Þjóðviljinn - 27.01.1980, Blaðsíða 21

Sunnudagur 27. janúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 21
Kvikmyndahátíd
Framhald af 11. siðu.
arnir i Copacabana (Mitt hem
er Copacabana) eftir Arne
Sucksdorf. Sú mynd er gerð i
Brasiliu árið 1967 en hefur siðar
en svo tapað gildi sinu með
árunum og er ein allra besta
mynd fyrir stálpaða krakka
sem undirrituð hefur séð.
Varið þorp 1944 er finnska
framlagið til hátiöarinnar og
segir frá lifinu i litlu þorpi
nálægt landamærum Finnlands
og Sovétrikjanna á siðustu
árum seinni heimsstyr jaldar-
innar. Höfundur myndarinnar
er Timo Linnasalo.
Fleira gott
Enn eru ótaldar nokkrar
myndir, og þar að auki er ekki
útilokað að fleiri bætist á
listann á siðustu stundu, þvi að
undirbúningsnefnd hátiðar-
innar hefur mörg járn i eld-
inum ennþá.
Teiknimyndir verða all-
margar sýndar, ýmist sem
aukamyndir eða á sjálfstæðum
sýningum. Þar má nefna 6
júgóslavneskar myndir frá
kvikmyndaverinu i Zagreb,
þaðan sem komið hafa margar
frábærar teiknimyndir um
langt árabil.
Þessi upptalning verður ekki
lengri að sinni, en kvikmynda-
siða Þjóðviljans mun að sjálf-
sögðu fylgjast með hátiðinni og
upplýsa lesendur jafnhraðan.
En yið
Framhald af 5. siðu.
Afram heldur ferðin, þótt hægt
gangi. Miklar samræður eru i
gangi, en fæstir ræða um Mý-
vatn. Svo stönsum við. Snjórinn
er enn i láréttri stöðu. Það er
vegurinn hins vegar ekki. Hann
er gersamlega horfinn.
Fararstjórinn kemur þegar i
staö með endurskoðaða yfirlýs-
ingu: Vegurinn, sem ætlað var
að fara i stað þess sem upphaf-
lega ætlað var að aka, er þvi mið-
ur ófær vegna snjóþyngsla. Þess
vegna verður nú ekið til Akur-
eyrar, sem er næst-stærsti bær
a tslandi, og þar er mikið af á-
hugaverðum húsbyggingum,
einkum timburhúsum. Hins veg-
ar verðum viö að gera ráö fyrir
að aka i kringum fjörðinn, i stað
þess að fara fjallaleiðina, en það
gengur alltaðóskum örugglega;
alla vega skulum við vona það.
En auðvitaö er jú aldrei að
vita....
— Eg held sko að það sé ekki
neitt Mývatn, segir dönsk rödd
fyrir aftan mig.
— En meðan á förinni stendur,
segir fararstjórinn okkar i
mikrófóninn, mælum við ein-
dregið með hinu frábæra is-
lenska brennivini okkar.
— Þýö. —im.
Rudi
Framhald af bls. 17.
Dutschke hvernig pólitiska
breiðfylkingin liti á það mál. ,,Aö
minni ætlan eru innan hreyf-
ingarinnar pólitiskir straumar,
sem mögulega gætu skemmt
fyrir henni. Það eru ihaldsöflin,
— þau öfl sem á lokasigi
baráttunnar munu verja gamla
kerfið — auk þeirra sem kalla
sig kommúnista en standa annað
hvort með annan fótinn hálfan
eöa allan i Moskva ellegar báð-
um fótum i Peking. Þennan klofn-
ing geta eingöngu önnur
sósialisk öfl fyrirbyggt. Þau öfl
hafa styrkst verulega uppá
siðkastið. Og þau ein geta hindr-
að klofning. Þessi sósialisku öfl
krefjast þess ekki að vera talin
framvörður (avantgarde)
hreyfingarinnar, — og það er
ævinlega mikilvægt. — Þetta
snýst um vilja og hæfileika til að
gera bandalag.Lýðræðisvilja og
•hæfileika sem sósialistar og
kommúnistar búa ekki allir yfir.
Málið snýst um að þróa lýðræðið
og láta borgarastéttinni það ekki
einni eftir. Lýöræðiö er arfur
borgaralegar byltingar og
sósialistar og kommúnistar
verða að viðurkenna þann arf og
varpa honum ekki fyrir róða.
Það væri að missa fótanna og
hætta á að ná ekki fótfestu aftur.
Mikilvægt er fyrir hreyfinguna,
aö hún sé örugg á þessu atriði.
Það öryggi á áreiðanlega ekki viö
um alla hreyfinguna og við vitum
ekki hvernig þetta á eftir að þró-
ast. Hitt held ég aö geti ekki ork-
að tvimælis, að hreyfingin, sem
nú er til, standi á æöra plani en
hreyfingin á 7. áratugnum
(stúdentahreyfingin). Þó sú
hreyfing stæði fræðilega framar
var hún i öðru tilliti á eftir hreyf-
ingu umhverfissinna.” (R.
