Þjóðviljinn - 18.03.1975, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 18. marz 1975.
MÁLGAGN SQSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Ótgefandi: Ótgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson,
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón með sunnudagsblaði:
Vilborg Haröardóttir
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skóiavörðust. 19. Sfmi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaðaprent h.f.
ÁRÁSIRNAR Á ALDRAÐ FOLK OG ÖRYRKJA
Engir hafa verið jafn hart leiknir af
efnahagsráðstöfunum rikisstjórnarinnar
og aldrað fólk og öryrkjar. Þegar sett voru
lög um svokallaðar launajöfnunarbætur
s.l. haust átti lágmarksupphæð til allra
undir tilteknu tekjustigi að nema 3.500 kr.
Á þessu var samt gerð ein undantekning:
aldrað fólk og öryrkjar, sem hefur engar
eða sáralitlar aðrar tekjur en bætur al-
mannatrygginga, fékk ekki 3.500 kr.
heldur nærfellt helmingi lægri upphæð —
kr. 1.894. Þessi upphæð var rökstudd með
þvi að ef um hjón væri að ræða kæmist
upphæðin upp i 3.500 kr., en hjón fá 90% af
bótum tveggja einstaklinga. Hér er hins
vegar tekið upp algert nýmæli. Það hefur
ekki tiðkast á íslandi að fólki væri greitt
kaup eftir hjúskaparstétt, að hafður væri
sérstakur kauptaxti fyrir einhleypinga,
annar fyrir gift fólk o.s.frv. enda myndu
launamenn seint una slikri skipan. Hún er
hins vegar talin fullboðleg til þess að
svipta aldrað fólk og öryrkja réttmætum
greiðslum.
Hversu ranglát þessi skipan er má
marka af þvi að árið 1972 var ellilifeyrir
greiddur 10.714 einstaklingum. Hjón sem
bæði fengu ellilifeyri voru hins vegar að-
eins 2.602. örorkulifeyrir var þá greiddur
3.612 einstaklingum, en hjón sem bæði
fengu örorkubætur voru aðeins 196. Þess-
ar tölur sýna að sú aðferð stjórnarvalda
að miða við tekjur hjóna felur i sér herfi-
lega mismunun fyrir mikinn meirihluta
þess fólks sem á afkomu sina undir bótum
almannatry gginga.
Þessi skipan hefur oft verið gagnrýnd i
vetur, en stjórnarvöld hafa ekki látið sér
segjast. Þegar rætt var um það fyrir
skemmstu að breyta lögunum um jafn-
launabætur o.fl. gerði rikisstjórnin grein
fyrir þeim hugmyndum að viðbótar-
bæturnar yrðu 3.800 kr. á einstakling undir
vissu tekjumarki. Aldrað fólk og öryrkjar
átti hins vegar ekki að fá þessa lágmarks-
upphæð, heldur aðeins rúmar 2.000 kr. Það
er engu likara en rikisstjórnin telji efna-
hagsvandamál þjóðarbúsins stafa af of
góðri afkomu aldraðs fólks og öryrkja:
öllu máli skipti að skerða sem mest kjör
og réttindi þess fólks sem er i mestri fjar-
lægð frá allsnægtaborði þjóðfélagsins.
