Þjóðviljinn - 27.01.1980, Blaðsíða 11

Sunnudagur 27. janúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
Einsog fram hefur
komið í fjölmiðlum hefst
Kvikmyndahátíð Lista-
hátíðar 1980 í Regnbog-
anum 2. febrúar n.k. og
stendur til 12. febrúar.
Sýndar verða f jölmargar
myndir— þegar þetta er
ritað hef ur enn ekki feng-
ist staðfesting á því hve
margar þær endanlega
verða — og hér á eftir
verður gerð grein fyrir
því helsta sem á boð-
stólum verður og staðfest
hefur verið.
Myndirnar eru frá ýmsum
löndum, og sumar frá löndum
sem hingaö til hafa veriö lítt
eöa ekki kynnt i kvikmynda-
húsum hérlendis. Má þar nefna
lönd einsog Holland, Kanada,
Belgiu, Ungver jaland, Spán,
Indland ofl.. Nokkrir heims-
frægir meistarar eiga myndir
á hátiöinni: Andrzej Wajda,
Carlos Saura, Satyajit Ray,
Vera Chytilova, Marguerite
Duras, Jean Renoir, Fass-
binder, Herzog ofl.. Þá veröa
nokkrar myndir eftir unga
leikstjóra sem vakiö hafa
Cuervos, 1976) og Meö bundiö
fyrir augu (Los ojos vendados
1978). Carlos Saura hefur fyrir
löngu haslaö sér völl sem einn
fremsti kvikmyndastjóri Spán-
ar. Myndir hans eru i senn afar
persónulegar og ádeilukenndar.
Einkum hefur spænska borgar-
astéttin fengiö aö kenna á
hvassri ádeilu hans.
Fyrir Hrafninn fékk Saura
sérstök verölaun dómnefndar i
Cannes 1976. I myndinni segir
frá niu ára stelpu og heiminum
sem hún lifir i og er sambland af
imyndun og veruleika, einsog
gerist hjá hugmyndarikum
börnuni. Geraldine Chaplin,
eiginkona Saura, leikur stór
hlutverk i báöum þessum
myndum.
Kvennamyndir
Eitt af þvi sem vekur athygli
viö þessa kvikmyndahátiö er
sú staöreynd, aö meöal kvik-
myndastjóranna sem þar eiga
myndir eru a.m.k. fimm konur.
Þær eru Marguerite Duras hin
franska, frægur rithöfundur og
kvikmyndastjóri, sem á þarna
myndina India Song; Vera
Chytilova, sem var einn af
upphafsmönnum nýju bylgj-
unnar i Tékkóslóvakiu fyrir
leikriti Georgs Bflchners, og
hefur leikritiö veriö sýnt i
Þjóöleikhúsinu. Klaus Kinski
og Eva Mattes leika aöalhlut-
verkin i Woyzeck, og fékk Eva
verölaun fyrir leik sinn á kvik-
myndahátiöinni i Cannes 1979.
Kanada
A hátiöinni veröa sýndar
nokkrar myndir frá Kanada,
þar sem talsveröur uppgangur
hefur veriö i kvikmyndagerö
síöustu árin. Myndirnar Action
og Skipanir (Les Ordres)
fjalla báöar um s jálfstæöisbar-
áttu Quebec-búa. Action er
heimildamynd meö ensku tali,
en Skipanir er leikin mynd,
gerö af frönskumælandi Que-
bec-búum. Þá veröa sýndar
myndirnar J.A. Martin —ljós-
myndarieftir Jean Beaudin, og
One Man eftir Robin Spry, en
Action er reyndar einnig eftir
Spry, sem er meöal þekktustu
kvikmyndastjóra Kanada um
þessar mundir.
Fleiri myndir frá Kanada
veröa sýndar, þ.á.m. nokkrar
styttri myndir og teiknimyndir,
sem ekki gefst tóm til að segja
frá hér og nú.
KVIKMYNDA-
HÁTÍÐ 1980
í Regnboganum 2.-12. febrúar
alþjóölega athygli á undan-
förnum misserum: Jacques
Doillon, Chantal Aker.mann,
Nouchka van Brakel, Hans W.
Geissendörfer ofl.
Barnamyndir verða stór
þáttur i kvikmyndahátiöinni aö
þessu sinni. Barnasýningar
veröa daglega i Regnboganum
meöan hátiöin stendur yfir, og
veröa liklega 5-6 „barnapró-
grömm” i gangi, ýmist langar
myndir eða syrpur af styttri
myndum. Þessar myndir eru
frá ýmsum löndum og fyrir
ýmsa aldursflokka. Ungling-
unum er heldur ekki gleymt:
sú mynd sem kemur liklega til
aö freista þeirra mest er Sjáðu
sæta naflann minn.dönsk mynd
sem gerö var eftir frægri met-
sölubók sem kom út á íslensku
fyrir siöustu jól.
Andrzej Wajda
Wajda er áreiðanlega þekkt-
astur þeirra Pólverja sem viö
kvikmyndagerðfást um þessar
mundir. A hátiöinni veröa
sýndar þrjár nýjustu myndir
hans : Marmaramaöurinn
(1976), An deyfingar ( 1978) og
Stúlkurnar frá Wilko (1979).
Tvær þær fyrstnefndu fjalla
um Pólland samtimans á gagn-
rýninn hátt, en sú siðasta er
byggö á skáldsögu sem gerist á
þriöja áratugnum.
