Þjóðviljinn - 10.07.1975, Blaðsíða 12

Þjóðviljinn - 10.07.1975, Blaðsíða 12
Svartsengismálið: „Vilja leigja lands- og kaldavatnsréttinn” DtöÐVIUINN Fimmtudagur 10. júli 1975. Heitavatns- boranirnar i Eldvörpum Jarðboranir eftir heitu vatni á Eldvörpum, með fyrirhug- aða veitu á heitu vatni þaðan til byggðanna á Suðurnesjum, hafa borið mjög góðan árang- ur til þessa. Ef að lfkum lætur verður stærsti bor Orkustofunar, Jötunn, fenginn til að bora i Eldvörpum undir lok mánað- arins. Þá standa einnig vonir til að kaldavatnsboranir geti hafist þar i þessum mánuði, eftir 15 til 20 daga. Næðist áfram jákvæður árangur af borunum á þessu svæði getur farið svo að suður- nesjabúar losni við að gera hálfgerða nauðungarsamn- inga við landeigendur að Svartsengissvæðinu, þar sem hingað til hefur verið rætt um að reisa mannvirki hitaveitu fyrir Surðurnes. En Eldvörp eru, sem kunnugt er, i eigu rikisins, og þyrfti þvi vafa- laust að greiða mun minna fyrir virkjunarréttindi þar, enda rikið hluthafi i Hitaveitu Suðurnesja með 40% framlagi og eignarrétti. —úþ 45 eiga Svarts- engi Stjórnarmenn i Hitaveitu Suðurnesja hafa æ ofan I æ farið fram á uppiýsingar um það hverjir væru I Landeig- endafélagi, Þórkötlustaða og Hóps, en það er samningsaðili um hitaveituréttindin i Svartsengi. Þessu hefur ekki verið sinnt og fjöimiðium hef- ur ekki gengið betur að fá þetta upplýst. Félagsstofnun landeig- endanna hefur ekki verið þinglýst en vitað er að I félag- inu eru um 45 manns. Þjóðviljinn hefur eftir áreið- anlegum heimildum, að eftir- taldir séu meðal eigenda Svartsengis: Ingveldur Einarsdóttir, Jón Gislason, Grindavik, ólafur E. Einars- son, Garðahreppi, Jón Tómas- son, simstöðvarstjóri, Kefla- vik, Tómas Tómasson, forseti bæjarstjórnar Keflavikur, og Svavar Árnason, forseti bæjarstjórnar Grindavikur. Þess skal að lokum getið að samkvæmtþeim skattalögum, sem i gildi eru, munu þær tekjur, sem landeigendur fá af sölunni, ef hún verður með þeim hætti sem þeir hugsa sér, flokkast undir eigna- breytingu, og verða að mestu skattfrjálsar. —úþ. „íslcnskum stjórnvöldum er ókunnugt um varnarbúnað varnarliðsins”. Þannig hljóðar aðalfyrirsögnin á forsiðu Timans, málgagns utanrikis- ráðherra, og eru þessi býsn höfð eftir ráðherranum sjálfum. i forsiðuviðtaiinu, segir Einar Ágústsson: „Við höfum ails ekkert hern- Eins og fram kemur í frétt á forsíðu hefur stjórn Hitaveitu Suðurnesja boðið landeigendum Hóps- og Þórkötlustaða 50 miljónir fyrir land undir hitaveitu, svo og heita- og kalda- vatnsréttindi. Þetta er upphæð sem greiða á f eitt skipti fyrir öll. Landeig- endur hafa hinsvegar krafist þess að fá 233 milj- ónir fyrir orkuna, sem fullnægja á núverandi orkuþörf, svo og auka- greiðslna og leigu fyrir land undir virkjunarfram- kvæmdir og kaldavatns- réttindi. Ekki mun bera mikið á milli að- ila um það, á hversu löngum tima greiða skuli upphæð þá, sem enn er ósamið um. Eru líkur taidar á, að greiðslufrestur verði 5—7 ár. Hins vegar ber ærið mikið á milli um kaupverðið. Samkvæmt áreiðanlegum heimildum, sem Þjóðviljinn hefur aflað sér, litur sú hlið málsins svo út: Hitaveita Suðurnesja vill kaupa heitavatnsréttindi, land undir mannvirki svo og kaldavatnsrétt- indi fyrir 50 miljónir króna, og séu þau kaup gerð i eitt skipti fyrir öll. Aður en litið er á tilboð landeig- enda er rétt að hafa i huga að orkuþörf sveitarfélaganna á Suðurnesjum er i dag talin vera 41,5 megawött. Vatn til að full- nægja hitaþörfinni i dag bjóðast landeigendur til að selja fyrir 2 miljónir króna megawattið, eða 83 miljónir króna. Frá þessari upphæð vilja landeigendur veita sveitarfélögunum 30 miljón króna afslátt, en þau eiga 60% af vænt- anlegri hitaveitu og rikið 40%. Yrðu þetta þvi 53 miljónir, sem þarna um ræðir. Miðað við fyrrgreinda heita- vatnsþörf er Keflavikurflugvöllur ekki inni i myndinni. Algjör lág- marksorkuþörf hans er talin vera 45 megawött. Hvert megawatt til hans bjóðast landeigendur til að selja á 4 miljónir, samtals 180 miljónir eins og orkuþörf þar er nú. Það sem á milli ber er þvi hvorki meira né minna en 183 miljónir, eða 366%. Sé prósentu- munur tilboða reiknaður er hann 466%; annaraðili býður 50 miljón- ir, hinn 253 miljónir, og er þar þó ekki allt tint til, og skal nú vikið að þvi nánar. Landeigendur bjóða að hita- veitan fái að taka meira heitt vatn en samkvæmt þörfinni eins og hún er i dag. En fyrir hvert megawatt, sem umfram er, skal greiða 4 miljónir, og sé sú upphæð