Danir hafa sem kunnugt er átt við mikla
efnahagsörðugleika að striða um langt
skeið, margfalt stórfelldari og flóknari
vandamál en þau sem Islendingar eiga i
höggi við og reynt er að mikla hvað mest i
málgögnum rikisstjórnarinnar. Hefur
verið gripið til harkalegra aðgerða til þess
að skerða kjör launafólks i Danmörku, en
einn er sá hópur sem hefur verið undan-
skilinn. Lifeyrir til aldraðs fólks og
öryrkja hefur verið látinn hækka i sam-
ræmi við visitölu framfærslukostnaðar:
Danir telja það aðalsmerki i þjóðfélagi
sinu að tryggja afkomu þeirra sem búa við
skarðastan hlut. Fyrir Alþingi Islendinga
liggja tillögur frá þingmönnum Alþýðu-
bandalagsins þess efnis að tekjutrygging
þeirra sem hafa engar eða sáralitlar tekj-
ur aðrar en bætur almannatrygginga
hækki i samræmi við framfærsluvisitölu,
hvað sem liður almennri skipan þeirra
mála á vinnumarkaðnum. Þegar mælt var
fyrir þessum tillögum við fyrstu umræðu,
þögðu málsvarar rikisstjórnarinnar
þunnu hljóði og gerðu engar tilraunir til
þess að bera blak af hinum sérstöku árás-
um stjórnarvalda á kjör aldraðs fólks og
öryrkja. Siðan hafa þessar tillögur legið i
nefnd og svo virðist sem þar sé þeim ætlað
að sofna svefninum langa. Sama máli
gegnir um þá tillögu Alþýðubandalagsins
að aldrað fólk og öryrkjar með lágmarks-
tekjur geti átt kost á ókeypis sima.
Það er hvarventa talið til marks um
félagslegan þroska rikis hvernig búið er
að öldruðu fólki og öryrkjum. Á við-
reisnarárunum var skipan þeirra mála
smánarblettur á þjóðfélaginu. Eitt
ágætasta verk vinstristjórnarinnar var að
framkvæma mjög verulegar leiðréttingar
á þvi sviði, og þá stóð ekki á þingmönnum
Framsóknarflokksins að reyna að hæla
sér af þvi framtaki. Nú bera þeir ásamt
þingmönnum Sjálfstæðisflokksins þyngstu
ábyrgð á þvi að niðst er enn freklegar á
öldruðu fólki og öryrkjum en öðrum lág-
launahópum. m
Sendimenn flognir til Sviss
Auðhringurinn vill
vatnsréttindin
Hver er afstaða ríkisstjórnar?
— spurði Magnús Kjartansson
eignast sjálf
Sverrir Hermannsson mælti i
gær I neðri deild fyrir þingsálykt-
unartillögu sinni um beislun orku
og orkusölu á Austurlandi.
Tillagan er I tveimur liðum á
þessa leið:
1. Að lokið verði hiö fyrsta
rannsókn á byggingu Fljótsdals-
virkjunar (1. áfanga Austur-
landsvirkjunar).
2. Að leitað verði eftir kaup-
anda að raforku með stóriðju
staðsetta i Reyðarfiröi fyrir aug-
um.
Sverrir fór mörgum orðum um
nauðsyn þess, að koma upp stór-
virkjunum og stóriðju á Austur-
landi og lýsti áhyggjum sinum
yfir þvi, að horfur væru á, að enn
yrði næsta stórvirkjun i námunda
viö suðvesturhorn landsins
(Hrauneyjarfoss) og vitnaði i þvi
sambandi i ummæli Jóhannesar
Nordal formanns Landsvirkjunar
á dögunum.
Magús Kjartansson kvaddi sér
hljóðs og lýsti andstöðu við siðari
lið tillögu Sverris, þ.e. stóriðjan á
Reyðarfirði á vegum erlendra að-
ila.
Magnús minnti á tilboð Alu-
suissemanna, eigenda álverk-
smiðjunnar I Straumsvik, um að
taka þátt i að fjármagna virkjun-
arrannsóknir hér á Islandi og að
mynda i samvinnu við islendinga
eins konar nýjan alþjóðlegan auð-
hring. Magnús rakti þetta boð
svisslendinganna til Islensku
rikisstjórnarinnar, en samkvæmt
þvi eiga svisslendingarnir, að
verða eignaraðilar að virkjunum
' á íslandi, en þær hafa hingað til
allar veriö i eigu islendinga
sjálfra eingöngu.