Dutschke i viðt. v. Information
3^-4. nóv. sl.)
Fögur eftirmæli
Sjaldan hafa s vo mörg stór og
falleg orð falliö um nokkurn
sósialista i Vestur-Þýskalandi
einsog 3. janúar sl. Við útförina
talaði gamall vinur Dutschkes,
— guðfræðingurinn Gollwitzer.
Hann fjallaöi um viðhorf Rudis
til þess sem frumkristnin og
sósialisminn ættu sameiginlegt,
að ætla manneskjunni gott eitt.
„Hann var sér ævinlega meövit-
aður um það að sósialisminn er
eingöngu til fyrir manneskjuna,
— að sósialisminn er til fyrir
fólkið en ekki fólkið til fyrir
sósialismann. t þessa veru not-
aöi hann opna frjóa og námsfúsa
greind sina. Manneskjan á bak
viö málefnin, einstaklingurinn i
fjöldanum hvarf honum aldrei
sjónum. Þvi skrifaði hann Josef
Bachmann (nýfasistanum sem
sýndi honum banatilræðið I apr.
68) hughrey.ingarbréf i fangels-
ið. Rudi liföi af ævintýrið um
sjálfan sig, hann liföi af goðsögn-
ina um Dutschke, — gvuðisélof”
—- sagði Gollwitzer.
A hinum fjölmenna minn-
ingarfundi i háskólanum i V-
Berlin voru haldnar margar
ræður. Sagnfræðingur inn
Bernd Rabehl sagði m.a.:
Wartburg árg. 1980 er eins og sniðinn fyrir íslenskar aðstaeður, ber
af öðrum bílum úti á malarvegum (þjóðvegum), dúnmjúkur,
sterkur og mjög rúmgóður. Framhjóladrifinn og sparneytinn.
Verð með útvarpi og öðrum fylgihlutum:
Fólksbíll áætlað verð kr. 2.550 þús.
Stationbíll áætlað verð kr. 2.750 þús.
TRABANT/WARTBURG UMBOÐIÐ
Vonorlondi v/Sogoveg — Simor 33560-07710
„Hann var afkvæmi þýskrar
eftirstriössögu og einn besti
sjáandi 'hennar. Hann skildi
„sögulegt framhald fasis-
mans”iþessu stjórnræðislega
(autoritær) kerfi. En hann
vildi ekki eingöngu harða and-
stöðu gegn þvi, heldur einnig
þróa „samfellda heimskröfu”.
Hann vildi ráöast gegn for-
skrúfuöu kerfi, en vissi aö það
varðaðgerast meö fullri virð-
ingu fyrir hverjum einstökum
og meö þróun „byltingarsinn-
aös siðgæðis”.
Rithöfundurinn Erich Fried
hóf áhrifamikla ræðu sina með
þvi aö segja: „Rudi Dutschke
var myrtur. Raunverulegir
morðingjar hans lifa og myrða
enn.” Var hann þarmeð að visa
til ofsókna Springers-blaðanna
og ýmissa stjórnmálamanna
gegn pólitiskri andstöðu i land-
inu. Sem dæmi um stöðuga sann-
leiksleit Dutschkes nefndi Fried,
að Rudi hafi allt til dánardægurs
leitað eftir staðreyndum at-
burðanna i Stammheimfangels-
inu. Hann hafi nefnilega aldrei
trúað, að borgarskæruliðarnir i
fangelsinu hafi framið sjálfs-
morð. Erich Fried lauk máli sínu
svo: „Þar sem við gáfumst upp
vegna velsældar eöa ósættis viö
vopnuöu baráttuna, sem Rudi
var reyndar lika andvigur — þar
hélt hann áfram. Hann vissi aö
það er ekki hægt að heyja baráttu
fyrir frelsi og kærleik nema með
frelsi og kærleik.”
ög
r
Arni Björnsson
Framhald af 9. siðu.
ýmsar stofnanir, sem hafa vaxið
útúr stjórnarráðinu sjálfu, svo-
sem Þjóðhagsstofnun og Fram-
kvæmdastofnun, fyrir utan alla
fjölgun I rikisbönkunum. Og aðal-
hlutverk alls þessa aukna starfs-
liðs er auðvitað að stuöla að
sparnaöi og hagsýni i rikisbú-
skapnum. Það er greinilega mjög
dýrt aö spara.
Frjálst útvarp og Kana-
sjónvarp.
Undir lokin vil ég nefna eina
menningarstofnun enn, sem hald-
ið er i miklu fjársvelti, en það er
sá f jölmiðill, sem ég er nú að tala
i, sjálft Rikisútvarpið. Þar er
ekki einusinnium það að ræða, að
fjár til þess sé aflað með beinum
sköttum á almenning. Heldur
banna stjórnvöld útvarpinu að
hækka afnotagjald sitt i samræmi
við annað verðlag i landinu.
