Þjóðviljinn - 26.01.1979, Qupperneq 10

10 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 26. janúar 1979.
Hotsös. Næst á myndinni er gamla byggöin umhverfis Hofsárösinn.
NÝJA FRYSTIHÚSIÐ:
bæjarins. Voru þær allar endur-
nýjaöar og auk þess unniö aö
vatnslögnum og holræsagerö i
nýrri götur.
Leit að heitu vatni
Boraö var til leitar aö heitu
vatni. Var boruö 100 m djúp hola
en ekki er endanlega búiö aö
ganga úr skugga um árangurinn
af þvi. En þeir hjá Orkustofnun,
sem önnuöust þessa borun, gefa
okkur vonir, svo aö viö erum
ennþá nokkuö bjartsýnir og bor-
unum veröur haldiö áfram á
nú ekki ennþá búnir aö fá niöur-
stööur þeirra athugana nema
lauslega i gegnum sima en sam-
kvæmt þeim er taliö aö þetta þyki
ekki hagkvæmt hér. Annars er
þessi oliukynding oröin svo
kostnaöarsöm aö þaö má segja,
aö hún sé þaö erfiöasta, sem viö
eigum viö aö búa. Kemur þessi
mikli hitunarkostnaöur ekki
hvaö sist illa niöur á elli- og
örorkulifeyrisþegum, sem
kannski búa einir eöa svo til i
nokkuö stórum húsum. Og þessi
oliustyrkurt.d.,sem greiddurvar
á s.l. ári, er eins og krækiber i
ámu miöaö viö olluveröiö.
Gjörbreytir adstööunni
Rætt viö Gísla Kristjánsson, oddvita
— Atvinnuástandiö hér hjá
okkur f Hofsösi mátti heita mjög
gott á liönu ári, aö undanteknum
þeim tima þó, þegar togarar voru
i þorskveiðibanni, þvi aö at-
vinnulffiö hér byggist aö lang-
mestu leyti á sjávaraflanum. Svo
mæltist Gisla Kristjánssyni odd-
vita i Hofsósi I viðtali viö Land-
póst laust fyrir slöustu helgi.
Frystihtlsið
Stærsti atvinnurekandinn hér
er hraöfrystihúsið, sem er eign
almenningshlutafélags. Hjá
frystihúsinu vinna nú 50-60 manns
en sú tala er hærri yfir sumar-
mánuöina.
Mikið var unnið aö endurbötum
á frystihúsinu á slöasta ári. Var
þaö gert meö þeim hætti, aö viö
byggðum nýtt hús utanyfir gamla
húsiö og síöan var gamla dótiö
bara rifið innan úr. Þetta tókst
ákaflega vel, því aö við gátum
unniö 1 húsinu meö fullum afköst-
um aDan timann af því viö fórum
svona aö þessu.
Aðstaða öll I nýja húsinu er
alveg ósambærileg viö það, sem
var I því gamla, bæöi hvaö
áhrærir aöbúnaö fólks og mögu-
leika á betri vinnslu. Þvi er ekki
saman aö jafna.
Báta-kaup og -sala
Nú, þaö voru seldir héöan á
árinuþrlr 12 lesta bátar. Istaöinn
var keyptur einn 35 tonna bátur
og hann hefur veriö geröur út á
llnu I haust. Bátinn keyptu menn,
sem seldu einn af hinum þremur
og svo eru hinir einnig aö fá sinn
bátinn hvor nú áöur en langt um
liöur, svo ekki veröur um fækkun
aö ræöa i' bátaftotanum. Li'nu-
báturinn hefur verið meö þetta 4
tonn I róöri. Viö höfum haft alveg
nóg hráefni I frystihúsinu nema
þennan tlma, sem veiöibannib
stóð yfir.
Byggingar
Viö erum nú aö fullgera éina
ibúö fyrir kennara og erum þá
komnir meö fjórar kennaraibúðir
og erum aö verða vel settir I þeim
efnum. Svo voru tveir einstakl-
ingar meö hús I byggingu á
siöasta ári.
Hvab skólann varbar þá höfum
við áhuga á því aö fá til okkar 9.
bekkinn, en hann er nú i' Varma-
hllð. Er hér um aö ræöa sam-
eiginlegt áhugamál hjá þeim
hreppsfélögum, sem standa aö
skólanumenþaðeruauk Hofsóss,
Hofshreppur og Fellshreppur.
Vatnslögn og holræsa-
gerð
Sveitarfélagið vann aö endur-
bótumá vatnslögnum Ielsta hluta
þessu ári. Þessar boranir fóru nú
fram á öörum staö en áöur. Þá
var borað við svonefndan
Reykjarhól, en nú hjá Artúnum.
