Þjóðviljinn - 09.02.1977, Page 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 9. febrúar 1977.
Skrifiö- eöa hringið í síma 81333
UMSJÓN: Guðjón Friðriksson
Sjálfskapar-
víti eru verst
Þjóöv. hefur oft bent á og
varaB viB þeirri hættu, sem staf-
ar af hávaBa á vinnustöBum.
Þessi hávaBi, sem oftast er af
völdum véla og meöhöndlunar á
efnum þeim, sem unniB er Urs er
oft mikill, ekki skal þvi neitaB.
1 sambandi viö starf mitt
hefi ég um langt árabil átt
erindi á fjölmarga vinnustaBi i
Reykjavik og nágrenni.
Kannski er fátt lærdómsrlkara
um háttu og siöu manna en þaö,
aö sjá hvernig þeir búa sér aö-
stööu I vinnustaö og umgengni
þeirra þar, sem þeir eyBa
þriBjaparti til helmingi sólar-
hringsins.
Ofthefi ég undrast umgengn-
ina, jafnvel á fjölmennum
vinnustööum. Þar er snyrti-
mennska og þrifnaöur oft I al-
geru lágmarki og má fullyrBa
aö stór hætta stafar af, bæöi
eldsvoöar og önnur slys. Ekki
þryftinema 10-15 minútna vinnu
á degi hverjum til aö gjörbreyta
þessu ástandi og er ég viss um
aö slikt mundi borga sig fyrir
alla aBila.
En svo ég viki aftur aö hávaB-
anum, sem er eitt hvimleiöasta
fyrirbæri sem mætir manni á
flestum vinnustöBum. En þessi
hávaöi stafar ekki ævinlega af
þeirri vinnu sem framin er á
staönum. A fjölmörgum vinnu-
stööum eru útvarpstæki I gangi
og venjulega eru þau svo hátt
stillt 3ö þau yfirgnæfa annan
hávaBa sem vélar og vinnutæki
framleiöa. Ég minnist þess aö
hafa komiö á saumastofu, þar
sem aBeins voru i gangi fjórar
saumavélar, en ég varö aö leita
vars i afhýsi til þess aö geta rætt
viö forsvarsmann fyrirtækisins
svo var hávaBinn mikill frá

útvarpstæki einu eöa fleirum
þarna á staönum.
1 annaö sinn kom ég á litla
bókbandsstofu og var þar i
gangi aöeins ein limingarvél, en
hávaöi frá útvarpi var svo of-
boöslegur aB ég varö aö hrópa
inn í eyra viömælanda mins til
aB gera honum skiljanlegt
erindi mitt.
NU telurþetta fólk sig efalaust
vera aö hlusta á músik og um
þann smekk skal ég ekki deila
viö neinn. Þvi undir þessum
kringumstæöum heyri ég ekki
annaö en ljótan hávaöa.
En ef menn hafa áhyggjur af
heyrnarskemmdum á vinnu-
stöBum þá veröur aö taka sjálf-
skaparvitin meö i reikninginn,
þau eru sjaldnast betri en hin.
ÞaB er nú einusinni svona meö
mennina, aö þeim hættir til aö
gera flest, sem þeir ráöa yfir og
stjórna aB plágum fyrir lif
þeirra sjálfra. Þannig gera þeir
útvarp og sjónvarp aö
menningarplágu og margháttuö
önnur tækniundur aö plágu i lif-
riki náttúrunnar. Og til alls
þessa vilja þeir hafa óbundnar
hendur, allt annaB heitir aö
leggja hömlur á frelsi einstakl-
ingsins.
Gunnar Eggertsson
Erfitt að skilja stórskáld?
Islensk þjóö hefur trúlega
ekki átt á seinni öldum meiri
stilsnillinga en þá Þórberg
Þóröarson, Halldór Laxness,
Gunnar Gunnarsson og pró-
fessor Jón Helgason.
Þessir andans jöfrar munu
sjálfsagt lifa meöan islensk
tunga fær lifi haldiö. Og mikiö
hafa þeir skemmt og yljaö þjóö
sinni sem öörum þjóöum meö
snilld sinni og ómælanlegri hug-
kvæmni.
I siöustu bók sinni, tíngur eg
var.segir Halldór Laxness meö-
al annars um stórskáldiö Einar
Benediktsson á bls 87:---------
„en liklega hef ég ekki veriö
nógu greindur til aö meta stórar
sálir aö veröleikum.”
