Alþýðublaðið - 03.10.1921, Side 1

Aiþýðublaðiö
Geflö lit ai AlþýðufloUUHMm
1921
Mánudaginn 3. október.
227 tölubl.
Dajlcysi auSvaiðsins.
Auðvaldið er ekki aðeins aftur-
baldssaoit og þjóð élaginu til ills,
það er lika áuglaust. Þegar það
faefir siglt öllu viðskiftalífi heims
jns í strand, að meiru eða minna
leyti, stendur það uppi ráðþrota
ðg veit ekki hvernig það á að
snúa sér. Þetta stafar af því að
sérhver auðvaldthugsandi m?ður
togar í sinn skækii; engir geta
orðir samtaka, — sundurlyndið er
ssitt af hötuðeinkennum auðvalds-
ins. En af sundurlyndinu stafar
dugleysið.
Auðvaldið kom striðinu af stað
©g rak það af rnikiurn móð með-
an nokkur von var um gróða, en
þegar hagurinn var orðinn tví-
sýnn, og þjóðirnar voru orðcar
þreyttar á manndrápunum og
auðvaldið orðið leitt á þessari
atvinnu sinni var samið vopnahlé.
Fulltrúar auðvaldsins komu
saman i Versölum með þeim
ásetningi, að semja þann alheims
frið, sem dygði um aldur og æfi.
Og þar lagði Wilson fram grein
arnar sfnar fjórtán, fmynd mann-
kærleika og hugsjóna auðvaldsins
— og þar urðu ekki eftir nema
ræksni at þeim greinum öllum.
Hugsjónir auðvaldsins gufuðu
upp
Þegar til kom var f svo mörg
horn að iíta. Það voru: nýlendur,
©liulyndir, Persia, Schlesía, verzl
unarhagsmunir, Messopotamia,
Biikan, hin y.firunnu Miðveldi,
Rússland, Tyrkland o. s. írv. ðllu
ægði saman, og alt rakst á.
Versalafriðurinn var undirskrifaður,
an hann var einhvert hið aumasta
verk sem auðvaldið tiokkurDtfman
Ihefir ungað út. H /er svfvirðingin
annnari aumari. Og svo hefir hann
ekki einu sinni verið haldinn.
Vándræðin í heiminum aukast
daglega. Atvionuleyslð og hungrið
er víðar fyrir dyrum en á ídandi.
En auðvaldið situr uppi ráðalaust,
íogar f skæklana f ailar áttir og
I
I
auglýsir aðeins dugltysi sitt, þeg-
ar á á að herða.
Og bvernig er þetta á Íslandi;
þvf þarf varla áð lýsa, fólki er
það fullkunnugt — og þó mun
það ekki futlkomlega hafa áttað
sig á því, hve fslenzka auðvaldið
— mennirnir sem mest hafa gumað
af dugnaði og framtaksseraí ein-
staklingsins — er gersamlega ráð
þrota. Dugleysi þessa þjóðfélags-
fyrirkomulags, eða fulltrúa þess,
er svo augljóst, að jafnvel þeir
sjilfir hljóta að finna vanmátt
sinn.
Hið vaxandi atvinnuleysi er
Ijósast dæmi þessa. Togararair,
sem bundnir hafa verið við íestar
f alt sumar, sanna þetta. Mink-
andi átvinna f sveitunum sannar
það. Astand bankanna ber þess
Ijósast vifni, Áuðvaldið er á heljar-
þröminni hér, eins og annsstaðar,
og það hefir ekki rænu á þvi að
sameinast til þess að bjarga sér,
ef unt væri. Það leggur að sér
hendur og varpar byrgðinni, að
svo miklu leyti sem unt er, yfir
á herðar heildarinnar.
En verkalýðurinn, sem fylgir
jafnaðar- og bræðralagsstefnunni
þjappar sér fastar saman og býr
sig undir að taka við þrotabúinu
og rei&a við þjóðfélagið á heil
brigðari grundvelli.
Utleniar jréttir.
Forvltni verður 24 mönn-
nm að bana.
11. septcmber vildi það slya til
i bænúm Chester f Pennsylvaníu,
að Iftill drengur féll f á skamt
frá brú. Mikill manngrúi streymdi
að úr öllum áttum út á brúaa tii
að horfa á það, er dregnum var
bjargað, en þegar minst varði
brotnaði brúin og fólkið féii í
ána. Druknuðu þar 24 menn, en
5 maiddust.
Brunatryggingar
á innbúi og vörum
hvorgl ódýrarl an hJÁ
A. V. TuiinijUS
vátryggl ngaskr Ifstofu
Elmsklpafélagsh úslnu,
2. hœð.
Sjaljapin til Bnglands.
Sjaljapin er frægastur rú?s-
neskra söngvara og var mikiö
látið af hoaum fyrir striðið. ÍSta
sfðan byltingin varð f Rússiand),
hefir hann dvalið heima og star£
að þar að sönglist. Er meðal ana-
ars formaður félags hljómlistar-
manna i Rússlandi. Þegar hung-
ursneyð var fyrirsjáanleg í Rúss-
landi í sumar ætlaði Sjaljapin áð
leggja af stað f utanlandsferð til
þess að afla hinu soltna fólki fjáe.
Ea sá galli er á honum að hann
er kommúnisti og Bretar vora sve
hræddir við hann, að þeir neituðu
lengi vel um landgönguleyfi f
Bretlandi, en nú nýlega hafa þeir
séð að sér og leyft honum áð
koma, að því tiUkyldu, að hana
notaði ekki ieyfið til þess að úi-
breiða kommúnisma.
25 meon faraat vlð járn
brantarslys.
10. september rann járnbrautaf-
lest, sem var á ieið frá Strass-
boury til Lyon af sporinu. Fjórir
vágnar gereyðiiögðust og 25 mema
fórust, en um 60 særðust meira
og minna.
Jafbaðarmenn f Belgfn.
Kommunistaflokkarnir í Belgfn
hafa nýlega sameinast f einn flokk
og gengið f 3. Internationale. Er
svo að sjá, sem jafnaðarmenn er-
Iendis séu meira að sameinast en
áður og má katla það góð Uð-
indi.