Þjóðviljinn - 15.04.1977, Blaðsíða 5

Föstudagur 15. april 1977 WóÐVILJINN — SIÐA 5
Irar veiddu aðeins 10% afl-
am á miðum sínum s.l. ár
Almenningsálitið knúði stjórnina til
gerða segir Tomas Mac Giolla form.
Sinn Féin í samtali við blaðamann Þjv
— Fiskveiðideilan við önnur
aöildarríki Efnahagsbandalags
Evrópu er að opna augu Ira fyr-
ir þvf hvíllkt glapræði þeir létu
sér verða á með þvi að ganga I
EBE, sagöi Tomás Mac Giolla,
formaöur hins upprunalega
Sinn Féin-flokks, er Þjóöviljinn
haföi tal af honum slmleiðis um
yfirstandandi „fiskistrið” Ira
við önnur EBE-rlki. Irar lýstu
þvi yfir sem kunnugt er fyrir
allnokkru að þeir myndu taka
sér fimmtlu mllna sérlögsögu
og hrundu þeirri ákvörðun i
framkvæmd á skirdag.
Samkvæmt tilskipun Irsku
stjórnarinnar, sem er gefin út
einhliða og I trássi við EBE, er
öllum skipum lengri en 33 metr-
ar og með sterkari vél en 1100'
hestöfl bannaður aðgangur aö
írlandsmiöum innan 50 sjó-
mllna. önnur EBE-riki eru æf út
i ira fyrir þetta og segja aö þetta
jafngildi að miðin séu tekin frá
fyrir ira eina, enda séu flest
þeirra fiskiskip minni og meö
veikari vél en hér um ræðir.
Einna verst hafa Frakkland og
Holland brugðist við og jafnvel
haft I hótunum um gagn-
ráðstafanir.
— Irar sjá nú, að með þvl aö
ganga i EBE afsöluöu þeir sér
sjálfstæði sinu að vissu marki
og standa þvi ólikt verr að vlgi
til varnar fiskimiöum slnum en
Islendingar og norðmenn sagöi
Tómas Mac Giolla. — Hann
sagöist þó ekki telja að til þess
kæmi að frakkar, hollendingar
eða aðrir myndu senda herskip
til fylgdar fiskiflotum sinum á
Irlandsmið, aö dæmi breta i
þorskastrlðum þeirra gegn Is-
lendingum, en aö llkindum
myndu þeir senda skip sto á
miðin engu að stöur, enda vissu
þeir vel að landhelgisgæsla fra
hefði alltof fáum og lélegum
varðskipum á að skipa til að
verja lögsögu slna.
— Helst er svo að sjá að
gagnaðgerðir annarra
EBE-rikja verði að kæra írland
fyrir dómtóli bandalagsins, sagði
Tómas Mac Giolla. — A efna-
hagslegum refsiaögerðum er
slður von I bráöina. Af erlendum
rlkjum eru það einkum Bret-
land, Sovétrikin, Frakkland og
Holland sem stundaö hafa
Tómas Mac Giolla — fiskveiði-
deilan hefur opnaö augu tra
gagnvart EBE.
veiðar á Irlandsmiðum, og
siðastliðið ár veiddu irar sjálfir
aðeins tlunda hluta heildarafl-
ans þar. Má af því marka hve
brýn nauðsyn var gagnráðstaf-
ana af hálfu Ira. Hinsvegar
hefur stjórnin verið veil og hálf I
þessu máli og greip aðeins til
þessara ráöstafana vegna mik-
ils þrýstings frá almenningi.
Heildaraflinn s.l. ár nam 9-10
miljónum punda að verðmæti og
helstu fiskitegundirnar eru slld
og makrlll.
Atvinnuleysi er glfurlegt á Ir-
landi, eða að llkindum um 16%
(sem er meira en I nokkru ööru
EBE-landi, sem öll eru þó mjög
hrjáð af atvinnuleysi), sagði
Mac Giolla ennfremur. At-
vinnuleysið hefur mjög ýtt undir
þær kröfur almennings aö Irar
njóti sjálfir afrakstursins af
fiskimiðum sinum, i stað þess
að láta útlendinga hirða mestan
hluta aflans þar. Þvi fer að vlsu
fjarri að ráðstafanir írsku
stjórnarinnar gangi nógu langt
til þess að vernda fiskistofnana
við strendur landsins og tryggja
hagsmuni Ira, en þetta er þó I
áttina. Ef Irar drægju sjálfir á
land mestan hluta þess afla er
fæst við strendur þeirra, yrði
það bæði þjóðarbúskapnum til
eflingar og drægi úr atvinnu-
leysinu.