verðtryggð, þannig að með sömu verðlagsþróun i landinu og verið hefur gæti hún margfaldast á fá- um árum. aðarlegt eftirlit með störfum og búnaði varnarliðsins i NATO- herstöðinni við Keflavik, og mér vitanlega hefur hugmyndir um að sliku eftirliti verði komið á aldrei borið á góma innan islenskra rikisstjórna,” sagði Einar Ágústsson i viðtali við Timann, og er reisn utanrikis- Framhald á bls. 10 Þessa utan vilja landeigendur ekki selja land undir dælustöð i Svartsengi né önnur nauðsynleg mannvirki, og heldur vilja þeir ekki selja kaldavatnsréttindi. Þess i stab bjóðast landeigend- ur til að leigja veitunni land og selja kalt vatn. Tala þeir um að leiguréttur á landi fari eftir „venjulegum” leigumáta, en hafa hins vegar ekki gefið neitt i skyn hvernig þeir vilji selja kalda vatnið. Við búum okkur undir að geta tekið við allt að þrjátiu þúsund manns hingað á Akranes um næstu heigi, — sagði Ingólfur Steindórsson framkvæmda- stjóri 15. landsmóts U.M.F.t., sem að þessu sinni er haldið af ungmennafélaginu Skipaskaga og U.M.S.B. I Borgarfirði. Keppendur á mótinu verða um 1000 auk sýningarflokka sem eru nokkuð margir. Starfsmenn verða siðan um fjögur hundruð. — Við erum bjartsýnir á að þetta takist allt saman vel og ef veður verður okkur hagstætt er ekki vafi á að fjölmennt verði hér á Skaganum um næstu helgi — sagði Ingólfur. — Þegar landsmót var siðast haldið á þéttbýlissvæðinu hér á Suður- landi voru mótsgestir tæplega þrjátiu þúsund og við sjáum ekki ástæðu til að reikna með minni fjölda nú. Við erum a.m.k. reiðubúnir til að taka á móti öllum þeim fjölda. — Með venjulegum leigumáta munu landeigendur hafa átt við 7% leigu af fermetra á ári miðað við Dagsbrúnartaxta, og hefði það svarað til árlegra leigu- greiðslna, 50 miljónir, eða sömu upphæð og veitan vill kaupa land- ið á ásamt gögnum þess og gæð- um. Nú munu landeigendur vera búnir að lækka umrædda prós- entu niður i 2 á fermeter, sem mundi þýða rúmlega 14 miljónirá ári til eiliðfarnóns, þó hækkandi Ingólfur sagði að undirbún- ingur hefði verið mikill og kostnaður vegna hans skipti mörgum tugum miljóna. Margt eða raunar flest er þó varanleg fjárfesting og má nefna t.d. glæsilegt iþróttahús, sem lengi hefur verið á byrjunarstigi en komst núna fyrst á verulegan skrið og verður tilbúið til notk- unar um næstu helgi. Þá hefur bærinn einnig sett hlaupabraut- ir og stökkgryfjur i kringum grasvöllinn og fleiri framkvæmdir hafa átt sér stað sem skagamenn munu njóta góðs af i framtiðinni. En bæjarfélagið er þó ekki eitt um að leggja út i kostnað. Ung- mennafélögin tvö eru með heila sundlaug i smíðum, sem gerð er úr timburgrind og plastdúk. Hún er 25 metra löng og 11 metra breið og er reiknað með að hún verði seld að landsmót- inu loknu. Margs konar annar undirbún- jafnframt kauptaxta Dagsbrún- ar. Liklegt er talið að kaldavatns- salan fari þannig fram, að ákveð- in krónutala verði látin gilda fyrir tonnið, og vantsneyslan siðan mæld. Af þessum upplýsir.gum, sem eru mjög öruggar, sýnist ljóst, að landeigendur ætla sér að hafa tekjur til frambúðar af heita- vatnsþörf suðurnesjabúa. ingur hefur átt sér stað sem of langtmáleraðtelja upphér. Þó má nefna framtak bæjarbúa sjálfra, sem þegar hafa margir snyrt lóðir sinar og umhverfi af kostgæfni. Margir hafa ráðist i utanhússmálun i tilefni lands- mótsins og bærinn allur, hús og fólk, bíður nú i ofvæni eftir hátiðisdögunum um næstu helgi. Þess má geta að hin gull- fallega baðströnd á Akranesi er reiðubúin fyrir mótsgesti ef nægt sólskin og hiti verður til að hægt sé að fara i sjóinn, sem er algjörlega ómengaður á þessu svæði. Skagamenn hafa gert mikið af þvi að fara á ströndina ef vel viðrar i gegnum árin. Og hver veit nema þarna náist sannkölluð „mæjorkastemn- ing” með tveggja fermetra sól- baðsplássi á ströndinni fyrir hvern mótsgest. —gsp Játning utanrikisráðherrans: VEIT EKKERT UM BÚNAÐ HERSINS! Fœr hann ekki að lesa sltýrslur embœttismanna eða skýrslur frá hernumt „Þetta er sandkassi fyrir fullorðna”, sagði smiðurinn við strákana sem voru að spyrja hvað hann væri að smiða. Þeir tóku skýringuna góða og gilda en sannleikurinn er þó sá að hérna er báið að slá upp tré- grind fyrir sundlaugina sem notuð verður á landsmótinu. i baksýn eru gras-og malarvellirnir. Reiknað er með allt að þrjátíu þásundum manna á landsmótið! Tugir miljóna hafa verið lagðar i undirbúning — sundlaugin byggðist þvi á einni nóttu

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.