Þjóðviljinn - 26.01.1980, Page 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 26. janúar 1980
AF ÞINGMANNALEIÐ(A)
Ekki veit éq hverniq á bví stendur að bað
virðist útbreidd skoðun, að Albingi islendinga
og kjörnir fulltrúar bióðarinnar, sem bar
sitja, njóti takmarkaðrar virðingar meðal
almennings í landinu.
Svo rammt hef ur að bessu kveðið, að forseti
Islands hefur í tvígang, bæði vjð bingsetningu
og binglausnir, fundið sig knúinn til að taka
málið sérstaklega fyrir, enda bingmenn —
áreiðanlega að ástæðulausu — komnir í
varnarstöðu gagnvart svo fráleitu almenn-
ingsáliti.
Það var bví sannarlega kominn tími til að
sjónvarpið gerði bessum málum verðug skil
og bað yrði reifað og rannsakað hvort, og þá
hvers vegna, virðing almennings fyrir lög-
gjafarsamkundunni og bingheimi færi dvín-
andi.
Nú hefur sjónvarpið sem sagt ákveðið að
gera framhaldsmyndabætti um Alþingi og
umsvif bess og „færa biððina bar með nær
kjörnum fulltrúum hennar," eins og sagt er.
Fyrsti bátturinn kom svo á skjáinn á þr-iðju-
daginn var (daginn áður en fyrsta bættinum
af „Útí óvissuna" var sjónvarpað), og lofaði
hann góðu um framhaldið.
Eins og vænta mátti voru mættir til leiksins
bæði b'ngmenn, gáfumenn og fulltrúar al-
mennings útí bæ.
Gunnar Schram hafði orð fyir almenningi
og var helst á honum að skilja, að ef til vill
þætti landsmönnum það lítil af köst á þingi að
afgreiða aðeins tuttugu lagafrumvörp af sjö-
tíu, sem komið hefðu til kasta siðasta þings og
að af þeim hefði bróðurparturinn ekki fengið
af greiðslu f yrr en á síðustu dögum þingsins og
þá i miklum snarhasti.
Fyrir svörum urðu tveir af kjörnum full-
trúum þjóðarinnar, og bentu þeir á þá stað-
reynd að þó að þingmenn sætu yf irleitt ekki í
þingsalnum og hlustuðu á aðra málf lytjendur
en sjálfa sig, á þingtimanum f rá tvö til f jögur
á daginn, þá væru þeir oftast margir hverjir í
húsinu þennan tíma og kæmu í fundarsalinn
„þegar bjöllunni væri hringt" og þess vegna
væri oftast hægt að greiða atkvæði um það
sem fyrir lægi hverju sinni.
Hins vegar gátu allir orðið sammála um
það, að þingmenn hefðu í raun og veru sáralít-
inn tíma til að sinna þingstörfum, þar sem
þeir yrðu að búa við það ófremdarástand að
vera sjálfskipaðir í önnur tímafrek störf.
Auðvitað er þingmönnum vorkunn að þurf a í
hjáverkum á Alþingi að vera að dunda við
lagasmið, þegar þeim ber að beita starfs-
kröftum sínum óskiptum á öðrum víg-
stöðvum, til dæmis í: Norðurlandaráði, Þing-
mannasamtökum Evrópuráðs, Þingmanna-
ráði Nató, Sendiráði Sameinuðu þjóðanna,
öllum bankaráðum og sjóðum s.s. Fram-
kvæmdasjóði, Byggðasjóði, Fiskveiðasjóði,
Iðnlánasjóði, Stofnlánadeild, Útflutnings-
sjóði, Innf lutningssjóði, Hafísnefnd,
Sáttmálasjóði, Viðlagasjóði, Hallærissjóði,
GulIpennasjóði, Félagsheimilasjóði, Hita-
kostnaðarjöf nunarsjóði og Skipaolíuhreins-
unarniðurgreiðslusjóði, svo nokkuð sé nefnt.
Líklega ættu allir að geta fallist á það að
svonefnd „óeigingjörn störf" þingmanna á
öllum þessum vígstöðvum eru ekki til þess
fallin að rýra álit landsmanna á þeim, heldur
hið gagnstæða.
Sumir þarna á skjánum virtust þeirrar
skoðunar að virðing landslýðs fyrir Alþingi
færi hugsanlega dvínandi, þegar ekki tækist
innan stofnunarinnar að koma saman starf-
hæfri ríkisstjórn, en háttvirtur þriðji þing-
maður Suðurlands virtist þeirrar skoðunar, að
það væri ekki í verkahring Alþingis að mynda
ríkisstjórn, heldur forseta lýðveldisins.
Þá var það að stjórnandi þáttarins bað hátt-
virtan (ég man ekki númer hvað) þingmann
Reykvíkinga að greina frá því í sem stystu
máli hvað liði endurskoðun stjórnarskrár-
innar og hvað stjórnarskrárnefnd væri að fást
við þessa dagana.
Þingmaðurinn svaraði því til, að hann hefði
verið bæði elsti og yngsti f ulltrúinn á þingi og
að stjórnmálaástand hefði og verið mjög
ótryggt á dögum Weimarlýðveldisins í
Þýskalandi, víst einar tuttugu stjórnarkrepp-
ur á örskömmu æviskeiði þess fyrirbrigðis.
Ekki var þingmaðurinn kominn að því að
greina frá því hvernig endir var bundinn á
þetta ófremdarástand í Þýskalandi milli-
stríðsáranna, þegar stjórnandi þáttarins sá
sig knúinn til að benda á það að tíminn væri að
þrotum kominn (eða hvernig það nú er orðað)
og bað þingmanninn að fara fljótt yfir sögu í
svari sinu við þvi, hvað endurskoðun íslensku
stjórnarskrárinnar liði.