(Rétt er aö geta þess að forð-
ast ber að rugla saman þeim
Sinn Féin-flokki sem hér um
ræöir (Official Sinn Féin) og
Provisional Sinn Féin, sem er
hinn pólitlski armur þeirrar
deildar Irska lýðveldishersins
(IRA), sem athafnasömust hef-
ur verið við sprengingar og
mannvíg á Norður-Irlandi.)
dþ.
íslandsbók Siguröar A. Magnússonar
Hverskonar fólk
eru íslendingar?
spurði enskur útgefandi sjálfan sig í miöju þorskastriöi
Northern Sphinx heitir bók um
tsland og islendinga eftir Sigurð
A. Magnússon sem nýkominn er
út og fjallar um sögu þjóöarinnar,
menningu og einkenni.
Útgefandinn, Christopher
Hurst, kom sjálfur með bókina
hingað og höfðu þeir höfundur
fund meö blaðamönnum I gær.
Christopher Hurst sagði, að
hann kæmi með gott verk og vel
skrifað sem hann væri mjög
ánægður meö. Hann stjórnar litlu
forlagi i London og gefur út bækur
um flesta heimshluta, en hefur
sérstaklega lagt sig eftir Norður-
löndum. Hefur gefið út bækur um
Færeyjar, Grænland og Sval-
barða, svo ekki sé minnst á hin
stærri Norðurlönd. Hann sagði að
meðan á stóð þorskastriði
hefði sér einatt fundist, að bretar,
sem velflestir hefðu fundið til
samúðar með baráttu Islendinga
þyrftu að fá bók sem ekki væri
fyrst og fremst um fornsögur eða
þá þorskastrið, heldur um það
hverjir islendingar væru. Og svo
vildi til, aðekkiliðu nema nokkrir
dagar frá þvl hann leitaði ráða
hjá vini sinum Benedikt Arna-
syni, að Benedikt barði að dyrum
með Sigurði „sem hafði þá þegar
einmitt skrifað á ensku þá bók
sem ég þurfti”.
Sigurður kvaöst hafa byrjað að
leggja drög að þessari bók fyrir
einum tuttugu árum, þegar hann
kenndi i New York íslenskar forn-
bókmenntir. Siðan hefði hann lok-
ið við bókina allmörgum árum
siðar og þá að ósk Almenna bóka-
félagsins, sem svo hætti við út-
gáfu.
Bókin er þannig upp byggð,
að á um 100 síöum er fjallað um
þjóðveldið, þar er hlutur bók-
mennta mjög verulegur. Þá kem-
ur um fjörtiu siðna „millispil”
um aldir erlendra yfirráða og
siðan fjallar um 100 siðna kafli
um tsland samtimans. Sigurður
kvaöst ekki gera tilkall til að hafa
skrifað fræöirit, hann styddist
fyrst og fremst við aðra höfunda,
hefði reynt að draga saman sem
mest efni og gera þaö aðgengilegt
allbreiðum hópi lesanda.
Chripstopher Hurst taldi, aö þessi
„samþjöppun” hefði prýðilega
vel tekist, auk þess vildi hann sér-
staklega benda á kafla um islensk
þjóöareinkenni sem hann taldi’
vekja upp mjög sterkar freisting-
ar hjá erlendum mönnum að
kynnast landsfólkinu nánar. Þann
sama kapitula taldi höfundur lik-
legastan til að vekja andmæli
landa sinna.
Bókin er I fyrstu umferð
prentuð I um 2300 eintökum.
Dreifingu á Northern Sphinx hér-
lendis annast Snæbjörn Jónsson
og kostar bókin 2.950 kr.
Christopher Hurst hefur sem
fyrr segir, gefið út bækur um alla
heimshluta — hann sagði aö einna
mestan áhuga til þessa hefðu
menn sýnt bókum frá honum um
Kina og Austur-Evrópu. Meðal
þeirra eru bækur eins og „Kina
eftir menningarbyltingu”,
„Júgóslavneska tilraunin”, bæk-
ur um mál sovéskra andófs-
manna (Grigorenko og Pljúsj) og
fleiri.
—áb
V eggspjöld
í alla grunn-
skóla
landsins
Samstarfsnefnd um reykinga-
varnir hefur látið litprenta
veggspjöld, þar sem lögö er sér-
stök áhersla á það, að reykinga-
menn virði rétt þeirra, sem ekki
reykja.
