Þjóðviljinn - 20.11.1979, Qupperneq 3

Þriöjudagur 20. nóvember 1979 'ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
Nýja hraöfrystihúsið á Patró veröur meöal fyrstu bygginganna sem tengjast fjarvarmaveitunni —
Ljósm. G. Svbj.
Fjarvarmaveita á
Patreksfirði
Fyrstu húsin tengd í desember?
Oliukreppan og hinn óheyrilegi
kyndingarkostnaður, sem af
henni hlýst hefur oröið til þess að
menn leita nú gjarnan leiöa til
þess að lækka hann. Hér i blaðinu
hefur veriö sagt frá fjarvarma-
veitu ísfiröinga og inn á sömu
braut eru nú Patreksfirðingar aö
feta sig.
Hugmyndin er fólgin i þvi að
nota þann kælivatnsvarma, sem
disilvélarnar mynda en sem nú
fer bara út i himingeiminn, eng-
um til neinna nota. Stefnt er að
þvi að tengja fyrstu húsin á Pat-
reksfirði nú i desember, ef veður-
far og vinnuafl leyfir. Eru það
vinnslustöðvarnar á Vatneyrinni:
vinnslustöð Skjaldar hf., Ver-
búðir Patrekshafnar, vinnslustöð
Vesturrasta hf., fyrirhuguö
vinnslustöð Hraðfrystihúss Pat-
reksfjarðar, Bátaiðjan og svo
sundlaugin.
Olfar B. Thoroddsen, sveitar-
stjóri á Patreksfirði, en hjá hon-
um fengum við þessar upplýs-
ingar, kvaðst ekki vilja fullyrða
um hvað þetta lækkaði kynd-
ingarkostnað mikið en sú upphæð
væri veruleg, miðað við oliukynd-
ingu. Stefnt væri að þvi smátt og
smátt að tengja mest alla byggö-
ina á Patreksfirði f jarvarmaveitu
oger þá gert ráð fyrir þvi að orka
fáist frá sameiginlegu orku-
öflunarkerfi fjórðungsins.
— mhg
Útvarpsráð fimmtugt
Merk timamót eru hjá útvarps-
ráöi f dag, fimmtiu ár sföan ráöiö
héltsinn fyrsta fund, 20. nóv. 1929.
Á þessum S0 árum hefur ráöiö
haldiö 2441 fund. (Jtsending frá
Kíkisútvarpinu hófst hinsvegar
ekki fyrr en rúmu ári siöar, 20.
desember 1930, þannig aö 1980 er
afmælisár Rfkisútvarpsins og
verður þeirra timamóta minnst á
margvfsiegan hátt i dagskránni á
árinu.
Fyrsta áriö var útvarpsráð að-
eins skipað þrem mönnum og var
Helgi Hjörvar fyrsti formaður
þess. Arið 1930 voru samþykkt á
alþingi ný lög um útvarp rikisins
og stjórn þess skilin frá stjórn
Landsimans. Samkvæmt þeim
lögum varð útvarpsráð fimm
manna og þeir tilnefndir af: Há-
skólanum, prestastefnu, barna-
kennurum, samtökum útvarps-
notenda og einn tilnefndur af
ráðherra. Fyrstu 10 árin rikti
nokkur óvissa um skipan út-
varpsráðs og löggjafinn gerði til-
raunir með kosningaskipan.
Þannig var fyrrnefndri tilhögun
breytt með nýjum útvarpslögum
1934 og útvarpsráð gert sjö
manna. Alþingi skyldi kjósa þrjá,
jafnmargir skyldu kosnir i al-
mennum kosningum meðal út-
varpsnotenda og loks skyldi
ráðherra skipa formann. Arið
1939 var þessu breytt og siðan þá
hefur Alþingi kosið alla útvarps-
ráðsmenn.
Með tilkomu sjónvarps árið
1966 varð mikil breyting á verk-
sviði útvarpsráðs er fylgjast
þurfti meö dagskrárgerð tveggja
fjölmiðla og móta dagskrárstefnu
beggja og samræma hana. Staöa
ráðsins breyttist einnig með nýj-
um útvarpslögum árið 1971. Þá
var sjálfstæði stofnunarinnar
aukið, dagskrárhlutverkið skil-
greint og ráðinu falið endanlegt
vald um dagskrárefni og ráðið
einskorðað við ritstjórn dagskrár.
Arið 1975 varð sú breyting á
kosningu útvarpsráös að útvarps-
ráðsmenn skuli kosniir á Alþingi
eftir hvejar alþingiskosningar.
