Þjóðviljinn - 09.10.1979, Blaðsíða 15

Þriöjudagur 9. október 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 15
Vindmyllan i Tvind á Vestur- Jótlandi.
Vindmylla
á Jótlandi
1 kvöld ki. 22.15 er á dagskrá
sjónvarps dönsk heimildar-
mynd um stærstu vindrafstöð
heims. sem bveeö var i siálf-
boöavinnu á Tvind-skólasvæö-
inu á vesturströnd Jótlands.
Tvind-skólarnir eru afar
merkilegt fyrirbæri i dönsku
skólakerfi. A svæöinu eru
fimm skólar, og eru þeir allir
reknir á mjög lýöræöislegan
hátt. Einn skólinn annast
alllar verklegar framkvæmdir
á staönum, einsog t.d. bygg-
ingu skólahúsnæöis, og taka
nemendur fullan þátt i þvi og
fá þannig verklega þjálfun.
Annar skóli er kallaöur „Den
rejsende höjskole”, og þar eru
innifaldar i náminu langar
feröir til annarra landa. Þegar
heim kemur vinna nemendur
úr þeirri fræöslu sem þeir hafa
aflaö sér og gera samanburö á
þessum löndum og Danmörku.
Þarna er einnig kennarahá-
skóli merkur, og svokallaöur
„eftirskóli” sem er fyrir börn
og unglinga sem af einhverj-
um ástæöum hafa ekki getaö
aölagast skólakerfinu. Einnig
Útvarpiö
kl. 19.35
Rósa
Luxemburg
Strax aö loknum kvöldfrétt-
um, kl. 19.35 ikvöld, flytur örn
ólafsson sföara erindi sitt um
Rósu Luxemburg, þá merku
bvltingarkonu
Fyrra erindiö var haldiö s.l.
þriöjudag. örn Óafsson, sem
nú er lektor i islensku viö há-
skóla i Lyons i Frakklandi,
hefur tekiö saman og þýtt úr-
val úr verkum Rósu, sem
kemur út hjá Máli og
menningu á næsta ári og er
svo sannarlega timi til kominn
aö þessi rit séu gefin út á
islensku. Rósa Luxemburg
var i hópi áhrifamestu leiö-
toga hinnar alþjóölegu
hreyfingar sósialista á sinum
er þarna forskóli fyrir börn
kennara og nemenda hinna
skólanna.
Til þess aö leysa orkuvanda
skólanna var ákveöiö aö nota
gamlan og góöan orkugjafa:
vindinn. A þessu svæöi er si-
felld gjóla, og aöstæöur þvi
hentugar. Auglýst var eftir
sjálfboöaliöum, og var vind-
myllan byggö algjörlega i
sjálfboöavinnu. Myllan er
tengd viö orkusvæöi, þannig
aö umframorka frá myllunni
er nýtt, og eins fær myllan
orku þaöan ef gjólan bregst,
en myllan þolir fimm daga
logn án þess aö gripa þurfi til
slikra ráöstafana.
Spaöar myllunnar eru úr
trefjaplasti. Fólkiö sem smiö-
aöi mylluna haföi aldrei
meöhöndlaö slikt efni áöur, og
þvi var gripiö til þess ráös aö
smiöa fyrst þrjá báta úr
trefjaplasti, til þess aö æfa
mannskapinn. Bátarnir voru
siöan notaöir viö veiöar, til
fæöuöflunar fyrir skólana.
—ih
Rósa Luxemburg
tima, og einn merkasti hug-
myndafræöingur marxismans
fyrr og síöar. Hún var myrt i
Þýskalandi 1919, ásamt öörum
merkum sósialista, Karli
Liebknecht.
—ih
Ólfk veiöitækni, annarsvegar Heigi SF 50 meö hringnótabátinn aftan f sér og hinsvegar nýtisku nótaskip
meö kraftbiökk og allt tilheyrandi
Hvenær
kemur
revían?
Herferð gegn hljómplötu
Otvarpshlustandi hringdi og
sagöist ekki geta oröa bundist
vegna þeirrar herferöar sem
ihaldiö væri nú aö hefja gegn
hinni vinsæiu hljómplötu
Heimavarnarliösins, Eitt verö
ég aö segja þér.
— Þeir geta bara ekki kingt
þvi aö þessi plata skuli falla
landsmönnum betur I geö en
Brunaliösgauliö, sem allir eru
orönir hundleiöir á. Þetta
fjaörafok útaf einni hljómplötu
ætti aö sýna fólki ljóslega hvaö
býr aö baki frjálslyndisgrim-
unni sem ihaldiö setur upp. Um
leiö og boöskapur andstæöinga
þeirra er settur i búning sem al-
menningur kann aö meta rjúka
þeir upp til handa og fóta og
vilja banna hann. Þetta minnir
okkur lika á svipaö ástand i öör-
um löndum. Victor Jara er
bannaöur i Chile, og á meöan
fasistar voru viö völd i Grikk-
landi bönnuöu þeir Theodo-
rakis...
Ég vil koma þeirri fyrirspurn
á framfæri viö Aiþýöuieikhúsið,
hvort og hvenær eigi aö sýna
reviu eftir „húsmóöur I Vestur-
bænum,” sem boöaö var aö yröi
sýnd sl. vor.
Ef mér skjátlast ekki, var
leikverk þetta kynnt rækilega i
Þjóöviljanum meö opnuviötali
og myndum á sinum tima, og
var þá ekki annaö aö sjá en aö
æfingar væru i fullum gangi.
Mig minnir Uka aö átt hafi aö
sýna þætti úr þessari reviu á
Menningardögum herstööva-
andstæöinga á Kjarvalsstööum i
vor, en þvi veriö breytt á siöustu
stundu.
Þessi mynd var tekin á æfingu I Alþýöuleikhúsinu. Húsmóöir I vest
urbænum snýr baki í Ijósmy ndarann. En hvenær kemur revian?
Nú er Alþýöuleikhúsiö löngu
tekiö til starfa á ný eftir sumar-
leyfi, en ekkert viröist þó bóla á
reviunni, sem búiö var aö kynna
svo rækilega. Hvaö veldur
þessu? Fáum viö aö sjá stykkiö
eöur ei?
Leikhúsgestur.
...og nú