar: Norðurlöndin fjögur sam
þykkja Nordek i Reykjavik
Ekki var laust viö að þetta væri
særandi fyrir þjóöarmetnaðinn.
Engin hætta viröist vera á þvi
að við verðum ekki með i Norð-
urlandabanka, Geir Hallgrims-
son, forsætisráðh. hefur þegar
lýst þvi yfir aö þessi banki
geti orðið islendingum aö miklu
liði. Og ekki er það óliklegt þeg-
ar þess er gætt aö við myndum
örugglega fá hlutfallslega
meira úr bankanum en sem
samsvarar þvi einu prósenti af
kostnaði, sem viö venjulega
leggjum fram til sameiginlegra
norrænna verkefna.
—EKH