Formenn útvarpsráðs hafa
verið þessir: Helgi Hjörvar
1929-1935, Sigfús A. Sigurhjartar-
son 1935-1939, Jón Eyþórsson
1939-1943, Magnús Jónsson
1943-1946, Jakob Benediktsson
1946-1949, Ölafur Jóhannesson
1949-1954, Magnús Jónsson
1954-1957, Benedikt Gröndal
1957-1959, Sigurður Bjarnason
1959, Benedikt Gröndal 1959-1972,
Njörður P. Njarðvik 1972-1975,
Þórarinn Þórarinsson 1975-1978.
Núverandi formaður útvarpsráðs
er Ölafur R. Einarsson.
Dagskrá Rikisútvarpsins hefur
á þessum tima tekið miklum
stakkaskiptum. A fyrsta starfsári
Rikisútvarpsins var að meðaltali
útvarpað tæpa fjóra tima á dag. A
siöustu árum hefur dagskráin
verið 16-17 timar að lengd að
meðaltali.
Núverandi útvarpsráð skipa:
Ólafur R. Einarsson form, Arni
Gunnarsson varaform., Eiður
Guðnason, Eliert Schram, Erna
Ragnarsdóttir, Jón Múli Arnason
og Þórarinn Þórarinsson. Fundi
ráðsins sitja auk ráðsmanna, út-
varpstjóri, framkvæmdastjórar
og þeir deildarstjórar er mest
sinna stjórnun dagskrárgerðar.
Fundir útvarpsráðs eru að
jafnaði tvisvar i viku.
Reiðhjólainnflutningur
eykst um 30-40%
Undanfarin ár hafa að jafnaöi
selst 5-6 þúsund reiöhjól á ári
hverju, en eftir að toilar af þeim
voru afnumdir i sumar hefur
eftirspurn stóraukist og búast má
við að markaðurinn stækki um 30-
40% á næstu tveim árum.
Þetta kom fram á blaðamanna-
fundi sem haldinn var í tilefni 75
ára afmælis Fálkans, en það
fyrirtæki hefur um 70-80% þessa
markaðar. Páli Bragason
stjórnarformaður sagði, að eftir-
spurnin hefði aukist svo hratt i
sumar, að ekki hefði verið unnt að
anna eftirspurn og hefðu margir
orðið að biða eftir hjóli.
Varahlutir i hjól eru hinsvegar
áfram hátt tollaðir og veldur það
miklu misræmi og nú er allt i
óvissu um það hvað gerist i þess-
um málum.
Nánar verður sagt frá afmæli
Fálkans siðar
ál)
Fálkinn framleiddi á árunum 1940-54 átján þúsund reiðhjól og sést hér
eitt þeirra. Þegar innflutningur var gefinn frjáls brast grundvöllurinn
undan þeirri frainleiösiu.
! Jólafundur Samtaka sykursjúka
Jóiafundur Samtaka sykursjúkra veröur haldinn I kvöld I
Domus Medica og hefst kl. 8.30. Mjög hefur veriö vandaö til
fundarimv og má nefna meöal efnis, aö Jón Óttar Ragnarsson,
dósent, flytur erindi, Kristinn Ilallsson óperusöngvari skemmtir
meö léttúm söng og Svavar Gests stjórnar jólahappadrætti og
gerir sitt til aö koma fólki I gott skap.
Auk skemmtiatriða verður skipt verkum i sambandi við fjár-
öflun, en félagið hefur sett sér ma. að kaupa tæki fyrir göngu-
deild, og koma á fótstyrktar-og visindasjóði innan félagsins.
Hljómplata á Esperanto
Út er komin hljómplata á
vegum Islenska esperanto-
sambandsins meö islenskum
lögum sungnum á esperanto.
Er þar um að ræöa bæði kór-
söngslög og einsöngslög I
flutningi sönghópsins Hljóm-
eykis og einstakra söngvara
hans. Undirleik annast Jónas
Ingimundarson.
Heiti hljómplötunnar er
Songpoemo pri ponto —
Draumkvæði um brú, en svo
nefnist kantata Sigursveins D.
Kristinssonar við samnefnt
ljóð ólafs Jóhanns Sigurðs-
sonar sem hér er i fyrsta sinni
gefin út hljóðrituð. Tónverk
þetta tileinkaði tónskáldiö Al-
þjóðlega esperanto-samband-
inu og var það frumflutt af
Hljómeyki á 62. heimsþingi
esperantista i Reykjavik 1977.
A plötunni eru ellefu önnur
lög: Þjóðlögin Sofðu unga
ástin min, A Sprengisandi,
Krummavisur og Ljósið
kemur langt og mjótt, öll i út-
setningu Jóns Asgeirssonar.
Rúnaslagur eftir Ingunni
Bjarnadóttur, Fylgd eftir
Sigursvein D. Kristinsson,
Vorgyðjan kemur eftir Arna
Thorsteinsson, Vögguvisa og I
fögrum dal eftir Emil
Thoroddsen, Ég lit i anda liðna
tið eftir Sigvalda Kaldalóns og
1 dag eftir Sigfús Halldórsson.
