Þjóðviljinn - 15.04.1977, Blaðsíða 2

af
2 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 15. aprll 1977
1 Keykjavík lær verkamaöur 7 1/3 strætisvagna miöa fyrir unna klukkustund, I Danmörku 18
miöa.
Blekkingín og stræt-
isvagnakerfið
Nýlega er riöin yfir enn ein
hækkun á strætisvagnafargjöld-
um upp i kr. 60. Allt er á hausn-
um, segir forstjórinn, en bót í
máli aö I Noregi kvað hann þau
vera 110 isl. kr. sbr. siöustu til-
kynningu hans i Morgunblaðinu.
Athugum þetta út frá kaup-
gjaidi hér og á Norðurlöndum
og tek ég þá Danmörku til viö-
miðunar þvi aö þar er ég kunn-
ugri en i Noregi, mun saman-
burður verða sist óhagstæðari
við það fyrir forstjórann.
Ég miða tölur við sumarið
1976, en siðan hafa hlutfallsleg-
ar breytingar verið litlar.
Island. Dagsbrúnarkaup kr.
440,89 á klst.
Danmörk. Verkamannakaup
kr. 36,04 á kl.st (1117,24 kr. i
islenskum peningum)
Niðurstaða: Island 7 1/3 far-
miöi fyrir unna klst. Danmörk
18 farmiðar fyrir unna klst.
I Kaupmannahöfn kostar eitt
far 2 kr. (62 kr. Isl.)
Þetta er það sem er raunveru-
legt og á að miöa við. Þess má
geta að i Kaupmannahöfn
ganga vagnar á 7-20 minútna
fresti og alltaf nákvæmlega á
áætlun.
Talið er aö sá sem stjórnar
einkafyrirtæki þurfi aö hafa það
sem kallað er viðskiptavit, helst
i rikum mæli. Þetta hefur minna
að segja við opinber fyrirtæki,
þar er alltaf hægt að láta fólkið
borga hallann. Hvernig færi ef
við hugsuöum okkur td. mann
sem setti á stofn kjötbúð af litl-
um efnum? Hann byrjar með
flestar vörur, ekki allar, fólk
byrjar að versla en leitar fljótt
þangað sem úrval er meira, það
dregur úr sölu, kaupmaðurinn
tekur það ráö aö fækka vöruteg-
undum — hækka verðið — fækka
starfsfólki, þangað til hann
verður einn eftir i búöinni meö
nokkra hrútspunga og myglaöa
kæfu — á tvöföldu veröi.
Nú stendur til að byggja bið-
skýli á Hlemmi — glerhöll meö
suörænum gróðri innanhúss og
ööru tildri — hégóma og sýndar-
mennsku — . Eitthvað kostar
þetta. Var einhver aö tala um
rekstrarhalla? Siöan verður
opnað með pomp og pragt, tekin
mynd af „hönnuði” og forstjóra.
Þá veröur hann að ómaka sig
niöur á Hlemm. Þvi miöur hefur
láðst að taka hliðstæða mynd af
þeim kumpánum i skrifstofu
forstjórans sem hefur vist kost-
að pinulitið, en þar mun hóg-
værð vera orsökin.
Ýmsar ástæður geta legið til
þess að forstjóri fyrir opinberu
fyrirtæki geti ekki stjórnaö þvi
eins og æskilegt væri, þótt hann
væri allur af vilja gerður. Þetta
ber að viðurkenna.
Á nýafstaðinni sýningu Þró-
unarstofnunar Reykjavikur á
Kjarvalsstöðum sá ég á blaöi
uppi á vegg lesningu þess efnis
að við skipulagningu (ef nota
má það orð) borgarinnar hafi
ekki verið tekið tillit til strætis-
vagnakerfis, heldur lögð
áhersla á bilastæöi og einka-
bilaeign. Allt bendir þvl til þess
að það þurfi að skipta um æðstu
yfirstjórn þessara mála ef koma
á strætisvagnakerfi borgarinn-
ar i viðundnadi horf. Það ættu
notendur þessa kerfis aö hafa i
huga um næstu kosningar.
H.G.
Ekki
íkveikja?
Nú hefur verið úrskuröaö aö
bruni Bernhöftstorfuhúsanna
hafi ekki verið ikveikja, heldur
út frá rafmagnstöflu.
