Þjóðviljinn - 21.12.1978, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 21. desember 1978
UOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs
hreyfingar og þjóðfrelsis
titgefandi: Ctgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Rekstrarstjórí: Olfar Þormóösson
Augiýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson.
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Erla Sig-
uröardóttir, Guöjón Friöriksson, ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur
Margeirsson. Magnós H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson. lþrótta-
fréttamaöur: Ingójfur Hannesson
Þingfréttamaöur: Siguröur G. Tómasson
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
C'tlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson. Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur, Blaöaprentsvakt: Andrea Jónsdóttir,
Elias Mar, Öskar Albertsson.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Rúnar Skarphéöinsson, Sigriöur Hanna Sigurbjörnsdóttír.
Skrifstofa: Guörón Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla: Guömundur Steinsson. Kristin Pétursdóttir.
Sfmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Sföumúla 6.
Reykjavtk, sfmi 81333
Prentun: Biaöaprent h.f.
Hagstœð skipti
• Margháttaðar ráðstafanir i efnahags- og kjara-
málum verða ekki metnar endanlega fyrr en þær
eru allar komnar fram. Á þessa einföldu staðreynd
hefur verið bent margsinnis af hálfu forvigismanna
samtaka launafólks. Það kemur þó ekki i veg fyrir
að nær samfellt áróðursstrið sé i gangi um áhrif að-
gerða rikisstjórnarinnar, bæði þeirra sem eru i
burðarliðnum og hinna sem enn eru á loforðalistan-
um.
• Þeir voru margir og þar á meðal ihaldsmálgögn-
in sem töldu það argasta svindl hjá rikisstjórnar-
flokkunum að stinga upp á skiptum á verðbótum og
framkvæmd félagslegra umbótamála. Þjóðviljinn
vakti strax athygli á þvi að hér væri um að ræða
réttindamál sem ekki hefðu náðst fram i samning-
um og að atvinnurekendur myndu frekar kjósa að
greiða út 3% i verðbætur heldur en standa undir
kostnaði af auknum og jafnari réttindum launa-
fólks.
• Það er nú komið á daginn að þetta mat Þjóðvilj-
ans var rétt. 1 viðtali við Morgunblaðið i gær segir
formaður Meistarasambands byggingarmanna að
enda þótt erfitt sé að meta félagslegu atriðin til
kaups sýnist honum að nái þau frumvörp fram að
ganga sem Alþýðusamband ísiands bjó i hendur
rikisstjórninni sé raunvirði þeirra i kaupi jafngildi 5
til 6%, en ekki 3%. 1 útgjöldum fyrir atvinnurekst-
urinn jafngildi þau 18 miljörðum króna á ári.
• Vafasamt er að útreikningar af þessu tagi stand-
ist þótt öll réttindamálin nái fram að ganga. En þeir
sýna þó svart á hvitu að atvinnurekendur lita ekki á
þessi skipti sem svindl eða loddaraleik. Bæði þeir og
forystumenn samtaka launafólks vita vegna þekk-
ingar sinnar á atvinnulifinu hvað felst i þessum
skiptum. Og hverjum einasta launamanni lærist að
meta réttindabætur þegar hann þarf á þvi að halda
að standa á rétti sinum.
Hótanir atvinnurekenda
• Þjóðviljinn vekur athygli landsmanna á þvi að
mikil umskipti hafa orðið i þjóðfélaginu á siðustu
mánuðum. Þrátt fyrir allar væringar rikisstjórnar-
flokkanna eru þessi umskipti merkjanleg á mörg-
um sviðum. Þrátt fyrir að launafólk eigi eftir að
meta aðgerðir rikisstjórnarinnar i kjara- og efna-
hagsmálum i heild þegar öll kurl eru komin til graf-
ar rikir nú vinnufriður. 1 stað átaka og kjarastriðs
við helstu samtök launafólks i landinu eru nú komin
samráð við verkalýðshreyfinguna enda þótt þau séu
ófullkomin og mættu vera mun viðtækari.
• Á hinn bóginn er nú hafinn mikill og samhljóma
barlómur frá atvinnurekendum sem bera sig illa
undan álögum á atvinnureksturinn. Þetta er
timanna tákn og ber þess órækan vott að verið er að
auka hlutdeild launafólks i afrakstri atvinnu-
rekstrarins. Það er nokkuð sameiginlegt einkenni á
barlómi atvinnurekenda að þeir leggja nær alfarið
áherslu á að þeim sé engin stoð i öðru en almennum
efnahagsaðgerðum sem miða að þvi að rétta hag at-
vinnuveganna. Þá er miðað við meðaltalsafkomu
einstakra atvinnugreina og ekkert tillit tekið til að á
sumum sviðum er afkoman góð en á öðrum slæm
vegna sérstakra aðstæðna.
