Þjóðviljinn - 29.01.1980, Blaðsíða 6
6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 29. janúar 1980
LAND OG SYNIR
Ingibjörg
Haraldsdóttir
skrifar um
kvikmyndir
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 26844 PÓSTHÓLF 1441 TELEX 2006
Danski rithöfundurinn ERIK STINUS
flytur fyrirlestur i Norræna húsinu þriðju-
daginn 29^. janúar kl. 20:30 og nefnir
,,Rejser pá jorden”. Þar fjallar hann um
eigin ritverk.
Verið velkomin
NORRÆNA
HUSIÐ
■11
w
Tilboð óskast i ýmsa vefnaðarvöru ætlaða
fyrir þvottahús Rikisspitalanna, t.d. efni i:
Lök, sloppa, kjóla, buxur, handklæði.
útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri
Borgartúni 7, og verða tilboð opnuð á
sama stað föstudaginn 15. febrúar 1980. kl.
11:30 f.h.
Mynd
sem
allir
þurfa
að sjá
Það er óneitanlega
skemmtileg upplifun að
horfa á leikna, alíslenska
kvikmynd. Sérstaklega
þegar hún er vel gerð í
flesta staði, eins og sú nýj-
asta: Land og synir. Mynd-
in hlaut sérlega hlýjar við-
tökur á frumsýningunni í
Austurbæjarbíói s.l. föstu-
dag, þar sem saman var
kominn rjóminn af ís-
lensku fyrirfólki: forseta-
hjónin, ráðherrarnir og
þingmennirnir auk fjöl-
margra annarra.
Myndin á fyllilega skiliö aö
hljóta góöar viötökur og mikla
aðsókn. Hún er fagmannlega
unnin og á kvikmyndataka
Siguröar Sverris Pálssonar
stóran þátt í að gera hana að
verulegu augnayndi. Klipping og
hljóðupptaka eru lika óaðfinnan-
leg, að þvi er ég best fékk séð og
heyrt.
Handritid
Þótt skömm sé frá að segja
hef ég ekki lesið skáldsögu Ind-
riða G. Þorsteinssonar, sem
myndin er gerð eftir, og get þvi
ekki dæmt um þaö, að hve miklu
leyti kvikmyndastjórinn heldur
sig viö fyrirmyndina eða breytir
henni. Hitt þykir mér einsýnt, að
handritið er vel og vandlega unn-
ið. Samtölin eru skemmtileg,
stutt og markviss og uppfull af
hnyttnum tilsvörum. Efnisleg
uppbygging myndarinnar er vel
gerð, hún dettur hvergi niður,
áhorfandanum er haldið við efnið
allan timann. óþarfir útúrdúrar
eru hvergi til lýta.
Eitt atriöi i myndinni mun
áreiðanlega seint úr minni liða:
það er atriöið i göngunum, þar
sem alþýðusöngvari syngur
hárri og skýrri tenórröddu „Við
fjallavötnin fagurblá.” Hann
stendur á bakka fjallavatnsins
Indriöi G. messar yfir lýönum. — DB-mynd ARH
riði Hafstað, húsfreyju að Tjörn
i Svarfaðardal, hún var sann-
færandi i sinu hlutverki. En aö
minum dómi brást Ágústi boga-
listin með vali á leikkonu i hlut-
verk Margrétar, ungu stúlkunn-
ar. Guðný Ragnarsdóttir er
mjög glæsileg stúlka og getur
vafalaust leikið. Hún var bara
ekki rétta manneskjan i þetta
hlutverk. Kannski er ég ein um
a skoðun, en get samt ekki
stillt mig um að koma henni á
framfæri, einkum vegna þess, að
Margrét er næstmikilvægasta
persónan i myndinni.
Heimasætur á sveitaballi. — DB-mynd ARH
Vantar eymdina
Valið á leikkonunni i hlutverk
Margrétar á að minum dómi
stóran þátt i þvi, að Agústi tekst
ekki sem skyldi að vekja and-
rúmsloft kreppuáranna. En
fleira kemur tii.
