Þjóðviljinn - 28.08.1976, Blaðsíða 3

Laugardagur 28. ágúst 1976 ÞJóÐVILJINN — SIÐA 3
Bert Lindström,
bankastjóri
Norræna
fjárfestingar-
bankans
„Stjórn norræna fjárfesting-
arbankans á enn eftir aðkomast
að samkomulagi um útlána-
stefnu, vexti og afborgunarskil-
mála og annað af þvf tagi, áður
en hægt verður að hefja útlána-
starfsemi. Ekkierað efa að um-
sókn Járnbiendifélagsins og
Elkem um lán fellur undir
starfssvið bankans. Það er þó
alveg I höndum stjórnarinnar
hvort lánsumsóknin hlýtur af-
greiðslu á næsta fundi hennar i
september, eöa hvort hún biður
októberfundar eða dregst enn
lengur.”
Þetta sagði Bert Lindström,
bankastjóri Norræna fjárfest-
ingarbankans i Helsinki, á fundi
með blaöamönnum i gær. Hann
er hér á landi til þess að kynna
sér fcl. efnahagslif, og hefur
m.a. heimsótt iðnfyrirtæki á
Akureyri, skoðað Kröflu og rætt
við samninganefndir Elkem og
Járnblendifélagsins. Á banka-
stjóranum var að heyra að
grundvöllur værivarla enn fyrir
þvi að veita lán til íslands. Til
þess væri enn of mikið starf ó-
unnið.
Þegar hafa Norræna fjárfest-
ingarbankanum borist lánsum-
Útlánastefnan ómótuð og
lán til Islands getur dregist
Bert Lindström ásamt stjórnarmönnum i Norræna fjárfestingar-
bankanum, Þórhalli Ásgeirssyni, ráöuneytisstjóra, og Jóni Sigurðs-
syni, forstjóra Þjóðhagsstofnunar, á fundi með blaöamönnum i gær.
Viðstaddur var einnig Björn Bjarnason, skrifstofustjóri forsætis-
ráðuneytisins.
sóknir frá 5-6 aðilum og koma
fjögur Noröurlandanna þar við
sögu. Sérstaklega mun hafa
verið sótt um lán I sambandi viö
orkuframkvæmdir, enda er það
eittafaðalmarkmiðum bankans
að stuðla að lausn orkuvanda-
mála á Norðurlöndum. Bankinn
ræður yfir talsvert miklu fjár-
magni miöaö við hliðstæða fjár-
festingarbanka annarsstaðar. A
siðari árum hafa slflcir svæða-
og þróunarbankar gegnt æ
stærra hlutverki. Vonast er til
að starfsemi bankans geti stuðl-
að að þvi að norræn fyrirtæki
hefji meiri samvinnu sin i milli,
og geri það að verkum að nor-
ræn samvinna á efnahagssviö-
inu verði meira en orðin tóm.
Bert Lindström kvað liklegt að
stefna bankans yrði i megin-
dráttum sniðin eftir fordæmi
annarra svipaðra banka, svo
sem Alþjóðabankans, Evrópska
fjárfestingarbankans, Þróunar-
banka Afriku og samsvarandi
banka Asiulanda og fl. sl. bönk-
um. Meginregla þeirra er að
lána ekki meira en 45-50 af
stofnkostnaði. Norræni fjárfest-
ingarbankinn myndi þess utan
leita öruggra trygginga fyrir
lánum sinum og ætla fyrirtækj-
unum sjálfum að leggja til
megnið af áhættufénu og við-
skiptabönkunum að sjá um
rekstrarfé. Og bankinn myndi
eingöngu veita lán til langs tflna
og til verkefna, sem væru stór i
sniöum.
Lindström sagði að mikill á-
hugi væri á þessum nýja banka,
bæði á Norðurlöndum og utan
þeirra ekki siður, þvi aö bank-
inn myndi að sjálfsögðu leita
lána á alþjóölegum peninga-
markaði til þess að endurlána á
Norðurlöndum. Nú færu þenslu-
timar i hönd og erfitt væri að fá
fé lánað til fjárfestinga. Þess-
vegna litu margir vonaraugum
til nýja bankans. Hann myndi
lána út frá rekstrarhagfræði-
legu gróðasjónarmiði, en þó
meötilliti til samfélagsþarfa og
útlánastefnu stjórnvalda i
hverju einstöku Norðurland-
anna.
Ekki er ætlunin ab starfs-
mannahald við Norræna fjár-
festingarbankann verði mikið.