Aðstandendur Alusuisse gera
ráð fyrir þvi i tilboði slnu, eins og
áður hefur verið skýrt frá, að Is-
lendingar leggi fram svo sem
einn þriðja af öllu virkjanlegu
vatnsafli á landi hér, sem sinn
eignarhluta i hið sameiginlega
fyrirtæki, hinn nýja alþjóðlega
auðhring. Á móti hyggst Alu-
suisse leggja fram námuréttindi
að sinum hluta og siöan verði al-
þjóðlegir fjármagnseigendur
fengnir til sem þriðji aðili, til að
leggja fé i hina nýju samsteypu.
Magnús sagði, að tilboð sviss-
lendinganna, sem Sverrir Her-
mannsson reyndi að gylla fyrir
þingmönnum, væri byggt á þess-
ari hugmynd.
Magnús skýrði frá þvi, að nú
um helgina hafi þrir sendimenn
frá rikisstjórninni flogið til Sviss
til samninga við Alusuisse, þeir
Ingólfur Jónsson alþingismaður,
Steingrimur Hermannsson al-
þingismaður og Jóhannes Nordal
seðlabankastjóri.
Magnús kvað brýna nauðsyn
bera til, að fá það upplýst á al-
þingi, hver væri afstaða rikis-
stjórnarinnar til tilboðs sviss-
lendinganna, sem hann hafði áður
rakið hvað i sér fæli. Ekki sist
væri þetta nauðsynlegt, þegar
fulltrúar rikisstjórnarinnar stæðu
i beinum viöræðum við auðhring-
inn úti I Sviss, eins og nú væri.
Magnús kvaðst telja hugmynd-
ir svisslendinganna um slika að-
ild, að virkjunum á Islandi gjör-
samlega fráleita. Algert höfuðat-
riði væri, að við ættum orkuna
sjálfir, en með þvi að láta vatns-
réttindin af hendi værum viö að
skipa okkur á bekk meö nýlend-
um og hálfnýlendum. Sama gilti,
þegar við seldum orku frá fall-
vötnum okkar sem hráorku til er-
lendra fyrirtækja, þvi að arðsem-
innar væri að vænta i sambandi
við framleiðsluna sjálfa en ekki
við sölu á hráorku. Ef hér eiga að
risa erlend stórfyrirtæki eitt af
öðru, þá erum við að afsala okkur
efnahagslegum yfirráðum I land-
inu. Þvert á móti eigum við að
stefna að þvi, að koma smátt og
smátt upp okkar eigin fyrirtækj-
um og nýta þannig orkuna til full-
vinnslu i þágu landsmanna, en
ekki i þágu erlendra auðfyrir
tækja, sagði Magnús.
Hann kvaðst óska þess, að um-
ræðu um tillögu Sverris væri
frestað, uns iðnaðarráðherra
Gunnar Thoroddsen væri mættur
i deildinni til að svara fyrirspurn-
um sinum varðandi afstöðu rikis-
stjórnarinnar til tilboðs og hug-
mynda svisslendinganna og um
erindi sendimanna rikisstjórnar-
innar, sem nú eru I Sviss.
Var orðið við þessum tilmælum
Magnúsar, og máliö ekki frekar
rætt i gær, þar sem Gunnar Thor-
oddsen var enn fjarverandi (I efri
deild), þegar fundi lauk i neðri
deild.

Útför móður okkar GUÐBJARGAR GUÐMUNDSDÓTTUR fer fram frá Fossvogskapellunni, miðvikudaginn 19. mars kl. 1.30 e.h. Ragnhildur Guðmundsdóttir Jóhanna Guðmundsdóttir
Atvinna ■ Atvinna
Y élritari
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
vill ráða góðan vélritara til starfa strax.
Upplýsingar á skrifstofu ráðuneytisins i
Arnarhvoli.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
17. mars 1975.
Garðahreppur
— Leikskóli
Fóstra óskast til starfa hálfan daginn frá
1. júni n.k. á leikskólann við Faxatún.
Vinnutimi eftir hádegi. Uppl. i sima 42747.
Félagsmálaráð Garðahrepps.