Þjóðviljinn - 26.01.1980, Blaðsíða 7

Laugardagur 26. janúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
s!»M.ih,n.iUa kvonr\aharáUa siátiakaráiíii
Raudsokkahátidin
„Frá morgni til kvölds”
Guðmundar- og Geirfinnsmálin:
Verjendur hafa aðeins
nefnt tvö vafaatriði
Þórður Björnsson flytur siftari ræðu sina fyrir Hæstarétti ( Ljósm. -
eik-)
Kauðsokkahátiðin „Frá
morgni til kvölds” er I dag,
einsog allir vonandi vita.
Hátiðin hefst kl. 10 f.h. i Tóna-
bæ, og verður dagskrá þar kl.
10—12 og 2—6, en I kvöld hefst
skemmtun i Fáksheimilinu kl.
21.
Dagskráin verður sem hér
segir :
Kl. 10—12: Hópumræður.
Flokkar bjóða fram konur þeg-
ar þeir telja það vænlegt. sagði
Adda, og sýndi fram á, að þótt
ekki væri hægt að rekja framboð-
in beint ti‘l kröfukvenna d hendur
flokkunum þá fylgdist að ris og
hnignun i jafnréttisbaráttunni og
kvennaframboð. Framtil 1960 er-
KRFt náði oft árangri i lagasetn-
ingu og var um leið vettvangur
allra framákvenna i stjórnmál-
um. komust konur á þing, en frá
þvi að KRFt tekur að hnigna um
1960 og þar til rauðsokkar hefja
baráttu á nv upp úr 1970 kemur
engin ný kona á þing.
Adda taldi að til að ná betra
hlutfalli fvrir konur á þingi væru
öflug þverpólitisk kvennasamtök
á borð við þar sem KRFt var
fram til 1960 nauðsynleg og brýnt
aðsósíaliskar konur ynnu beinlin-
is að jafnréttismálum jafnhliða
þvi að berjast fyrir sósialisma.
Minntist htin eigin ræðu, sem
birtist i Þjóðviljanum 1946 og
kvaðst sjá, að hún hefði þá verið
býsna bjartsýn á að „sósialism-
inn leysti varidann”, hann breytti
þjóðfélaginu, kæmi á menntunar-
og launajafnrétti ásamt breyttu
skipulagi heimilisstarfa. Fram-
haldið væri sjálfgefið: Jafnræðii
hvivetna, — lika á alþingi og i
sveitastjórnum.
Þetta væri rétt, svo langt sem
það næði, en að mörgu væri að
hyggja er hugsjónin færi að tak-
ast á við veruíeikann. Þróunin
Framhald á bls. 17.
............ 1922-1930
............ 1930-1938
............ 1946-1949
............ 1949-1953
............ 1949-1953
. .1956-1963, 1971-1979
............ 1959-1974
............ 1971-1979
............1974-1978
........... 1978-
........... 1979-
........... 1979-
Fjallað verður um 4 kröfur
barnaársnefndar ASl um fæð-
ingarorlof, dagvistarheimili,
veikindadaga foreldra og
vinnutima barna. Þessar kröf-
ur eru nú a.m.k. að einhverju
leyti komnar inn i kröfugerð
ASl og verða væntanlega til
umræðu þegar til kastanna
kemur i samningunum.
Kl. 14.00: Avarp fulltrúa
Rauðsokkahreyfingar innar.
Kl. 14.20: Söngur — Katjana
Kl. 14.30: Annáll i tilefni af 10
ára afmæli Rauðsokka-
hreyfingarinnar á þessu ári.
Kl. 15.00: Söngsveitin
Kjarabót leikur og syngur.
Kl. 15.20: Ávarp — Ragn-
heiður Jóhannesdóttir bónda-
kona frá Bakka i ölfusi.
Kl. 15.30: Vals — verðlauna-
leikrit Jóns Hjartarsonar.
Kl. 16.00: Hlé.
16.20: Kynning á dönsku bók-
inni Kvinde kend din krop.sem
verið er að þýða og staðfæra til
útgáfu á islensku og kemur
væntanlega út á þessu ári.
16.45: Söngsveit Rauðsokka-
hreyfingarinnar.
Kl. 17.00: Bókmenntakynn-
ing. Auður Haralds, Asa
Sólveig og Norma E. Samúels-
dóttir lesa úr verkum sinum.
Einnig verða lesin ljóð eftir
Steinunni Sigurðardóttur.
17.45: Fjöldasöngur.
Kynnir verður Silja
Aðalsteinsdóttir.
Hjördis Bergsdóttir hefur
hannað veggspjald i tilefni
hátiðarinnar og verður það til
sölu i Tónabæ. Aðgöngumiðar
verða seldir við innganginn og
kosta 1500 krónur. Fróstrur
annast barnagæslu I kjallara
Tónabæjar kl. 10—18 og verður
þar ýmislegt um að vera fyrir
börn á öllum aldri. Börn fá
ókeypis aðgang.