Platan er hljóðrituð i Hljðð-
rita i Hafnarfirði en pressuð i
Hollandi. Dreifingu hennar er-
lendis annast skrifstofa Al-
þjóðlega esperanto-sam -
bandsins i Rotterdam hér-
lendis Islenska esperanto-
sambandið (Pósthólf 1081
Reykjavik).
Einnig fæst hún i Bókabúð
Máls og menningar i Reykja-
vik og Bóka og blaðasölunni,
Akureyri.
Kosningahandbók Fjölvíss komin
Kosningahandbók Fjölviss, — ómissandi hjálpargagn öllum
þeim sem fylgjast með kosningunum 2. og 3. desember, er komin
út og fæst á blaösölustööum og bókavcrslunum um allt land.
1 Kosningahandbókinni eru fjölþættar upplýsingar um flest
það sem kosningum við kemur, — ágrip af kosningalögunum og
þeim ákvæðum stjórnarskrárinnar sem fjalla um kosningarétt
og kjörgengi, reglur um úthlutun uppbótarþingsæta, skrá yfir
rikisstjórnir frá 1917—1979. úrslit albineiskosninea 1916—1978
og bæjarstjórnarkosningar 1958—1978.
Hverju kjördæmi fyrir sig eru gerð skil með skrá yfir ibúa-
fjölda 1950-1978, fjöldai kjósenda á kjörskrá, kosningaþátttöku og
úrslit alþingiskosninga 1959—1978. Þá eru allir framboðslistar
skreyttir myndum af efstu mönnum, raktir og að auki pláss til að
skrifa tölur þegar þær berast og úrslit kosninganna i heild.
Þá er að venju verðlaunagetraun um úrslit kosninganna og
verða veitt 50 þúsund, 30 þúsund og 20 þúsund króna verðlaun,
fyrir atkvæðatölur og þingmannafjölda, besta ágiskun um at-
kvæðatölur og þingmannafjölda flokkanna. Skilafrestur er til
kjördags og skal póstleggja úrlausnir eigi siðar en 30. nóvember
n.k.
— AI
Réttindi náms á hússtjórnarsviði
Félag matreiðslumanna telur aö vmsar auelvsinear frá fiöl-
brautarskólum varöandi nám á hússtjórnarsviöi séu til þess
fallnar að vekja hjá væntanlegum nemendum rangar hugmyndir
um réttindi sem námið veitir þeim.
Segir i frétt frá félaginu að auglýsing frá Fjölbrautaskólanum
i Breiðholti sé til þess fallin að hún verði skilin á þann veg að
tveggja ára nám við skólann veiti starfsréttindi i mötuneytum.
Bent er á að þeir sem ljúka sliku námi hljóti engin réttindi um-
fram annað ófaglært starfsfólk slikra stofnana. A þessu hefur
verið vakin athygli i bréfum til fyrrverandi og núverandi
menntamálaráðherra og fékkst það svar frá menntamálaráðu-
neytinu 31. okt. sl. að nám framreiðslu- og matreiðslumanna
væri nú i sérstakri athugun hjá ráðuneytinu og nefnd sem skipuð
var til þess að fjalla um nám á hússtjórnarsviði fjölbrauta-
skóla og i Hótel- og veitingaskóla tslands.
-GFr
Villur í grein um Svavar Guðnason
I afmælisgrein Thors Vilhjálmssonar um Svavar Guönason,
sem birtist i sunnudagsblaöi, eru nokkrar villur og eru tvær sýnu
verstar.
I fjórða dálki segir frá þvi að Svavar hafi verið „borinn áfram
af meðfæddri seiglu og geðólgu sem skörp hugsun hefur bundiö
og hamið i listrænum farvegi öflugum böndum hrynjandi spils,
þótt kraumiogsjóði og fryssi í átökunum iðulega....”
Þarna áttiekki að standa ,,fryssi”heldur ,,fyssi”,þótt sjóði og
fyssi i átökunum.
1 annan stað hafa fallið nokkur orð niður þegar minnst er á
„umfjöllun Björns TH” — og á aö vera „umfjöllun Björns Th.
Björnssonar i myndlistarsögu sinni”.
Við biöjum velviröingar á villum þessum.
Fiskaflamiðlun verði komið á
Eftirfarandi tillaga var samþykkt á 38. Fiskiþingi:
38. Fiskiþing telur nauðsynlegt að á einum stað sé hægt að fá
upplýsingar um löndunarmöguleika hjá islensku fiskvinnslu-
stöðvunum, þegar þannig stendur á að skip þurfi að landa hjá
öðrum aðila en skipin landa venjulega hjá. Þingið telur að L.l.ú.
sésá aðili sem annast ætti slika upplýsingamiölun. Framkvæmd
■ ætti að geta orðið á svipaðan hátt og hjá Loönunefnd.