Þrir starfsmenn hafa veriö
ráðnir til bankans og verið er aö
ganga frá ráðningu nokkurra
ritara. 1 september verða aug-
lýstar þrjár stöður: útlána-
stjóra, sérfræðings á alþjóöleg-
um peningamarkaði, og efna-
hagsráðunautar. Leitast verður
við að ráða hæfustu menn i
þessar stöður, en þó verður
reynt að gæta þess að Norður-
löndin ölleigi fulltrúa i starfsliði
bankans. Fyrsta árið verður
það ekki fleira en 12-14. 011 viða-
meiri sérfr æðingsstörf og
tæknileg vinna, sem bankinn
þarf á að halda, verða keypt frá
stofnunum sem fyrir eru á
Norðurlöndum. —ekh.
Norrœni fjárfestingarbankinn
Hugmyndir um norrænan
fjárfestingarbanka hafa lengi
verið til umræðu á Norðurlönd-
um. Orkukreppan kom loks
skriði á máliö og þörfin á sam-
eiginleguátakiá sviði orkumála
geröi þaö að verkum, að for-
sætisráðherrar Norðurlanda á-
kváðu á fundi i Oslo i janúar
1975 aö hraða stofnun bankans.
Málið fékk svo óvenju greiða
meöferð i Norðurlandaráði og
ráðherranefnd þess og 20. mai i
ár setti ráðherranefnd Noröur-
landaráðs bankanum lög, og
tóku þau gildi 1. júni. Hann tók
formlega til starfa 1. þessa
mánaðar og er aðsetur hans i
Helsinki. Bankastjóri er Sviinn
Bert Lindström, en helstu
keppinautar hans um embættið,
Hermod Skánland, frá Noregs
Banka, og Lars Blinkenberg,
skrifstofustjóri frá Danmörku,
eru formaður og varaformaður
stjórnarinnar. í stjórn bankans
eru einn fulltrúi frá hverju landi
ásamt tveimur varafulltrúum
og skipa rikisstjórnir þá. Full-
trúar Islands eru Þórhallur As-
geirsson, ráðuneytisstjóri,
Tómas Árnason, Fram-
kvæmdastofnun, Jón Sigurðs-
son, forstjóri Þjóðhagsstofnun-
ar og Guömundur Magnússon,
prófessor.
Bankastjórinn, Bert Lind-
ström hefur að undanförnu ver-
ið aðstoðarforstjóri Þróunar-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna,
var áður bankastjóri i Göte-
borgsbanken, og þar áöur for-
stjóri stórfyrirtækja i Svíþjóð,
svo sem Grángesbergsbolaget
og Dagens Nyheter-Expressen.
Þegar hefur bankinn fengið
fyrstu innborgun stofnfjárins,
en það er um 8 miljarðar fcl.
króna,eða jafngildi þess í yfir-
dráttareiningum hjá Álþjóða
gjaldeyrissjóðnum. Heildar-
fjármagn bankans á aö verða
um 90 miljarðar isl. króna. Þá
hefur hann heimild til þess aö
lána og setja tryggingar fyrir 2
1/2 sinnum hærri upphæð. Einn
fjóröa hluta þessarar upphæöar
fær bankinn til umráða á næstu
fjórum árum og er hlutur Svia
45%, dana 22%, norömanna og
finna 16% og íslendinga 1%.
Bankinn lánar eingöngu fé til
verkefna innan Norðurlanda og
þar sem amk. tvö lönd koma viö
sögu. —ekh.
Frá Samtökum gegn lokun mjólkurbúða:
Lögin og forstjórinn
Vegna ummæla forráðamanna
Mjólkursamsölunnar á blaöa-
mannafundi þann 25. ág. s.l., vilja
samtökin gegn lokun mjólkur-
búða taka fram eftirfarandi:
1 25. gr. hinna nýju laga frá Al-
þingi segir: „Heildsöluaðila
(samsölu- eða mjólkurbúi) er
heimilt að selja mjólk og
mjólkurvörur á hinu skráða smá-
söluverði til aöila sem ekki reka
smásöluverslun”.
Þetta ákvæði laganna sýnir
svart á hvltu að Samsölunni er
heimilt að reka smásöluverslun.
Skilið
listunum
fyrir mán-
aðarmót!
Samtökin gegn lokun
mjólkurbúða biðja alla þá
sem tekið hafa undirskrifta-
lista til söfnunar að skila
þeim á skrifstofu ASB,
Kirkjutorgi 4 (Kirkjuhvoli)
fyrir næstkomandi þriðju-
dagskvöld. Skrifstofan er op-
in daglega kl. 16-21, einnig
um helgina. Siminn er 1-86-
10.
Ekki þýðir þvi lengur fyrir for-
ráðamenn hennar að firra sig
allri ábyrgð og viðhafa ummæli, i
likingu við það sem Stefán
Björnsson forstjóri Mjólkursam-
sölunnar sagði á fyrrnefndum
blaðamannafundi: Hann sagðist
vilja „leiðrétta þann misskilning
að hér væri um aö ræöa mál
Mjólkursamsölunnar og þvi dygði
litið að ráðast gegn forráöamönn-
um hennar I mótmælum gegn
breytingunum. Um það hefðu
veriö sett lög frá Alþingi, að
Mjólkursamsalan annaðist aðeins
heildsölu á mjólk frá og með 1.
febrúar 1977 og hún væri aðeins
að hlýða lögunum.”