Er ætlunin að þessi vegg-
spjöld verði hengd upp i öllum
barna og unglingaskólum á
landinu og er dreifing þeirra nú
að hefjast.
Itexta á veggspjaldinu segir:
„Þeir, sem reykja ekki, hafa
verið tillitssamir við reykinga-
menn og litið kvartað yfir þeim
óþægindum, sem mengun af tó-
baksreyk hefur valdið þeim.
Sannað er að reykurinn er
heilsuspillandi fyrir þá sem eru
i návist þeirra sem reykja.
Reykingamenn hafa engan rétt
á að eitra fyrir öðrum og þeir
ættu þvi að sýna tillitssemi og
reykja ekki þar sem annaö fólk
er nærstatt — eða velja þann
kostinn sem öllum er fyrir
bestu: Segja alveg skilið við
sigarettuna og leita eftir hollari
félagsskap.”
A meðan upplag endist geta
þeir, sem áhuga hafa á að fá slik
veggspjöld ,til dæmis til að
hengja upp á vinnustaö sinum,
fengið eintak á skrifstofu
Krabbameinsfélags Reykjavik-
ur að Suðurgötu 24 eöa hjá
Hjartavernd i Lágmúla 9.
Grásleppu-
körlum
mismunað
A fundi 1 smábátaeigendafélagi
Akraness fyrir skömmu var sam-
þykkt að mótmæla harölega
þeirri undanþáguheimild til grá-
sleppuveiða, sem ráðherra og
ráðuneyti hafa veitt hafnfirð-
ingum. 1 áiyktun fundarins segir
m.a.:
I þessu sambandi viljum við
sérstaklega taka fram: t fyrsta
lagi: Okkar álit er að friðunarað-
gerðir þær sem reglugerðin
stefnir að er litilsvirt meö þessari
undanþágu. 1 öðru lagi: veiði-
svæði þaö sem undanþáguheim-
ildin nær til er veiðisvæöi akur-
nesinga, reykvikinga og suður-
nesjamanna auk hafnfirðinga.
Þvifinnstokkurþaðskjóta skökku
við að einn hópur á þessu svæði
fái að velja sér lagnir aö eigin
geðþótta. t þriðja lagibendum viö
á aö slik framkoma ráðuneytis
sem birtist i þessari undanþágu
leiðir tii þess að reglugerðir verða
hundsaðar i framtiðinni.
Fundurinn gerir kröfu til að
undanþágan verði dregintilbaka
þar sem forsendur hennar eru
litlar sem engar og hún er ekki til
annars en að auka úlfúð og skapa
virðingarleysi.
Viö neytum minna af unn-
um kjötvörum en adrir
Ekki er langt um iiðið slðan
hægt var að fara að tala um
kjötiðnað á tslandi. Þótt islend-
ingar hafi frá öndverðu verið
miklar kjötætur þá hafa þeir
lengstum neyttþess nýs, saltaðs
eða reykts. Ef tala mætti um
kjötiönað þá var þaö eingöngu
slátur- og súrmatargerð, sem
stunduð var á heimilúm. Forn
nöfn.svosem sperðlar og grjúp-
án, benda þó til þess, að
snemma hafi veriö fariö að búa
til eitthvað það, sem við nefnum
nú bjúgu.
Meö byggingu sláturhúsa og
vaxandi þéttbýli tók þetta að
breytast og eru nú ýmiss konar
kjötiönaðarvörur dagleg fæða á
flestum Islenskum heimilum.
Sláturhús eru nú 63 á landinu og
framleiðsla kindakjöts á sl.
hausti nam 14 þús. tonnum.
Langmest af kjötinu fer beint til
neyslu en töluvert þó i vinnslu.
Þó neytum við islendingar
minna af unninni kjötvöru en
flestar aðrar þjóðir. Aðal
vinnsluaðferðir eru pylsugerö,
söltun, reyking, suða og niður-
suöa.
Ariö 1975 voru framleidd
hérlendis I kjötvinnslustöövum
2500 tonn af soðnum pylsum og
öðrum farsvörum, 250 tonn af
áleggsvörum, 900 tonn af hangi-
kjöti og 175 tonn af slátri og
súrmat, sem nú er á ný oröinn
vinsæll réttur hjá mörgum.
Talið er að I slátur- og kjöt-
iðnaöi séu nú um 750 ársstörf, en
vegna mikilla árstfðabundinna
sveiflna I sláturiðnaðinum eru
nákvæmar tölur ekki hand-
bærar um störf þar. — mhg