' Nýlega bárust fréttir af þvi
aö Wajda heföi sætt árásum
ihaldssamra starfsbræöra
sinna i Póllandi fyrir
Marmaramanninn. Yfirvöld
höföu veriö treg til aö leyfa
myndina, en almenningur tekið
henni vel. A alþjóðavettvangi
hefur mynd þessi farið sigur-
göngu, enda er hún i alla staöi
mjög vel gerö og fjallar um mál
sem hingaö til hefur ekki veriö
mjög til umfjöllunar I Austur-
Evrópu: stalinismann.
Þessum þremur myndum
Wajda veröa væntanlega gerö
nánari skil hér I blaðinu siðar,
en óhætt er aö fullyröa aö mikill
fengur er aö þeim á Kvik-
myndahátiö. Vonir stóöu til aö
Wajda kæmi hingaö sem gestur
Kvikmyndahátiöar, en af þvi
gat ekki oröiö þrátt fyrir fullan
vilja hans sjálfs.
Carlos Saura
Tvær myndir eftir Saura
veröa sýndar: Hrafninn (Cria
innrásina 1968 og er nú aftur
farin aö gera myndir eftir langt
hlé, hún á þarna myndina Epla-
leikur, Márta Meszáros frá
Ungver jalandi, eftir hana
sjáum viö Niu mánuöir, en á
siöustu kvikmyndahátiö var
sýnd mynd hennar Ættleiðing;
og loks tvær ungar og efnilegar
konur sem vakiö hafa alþjóöa-
athygli aö undanförnu: Chantal
Akermann frá Belgiu, sem á
tvær myndir á hátiðinni,
Stefnumót önnuog Jeanne Diel-
man; og Nouchka van Brakel
frá Hollandi, en eftir hana
sjáum við myndina Frum-
raunin.
Allt eru þetta myndir sem
vakiö hafa verulega athygli og
verið sýndar á kvikmynda-
hátiöum viöa um heim.
Þýskaland
Nýja bylgjan i V-Þýskalandi
er enn i fullum gangi, og
myndir þaöan eru eftirsóttar á
hátiöir út um allan heim. Hér
veröur sýnd mjög athyglisverö
kvikmynd sem stór hópur
frægra leikstjóra vann aö i
sameiningu og heitir Þýska-
land um haust (Deutschland im
Herbst). Myndin var tekin
haustiö 1977, þegar ofbeldis-
ástand var mjög áberandi I
Þýskalandi og borgarskæru-
liöar áttu I höggi viö harðskeytt
lögregluliö. Meðal frægra
manna sem koma viö sögu i
þessari mynd má nefna Hein-
rich Böll, Fassbinder, Wolf
Biermann, Volker Schlöndorff,
Alexander Kluge ofl.
Albert — hversvegna?
(Albert-Warum?) heitir mynd
eftir Josef Rödl, sem vakiö
hefur gifurlega athygli og veriö
sýnd á hátiöum mjög viöa, alls-
staöar viö góöar undirtektir.
Sama er að segja um Gler-
frumuna (Die glSserne Zelle)
eftir Hans W. Geissendörfer.
Sú sföarnefnda er byggö á
skáldsögu eftir Patricia High-
smith. Þeir Rödl og Geissen-
dörfer eru ekki mikiö þekktir
hér á landi, en báöir eru þeir i
hópi athyglis veröus tu
nýbylgjumanna þýskra.
Werner Herzog kemur
einnig viö sögu þessarar
hátiðar, og fáum viö aö sjá
nýjustu mynd hans, Woyzeck,
sem byggö er á samnefndu
Renoir og Ray
Franski snillingurinn Jean
Renoir lést á siöasta ári, og
var ákveðiö aö sýna eina af
myndum hans á þessari hátiö i
heiðursskyni og til minningar
um mikinn meistara kvik-
myndalistarinnar. Fyrir
valinu varð myndin Les bas
fonds ( 1936), sem byggö er á
leikriti Gorkis, Náttbólinu.
Satyajit Ray heitir ind-
verskur maður, sem búiö
hefur viö heimsfrægö allt síðan
fyrsta mynd hans, Pather
Panchali, hlaut verölaun I
Cannes 1956. Nýjasta mynd
hans, Skákmennirnir, verður
sýnd á hátiöinni. í henni segir
frá tveimur aöalsmönnum,
sem eru niöursokknir I skák á
meðan breska heimsveldiö
leikur sitt valdatafl allt i
kringum þá. Myndin er sögö
rik af listrænum gæöum og
bráðfyndin i ofanálag.
Frakkland og
Norðurlönd
Auk India Song eftir Margu-
erite Duras, sem áöur var
getiö,kemur myndin Dækja (La
Drolesse) frá Frakklandi.
Hana geröi ungur og efnilegur
maður, Jacques Doillon, sem
kunnugum ber saman um aö sé
ein stærsta von Frakka 1 kvik-
myndalistinni nú. Myndin er
byggö á raunverulegum at-
burðum, sem uröu fyrir nokkr-
um árum, þegar ungur maöur
rændi 11 ára stelpu og hélt
henni fanginni á háalofti um
nokkurt skeiö. Þessi mynd
hefur fariö sigurför um heim-
inn og var m.a. önnur af tveim-
ur myndum sem Frakkar
sendu i keppni til Cannes á s .1.
ári.
Frá Norðurlöndum koma
nokkrar myndir. Unglinga-
myndin Sjáöu sæta naflann
minn frá Danmörku var áöur
nefnd, en auk hennar verður
sýnd danska myndin Var
einhver aö hlæja? (Hör, var
der ikke én som lo?) eftir
Henning Carlsen, þann sem
geröi þá frægu mynd Sultur.
Frá Sviþjóö koma nokkrar
barnamyndir, þ.á m. Krakk-
Framhald á bls. 21.
Sjáöu sæta naflann minn