Þingmaðurinn brást vel við og sagði að hér
hef ði verið stjórnarkreppa 1942, en hins vegar
giltu sérstakar o*g flóknar reglur um það
hvernig farið væri að því að skipta um kansl-
ara í Vestur-Þýskalandi.
Og þá var tíminn endanlega þrotinn og allir
sungu síðasta vers:
Alþjóð er það allra best
að elska stjórnarherra.
Þeim mun viskan veitast mest
og virðing aldrei þverra.
Flosi.
Lúdvlk
Jósepsson
Um efnahags-
tillögur Alþýdu*
bandalagsins
Nidurfærsla verdlags
Ein af tillögum Alþyðubanda-
lagsins til að draga úr sifelldum
verðhækkunum, er aö allir aðil-
ar, sem með verðlagsmál hafa
að gera, taki strax i upphafi að-
gerðanna nokkuð á sig til sam-
eiginlegrar niöurfærslu verð-
lags.
1 tillögunum segir:
„Þannig veröi tryggt
að rlkisútgjöld verði lækkuð
nokkuð,
að flutningsgjöld verði lækk-
uð,
að vátryggingarkostnaður
lækki,
að bankar leggi fram sinn
hlut, til lækkunar aögerðanna,
að þjónustugjöld lækki nokk-
uð,
að verslunarálagning lækki,
°g
að aðrir þættir verðlagsmála
lækki einnig eftir nánari
ákvöröun.
Lækkunin nemi 5-10% i hverju
tilviki eftir nánari ákvörðun,
enda jafngildi þessar lækkanir
um 3% i framfærsluvisitölu.”
Meö þessari tillögu er lagt til
að almennt átak allra verði gert
til nokkurrar verðlækkunar. Til
þess að gera fyrirtækjum betur
færtað taka á sig Utgjöld i þess-
Allir taki þátt
í niðurfærslu-
aðgerðum
um efnum, er jafnframt lagt til
að rikið felli niður 1 1/2 launa-
skatt.sem atvinnureksturinnnú
þarf aö greiöa. Launaskattur
þessi nemur 7,5 miljörðum
króna á einu ári. Þá er einnig
lagt til að lækka vexti um 10% i
tveimur áföngum. Slik vaxta-
lækkun myndi létta miklum út-
gjöldum af mörgum fyrirtækj-
um. Þá verður einnig að hafa
þaöi' huga, að öllum rekstri yrði
það til nokkurs gagns, að verð-
bólgan færi minnkandi.
Með þessum niðurfærsluað-
gerðum, er ekki veriö að banna
allar verðhækkanir siöar á ár-
inu.
I tillögunum er gert ráð fyrir
að óheimilt verði að leyfa meiri
verðlagshækkun ársfjórðungs-
lega en 6% í fyrsta fjóröungi, og
5% í þeim næsta og enn 5% á
timabilinu ágúst/nóvember.
Verðlagshækkanir gætu þviorð-
ið nokkrar þrátt fyrir 5-10%
niðurfærsluna frá núgildand'
verði, og yrði þá farið eftir
rekstrarlegum aðstæðum.
Niðurfærsluaögerðirnar yrðu
hins vegar að vera byrjunar-
framlag allraog þar yrði rikið
einnig að koma til með nokkurri
lækkun sinna Utgjalda.
Verðlækkun af þessu tagi er
grundvallarskilyrði þess, aö
launafólk taki þátt i samningum
um launabætur sinar.
Albvðuf lokkur og Fram-
sóknarflokkur hafa hafnaö
þessari niðurfærsluleiö með
öllu.
Tillögur þeirra eru að launa-
fólk eitt eigi að færa niður sitt
kaup.
Alþýðubandalagiö lagði hins
vegar tilaðlagðar yrðu fram 6.0
miljarðar króna til félagslegra
umbóta, einkum á sviði félags-
legra ibúðabygginga, barna-
heimila og bygginga fyrir aldr-
aða. Með sliku framlagi ætti að
vera hægt að greiöa fyrir launa-
samningum og þar með að
leggja grundvöll að friði á
vinnumarkaöi.
Þessari tillögu Alþýðubanda-
lagsins höfnuðu Alþýðuflokkur
og Framsóknarfiokkur.
Séö yfir hluta hinnar óvenju snyrtilegu vélsmiðju járnblendiverk-
smiðjunnar á Grundartanga. A gólfinu eru rafskaut i bræðsluofna.
(Mynd: —gel)
180 MANNA
STARFSLIÐ
i járnblendiyerksmiöjunni, þegar
bádir ofnarnir veröa komnir i notkun
A milii 130 og 140 manns starfa
nii hjá járnblendiverksmiðjunni á
Grundartanga. Starfsemi fyrir-
tækisins er nú umfangsmeiri en
ella vegna byggingarf ram -
kvæmda.
Reiknaö er meö um 180 manna
starfsliði þegar báðir ofnarnir
verða komnir i gang og bygg-
ingarframkvæmdum lokið. Ef
þriðji ofninn yrði reistur, en á þvi
er nú verið aö gera frumat-
huganir, yrðu að likindum ráðnir
50-60 manns til viðbótar þessum
180.
Raforkan sem verksmiðjan fær
nú er 24 megawött f staö 30.
Vatnsborö I Þórisvatni hefur
verið lágt i vetur og hefur Lands-
virkjun skammtaö járnblendi-
verksmiðjunni raforku siðan i
haust. Alls hefur verksmiðjan þó
26 megawött til framleiðslunnar,
þvi 2 megawött fást I viöbót ef allt
er meðtalið.