Ég tel að hér hafi einmitt ver-
iö um ikveikju að ræöa. Eigandi
húsanna hlýtur að vera ábyrgur
fyrir viöhaldi þeirra og að
rafmagnsleiðslur séu endurnýj-
aðar. Einhver hlýtur lika að
bera ábyrgð á þvi að rafmagn
var i þessum auðu húsum.
Austurbæingur
I glampandi sól og bráð þess
eina snævar sem fallið hefur á
árinu I Reykjavik voru litil börn
að bjástra með skóflur og fötur i
kringum blokkirnar viö Háa-
leitisbraut.
Ég fór að hugsa um þá ein-
munatið sem verið hefur I vetur.
Hvar sem fólk hittist á manna-
mótum talar það um bliöuna al-
veg eins og það talar um vonda
veðrið i verri tíð.
1 raun er Reykjavik rokrass.
Venjulega setur dúðað fólk i
heröar utan dyra hér. Veturinn
núna er undantekning.
Og þar sem ég var að horfa á
litlu börnin I sólbráöinni varð
mér litið upp á blokkirnar. Þá
datt mér svolitið i hug um þær
og veöráttuna.
Ég gretti mig, velti vöngum,
hristi mig og tvisteig um hrið.
Liklega hef ég litið út eins og ég
ætlaði að kveða upp Salómons-
'dóm. Meira að segja litlu börnin
hættu að moka og horfðu stórum
augum með hor I nefi á þennan
mann sem stóð eins og hálfviti
og horfði á blokkir. Ein
áhyggjufull móðir kallaði út um
eldhúsglugga á barnið sitt að
koma strax inn.
Þar sem ég er frekar seinn að
hugsa og liklega heldur svona i
tornæmara lagi stóð ég þarna
býsna lengi áöur en endanleg
niðurstaða kom:
Svalir eru ekki til að svala sér
á, þær eru til að verma sig á.
Ekki góð?
Algengt er að svalir nýtist
ekki á blokkum vegna þess að
annaðhvort snúa þær við vit-
lausri átt svo sem norðri eða
þær eru opnar I báða enda svo
að vindurinn gýs I gegnum þær.
Til að njóta útivistar hér i
borg þurfum við fyrst og fremst
skjól. Hverfi eiga að skipuleggj-
ast með það fyrir augum að ekki
sé sífelldur dragsúgur allt um
kring og þar i miðju og svalir
eiga vera settar þannig á húsin
að þær visi móti sól og myndi
gott skjól.
Arkitektar fá menntun sina i
heitum lognlöndunum og virö-
ast stundum ekki fá það inn i
kollinn á sér að við búum i köldu
roklandi.
1 blokkinni sem ég mændi á
við Haáleitisbraut voru svalir
móti noröri og skjóllausar til
beggja enda. Þar var grind-
verk.
Þegar ég lét af þrástööunni
stóð það á endum að önnur
skelfd móðir kallaði á barnið
sitt að koma inn.
Það er svona með þessa
undarlegu menn.
—GFr
ALDARSPEGILL
y'
Ur íslenskum blöðum á 19. öld
J>are& jeg. nndirskrifa?)ur var?) fyrir því <5-
happi á síðastl. vetri, ab missa bába licstana mína
ofannm fs í náttinyrkri á ferð út að Gásum, í
22 giúðu frosti, svo jeg — þú þeir næðust lif-
undi upp úr — inDsti þá biða fyrir þcssa skuld ;
þá auglysi jc? hjermcð, að jég er l'ús á, að kenn®
lagleguin pihi að keyra og úvöniim hestum að
ilraga vagn, og þetta fyrir billega borgun. Til
að kcnna þcita, mun ekki þuifa incira enn
liálfsináriaðartíina.
þar eð jeg ei> svo efnalítill, að jeg get ekki af
eigin ramlcik borgað 2 liesta, sem jeg liefi úi veg-
að mjer, til að gcta haldið áfram handverki niíiui:
þá leyfi jeg injer ennfremur'* að spyrja, hvort
nokkiir sjeu í þeim 4 syslum sem jeg lieli ervið-’
að í, (ncfnil. Ilúnavatns-, Skagafjaiðar -, Evja-
fjarðar- og þingeyjar-sýslum), er af veglyndi sínu
vilji liðsinna mjer í greindu tilliii V Og cf svo i æri,
úska jeg það gæti orðiÖ innan næstkoinandi á-
gústmánaðar loka.
Akuruyrl 18. (iag jiíním. 1859.
Jens Slchr.
Norðri 30. júní 1859