Þessi rök tekur enginn alvar-
lega sem lesiö hefur alla snilld
Laxness Einar
Halldórs Laxness frá upphafi —
og sumar bækurnar oft.
A bls. 89 I sama verki segir
sagnameistarinn: „Hiö bólgna
oröalag um Kosmos veröur i
bókstaflegum skilníngi hlægi-
legt ef reynt er aö þýöa þaö.”
Ég verö nú aö segja I einfeldni
minni aö ég er efins I þvl að
nokkur saga eftir Halldór Lax-
ness hafi komist til fuilra skilaá
erlendri tungu. Rökin eru þau
aö hugarleikni galdramanns I
frásögnum veröur aldrei full-
komlega túlkuö á annaö tungu-
mál.
Ég vil leyfa mér aö segja, án
þess aö vera bókmenntafræö-
ingur, aö Einar Benediktsson
hafi veriö stórskáld á heims-
mælikvaröa eins og Halldór
Laxness, þótt ekki reyndi eins á
þaö I raun.
Min skoöun er sú, og fjöl-
margra annarra, aö bestu ljóö
Einars Benediktssonar muni
lifa meöan Islensk tunga er töl-
uö i hans heimalandi.
Meö kveöjum og þökk til
sagnameistarans I Gljúfra-
steini. GIsli Guömundsson
óöinsgötu 17, R. |
VERÐLAUNAGETRAUN Hvað heitir skipið?
I gær hófst I Þjóðviljanum
verölaunagetraunin Hvaö heitir
skipiö? Hér kemur annar hluti
en I hver vikulok veröa veitt ein
bókarverölaun fyrir aö vita nöfn
þeirra 5 skipa sem birst hefur
mynd af I vikunni. Getraunin er
ekki á sunnudögum.
Verölaunin fyrir aö vita rétt
nöfn skipa 1 þessari viku er bók-
in Saga íslenskrar togaraút-
geröar fram til 1917 eftir Heimi
Þorleifsson sem Menningar-
sjóöur og Sagnfræöistofnun Há-
skóla íslands gáfu út áriö 1974.
Sendið nöfn skipanna til Bæjar-
Eins og skipiö, sem mynd birtist af I blaöinu I gær, markaöi koma þessa togara tlmamót
þegar hann kom til landsins. Hann var um iangt árabil mjög aflasæll og farsælt veiöiskip.
Slöast skipti hann um nafn og var aö lokum seldur i brotajárn. Hvaö heitir skipiö?
pósts Þjóöviljans, Slöumúla 6,
Reykjavik. Dregiö veröur úr:
réttum lausnum.
Snæfelliö
Það er ennþá hægt
að bjarga hinum
fallega skipsskrokk
SnæfeHsins frá glötun
Fyrir skömmu las ég þaö I blaöi
aö Kaupfélag Eyfiröinga heföi
nýlega gefiö vélskólanum á Akur-
eyri vélina úr m/s Snæfelli, en
liklega yröi sjálfum skipskrokkn-
um sökkt á hafiúti. Eiga þetta þá
aö veröa endalok á meistarasmlöi
Gunnars Jónssonar i skipasmiöa-
stöð K.E.A.? varö mér ósjálfrátt
aö oröi.
Svo skeöur þaö aö kvöldi hins 4.
febrúar, aö til min er hringt frá
Akureyri. I simanum er þekktur
iönaöarmaöur sem talar fyrir
hönd hóps á Akureyri, sem vill aö
hinn friöi skipsskrokkur Snæfells-
ins veröi varöveittur. Þaö er fariö
fram á þaö, aö ég geti aö ein-
hverju hins fallega happasæla
skips, sem Gunnar Jónsson
skipasmiöameistari teiknaöi og
smiðaði úr eik áriö 1943 og er um
160 lestir aö stærö.
Mér er ljúft aö veröa viö þessu.