Fáksheimilið verður opnað
kl. 21. Aðgöngumiðar á ballið
verða seldir við innganginn og
kosta 2000 krónur. Þar verður
einnig ýmislegt til skemmtun-
ar. Bubbi og Tolli Morteins,
Hjördis Bergsdóttir og fleiri
munu koma þar fram og flytja
tónlist, og dansað verður til kl.
3 um nóttina.
A það skal bent að strætis-
vagnar nr. 6, 7 og 11 stoppa i
næsta nágrenni við Fáksheim-
ilið við Reykjanesbraut.
— sagði Þórður
Björnsson
rikissaksóknari í
síðari ræðu sinni
fyrir Hæstarétti
— Rök verjenda hafa veriö
færð f ram af skarpleika, stundum
snilli, en miklu hugmyndaflugi.
Og hvað sem liður rétti ákærðra I
þessu máli, þá má fullyrða að
þeirra hlutur hefur ekki verið
fyrir borð borinn hér, sagði Þórð-
ur Björnsson, rikissaksóknari,
hann hóf siðari ræðu sina fyrir
Hæstarétti i Guðmundar- og Geir-
finnsmálunum.
Þessu næst svaraði rikissak-
sóknariþvisem fram hefði komið
i ræðum verjenda og honum þótti
gefa tilefni til andsvara. Einn
verjenda hafði haldið þvi fram,
að I ræðu saksóknara hefði aðeins
komið fram það sem telja má
ákæruvaldinu hagstætt. Þessu
andmælti saksóknari, enda hefði
þessi verjandi ekki nefnt nein
dæmi máli sinu til sönnunar.
Kvaðst saksóknari telja að hér
hefði verið um mistök verjenda
að ræða. Taldi saksóknari aö
hann hefði i ræðu sinni einnig
dregið fram það, sem verða
mætti til málsbóta fyrir ákærðu.
Rikissaksóknarihafði orð á þvi,
að verjendur hefðu i ræðum
sinum hver og einn talið sinn
skjólstæðing saklausan en alla
hina ákærðu I málinu seka. Þá
hefðu þeir verið að gagnrýna
sömu hlutina i rannsókn og einn
spurt hvers vegna var ekki sak-
bending þarna, en annar hvers
vegna var um sakbendingu að
ræða. Sumir verjenda segja
Gunnar Jónsson vitni grunsam-
legan ef hann man ákveðna hluti,
en aðrir telja hann grunsamlegan
ef hann man ekki hlutina.
Verjendum svarað
Þá vék rikissaksóknari að
atriðum úr ræðum verjenda.
Hann vék fyrst að þvi atriði úr
ræðu Jóns Oddssonar, þar sem
hann talaði um simhringingar til
Guðmundar Einarssonar rétt
áður en hann hvarf.
— 1 morgun komu foreldrar
Guðmundar ótilkvaddir til rann-
sóknarlögreglunnar eftir að hafa
lesið i blöðum ummæli Jóns og
skýröu frá þvi, að þessar sima-
hringingar hefðu átt sérstað eftir
að Guðmundur hvarf en ekki
áður, sagði saksóknari. Þau
könnuðust hvorugt við að hafa
sagt að þetta hefði verið áður en
hann hvarf.
Hilmar Ingimundarson segði að
Tryggvi Rúnar hefði aldrei að
Hamarsbraut 11 komið, en fyrir
liggur játning hans á þvi að hann
hafi verið þar, sagöi saksóknari.
Jón Oddsson teldi sig hafa sýnt
fram á fjarvistarsönnun fyrir
Sævar Marinó nóttina sem
Guömundur Einarsson hvarf.
Samt liggur frammi vitnisburöur
Helgu Gisladóttur um að hann
hafi farið frá henni kl. 2 þessa
nótt, og hægt er að sanna nærveru
hans aö Hamarsbraut 11 þessa
umræddu nótt, sagði rikissak-
sóknari.
Ný tímamæling
Þórður Björnsson hélt áfram að
tina atriði úr ræðum verjenda og
sýna fram á að þeir hefðu ekki
rétt fyrir sér, og nefndi hann
mörg dæmi þar um.
Loks kom hann að þvi atriði,
hvort Sævar og Erla hefðu verið
eins lengi að Kjarvalsstöðum að
kvöldi 19. nóv. 1974 og þau héldu
fram. Vitnaði saksóknari þar i
framburð Vilhjálms Knudsen,
sem hitti Sævarþarna þetta kvöld
og sagði aðSævar hefði nefnt við
sig að hann væri að fara til Kefla-
vikur. Þvi næst vék saksóknari að
gagnstæðum framburði móöur og
systur Sævars og taldi þar ekki
um áreiðanlegan framburð að
ræða, enda málið þeim skylt.
Þá vék Þórður að tima-
mælingum lögreglunnar, en það
atriði ásamt simahringingum
heim til Guðmundar Einarssonar
taldi hann vera einu vafaatriðin,
sem hefðu komið fram i ræðum
verjenda. Um simahringinguna
hefur verið fjallað, og varöandi
timamælingar lögreglunnar sagði
Þórður að nú i vikunni hefðu lög-
reglumenn mælt þetta uppá nýtt
með ölium nákvæmustu mælum
sem unnt væri að fá, og var not-
aður jeppi.