Samtökin álita að lögin ein-
ungis afnemi það einkaleyfi sem
Samsalan áöur hafði, en hún geti
rekið allar búðir sinar áfram, sé
viljinn fyrir hendi. Búðir Sam-
sölunnar hafa verið reknar með
gróða, þrátt fyrir að flestar
stærri búðir aörar hafi um langan
tima verslað með m jólkurv. og er
þvi óverjandi fyrir Samsöluna að
leggja niður 60 vinnustaði 167
kvenna.auk um 60sumarstúlkna,
á timum vaxandi atvinnuleysis.
Stefán viðurkennir að kaupmenn
hafi ekki séð sér fært að kaupa
allar búöirnar og að ráða allar
stúlkurnar i vinnu en hann segir:
„Kaupmenn hafa sett á fót vinnu-
miðlun fyrir mjólkurbúðar-
stúlkurnar...” Er starfsstúlkur úr
mjólkurbúðunum könnuðu tilvist
umtalaðrar atvinnumiðlunar hjá
Kaupmannasamtökunum varð
ljóst að engri sérstakri atvinnu-
miðlun hafði verið komið upp.
Þar hafa hins vegar alltaf legiö
frammi eyðublöð sem atvinnu-
leysingjar hafa átt kost á aö
skrifa sig á og kaupmenn i leit aö
starfsfólki stundum notfært sér.
Enn fremur viöurkenndi skrif-
stofa kaupmannasamtakanna að
ekki væri útlit fyrir að þeir gætu
veittnemafáum þessarra kvenna
vinnu.
Yfir helmingur kvennanna 167
er yfir fimmtugt og eru margar
þeirra komnar á hæstu laun
vegna starfsaldurs. Hljóta allir
aðsjá hve vonlaus barátta þeirra
verður á vinnumarkaðnum, tapi
þær þeirri vinnu sem þær nú hafa.
Starfshópurinn álítur trygga
vinnu frumréttindi mannsins.
Samtökin vilja mótmæla þeim
ummælum Agústs á Brúna-
stöðum, varðandi yfirvofandi at-
vinnuleysi afgreiðslustúlknanna,
að „annað eins gróskuþjóðfélag
og okkar gæti eflaust leyst þann
vanda.”
Vegna ummæla Stefáns um aö
^hann dragi þann lærdóm af her-
*ferðþeirri er neytendurhafi hafið
gegn lokun mjólkurbúðanna, að
„neytendur treysti ekki smá-
kaupmönnum til dreifingar
mjólkui” vilja samtökin taka
fram að smákaupmenn sem
kannað hafa kostnaðinn við að
Framhald á bls. 14.
Yfirlýsing frá
U ndirskrif tasöf nun
ekki í andstöðu við félagið
Stjórn A.S.B. vill af gefnu til-
efni leiðrétta þann misskilning
sem vart hefur orðið, að undir-
skriftasöfnun sú, sem nú stendur
yfir, sé hafin eða framkvæmd i
andstöðu við A.S.B. eða stjórn
þess. Visast i þessu tilefni til
ályktana A.S.B. I málinu þegar
það lá fyrir Alþingi, og þeirrar
staðreyndar að stjórn félagsins,
hefur léð undirskriftastöfnuninni
húsnæði sitt.
Stjórn félagsins telur að þátt-
taka félagskvenna og neytenda i
undirskriftasöfnuninni sanni
mikla óánægju með alla fyrri
meðferð þessa máls, og löggjöf-
ina sem samþykkt var á siöasta
þingi.
Stjórnin hefur einnig þungar
áhyggjur af atvinnumissi, að
minnsta kosti verulegs hluta af-
greiðslustúlknanna.
Stjórnin telur aö i framhatói
undangenginnar baráttu félags-
ins og stuðnings neytenda, sé nú
timabært að stjórn A.S.B. taki nú
að nýju upp viðræður við Mjólk-
ursamsöluna, Kaupmannasam-
tökin og fulltrúa Rikisstjórnar-
>nnar um þessi vandamál, sem
hin nýja skipan mjólkursamsöl-
unnar skapar. Þá sérstakl. um
nauðsynlegar ráðstafanir sem
gera þarf til þess að tryggja
framtiðarvinnu afgreiöslustúlkn-
anna, og neytendum eigi lakari
þjónustu, en skipulag mjólkur-
sölumálanna veitir.
í þvi sambandi telur stjórn
A.S.B. óraunhæft, að afgreiðslu-
stúlkur hafni viöunandi atvinnu-
tilboöum, sem þær hafa fengiö
eöa kunna aö fá, i sambandi viö
lögfestar breytingar i mjóikur-
sölumálum.