Aðalþemað i Landi og sonum
er uppflosnun bændastéttarinn-
ar á árunum fyrir strið. Einar
Ólafsson er fulltrúi þeirra ungu
manna sem höfnuðu hokrinu og
eymdinni og slitu sig upp með
rótum, fóru á mölina. Það sem
vantar i kvikmyndina er einmitt
þessi eymd. Við fáum að vita að
miklar skuldir hvila á búinu eftir
40ára hokur Ólafs gamla. En við
sjáum varla þetta hokur. Við
sjáum yndislega sveit, heyskap
á gróskumiklu túni i brakandi
þerri, og svo er alltaf fullt af
fólki, hvert sem litið er. Bæirnir
standa þétt, jarðarförin er fjöl-
menn, það er fullt hús á réttar-
ballinu... Þetta er ekki mynd af
afskekktri s veit, sem er að fara i
eyði. Afleiðingin er sú, að áhorf-
andanum er fyrirmunað að
skilja hversvegna i ósköpunum
Einar vill endilega rifa sig upp
úr þessum yndislegheitum,
þessum góða félagsskap og
þessu hrifandi landslagi til þess
að fara á mölina, sem það eitt er
vitað um, að þar rikir atvinnu-
leysi.
sögn að halda, það þarf einfald-
lega mjög reynda og góöa leik- ■
stjóra til að vinna með áhuga-
fólki. 1 Landi og sonum hefur
þetta tekist misvel. Jónas
Tryggvason sýndi t.d. verulega
góð tilþrif i hlutverki Ólafs
bónda. Sama er að segja um Sig-
Tónlistin
Úr þvi ég er byrjuö að gagn-
rýna get ég eins vel bætt þvi við,
að þótt tónlist Gunnars Reynis
Sveinssonar væri falleg og á
köflum mjög vel viðeigandi, þótti
mér samt mikið skorta á að hún
félli að kvikmyndinni. Stundum
var hún beinlinis truflandi. Næg-
ir að benda á yndisfagurt atriði,
þar sem lagðsiðar ær eru rekn-
ar af fjalli við hundgá og jarmur,
þá kemur allt i einu karlakórinn
Fóstbræður eins og skrattinn úr
sauðaleggnum og ætlar að lyfta
stemningunni, en steindrepur
hana i staðinn.
Þráttfyrir þaösem hér hefur
verið tint til af nöldri er kvik-
myndin Land og synir langt fyrir
ofan meðallag i islenskri kvik-
myndasögu til þessa, og vil ég
eindregið hvetja alla til að sjá
hana.
— ih
og i baksýn sjást félagar hans
ganga framhjá án þess að gefa
honum neinn sérstakan gaum.
Þegar söngvarinn lýkur laginu
taka aðrir við og syngja önnur
lög. Hauststemningin er allsráð-
andi og hjarta landsins slær.
Leikararnir
Agúst Guðmundsson hefur áð-
ur sýnt það og sannað að hann
kann að stjórn leikurum. 1 þess-
ari nýjustu mýnd hans gera
margir leikaranna afbragðsvel.
Sigurður Sigurjónsson er hreint
útsagt frábær i aðalhlutverkinu,
Einari, þrjóskur og ákveðinn,
meinhæðinn og skemmtilegur
sveitastrákur sem hefur bitið
það i sig að vilja fara á mölina.
Hann ætlar ekki að láta binda sig
á klafa hokurs og skuldasöfnun-
ar. Annar atvinnuleikari i stóru
hlutverki skilar þvi einnig mjög
vel, Jón Sigurbjörnsson i hlut-
verki nágrannans og föður Mar-
grétar, stúlkunnar sem Einar
elskar. Jóni tekstað skapa eftir-
minnilega og sannfærandi per-
sónu heilsteyptan og manneskju-
legan islenskan bónda.
Agús t hefur látið hafa það eftir
sér i fjölmiðlum, að hann vilji
hafa frjálsar hendur með þaö,
hvort hann vinnur með áhuga-
fólki eða atvinnuleikurum og i
sjálfu sér er ekkert við þvi að
segja. En áhugafólk er auðvitað
ekki siöur misvel falliö til kvik-
myndaleiks en atvinnuleikarar,
sem vanastir eru leiksviðinu.
Það er löngu sannað mál að
áhugafólk þarf á mun meiri leið-