• Það er mikið alvörumál að sum samtök atvinnu-
rekenda skuli nú ógna þjóðinni með hótunum um
hrun og atvinnuleysi. Núverandi rikisstjórn hefur
það sem eitt af sinum höfuðverkefnum að halda
uppi fullri atvinnu og út frá þvi meginsjónarmiði
hlýtur hún að gera þær sértæku og svæðisbundnu
ráðstafanir sem nauðsynlegar eru til þess að halda
atvinnuvegunum gangandi. Ef samtök atvinnurek-
enda einbeittu sér að þvi að krefjast stjómvaldsað-
gerða til stuðnings heilbrigðum atvinnurekstri á
þeim sviðum þar sem þeirra er sannanlega þörf
væri nokkur von til þess að kröfur þeirra næðu fram
að ganga. —ekh
Að temja sér
guðfræði
A6 temja sér gu&fræði fýsir nú
margan mann, og er kannski
ekki nema a& vonum: efnahags-
málin sýnast ógagnsæ sem
aldrei fyrr, og söguleg ti&indi
hafa or&i& i bókaútgáfu um
Krist og viöbrögöum viö henni.
mönnum hefur stundum fundist
sá fri&ur full mikill aö þvi er
manni skilst. Staöa þjóðkirkj-
unnar setur mjög svip sinn á
opinbert menningarlif og fjöl-
miöla — ein sænsk guöleysisbók
breytir þar engu um. Kann-
ske er átt viö eitthvað allt-
annaö ókristiö athæfi,hver veit?
En ef að Jóni ritstjóra finnst það
svo skelfilegt aö hljóta ámæli
fyrir tillögú, sem hann bar fram
af mikilli heift i blaöi sinu um
Jón Sigurösson:
Aðventuhugleiðingar
að gefnu tilefni
» p«lt •fnlauBt me|l
_ o* fyrlrlateu- B«r lclta l«r
’lnkennlr Htl6h)BlprBei. aA þvl tllskUdu «6 nú ar
kSlkinlna ndetoB núgu A *e*»m
heÍBt uppl f«lk(Bl
rorn tfkn hyM *( •<> ™"n i*Þ
mjrndu njMt komjBt «6 B«m- (nkille(BuUn« B4ro(i}nl
komuUgt um þeh «S *hrl( klrly 1 •*’ elnhverje þe breHM
usmer « þ)4íálim. mennln(nr- enlhgengur eMUeet m.—
opinber, studdur myndugleika
rikisvalds og andleysi æski-
iegrar meöalhegöunar I hverju
tilteknu þjóöfélagi. Árni segir:
,,Af þvi aö ég hef átt heima
rúm tvö ár i Austur - Evrópu,
getég boriö um, hversu óþyrmi-
lega þetta athæfi og oröfæri
minnir á klunnalegan áróöur
yfirvalda þaöra. I fjölmiölum
var ævinlega reynt aö troöa aö
oröunum marxismi og sósial-
ismi, jafnvel i fráleitasta sam-
hengi, á svo vélrænan, ósjálf-
stæöan og vita náttúrulausan
hátt, aö verkanirnar uröu hinar
sömu og hér: fólk fékk and-
styggö á annars góöri kenningu.
Enda voru áróöursjálkarnir þar
álika lélegir sósialistar og pok-
arnir hér eru meinkristnir”.
r '
Ovenjulegur
Jón Sigurösson ritstjóri
ITimans skrifar til dæmis aö-
ventuhugleiöingar og reifar þar
hugmyndir sinar um aö „kristin
viöhorf og kristilegt starf taki
Ivirkari þátt i störfum hvers
kyns samtaka og i félagsmálum
yfirleitt” og þaö „stórkostlega
verkefni aö sameina á ný
Ikristnina, kirkjuna og menn-
ingarlifiö”. Þetta eru allt fróö-
leg viöfangsefni en veröa
nokkuö svo þokukennd i meö-
Iferö Jóns. Siöan vikur hann aö
deiluefnum siöustu daga og
segir:
I Beinlínis
hrœddir
„Eins og þessum málum er
I' háttaö nú þykir þaö eölilegt aö I
. menningarmálum séu teknar
ákvaröanir sem ganga berlega
gegn kristnum llfsviðhorfum og
I' kristinni menningu. Þaö þykir
einfaldlega ekkert sjálfsagöara.