Þá kom i ljós, að miðað við þá
staði sem ekið var á milli i
Reykjavik þarf hraðinn ekki að
vera nema á milli 30 og 40 km á
klst. Og vegalengdin frá Vatns-
stig til Keflavikur er 46,7 km og sé
þessi vegalengd ekin á 33 min og
15 sek er meðalhraðinn 84,4 km á
klst á Keflavikurveginum. Þetta
tók Þórður fram vegna þess, að
einnverjandi sagði timamælingu
lögreglunnar á sinum tima ranga
og að meðalhraðinn hefði þurft að
vera um 120 km á klst.
Endurteknar játningar
Þórður sagði verjendur hafa
verið að véfengja framburö og
játningar, sumir jafnvel sagt að
engar játningar lægju fyrir.
Þórður sagðist hafa margsýnt
fram á það i fyrri rasðu sinni að
fyrir lægju hreinar og óyggjandi
játningar allra ákærðu. Bréf frá
þeim, þar sem þeir játa sekt sina,
og meira aö segja lægju frammi
mjög vel unnar teikningar eftir
Sævar Marinó um hvernig at-
burðirnir i Dráttarbrautinni i
Keflavik áttu sér stað. Sagði
Þórður þessar teikningar lista-
mannslega unnar og heföi Sævar
lagt I þær mikla vinnu, dagsett og
merkt sér þær eins og listamanni
sæmir. Gera menn slikt ef þeir
eru saklausir? spurði saksóknari.
Það liggur fyrir lögfull sixinun
þessað þau Sævar, Kristján,Guð-
jón og Erla hafi farið til fundar
við Geirfinn I Keflavik þetta
umrædda kvöld, sagði rikissak-
sóknari.
Hægt að vera
vitur eftirá
Rikissaksóknari vék nokkuð að
þeirri gagnrýni sem fram kom
um handtöku fjórmenninganna i
meinsærismálinu og sagði að það
værilítill vandifyrir verjendur að
vera vitrir eftir á. Hann spurði
hinsvegar hvort hægt sé að álasa
rannsóknarmönnunum fyrir að
trúa framburöi ákærðu; hvernig
áttu þeir að vita um þá mann-
vonsku og óþverrahátt, sem að
baki meinsærinu lá? spurði
Þórður.
Saksóknari vék aö gagnrýni
þeirri á sjálfa rannsóknina, sem
fram heföi komið i máli verjenda.
Hann taldi það eflaust rétt að ein-
hverja smá hnökra mætti finna á
rannsókninni ef vel væri leitað.
Það væri til að mynda alltaf
spurning hvort yfirheyra ætti fólk
sem vitni eða ákærða i svona
máli. Ýmislegt svona mætti tina
til, en i heild væri þessi rannsókn
góð. Hannbenti á að réttargæslu-
menn hefðu verið viðstaddir
þegar ákærðu gáfu skýlausar
játningar. — Ég held að ásakanir
á hendur þeim mönnum sem
framkvæmdu rannsóknina séu
ómaklegar, ég þekki alla þessa
menn og hef ráðið suma þeirra
sjálfur i vinnu og ég þekki þá að
öllu góðu, sem vel hæfa menn i
sinu starfi og þvi mótmæli ég þvi
þegar aðþvi erlátið liggja að þeir
hafi unniö verk sitt illa, sagði
Þórður Björnsson.
Saga að gerast
— Stundum eiga menn erfitt
meö að sjá þegar sagan gerist,
menn sjá hana stundum ekki fyrr
en eftir á. 1 þessu máli er saga að
gerast. Þetta sakamál er eins-
dæmi hér á landi. Það eru 150 ár
liðin siðan menn á Islandi hafa
verið ákærðir fyrir tvö mann-
dráp, það voru þau Friörik og
Agnes, sem drápu Natan Ketils-
son og Sigriöi, og svo Sjöundár-
málið, og við þurfum að fara enn
aftar i söguna til að finna aðrar
eins sakagiftir og i þessu máli,
allt aftur i mál Axlar-Bjarnar,
sagði rikissaksóknari. Hann kvað
það mannlegt að bera af sér
sakir, en að reyna að koma þeim
yfir á aðra i svona málum þekkt-
ist varla.
— Ef ákærðu veröa sýknuð I
þessum málum, þá hefur verið
saminn leiðarvisir i þvi hvernig á
aö framkvæma manndráp. Ég
ætla að ljúka máli minu meö þvi
aðsegja aö það er einlæg von min
að Hæstiréttur finni sannleikann i
þessu máli og komist að sömu
niöurstöðu og ég, voru lokaorð
rikissaksóknara.
Að lokinni ræðu rikissak-
sóknara töluðu allir verjendur
aftur, örstutt hver, og kom þar
ekkert nýtt fram i málunum, en
þeir itrekuðu margt af þvi sem
þeir höfðu áður sagt.
—S.dór