Astæðan fýrir þessu er sú, aö þeir
töldu sig finna þaö út, aö borun
hjá Artúnum ætti að geta haft
sama árangur og viö Reykjar-
hólinn, en Artún eru mun nær en
Reykjahóll, eða ekkinema rúman
km frá aöalbyggingunni. Við
Artún er elsta bergtegundin i
þessari sprungu sem þeir eru aö
leita i, og eftir árangurinn hjá
Reykjum I Hjaltadal gefa þeir
okkur betri vonir en áöur. Mér
skilst, að álitið sé ab þetta sé
sama æöin I Fljótum og Hjaltadal
og við séum þá þarna á
millisvæöi.
Fjarvarmaathuganir
Gerðar voru fyrir okkur fjar-
varmaathuganir I sambandi við
kyndistöö, sem kynt yröi meö
svartolíu eöa rafmagni. Viö erum
Byggingafélag o.fl.
A árinu var stofnaö hér
byggingafélag. Teljum viö þaö
vera framfaraspor og veröur
væntanlega til þess, aö viö þurf-
um ekki aö fá eins mikið af
iðnaðarmönnum aö. Fyrir þessu
stendur Stefán Gunnarsson,
byggingameistari.
Þá er kominn hér vísir aö
steypustöð. Hefur hún aö þessu
einvöröungu framleitt gang-
stéttarhellur af ýmsum litum og
gerðum. Er nú veriö aö stækka
hana og endurbæta.
Þá var einnig stofnaö hér félag
um rekstur á vélum til grjót-
mulnings og hörpunar, sem voru
keyptar á slöasta árlog má full-
víst telja, aö rekstur þeirra hefj-
ist á þessu ári. Hygg ég aö þessar
vélar séu þær einu sinnar tég-
undar sem til eru hér á stóru
svæöi.
Saumastofan er að starfi en
einhver afturkippur varö hjá
henni núna siðast á árinu. Hins-
vegar hygg ég aö allt sé komiö á
fulla ferö þar nú/Og veröur svo
vonandi áfram. Ég held aö þar
séu unnin átta dagsverk en eitt-
hvaö munu konur skiptast á viö
saumaskapinn.
gk/mhg
Torfi Þorsteinsson:
Þegar landið fær mál
Frá Æöey á ísafjaröardjúpi.
A leiö umhverfis tsafjaröar-
djúp bar margt merkilegt fyrir
augu okkar og eyru, sem vei
mætti veröa efni I sjálfstæöan
frásöguþátt. Minnisstæöast á
þeirri löngu leiö veröur mér hve
mörg eyöibýli uröu þar á vegi
okkar og hvilikur óralangur
vegur var þar á milli byggöra
bóla.
Úti á firöinum hillir undir
perlur Djúpsins, Æöey og Vigur,
en hátt upp til heiöa giottir i
Glámujökul. Fjalllendi þarna er
hátt en fremur gróburUtiö eöa
gróðursnautt en byggöin er
strjái á strandlengjunni.
Er það furða?
Þarna eru þó forn stórbýli og
höföingjasetur. Eitt þeirra er
ögur, sem á forna og merkilega
sögu, en er nú aö mestu svipt
sinni fornu reisn. A Látrum var
okkur sagt aö enn væri búiö og
þar er rekiö 40 kúa bú. Mjólk
þar haföi áöur verið flutt meö
vélbáti til Isafjaröar en nú eru
þeir sjóflutningar aö mestu af-
lagöir siðan vegur komst um-
hverfis Djúpiö.
Þaö sem öUu ööru fremur
vekur athygli vegfarenda er,
hversu mikiö af jöröum um-
hverfis Djúp eru komnar i eyöi
og hvilikar óravegalengdir eru
þar á miUi byggöra bóla. Er
nema von, aö eigendur siödegis-
blaöanna i Reykjavfk, sem gert
hafa sér asklok fyrir himin um-
hverfis Hverfisgötuna og
Laugaveginn hneyksUst á verö-
IV. hluti
mætasóun Islendinga, aö vera
að viðhalda þarna mannsæm-
andi byggð með simalínum,
vegum og samveitulinulögnum
frá raforkuverum, aö ógleymdri
heilbrigöisþjónustu, skólasetr-
um og annarri sllkri samneyslu,
sem kostar fé úr sameignarsjóði
þjóöarinnar. Og er þá llka nema
eöUlegt aö knattspyrnu-knáir
alþingismenn telji vægi at-
kvæða viö alþingiskosningar i
meira lagi ranglátt meö þvf aö
veita búendum þessara byggöa
allt aö fjórfaldan atkvæöisrétt á
viö ibúa Breiöholtsins I Reykja-
vik. Fyrr má nú rota en dauö-
rota þjóöina meö ranglátri kjör-
dæmaskipan.