Sá sem viö mig talaöi sagöist
állta aö hægt væri aö gera viö
Snæfelliö þar sem þaö væri laust
viö þurrafúa. En aö sllkri viögerö
lokinni mætti síöan nota skipiö
sem einskonar skólaskip aö
sumrinu, þar sem eyfirskir ungl-
ingar yröu þjálfaöir I sjómennsku
viö handfæraveiöar. Þannig
mætti framlengja um fjölda ára
hin a hagný tu þýöing u skipsins. É g
vil geta þess hér aö þannig hefur
mörgu skipi i nágrannalöndum
okkar veriö breytt þegar þaö full-
nægöi ekki lengur hinum upphaf-
lega tilgangi i samkeppni viö
nýrri skip, svo aö þetta er ekki
sagt út i bláinn. En Kaupfélag
Eyfirðinga telur slika viögerö á
skipinu of kostnaöarsama og vill
ekki framkvæma hana. Hinsveg-
ar mun K.E.A. reiöubúiö aö af-
henda skipiö, ef einhverjir vilja
varöveifa þaö, aö sögn þess er
hringdi. Þannig stendur máliö.
En aö slepptu hinu hagnýta gildi
skipsins fyrir framtiöina, þá vil
ég hér vekja athygli á hinu sögu-
lega gildi sem er frá minu sjónar-
miöi ekki minna um vert.
Ég skal fúslega viöurkenna aö
viö getum ekki varöveitt fyrir
framtiöina öll gömul hús eöa
gömul skip sem ekki uppfylla
lengur kröfur timans. En okkur
ber hinsvegar aö velja þaö úr til
varöveislu, sem hefur sögulegt
gildi fyrir þá sem á eftir koma. 1
þennan flokk sögulegra minja tel
ég aö Snæfelliö ætti aö fara, og þá
fyrst og fremst hinn friöi skips-
skrokkur þess, sem unninn var á
sinum tima af meistara höndum.
Þetta er sérstaklega vönduö ey-
firsk smiöi sem hefur ekki aöeins
sögulegt gildi fyrir Kaupfélag
Eyfiröinga eitt, heldur lika fyrir
Akureyri og Eyjafjörö allan.
Sjávarútvegur okkar er fátækur
af sögulegum minjum og stönd-
um viö þar höllum fæti I saman-
buröi viö grannþjóöir okkar. Þaö
hefur algjörlega veriö vanrækt,
aö koma upp sjóminjasöfnum til
varöveislu á tækjum og skipum
sem hafa sögulegt gildi. Þessi
trassaskapur veröur ekki rakinn
til vanmáttar og getuleysis,
Jóhann J.E. Kúld
fískimái
heldur til vanmats á þvi sem hef-
ur sögulegt gildi fyrir framtiöina.
Þetta grefur undan þjóöarstolti
og veikir okkur sem þjóö. Og þaö
er okkur hollt aö muna, aö þjóö-
menning veröur sterkust. sé hún
studd af atvinnusögunni til lands
og sjávar.
Af þessari ástæöu er varöveisla
sögulegra verömæta hverri þjóö
lifsnauösyn vilji hún halda reisn
sinni. Þetta hafa hrútfiröingar
skiliö öörum betur, þegar þeir
bundust um þaö samtökum, aö
varöveita hiö happasæla hákarla-
skip Ófeig Guömundar bónda i
Ófeigsfiröi á Ströndum. Þar var
gefiö lýsandi fordæmi þegar þetta
skip var varöveittfrá glötun meö
þvi aö byggja yfir þaö hús fyrir
nokkrum árum. Aö byggja stál-
grindarhús yfir Snæfelliö á landi
og varöveita skipiö þannig frá
glötun, veröi þaö ekki notaö leng-
ur tilfiskveiöa, þaö er minna átak
fyrir eyfirðinga nú, heldur en
átak hrútfiröinganna þegar þeir
björguöu Ófeigi. A þetta vil ég
benda félagsmönnum i Kaup-
félagi Eyfiröinga, svo og öörum
eyfiröingum sem varöveita vilja
Snæfelliö vegna þess aö þaö hefur
atvinnusögulegt gildi fyrir
héraöiö. Enda tel ég aö slik björg-
un sé meira i samræmi viö sögu
Kaupfélags Eyfiröinga og þann
stórhug sem aö baki þeirrar sögu
^r- 6. febrúar 1977
Jóhann J.E. Kúld.

SKIPAÚTCCRÐ RÍKISINS
AA/s Hekla
fer frá Reykjavlk þriöju-
daginn 15. þ.m. austur um
land I hringferö.
Vörumóttaka
fimmtudag, föstudag og til há-
degis á mánudag til Vest-
mannaeyja, Austfjaröahafna,
Þórshafnar, Raufarhafnar,
Húsavikur og Akureyrar.