(Jtkoman er sú, að sem stendur er
áli"ka dýrt á ári að nota bæði
hljóðvarp og litasjónvarp og að
vera áskrifandi að einu dagblaði.
Svo er verið að skamma Utvarpið
fyrir lélega dagskrá, slæm
tóngæði og annað álika Þaö er nú
i fyrsta lagi alrangt, að dagskrá
hljóðvarpsins sé léleg. Frekar
gæti það átt við um sjónvarpiö.
En auðvitaö gæti hvort tveggja
verið miklu betra. Þaö kostar
bara sitt og þó litiö. Þvi að sú upp-
hæð, sem notendur þyrftu aö
greiða i viöbót á ári til að stjórn-
endur útvarpsins yrðu sæmilega
ánægðir, er ekki meiri en meðal-
reykingamaður eyðir i tóbak á
einum mánuði.
En þettaertaliðeftir. Og áfram
heldur söngurinn um ófullkom-
leika útvarps og sjónvarps. Og
sumir hrópa á endurkomu her-
mannasjónvarpsins til uppbótar
eða svokallaðar frjálsar útvarps-
stöðvar, sem stjórnað yrði af
einkafjármagni. Stundum hvarfl-
ar jafnvel að manni, að fjársvelti
útvarpsins og annarra menn-
ingarstofnana stafi af annarleg-
um og þjóöhættulegum hvötum.
Það sé ómeðvitað, ef ekki visvit-
andi, verið að gera okkur æ háð-
ari erlendri menningu og erlendu
fjármagni til eigin menningar-
starfsemi. Við höfum t.d. þurft að
horfa upp á átakanleg og auö-
mýkjandi dæmi um þetta í sam-
bandi við náttúrufræðirann-
sóknir, þar sem við eigum
sumum færustu mönnum i heimi
áaðskipa. Eins og þegar þarf að
fá fé frá kjarnorkustofnun
Bandaríkjanna til að geta stund-
aðrannsóknir i Surtsey. Og næsta
sumar á vist að halda hér ráð-
stefnu um öskulög, sem verður
fjármögnuð af hernaðarbanda-
laginu NATÓ. — Það er a.m.k.
undarleg umhyggja fyrir al-
menningi, þegar undir þvi yfir-
skini, að verið sé aö létta honum
útgjöld, er I raun verið að gelda
og svelta þann langódýrasta
menningar- og skemmtimiðil,
sem almenningur á völ á, en það
er Rikisútvarpiö. t dag borga
menn daglega fyrir alla þess
þjónustu jafnt og einu sinni i
strætisvagni. Og þetta er alvöru-
mál, þvi að fyrir utan allt annað
gott, sem segja má um skapandi
og varðveitandi menningu, þá er
hér beinlinis um eitt helsta sjálf-
stæðismál þjóðarinnar að ræöa.
Við klökknum stundum yfirþvt ai
bókmenntaarfur okkar hafi á sin-
um tima verið einhelsta röksemd
okkar fýrir þvi, aö við ættum sið-
ferðilegan rétt á að mega kallast
sjálfstæð þjóð. Sú röksemd er
ekki siðuri gildi nú á dögum, þeg-
ar öll einangrun hefur blessunar-
lega veriðrofin. Ef við vanrækj-
um og sveltum þessa skapandi og
varðveitandi menningarstarf-
semi, þá erum við smámsaman
að grafa undan sjálfstæði okkar.
En þeir sem horfa i smápening i
þessu skyni, láta sér kannski
þjóðlegt sjálfstæði i léttu rúmi
liggja.
Nú fyrir helgina spurði eitt
vikublaðið talsmenn alrra stjórn-
málaflokka, hver væri stefna
þeirra i menningarmálum. Svör-
in voru öll full af velvilja og skiln-
ingi á listsköpun og menningar-
varðveislu. Við skulum vona, að
þau viðhorf rey nist ekki orðin tóm
við fjárlagagerð á næstu vikum.
Verið þið sæl.
(Milhfyrirsagnir
eru Þjóðviljans.)
AUGLÝSING
frá rikisskattstjóra
um framtalsfrest
Ákveðið hefur verið að framlengja frest
einstaklinga til að skila á skattframtali
1980 svo sem hér segir:
• Hjá einstaklingum, sem ekki hafa með
höndum atvinnurekstur eða sjálfstæða
starfsemi, framlengist skilafrestur frá
10. febr. til og með 25. febr. 1980.
• Hjá einstaklingum, sem hafa með
höndum atvinnurekstur eða sjálfstæða
starfsemi, framlengist skilafrestur frá
15. mars til og með 31. mars. 1970.
Reykjavik 25. janúar 1980
Rikisskattstjóri