Ómar frá Kaldalóni
Ég hrekk upp úr þessum hug-
leiöingum þegar leiösögumaöur
vekur athygli á þvi, aö þarna
langt út meö Isafiröi noröan-
megin sé Kaldalón, fornt lækn-
issetur, sem heillaöi svo huga
Sigvalda tónskálds, aö hann
batt heiti býlisins viö nafn sitt.
Þar baröist þessi óskmögur Is-
lenskrar tónmenntar viö fátækt
og heilsuleysi, en undi glaður
viö læknisstörf sin og tónverka-
sköpun, á meöaneiginkona hans
aflaöi heimilinu llfsviöurværis
meö því m.a. aö mjólka kvlaær
og tlna jurtir úr Kaldalónslandi
til matargeröar.
Þjóöin er nú vel á vegi meö að
leggja alla byggö þarna I auðn,
svo aö engin Kaldalónstónverk
veröa samin þar framar. En
hvortönnur slik tónskáld á borö
við Sigvalda Kaldalóns kunna
að alast upp I vægi ibúafjöldans á
suövesturhorninu skal engu
spáð um.
Niu sinnum 9
En ég get ekki meö góöri sam-
visku skiliö svo viö byggöir og
eyðibyggðir Vestfjarða aö ég
ekki komi nér á framfæri einni
hugmynd, sem i hugskoti mlnu
fæddist á ferö minni þar. Hér aö
framan minntist ég örlítið á
unga sveininn á Kirkjubóli I
Bjarnardal, sem tjáöi mér öm-
urleikann af athafnaleysi
barnsins i þéttbýlinu og þrúg-
andi námsleiöa skyldunámsins.
Samkvæmt frásögn útvarps,
dagblaöa og sjónvarps hefur
könnun, sem gerð hefur veriö af
sérfræöingum skóla og uppeld-
ismála leitt I ljós, aö um 35-45%
nemenda I grunnskólum
Reykjavlkur og nágrennis þjá-
ist af námsleiöa, en samkvæmt
grunnskólalöggjöfinni eru þess-
ir nemendur skyldaöir til 9 ára
náms 9 mánuöi ár hvert. Þetta
námsleiöakerfi er hluti af bákni
isl. rlkisins og kostnaöur viö
stofnun og starfrækslu þessa
kerfis kostar þjóöina oröiö tugi
miljaröa á hverju ári. Dágóö og
aröbær fjárfesting þaö. Væri nú
ekki verðugt verkefni fyrir
menntamálaráöherrann okkar,
aö venda huga sinum aö náms-
leiöa barnanna, orsökum hans
og afleiöingum og leita síöan
raunhæfra úrbóta? Ég legg það
til málanna, aö eyöijaröir Vest-
fjaröa veröi endurbyggöar og
þar komiö upp aröbærum bú-
skap, sem m.a. annaöist þaö
menningarhlutverk fyrir þjóö-
félag okkar, aö ala önn fyrir
námsleiöahópum þéttbýlisins
og gera þeim þar vistina viðun-
andi, I samlifi viö folöld, kálfa
og lltil lömb. Framleiðsla þess-
ara búa þyrfti að vera skipulögð
og framleiöslumagn aö miöast
viö þarfir þorpa og þéttbýlis á
Vestfjöröum. Grunnskólalög-
gjöfinni allri þarf aö gjörbreyta
til samræmis viö þetta, grunn-
skólanámiö þarf aö stytta um 3
mánuöi ár hvert. Kennarahá-
skóla tslands ber aö leggja nið-
ur I þeirri mynd sem nú er, en
miöa menntun kennarans hins-
vegar við að gegna hlutverki
uppalanda ogfræöara, þar sem
námsleiöi og námsþrúgun eru
óþekkt hugtök, en i staöinn
kæmi starfsvettvangur tengdur
atvinnuli'fi þjóöarinnar Kostn-
aöaður af slikri nýsköpun skóla-
kerfis okkar myndi fljótlega
skila hagnaöi I þjóöarbúiö m.a.
með minnkandi afbrotahneigö
æskufólks I framtiöinni.
I umhverfi Isafjaröardjúps er
friöur og ró, sem gefur manni
gott næöi til aö hugsa á annan og
rökréttari máta en á keppnis-
völlum knattspyrnumanna þétt-
býlisins og mig undrar það ekki,
þótttónverk Sigvalda Kaldalóns
beri nokkurt svipmót þess unað-
ar, sem þar rlkir I skauti ná ttúr-
unnar.
Einhvern tíma dags var komiö
aö Djúpmannabúö, vistlegum
veitingaskála, og kaffi drukkiö
þar, en ferð siöan haldiö áfram I
suöausturátt um Þorskafjarö-
arheiöi, sem er langur og leiöi-
gjarn fjallvegur um 490 m. yfir
sjávarmál. Þegar komið var
niöur af Þorskafjaröarheiöi áö
örstutta stund viö Bjarkarlund,
en þaðan var svo ferö haldiö
áfram i átt til Vesturlands.
— Frh.