En ef þeir sem béra kristnina
sérstaklega fyrir brjósti leyfa
I* sér aö æmta eöa skræmta yfir
sliku, er þaö umsvifalaust taliö
sýna einhverjar miöaldatil-
hneigingar um bókabrennur,
I* ritskoöun eöa aöra kúgun. Og
undir þessu ámæli er mönnum
siöan ætlaö aö búa möglunar-
laust aö þvi er viröist. Hins
J vegar þykir þaö sjálfsagt og
I eölilegt aö opinberir fjölmiðlar
I og allt hiö opinbera menningar-
I lif feli i sér linnulitla litilsvirö-
* ingu á ýmsum þeim málefnum
Iog sjónarmiöum sem kristnu
fólki eru heilög. Og ef menn
leyfa sér aö láta i ljós þaö álit aö
• hér sé um öfugsnúning aö ræöa
Ier þeim þegar i staö geröar upp
einhverjar myrkvaöar aftur-
haldstilhneigingar. Af þessu
« hefur leitt aö menn halda aö sér
Íhöndum og þegja, og aö lik-
indum eru allmargir orönir
beinlinis feimnir viö aö viöur-
• kenna trú slna, beinlinis
Ihræddir viö aö viöurkenna virö-
ingu sina fyrir kristnum verö-
mætum;’.
| Linnulaus
j lítilsvirðing
Eitthvaö er þetta skrýtin
, mynd; hver kannast viö þaö, aö
|,,allt hiö opinbera menningarlif
feli f sér linnulitla litilsvirö-
ingu á ýmsum þeim málefnum
og sjónarmiöum sem kristnu
Ifólki eru heilög”? Satt aö segja
njóta kristni og kirkja mikils
friöar — sumum kirkjunnar
þaö aö bókin guölausa eigi aö
veröa tilefni Islendingum til aö
endurskoða afstööu sina til
norræns menningarsamstarfs,
aö þaö setji aö honum ótta viö aö
játa kristin sjónarmiö, þá er þaö
spurning um hugprýöi andlega
sem aö honum einum snýr.
jólapistill
Syrpu þessari skulum viö
ljúka á grein sem birtist i jóla-
blaöi Vegamóta, sem Alþýöu-
bandalagiö I Hafnarfiröi gefur
út. Reinald Brauner skrifar þar
pistil þar sem hann gagnrýnir
þaö aö „fagnaöarerindi guö-
spjallana hefur veriö rangsnúiö
á ýmsa lund I þvi skyni aö guös-
mynd kristinna manna þjónaöi
hagsmunum ráöandi stéttar á
hverjum tlma”.
Greinarhöfundur andmælir
„kristilegum hægrivillum” meö
„vinstrivillu” sem hljómar á
þessa leiö:
„Saga Jesú Krists i guöspjöll-
unum geymir sterka drætti ör-
eigasögunnar. Kristur
guöspjallanna — sá eini, sem
hefur tilverurétt i kristinni trú
— er enginn rómantiskur,
veraldarfirrtur guöræknis-
kristur, sem fer harla vel viö
kertaljós og reykelsi. Hann er
engin hátiöarflik, sem sómir sér
vel á tyllidögum. Hann er ekki
heldur mæröaróöur úr
prédikunarstóli. Nei, sá Kristur,
sem guöspjöllin geyma er
heimsádeila. Hann er vægöar-
laus ákæra á hendur au&valdi
Að þykja vænt
Hii um Jesúm
Opinber
boðskapur
Arni Björnsson þjóöhátta-
fræöingur skrifaöi svo á miö-
vikudag grein I Dagblaöiö sem
hann nefnir Aö þykja vænt um
Jesúm. Hann hálfvegis vor-
kennir þjóökirkjunni undir lokin Úotra, sem óréttlát samfélags-
aö hún ekki eigi betri talsmenn skilyröi hneppa hann i. Endur-
og visar m.a. til ýmislegrar laúsnarverk Jesú Krists tekur
framgöngu presta I fjölmiðlum. íafnt til sálar og lfkama, anda
Arni kemur meö samanburö °8 efnis. Kristur er i heiminn
sem vert er aö gefa gaum, á borinn til aö binda enda á hvoru-
boöun kristni I löndum rikis- tveggja i senn — andlega neyö
kirkna og umfjöllun um sósial- syndarans og félagslega neyö
isma i löndum Austur-Evrópu. öreigans. Þetta tvennt er óaö-
Þær hliöstæöur eiga aö þvi leyti skiljanlegt i þvi þýöingarmikla
fyllilega rétt á sér, aö þær verkefni, sem Kristur einn
minna áiþann háska sem jafnvel megnar aö leysa og vér höfum
hinn ágætasti boöskapur er kosiö aö nefna LAUSN MANNS-
kominn I úm leiö og hann veröur ÚR ANAUД.
allra alda. Hann er ekki hingaö
kominn til aö boða friö heldur
sverö (Matt.10,34) til aö reiða aö
rótum mannlegra meina
—BÆÐI ANDLEGRA OG
FÉLAGSLEGRA. Kristur er I
sannleika Frelsari — en hann
kom til aö frelsa ALLAN mann-
inn. Hann kom til aö leysa þá